Follow us

Μετάλλαξη Δέλτα: Γιατί είναι τόσο μεταδοτική - Επιστήμονες του ΕΚΠΑ εντόπισαν πώς ο κορονοϊός μολύνει τα κύτταρα

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν προσαρμογές του κορονοϊού που τον βοηθούν να αγκιστρωθεί στα ανθρώπινα κύτταρα με εκπληκτική δύναμη και στη συνέχεια να κρυφτεί.

THETOC TEAM
ΓΡΑΦΕΙ: THETOC TEAM

Μετά από 19 μήνες εργασίας και δεκαετίες προηγούμενων ερευνών πάνω στους κορoνοϊούς, έχουμε πλέον στην διάθεσή μας μία αναλυτική περιγραφή του τρόπου με τον οποίο ο SARS-CoV-2 εισβάλλει στα ανθρώπινα κύτταρα.

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν κρίσιμες προσαρμογές του ιού, που τον βοηθούν να αγκιστρωθεί στα ανθρώπινα κύτταρα με εκπληκτική δύναμη και στη συνέχεια να κρυφτεί μόλις εισβάλει μέσα σε αυτά.

Αργότερα, καθώς βγαίνει από τα κύτταρα, ο SARS-CoV-2 εκτελεί μία κρίσιμη διεργασία ώστε να προετοιμάσει τα νέα σωματίδια του ιού για τη μόλυνση ακόμη περισσότερων ανθρώπινων κυττάρων. Αυτά είναι μερικά από τα εργαλεία που επέτρεψαν στον ιό να εξαπλωθεί τόσο γρήγορα -και γι' αυτό είναι τόσο δύσκολο να ελεγχθεί- και ανασκοπούνται σε μία δημοσίευση στο περιοδικό Nature.

Οι καθηγητές της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευστάθιος Καστρίτης, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ) παρουσιάζουν τα κύρια σημεία της δημοσίευσης.

Μετάλλαξη Δέλτα: Γιατί είναι τόσο μεταδοτική - Επιστήμονες του ΕΚΠΑ εντόπισαν πώς ο κορονοϊός μολύνει τα κύτταρα

Πώς "καμουφλάρονται" οι ιοί

O νέος κορoνοϊός SARS-CoV-2 διαθέτει ένα κάλυμμα από σάκχαρα, όπως δείχνουν οι προσομοιώσεις του στον υπολογιστή, και συγκεκριμένα στις πρωτεΐνες-ακίδες, οι οποίες ξεχωρίζουν στην επιφάνειά του. Αυτά τα μόρια του σακχάρου είναι γνωστά ως γλυκάνες.

Πολλοί ιοί έχουν γλυκάνες που καλύπτουν τις εξωτερικές πρωτεΐνες τους και τις καμουφλάρουν αποκρύπτοντάς τις από το ανοσοποιητικό σύστημα. Ερευνητές, όμως, δημιούργησαν μία λεπτομερή απεικόνιση αυτού του καλύμματος βασισμένη σε δομικά και γενετικά δεδομένα, που τελικά ανασυντέθηκε άτομο προς άτομο από έναν υπερυπολογιστή, δίνοντας μία εξαιρετικά λεπτομερή απεικόνιση. Μέσα από αυτό το κάλυμμα, όμως, ξεχωρίζει ένας μη επικαλυμμένος βρόχος, ο οποίος είναι ένα τμήμα της πρωτεΐνης-ακίδας που αποτελεί τον τομέα δέσμευσης του υποδοχέα (RBD), ένα από τα τρία τμήματα της ακίδας που συνδέονται με τους υποδοχείς ACE2 στα ανθρώπινα κύτταρα.

Στην προσομοίωση, όταν ο RBD προβάλλει πάνω από το κάλυμμα των σακχάρων, δύο άλλα μόρια γλυκάνης λαμβάνουν μία θέση που κλειδώνει τον RBD στη θέση του, στηρίζοντάς τον. Όμως, τα μοντέλα προσομοίωσης έδειξαν ότι εάν αλλάξουν αυτές οι γλύκανες τότε η RBD καταρρέει. Μία άλλη ερευνητική ομάδα ανέπτυξε μία τεχνική για να δοκιμάσει το ίδιο πείραμα στο εργαστήριο και μέχρι τον Ιούνιο του 2020 διαπίστωσαν ότι μεταλλαγές των δύο γλυκανών μείωσαν την ικανότητα της πρωτεΐνης-ακίδας να συνδέεται με τον υποδοχέα ACE2 των ανθρώπινων κυττάρων. Αυτό το εύρημα δεν είχε περιγραφεί προηγουμένως σε κορονοϊούς. Έτσι, είναι πιθανό ότι η απόρριψη αυτών των δύο σακχάρων θα μπορούσε να μειώσει τη μολυσματικότητα του ιού, αν και οι ερευνητές ακόμη δεν έχουν τρόπο να το κάνουν αυτό.

Από την έναρξη της πανδημίας COVID-19, οι επιστήμονες έχουν κατανοήσει τις λεπτομέρειες του τρόπου με τον οποίο ο SARS-CoV-2 μολύνει τα κύτταρα. Επικεντρώνοντας στη διαδικασία της μόλυνσης, ελπίζουν να βρουν καλύτερους τρόπους για να την ανακόψουν μέσω βελτιωμένων θεραπειών και εμβολίων και να μάθουν γιατί τα πιο πρόσφατα στελέχη, όπως η παραλλαγή Δέλτα, είναι πιο μεταδοτικά.

Διαβάστε Επίσης

Πως "δουλευει" ο ιός

Κάθε σωματίδιο ιού SARS-CoV-2 έχει μία εξωτερική επιφάνεια με 24-40 τυχαία διατεταγμένες πρωτεΐνες-ακίδες που είναι το κλειδί για τη σύνδεση με τα ανθρώπινα κύτταρα. Για άλλους τύπους ιών, όπως της γρίπης, οι εξωτερικές πρωτεΐνες σύνδεσης/σύντηξης είναι σχετικά άκαμπτες. Ωστόσο, οι ακίδες του SARS-CoV-2 είναι εξαιρετικά ευέλικτες και αρθρώνονται σε τρία διαφορετικά σημεία. Αυτό επιτρέπει στις ακίδες να περιστρέφονται και να ταλαντεύονται, γεγονός που διευκολύνει τη σάρωση της επιφάνειας του κυττάρου και την ταυτόχρονη σύνδεση πολλών αιχμών σε ένα ανθρώπινο κύτταρο. Δεν υπάρχουν παρόμοια πειραματικά δεδομένα για άλλους κορονοϊούς, αλλά επειδή οι αλληλουχίες πρωτεϊνών-ακίδων εμφανίζονται διατηρημένες στην εξέλιξη των κορονοϊών, μάλλον πρόκειται για κοινό χαρακτηριστικό των ιών αυτής της οικογένειας.

Στην αρχή της πανδημίας, οι ερευνητές επιβεβαίωσαν ότι η περιοχή RBD της πρωτεΐνης-ακίδας του SARS-CoV-2 συνδέεται με τον υποδοχέα ACE2, που βρίσκεται στο εξωτερικό πολλών κυττάρων του ανωτέρου αναπνευστικού και των πνευμονικών κυττάρων. Αυτός ο υποδοχέας είναι, επίσης, το σημείο σύνδεσης του SARS-CoV, του ιού που προκαλεί σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS). Όμως, σε σύγκριση με τον SARS-CoV, εκτιμάται ότι ο SARS-CoV-2 συνδέεται με το ACE2 2-4 φορές πιο ισχυρά, επειδή αρκετές αλλαγές στην περιοχή RBD σταθεροποιούν τα σημεία σύνδεσης του ιού.

εργαστήριο έρευνα θεραπεία 2020

Οι παραλλαγές του SARS-CoV-2 που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία τείνουν να εμφανίζουν μεταλλάξεις στην υπομονάδα S1 της πρωτεΐνης-ακίδας, η οποία φιλοξενεί την περιοχή RBD και είναι υπεύθυνη για τη σύνδεση στον υποδοχέα ACE2. (Μία δεύτερη υπομονάδα της ακίδας, η S2, συμβάλλει στη σύντηξη του περιβλήματος του ιού με τη μεμβράνη του κυττάρου ξενιστή). Η παραλλαγή Άλφα, για παράδειγμα, περιλαμβάνει δέκα αλλαγές στην αλληλουχία της πρωτεϊνης-ακίδας, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα η RBD να είναι πιο πιθανό να παραμείνει σε θέση που βοηθά τον ιό, διευκολύνοντας την είσοδό του στα κύτταρα. Η παραλλαγή Δέλτα, η οποία τώρα εξαπλώνεται ταχύτατα, φιλοξενεί πολλαπλές μεταλλάξεις στην υπομονάδα S1, συμπεριλαμβανομένων τριών στην περιοχή της RBD που φαίνεται να ενισχύουν την ικανότητα της RBD να συνδέεται με τον υποδοχέα ACE2 και να παρακάμπτει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Μόλις οι ακίδες του ιού συνδέονται με τον υποδοχέα ACE2, άλλες πρωτεΐνες στην επιφάνεια του κυττάρου-ξενιστή ξεκινούν μία διαδικασία που οδηγεί στη σύντηξη του περιβλήματος του ιού και της κυτταρικής μεμβράνης.

Ο ιός που προκαλεί τον SARS, ο SARS-CoV, χρησιμοποιεί ένα από τα δύο ένζυμα-πρωτεάσες (είναι ένζυμα που "κόβουν" άλλες πρωτεΐνες σε συγκεκριμένες θέσεις) του κυττάρου-ξενιστή για να εισβάλλει: Την TMPRSS2 ή την καθεψίνη L. Η TMPRSS2 είναι η ταχύτερη διαδρομή, αλλά ο SARS-CoV εισέρχεται συχνά μέσω ενός ενδοσώματος -μίας φυσαλίδας που περιβάλλεται από λιπίδια- η οποία βασίζεται στην καθεψίνη L. Ωστόσο, όταν οι ιοί εισέρχονται στα κύτταρα με αυτόν τον τρόπο, οι αντιιϊκές πρωτεΐνες μπορούν να τους παγιδέψουν.

Ο SARS-CoV-2 διαφέρει από τον SARS-CoV στο ότι χρησιμοποιεί πιο αποτελεσματικά την TMPRSS2, ένα ένζυμο που βρίσκεται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στην επιφάνεια των κυττάρων του αναπνευστικού επιθηλίου. Πρώτον, η TMPRSS2 κόβει μία θέση στην υπομονάδα S2 και έτσι εκθέτει μία σειρά υδρόφοβων αμινοξέων που εισδύουν γρήγορα στην πλησιέστερη μεμβράνη: Αυτή του κυττάρου ξενιστή. Η προτεταμένη ακίδα, στη συνέχεια, διπλώνεται πάνω της, σαν φερμουάρ, οδηγώντας στη σύντηξη του περιβλήματος του ιού και της κυτταρικής μεμβράνης.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

Ο ιός, ακολούθως, εκτοξεύει το γονιδίωμά του (το γενετικό υλικό του) απευθείας στο κύτταρο. Εισβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο, σαν ελατήριο, ο SARS-CoV-2 μολύνει τα κύτταρα ταχύτερα από τον SARS-CoV και αποφεύγει να παγιδευτεί σε ενδοσώματα.

Η ταχεία είσοδος του ιού, χρησιμοποιώντας την TMPRSS2, εξηγεί γιατί η χλωροκίνη δεν λειτούργησε σε κλινικές δοκιμές ως θεραπεία για την COVID-19, παρά τις πρώτες ελπιδοφόρες εργαστηριακές μελέτες. Οι εργαστηριακές μελέτες χρησιμοποιούσαν κύτταρα που χρησιμοποιούσαν αποκλειστικά την καθεψίνη για είσοδο του ιού μέσω ενδοσωματων. Όταν ο ιός μεταδίδεται και αναπαράγεται στον ανθρώπινο αναπνευστικό επιθήλιο δεν χρησιμοποιεί ενδοσώματα, οπότε η χλωροκίνη, η οποία είναι ένα φάρμακο που αναστέλλει τα ενδοσώματα, δεν είναι αποτελεσματική.

Αυτή η ανακάλυψη υποδεικνύει, επίσης, ότι οι αναστολείς πρωτεάσης θα μπορούσαν να είναι μία πολλά υποσχόμενη θεραπεία που θα ανέστειλε τη δυνατότητα του ιού να χρησιμοποιήσει την TMPRSS2, την καθεψίνης L ή άλλες πρωτεάσες για την είσοδό του στα κύτταρα. Ένας αναστολέας της TMPRSS2, το mesylate kamostate, ο οποίος έχει εγκριθεί στην Ιαπωνία για τη θεραπεία της παγκρεατίτιδας, εμπόδισε τον ιό να εισέλθει στα πνευμονικά κύτταρα, αλλά το φάρμακο δεν βελτίωσε την έκβαση των ασθενών σε μία αρχική κλινική δοκιμή.

Τα επόμενα στάδια της λοίμωξης είναι λιγότερο ξεκάθαρα. Αφού ο ιός ενέσει το γονιδίωμά του (που είναι σε μορφή RNA) στο κύτταρο, τότε τα ριβοσώματα στο κυτταρόπλασμα μεταφράζουν δύο τμήματα του RNA του ιού σε μεγάλες αλληλουχίες αμινοξέων, οι οποίες στη συνέχεια διασπώνται σε 16 πρωτεΐνες, συμπεριλαμβανομένων πολλών που εμπλέκονται στη σύνθεση του RNA. Αργότερα, παράγονται περισσότερα μόρια RNA που κωδικοποιούν συνολικά 26 γνωστές ιϊκές πρωτεΐνες, συμπεριλαμβανομένων δομικών πρωτεϊνών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή νέων σωματιδίων ιού, όπως η ακίδα και άλλες βοηθητικές πρωτεΐνες. Με αυτόν τον τρόπο, ο ιός αρχίζει να δημιουργεί αντίγραφα του δικού του αγγελιοφόρου RNA. Όμως, χρειάζεται τον κυτταρικό μηχανισμό για να μεταφράσει αυτά τα mRNA σε πρωτεΐνες.

Οι κορονοϊοί αναλαμβάνουν τον έλεγχο αυτού του μηχανισμού με πολλούς τρόπους. Οι ερευνητές έχουν επικεντρωθεί σε τρεις μηχανισμούς, με τους οποίους ο SARS-CoV-2 καταστέλλει τη μετάφραση mRNA του ξενιστή υπέρ της δικής του. Αν και κανείς δεν είναι μοναδικός για αυτόν τον ιό, ο συνδυασμός, η ταχύτητα και η αποτελεσματικότητα φαίνονται μοναδικοί. Πρώτον, ο ιός εξαλείφει τον ανταγωνισμό: Η πρωτεΐνη του ιού Nsp1, μία από τις πρώτες πρωτεΐνες που μεταφράζεται όταν φτάσει ο ιός, στρατολογεί πρωτεΐνες του ξενιστή που κόβουν συστηματικά όλα τα μόρια mRNA μέσα στο κύτταρο που δεν έχουν επισήμανση ότι προέρχονται από τον ιό. Όταν ερευνητές βάζουν σε ένα μόριο mRNA του κυττάρου-ξενιστή μία παρόμοια επισήμανση τότε το mRNA δεν κόβεται σε κομμάτια.

Δεύτερον, η μόλυνση μειώνει τη συνολική μετάφραση πρωτεϊνών στο κύτταρο κατά 70%. Η πρωτεΐνη του ιού Nsp1 είναι και πάλι ο κύριος ένοχος, αυτήν τη φορά αποκλείει το κανάλι εισόδου των ριβοσωμάτων, έτσι ώστε το mRNA να μη μπορεί να μπει μέσα και η περιορισμένη μεταφραστική ικανότητα που απομένει είναι αφιερωμένη στα μόρια mRNA του ιού.

Διαβάστε Επίσης

Ο κορονοϊός "σβήνει" το σύστημα συναγερμού

Τέλος, ο ιός "κλείνει" το σύστημα συναγερμού του κυττάρου. Αυτό συμβαίνει με πολλούς τρόπους, αλλά βασικά ο ιός εμποδίζει το κυτταρικό mRNA να βγει από τον πυρήνα, συμπεριλαμβανομένων και των οδηγιών για πρωτεΐνες που προορίζονται να προειδοποιήσουν το ανοσοποιητικό σύστημα για τη μόλυνση. Πάλι η Nsp1 φαίνεται να μπλοκάρει τα κανάλια εξόδου στον πυρήνα του κυττάρου. Επειδή οι μεταγραφές των γονιδίων στο mRNA δεν μπορούν να βγουν από τον πυρήνα, τα μολυσμένα κύτταρα δεν απελευθερώνουν πολλές ιντερφερόνες, οι οποίες φυσιολογικά προειδοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα για την παρουσία ενός ιού. Ο SARS-Cov-2 είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικός στην αναστολή αυτού του συστήματος συναγερμού: Σε σύγκριση με άλλους αναπνευστικούς ιούς, συμπεριλαμβανομένου του SARS-CoV και του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού, η μόλυνση από τον SARS-CoV-2 προκαλεί σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα ιντερφερόνων. Επιπλέον, ερευνητές αναφέρουν ότι μεταλλάξεις στην παραλλαγή Άλφα φαίνεται να την κάνουν ικανότερη να αναστείλει την παραγωγή ιντερφερόνης ακόμη πιο αποτελεσματικά.

Μόλις ο ιός αναλάβει τον έλεγχο του μηχανισμού της μετάφρασης, αναδιαμορφώνει εκτενώς το εσωτερικό και το εξωτερικό του κυττάρου σύμφωνα με τις ανάγκες του.

Πρώτον, μερικές από τις πρόσφατα συναρμολογημένες πρωτεΐνες-ακίδες του ιού ταξιδεύουν στην επιφάνεια του κυττάρου και σπρώχνουν τη μεμβράνη-ξενιστή. Εκεί, ενεργοποιούν ένα κανάλι ιόντων ασβεστίου του ξενιστή, το οποίο αποβάλλει μία λιπαρή επικάλυψη στο εξωτερικό του κυττάρου, την ίδια επικάλυψη που βρίσκεται στα κύτταρα που συνενώνονται, όπως τα μυϊκά κύτταρα. Σε αυτό το σημείο, τα μολυσμένα κύτταρα συντήκονται με γειτονικά κύτταρα που εκφράζουν τον υποδοχέα ACE2 και εξελίσσονται σε ογκώδη αναπνευστικά κύτταρα γεμάτα με έως και 20 πυρήνες. Αυτές οι συντηγμένες δομές, που ονομάζονται συγκύτια, προκαλούνται και από άλλες ιογενείς λοιμώξεις, όπως ο ιός HIV και ο απλός έρπης, αλλά όχι από τον ιό SARS. Πιθανά ο σχηματισμός συγκυτίων επιτρέπει στα μολυσμένα κύτταρα να ευδοκιμήσουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα, αναβλύζοντας όλο και περισσότερο ιό. Ορισμένα μολυσμένα με κύτταρα σχηματίζουν συγκύτια ακόμη και με λεμφοκύτταρα, ένα από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού. Αυτός είναι ένας γνωστός μηχανισμός αποφυγής του ανοσοποιητικού συστήματος από καρκινικά κύτταρα, αλλά όχι από ιούς.

Στο εσωτερικό του κυττάρου συμβαίνουν ακόμη μεγαλύτερες αλλαγές. Όπως και άλλοι κορονοϊοί, ο SARS-CoV-2 μετατρέπει το μακρύ, λεπτό ενδοπλασματικό δίκτυο (ER), ένα δίκτυο από επίπεδες μεμβράνες που εμπλέκονται στη σύνθεση και τη μεταφορά πρωτεϊνών, σε σφαίρες με διπλή μεμβράνη, σαν το ενδοπλασματικό δίκτυο να σχηματίζει φυσαλίδες. Αυτά τα κυστίδια διπλής μεμβράνης (DMVs) μπορεί να παρέχουν ένα ασφαλές μέρος για την αναπαραγωγή και μετάφραση του ιικού RNA, προστατεύοντάς το από έμφυτους ανοσοποιητικούς αισθητήρες του κυττάρου, αλλά αυτή η υπόθεση εξακολουθεί να ερευνάται.

Οι πρωτεΐνες που εμπλέκονται στον σχηματισμό των κυστιδίων διπλής μεμβράνης θα μπορούσαν να αποτελέσουν καλούς στόχους φαρμάκων, επειδή φαίνεται ότι είναι απαραίτητες για την αντιγραφή του ιού. Για παράδειγμα, μία πρωτεΐνη του κυττάρου-ξενιστή, η TMEM41B, απαιτείται για την κινητοποίηση χοληστερόλης και άλλων λιπιδίων για την επέκταση των μεμβρανών του ενδοπλασματικού δικτύου, έτσι ώστε όλα τα μέρη του ιού να χωρέσουν μέσα. Η αναστολή της TMEM41B έχει σημαντικό αντίκτυπο στη μόλυνση. Η διαμεμβρανική πρωτεΐνη Nsp3 του κορονοϊού θα μπορούσε, επίσης, να είναι ένας στόχος, καθώς δημιουργεί έναν πόρο που μοιάζει με κορώνα στα τοιχώματα των κυστιδίων διπλής μεμβράνης για να απομακρύνει το ιικό RNA που παράχθηκε μετά τη μόλυνση.

Οι περισσότεροι ιοί που έχουν εξωτερικό περιτύλιγμα, γνωστό ως φάκελο, σχηματίζουν αυτό το χαρακτηριστικό συναρμολογώντας τα κυστίδια απευθείας στην άκρη του κυττάρου, ξεκλέβοντας τμήματα από την κυτταροπλασματική μεμβράνη του ίδιου του κυττάρου κατά την έξοδό τους. Αλλά οι νεοφτιαγμένες πρωτεΐνες του κορονοϊού ακολουθούν διαφορετικό δρόμο.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι κορονοϊοί μεταφέρονται έξω από το κύτταρο μέσω του συμπλέγματος Golgi, που είναι ένα οργανίδιο που λειτουργεί σαν ταχυδρομείο: Συσκευάζει μόρια σε μεμβράνες και τα στέλνει σε άλλα μέρη του κυττάρου. Εκεί, ο ιός σχηματίζει ένα περίβλημα λιπιδίων από τη μεμβράνη του συμπλέγματος Golgi. Τα νεοσυσταθέντα σωματίδια του ιού μεταφέρονται, στη συνέχεια, μέσα στα κυστίδια Golgi στην κυτταρική επιφάνεια, από όπου εκτοξεύονται έξω από το κύτταρο.

Όμως, ερευνητές από τις ΗΠΑ ανέφεραν ότι είχαν εντοπίσει κορονοϊούς να φεύγουν από το κύτταρο μέσω λυσοσωμάτων (πρόκειται για ενδοκυτταρικούς κάδους "σκουπιδιών" γεμάτους με ένζυμα που διασπούν τμήματα των κυττάρων). Παρατήρησαν ότι ο αποκλεισμός της εκκριτικής οδού που βασίζεται στο σύστημα Golgi δεν φαίνεται να επηρεάζει την ποσότητα του μολυσματικού ιού που απελευθερώνεται. Αντίθετα, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι πρωτεΐνες του ιού σχηματίζουν ένα περίβλημα μέσα στο ενδοπλασματικό δίκτυο και στη συνέχεια εκμεταλλεύονται τα λυσοσώματα για να βγουν από το κύτταρο. Οι ερευνητές δοκιμάζουν -επί του παρόντος- αναστολείς που εμποδίζουν τη διαδικασία λυσοσωμικής εξόδου.

εργαστήριο - κορονοϊός

Η έξοδος από ένα κύτταρο μέσω του συστήματος Golgi ή των λυσοσωμάτων είναι αργή και αναποτελεσματική σε σύγκριση με την εκκόλαψη από την κυτταροπλασματική μεμβράνη, και οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν γιατί το κάνει ο SARS-CoV-2. Υποψιάζονται ότι η σύνθεση των λιπιδίων ενός φακέλου που προέρχεται από το Golgi ή τα λυσοσώματα είναι ίσως πιο "κατάλληλη" για τον ιό από ό,τι από έναν φάκελο που προέρχεται από την κυτταροπλασματική μεμβράνη.

Κατά την έξοδο από το κύτταρο, ακόμη ένα γεγονός κάνει αυτόν τον ιό ιδιαίτερα μολυσματικό: Μία ταχεία αποκοπή σε μία θέση με πέντε αμινοξέα προετοιμάζει τον ιό να επιτύχει τον επόμενο στόχο του. Εκεί που άλλοι κορονοϊοί έχουν μόνο ένα αμινοξύ αργινίνης στη συμβολή των υπομονάδων S1 και S2 της ακίδας, ο SARS-CoV-2 έχει μία σειρά από πέντε αμινοξέα. Τον Μάιο του 2020, ερευνητές ανέφεραν ότι μία πρωτεΐνη των κυττάρων του ξενιστή, που ονομάζεται φουρίνη, αναγνωρίζει και περικόπτει αυτήν τη σειρά αμινοξέων και αυτή η τομή είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική είσοδο του ιού στα ανθρώπινα πνευμονικά κύτταρα.

Δεν είναι η πρώτη φορά που οι ερευνητές έχουν εντοπίσει μία θέση διάσπασης από τη φουρίνη σε έναν ιό. Οι πολύ παθογόνοι ιοί της γρίπης των πτηνών έχουν, επίσης, τέτοιες θέσεις. Ένα στέλεχος του SARS-CoV-2 σε καλλιέργεια έχασε αυτήν την περιοχή διάσπασης από τη φουρίνη και εμφάνιζε μικρότερη ικανότητα μόλυνσης των κυττάρων σε πειραματόζωα. Σε μία άλλη μελέτη διαπιστώθηκε, επίσης, ότι ο κορονοϊός με άθικτη περιοχή διάσπασης από τη φουρίνη εισέρχεται σε ανθρώπινα κύτταρα της αναπνευστικής οδού ταχύτερα από ό,τι χωρίς αυτή τη θέση διάσπασης.

Πιθανά η φουρίνη "κόβει" αυτήν την περιοχή σε κάποιο σημείο κατά τη διάρκεια της συναρμολόγησης των σωματιδίων του ιού ή λίγο πριν την απελευθέρωσή τους. Ο συγχρονισμός μπορεί να εξηγήσει γιατί ο ιός εξέρχεται μέσω του Golgi ή των λυσοσωμάτων, καθώς μόλις συναρμολογηθεί ο ιός μεταφέρεται σε ένα οργανίδιο όπου υπάρχει άφθονη η πρωτεάση φουρίνη.

Με την απόσπαση του "συνδέσμου" μεταξύ των υπομονάδων S1 και S2, μετά την αποκοπή από τη φουρίνη, η ακίδα του ιού θα υποστεί μία δεύτερη "κοπή" από την TMPRSS2, η οποία εκθέτει την υδρόφοβη περιοχή που "θάβεται" γρήγορα στη μεμβράνη κυττάρου ξενιστή. Εάν οι αιχμές δεν προ-επεξεργαστούν από τη φουρίνη -και δε συμβαίνει πάντα- τότε αναγκαστικά παρακάμπτουν το στάδιο της επεξεργασίας από την TMPRSS2 και εισέρχονται μέσω του πιο αργού μονοπατιού μέσω εμοδσωματων ή και καθόλου.

Οι μεταλλάξεις Άλφα και Δέλτα

Δύο παραλλαγές του κορονοϊού, Άλφα και Δέλτα, έχουν αλλάξει τις θέσεις διάσπασης της φουρίνης. Στην παραλλαγή Άλφα, το αρχικό αμινοξύ προλίνη έχει αλλάξει σε ιστιδίνη (P681H), ενώ στην παραλλαγή Δέλτα αλλάζει σε αργινίνη (P681R). Και οι δύο αλλαγές κάνουν την ακολουθία λιγότερο όξινη και όσο πιο βασική είναι η σειρά των αμινοξέων τόσο πιο αποτελεσματικά η φουρίνη την αναγνωρίζει και την κόβει. Ως αποτέλεσμα, ο ιός που γίνεται ακόμα αποτελεσματικότερος στη μετάδοσή του. Περισσότερες ακίδες που "κόβονται" από τη φουρίνη σημαίνει περισσότερες ακίδες που εισέρχονται στα ανθρώπινα κύτταρα. Στο SARS-CoV, λιγότερο από το 10% των πρωτεϊνών-ακίδων είναι "επεξεργασμένο", αλλά στον SARS-CoV-2 αυτό το ποσοστό αυξάνεται στο 50%. Στην παραλλαγή Άλφα, υπερβαίνει το 50%. Στην πολύ μεταδοτική παραλλαγή Δέλτα, πάνω από το 75% των ακίδων είναι προετοιμασμένες να μολύνουν ένα ανθρώπινο κύτταρο.

Υπάρχουν πολλοί άγνωστοι παράγοντες, ακόμα, για την κατανόηση της COVID-19. Bασικά κενά στη γνώση περιλαμβάνουν τον αριθμό των υποδοχέων ACE2 που απαιτούνται για τη σύνδεση σε κάθε ακίδα-πρωτεΐνη, πότε η υπομονάδα S2 διασπάται από την TMPRSS2 και τον αριθμό των ακίδων που απαιτούνται για τη σύντηξη μεταξύ ιών και κυτταρικών μεμβρανών. Εν τω μεταξύ, έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 332 αλληλεπιδράσεις μεταξύ του SARS-CoV-2 και ανθρώπινων πρωτεϊνών. Οι περισσότερες μεταλλάξεις, μέχρι στιγμής, σχετίζονται με το πόσο αποτελεσματικά εξαπλώνεται ο ιός, όχι με το πόσο ο ιός καταστρέφει τον ξενιστή, συμφωνούν οι ειδικοί. Η παραλλαγή Δέλτα χαρακτηρίζεται από ταχύτερη αύξηση των επιπέδων του ιού και σε υψηλότερα επίπεδα στην αναπνευστική οδό από ό,τι οι προηγούμενες παραλλαγές του ιού, όμως δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητό το πώς οι μεταλλάξεις της παραλλαγής Δέλτα έχουν κάνει τον ιό τόσο μεταδοτικό.

Διαβάστε Επίσης

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

Αυτή είναι η μόνη λίστα που χρειάζεστε για τις φθινοπωρινές αποδράσεις σας

Ξενώνες, ξενοδοχεία, βίλες και εστιατόρια σε όλη την Ελλάδα που μας καλούν για αποδράσεις με άρωμα φθινοπώρου ή αποκαλόκαιρου.

ΑΝΑΒΙΩΝΕΙ Η ΥΠΟΘΕΣΗ 18 Σεπ 2025 | 15:59

Θάνατος 14χρονης στη Λαμία: Αναβλήθηκε η δίκη των δυο γιατρών του νοσοκομείου - Η τραγωδία για το κορίτσι με κορονοϊό

Αναβιώνει η τραγωδία της απώλειας της μαθήτριας τον Δεκέμβριο του 2021 όταν διακομίσθηκε στο ΓΝ Λαμίας λόγω ασθένειας από covid-19.

15 Σεπ 2025 | 06:19

Πώς η βιταμίνη D3 μπορεί να "παρατείνει" τη νεότητα των κυττάρων

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η βιταμίνη D μπορεί να επιβραδύνει τη γήρανση μειώνοντας τη φλεγμονή, μια διαδικασία που συχνά οδηγεί σε βλάβες στο DNA.

ΝΕΑ ΕΡΕΥΝΑ 10 Σεπ 2025 | 16:14

Νέα μελέτη: Ο COVID-19 και η γρίπη μπορεί να "ξυπνούν" καρκινικά κύτταρα

"Η ιογενής λοίμωξη επιταχύνει σημαντικά την ανάπτυξη αυτών των κυττάρων", σύμφωνα με τον John Alcorn, καθηγητή Παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ

ΠΡΟΣΟΧΗ 29 Αυγ 2025 | 19:15

Σε έξαρση ο κορονοϊός: Σημαντική αύξηση κρουσμάτων τον Αύγουστο σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ

Την τελευταία εβδομάδα, το σύνολο των εισαγωγών ασθενών στα νοσοκομεία της επικράτειας για COVID-19 ήταν 236

ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ 27 Σεπ 2025 | 13:07

Το πρώτο κρούσμα του ιού του Δυτικού Νείλου στην Κρήτη: 60χρονος στο νοσοκομείο με συμπτώματα μηνιγγίτιδας

Πρόκειται για άνδρα 60 ετών σε ανοσοκαταστολή από χωριό του Δήμου Ηρακλείου

ΤΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕ ΕΡΕΥΝΑ 27 Σεπ 2025 | 08:37

Το μυστικό μακροζωίας της γηραιότερης γυναίκας στον κόσμο: Γονίδια, καλές συνήθειες και... γιαούρτι

Η Ισπανίδα Μαρία Μπράνιας Μορέρα έφτασε στην εντυπωσιακή ηλικία των 117 ετών

ΑΝΗΣΥΧΙΑ 26 Σεπ 2025 | 06:24

Ποιοι τύποι καρκίνου αυξάνονται ραγδαία και εμφανίζονται όλο και πιο συχνά σε άτομα κάτω των 50

Η αύξηση είναι τόσο έντονη που ερευνητές μιλούν πλέον για μια νέα "γενιά καρκίνου πρώιμης ηλικίας", με αιτίες που συνδέονται με τον τρόπο ζωής και περιβαλλοντικούς παράγοντες.

25 Σεπ 2025 | 11:30

Ιώσεις όλο τον χρόνο: Οι 8 καλύτεροι τρόποι να προστατευτείς (χωρίς φάρμακα)

Με αυτά τα 8 απλά βήματα δε θα αρρωσταίνεις πλέον.

ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟ LANCET 25 Σεπ 2025 | 10:09

Ανησυχητικά στοιχεία: Ραγδαία αύξηση κρουσμάτων και θανάτων από καρκίνο από το 1990 και μετά

Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι η μεγάλη αυτή αύξηση θα συνεχιστεί μέχρι το 2050.

ΠΟΛΥ ΣΟΒΑΡΟ 25 Σεπ 2025 | 06:35

Καρκίνος του προστάτη: Ποια συμπτώματα μπορούν να μας μπερδέψουν - Πότε πρόκειται για καλοήθη υπερπλασία ή προστατίτιδα

Σε αρκετούς άνδρες, ο καρκίνος συχνά διαγιγνώσκεται μόνο όταν παρουσιαστούν οι πρώτες ενοχλήσεις.

Η ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΟΠΥΥ 24 Σεπ 2025 | 18:23

Μυτιλήνη: Πρωτοποριακή επέμβαση -Τοποθετήθηκε αισθητήρας στην καρδιά 58χρονου, που προειδοποιεί για επερχόμενα προβλήματα

Η λεπτή επέμβαση διήρκεσε πάνω από τέσσερις ώρες, ενώ η συσκευή εκτιμάται ότι κοστίζει πάνω από 20.000 ευρώ και η προμήθειά της καλύπτεται πλήρως από τον ΕΟΠΥΥ.

24 Σεπ 2025 | 13:00

Το πρωινό που οι επιστήμονες συνιστούν για υγιή εγκέφαλο - Μόνο 2 συστατικά

Οι δύο αυτές τροφές μπορούν να γίνουν το καθημερινό σου πρωινό "όπλο" ενάντια στη γήρανση του εγκεφάλου.

ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΤΡΑΜΠ 24 Σεπ 2025 | 10:34

ΠΟΥ διαψεύδει Τραμπ: Δεν υπάρχει σύνδεση μεταξύ του αυτισμού και της χρήσης παρακεταμόλης στη διάρκεια της εγκυμοσύνης

Προς το παρόν, δεν έχει τεκμηριωθεί καμία συνεπής συσχέτιση μεταξύ του αυτισμού και της χρήσης παρακεταμόλης, τόνισε ο ΠΟΥ σε ανακοίνωσή του.

ΜΕΛΕΤΕΣ 24 Σεπ 2025 | 06:19

Παρακεταμόλη στην εγκυμοσύνη: Πόσο ασφαλής είναι - Οι "θεωρίες" Τραμπ για την εμφάνιση αυτισμού στα παιδιά

Όπως εξηγούν οι ειδικοί, η αύξηση των διαγνώσεων αυτισμού δεν σημαίνει απαραίτητα ότι σήμερα υπάρχουν περισσότερα παιδιά με αυτισμό σε βιολογικό ή γενετικό επίπεδο.

23 Σεπ 2025 | 15:20

Το μπαχαρικό που έχει 3 φορές περισσότερα αντιοξειδωτικά από τα μούρα

Μάθε ποιο μπαχαρικό ξεπερνά τα πιο διάσημα μούρα και γιατί αξίζει να το βάλεις στο καθημερινό σου μενού.

ΑΝΑΡΤΗΣΗ 22 Σεπ 2025 | 23:59

Γεωργιάδης: Πρώτο το ΚΑΤ στην ανάρτηση ραντεβού μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας

Ο Άδωνις Γεωργιάδης έδωσε "θερμά συγχαρητήρια στην Διοίκηση και τους εργαζομένους" του νοσοκομείου

22 Σεπ 2025 | 14:00

Το φρούτο που έχει 50 φορές περισσότερη βιταμίνη C από το πορτοκάλι – Kαι δεν το ξέρεις

Η φύση έχει κρύψει σε ένα μικροσκοπικό φρούτο μια από τις πιο δυνατές πηγές βιταμίνης C.

ΑΝΑΡΤΗΣΗ 21 Σεπ 2025 | 14:11

Άδωνις Γεωργιάδης: Από 1η Οκτωβρίου τα ραντεβού με όλα τα νοσοκομεία του ΕΣΥ στο 1566

Στην ανάρτηση προστέθηκε και το βίντεο που βρίσκεται στην ιστοσελίδα του νέου αριθμού 1566.

20 Σεπ 2025 | 10:00

40% πιο πολλές πιθανότητες άνοιας - Τι επιταχύνει τη φθορά του εγκεφάλου;

Νέα μελέτη του Mayo Clinic αναδεικνύει παράγοντες που επηρεάζουν τη μνήμη και τη νοητική σου υγεία με την πάροδο των χρόνων.

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ 20 Σεπ 2025 | 08:07

Μανία με την πρωτεΐνη: Πότε η υπερκατανάλωση μπορεί να μας κάνει κακό τελικά

Η πρωτεΐνη είναι ένα από τα πιο σημαντικά θρεπτικά συστατικά, καθώς συμβάλλει στη δόμηση και την αποκατάσταση των μυών, στην παραγωγή ενζύμων και ορμονών, αλλά και στη γενικότερη καλή λειτουργία του οργανισμού

19 Σεπ 2025 | 22:01

Στοματικά μικρόβια συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του παγκρέατος

Έχει ήδη παρατηρηθεί ότι όσοι έχουν κακή στοματική υγεία είναι πιο ευάλωτοι στον καρκίνο του παγκρέατος

ΕΟΜ 19 Σεπ 2025 | 19:09

Χρονιά ρεκόρ το 2024 για τη δωρεά και τις μεταμοσχεύσεις οργάνων στην Ελλάδα

Το 2024 υπήρξε η 4η συνεχόμενη χρονιά με αυξητικό αποτύπωμα

19 Σεπ 2025 | 12:40

Πώς θα καταλάβεις τη νόσο Lyme; Το πιο χαρακτηριστικό σημάδι που προειδοποιεί

Η Bella Hadid στο νοσοκομείο μάς θυμίζει γιατί πρέπει να αναγνωρίζεις έγκαιρα τα συμπτώματα.

MAYO CLINIC 19 Σεπ 2025 | 06:32

Μελέτη αποκαλύπτει τις κρυφές αιτίες εμφραγμάτων σε μικρότερες ηλικίες και ειδικά στις γυναίκες

Όταν οι γυναίκες πάθαιναν έμφραγμα, οι υποκείμενες αιτίες συχνά διαγιγνώσκονταν με λάθος τρόπο.

18 Σεπ 2025 | 12:48

Τα 10 πιο καρκινογόνα καθημερινά τρόφιμα - σύμφωνα με τον ΠΟΥ

Δεν είναι όλα τα τρόφιμα τόσο αθώα όσο φαίνονται.

GUARDIAN 18 Σεπ 2025 | 06:10

Σταγόνες για την πρεσβυωπία αντί για γυαλιά ή χειρουργείο - Τι δείχνει νέα μελέτη

Τα γυαλιά πρεσβυωπίας ή η χειρουργική επέμβαση συνήθως λύνουν το πρόβλημα, ωστόσο πολλοί θεωρούν τα γυαλιά άβολα, ενώ η επέμβαση δεν είναι επιλογή για όλους.

17 Σεπ 2025 | 18:21

Scientiffic Nutrition: Αυτό είναι το brand με supplements που αξίζει κάθε αθλητής & μόλις έφτασε στην Ελλάδα

Είσαι pilates girl ή gym freak; Η Scientiffic Nutrition ορίζει τη νέα εποχή της διατροφής με supplements που ξέρουν τις ανάγκες σου

17 Σεπ 2025 | 13:45

Brain fog ή Αλτσχάιμερ; Eιδικός αποκαλύπτει 5 βασικές διαφορές που πρέπει να ξέρεις

Πώς ξεχωρίζεις τη θολούρα του μυαλού από τα πρώιμα σημάδια Αλτσχάιμερ – και γιατί η έγκαιρη διάγνωση είναι σημαντική.

ΜΕΓΑΛΗ ΕΞΕΛΙΞΗ 17 Σεπ 2025 | 11:00

Σημαντικό βήμα: Η πρώτη εγκυμοσύνη με εξωσωματική στην Ελλάδα μετά από καρκίνο του ενδομητρίου

Πρόκειται για εξέλιξη που επισφραγίζει το υψηλό ιατρικό επίπεδο στην Ελλάδα στον τομέα της γυναικολογικής ογκολογίας και της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

16 Σεπ 2025 | 12:30

Το χειρότερο φρούτο για το έντερο - Γιατί βλάπτει το πεπτικό, σύμφωνα με γιατρό του Harvard

Μπλε μούρα, ρόδια ή υπερώριμες μπανάνες; Ο Dr. Saurabh Sethi εξηγεί ποια φρούτα ενισχύουν ή βλάπτουν την υγεία του εντέρου σου.

16 Σεπ 2025 | 12:25

Τόνος σε νερό ή σε λάδι; Ποιες είναι οι σημαντικές διαφορές και τι να επιλέξεις

Μάθε πότε να βάζεις τόνο σε νερό και πότε σε λάδι στο πιάτο σου.

15 Σεπ 2025 | 14:43

Instahealth.gr: Η νέα πλατφόρμα που φέρνει την υγεία στο σπίτι σας

Το instahealth.gr δημιουργήθηκε για να προσφέρει σε κάθε ασθενή τη δυνατότητα να βρει άμεσα και εύκολα πιστοποιημένους επαγγελματίες υγείας

15 Σεπ 2025 | 12:15

Πώς να επιλέξεις ψωμί ολικής αλέσεως - Το καλύτερο για καλή πέψη και ενέργεια

Πώς το σωστό ψωμί ολικής αλέσεως μπορεί να βοηθήσει την πέψη σου, να σου δώσει ενέργεια και να προστατεύσει την υγεία σου με απλούς τρόπους.

15 Σεπ 2025 | 12:00

Μυαλό "ξυράφι": 5 βασικές θρεπτικές ουσίες που σταματούν τη γήρανση εγκεφάλου

Πώς η διατροφή σου μπορεί να κρατήσει τον εγκέφαλο δυνατό και τη μνήμη σε φόρμα, σύμφωνα με τον ειδικό.

15 Σεπ 2025 | 06:19

Πώς η βιταμίνη D3 μπορεί να "παρατείνει" τη νεότητα των κυττάρων

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η βιταμίνη D μπορεί να επιβραδύνει τη γήρανση μειώνοντας τη φλεγμονή, μια διαδικασία που συχνά οδηγεί σε βλάβες στο DNA.

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΡΩΜΑ 13 Σεπ 2025 | 14:08

Αλλαγές στην αντιμετώπιση της χοληστερίνης – Οι τρεις νέες συστάσεις

Νέες κατευθυντήριες οδηγίες που ανακοινώθηκαν στο πρόσφατο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας στη Μαδρίτη και έχουν δημοσιευτεί στο περιοδικό "European Ηeart Journal"

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ 13 Σεπ 2025 | 08:10

Ποιες τροφές καταπολεμούν το φούσκωμα και βοηθούν τη χλωρίδα του εντέρου

Συμβάλλουν στη μείωση του φουσκώματος, στην καλύτερη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών, ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού και μπορούν να βοηθήσουν ακόμη και στη μείωση του άγχους.

12 Σεπ 2025 | 23:00

Πέντε λόγοι για να μην πίνεις νερό από πλαστικά μπουκάλια

Προστάτεψε τον εαυτό σου και τον πλανήτη.

ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ 11 Σεπ 2025 | 19:07

Περίπου 1.000.000 Έλληνες ζουν με την ημικρανία - Τα αίτια που την προκαλούν

Παγκοσμίως, η ημικρανία είναι η 2η αιτία αναπηρίας και η 1η για γυναίκες 15-49 ετών - Παραμένει υποδιαγνωσμένη, υποθεραπευμένη και υποχρηματοδοτούμενη

ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ 11 Σεπ 2025 | 16:23

"Καμπανάκι" από το ECDC για τον μύκητα Candidozyma auris: Εξαπλώνεται ραγδαία στα νοσοκομεία της Ευρώπης - Τι συμβαίνει στην Ελλάδα

Ο μύκητας C. Auris είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος για άτομα που είναι ήδη άρρωστα, ενώ τα ποσοστά θνησιμότητας κυμαίνοντας από 29% έως 62%.

ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ 2.000 ΑΤΟΜΩΝ 11 Σεπ 2025 | 14:50

"Θερίζει" ο καρκίνος του προστάτη: Πρώτος σε συχνότητα στη χώρα μας και τρίτος στην Ευρώπη

Υπενθυμίζει ότι ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί μία από τις συχνότερες κακοήθειες στους άνδρες παγκοσμίως.

ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ 11 Σεπ 2025 | 06:24

Δέκα διατροφικοί μύθοι που πρέπει να ξεχάσουμε μια για πάντα

Πρόκειται για μερικές μόνο από τις λανθασμένες αντιλήψεις που έχουμε πάνω σε θέματα διατροφής, όπως μεταδίδουν οι ΝΥΤ.

ΝΕΑ ΕΡΕΥΝΑ 10 Σεπ 2025 | 16:14

Νέα μελέτη: Ο COVID-19 και η γρίπη μπορεί να "ξυπνούν" καρκινικά κύτταρα

"Η ιογενής λοίμωξη επιταχύνει σημαντικά την ανάπτυξη αυτών των κυττάρων", σύμφωνα με τον John Alcorn, καθηγητή Παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ

09 Σεπ 2025 | 17:18

Σταμάτα να πίνεις εμφιαλωμένο νερό από μπουκάλι που έχει ζεσταθεί - Διατρέχεις αυτούς τους 4 κινδύνους

Το εμφιαλωμένο νερό που ζεστάθηκε μπορεί να κρύβει κινδύνους για την υγεία σου.

ΕΚΔΗΛΩΣΗ 08 Σεπ 2025 | 15:35

Θεσσαλονίκη: Η παχυσαρκία απειλεί την καρδιά και τη ζωή – Νέος δείκτης για την εκτίμησή της

Στην Ελλάδα, το 62% του ενήλικου πληθυσμού εμφανίζει αυξημένο Δείκτη Μάζας Σώματος και το 27% πάσχει από παχυσαρκία.

ΠΡΟΛΗΨΗ 06 Σεπ 2025 | 08:00

Πώς θα μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου: 5 αλλαγές που μπορούμε να κάνουμε σήμερα

Στην Ελλάδα καταγράφονται κάθε χρόνο περίπου 68.000 νέες διαγνώσεις και σχεδόν 33.000 θάνατοι από καρκίνο.

05 Σεπ 2025 | 15:45

Κοιμήθηκες λίγο; Τρεις τρόποι για να ανταπεξέλθεις μέσα στη μέρα σου και να έχεις ενέργεια

Σου έχει τύχει να ξυπνήσεις το πρωί και να νιώθεις σαν να μην κοιμήθηκες καθόλου;

ΓΙΑ ΔΕΙΤΕ! 05 Σεπ 2025 | 07:58

4+1 τρόποι αποτοξίνωσης μετά τις διακοπές - Πώς θα επανέλθετε πλήρως

Με αυτούς τους πέντε απλούς τρόπους, η μετάβαση από το ανέμελο καλοκαίρι στην απαιτητική καθημερινότητα γίνεται πιο ήπια και αναζωογονητική.

ΕΡΕΥΝΑ 05 Σεπ 2025 | 06:20

Ποια τρόφιμα μας προσθέτουν κιλά και μειώνουν την ποιότητα του σπέρματος

Τα αποτελέσματα ήταν σαφή: επιδείνωση ποιότητας σπέρματος, αύξηση βάρους, διαταραχές στις τιμές χοληστερίνης και πίεσης.

ΕΛΠΙΔΑ 04 Σεπ 2025 | 18:55

Economist: Οι επιστήμονες ανακαλύπτουν έναν νέο, ισχυρό τρόπο πρόληψης του καρκίνου

Τα κύτταρα με ελαττωματικό DNA μπορούν να εμποδιστούν να εξελιχθούν σε πλήρως ανεπτυγμένους καρκίνους μέσω της δραστηριότητας των υγιών κυττάρων γύρω τους

ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑ 04 Σεπ 2025 | 06:10

Γιατί αυξάνονται και πάλι τα περιστατικά καρκίνου του προστάτη - Εντοπίζονται σε προχωρημένο στάδιο

Στην Ελλάδα, ο καρκίνος του προστάτη είναι ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος στους άνδρες.

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΡΟΣΟΧΗ 03 Σεπ 2025 | 06:22

Καρκίνος του δέρματος: Τι είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα που εμφάνισε ο γνωστός σεφ Γκόρντον Ράμσεϊ

Ο πασίγνωστος σεφ Γκόρντον Ράμσεϊ ανακοίνωσε ότι υποβλήθηκε σε επέμβαση για την αφαίρεση καρκίνου του δέρματος.

02 Σεπ 2025 | 15:47

Βλέπεις θολά μόλις ξυπνάς το πρωί; 10 αιτίες που σου συμβαίνει αυτό

Μάθε γιατί βλέπεις θαμπά το πρωί και τι μπορείς να κάνεις γι’ αυτό.

ΝΕΑ ΜΕΛΕΤΗ 02 Σεπ 2025 | 06:22

Δεν αρκεί να κόψουμε μόνο το αλάτι: Ποια τρόφιμα που έχουμε στο ψυγείο μειώνουν το κίνδυνο καρδιοπαθειών

Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι η αποφυγή αλατιού μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων.

ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΤΕ 30 Αυγ 2025 | 08:31

Η υψηλή "καλή" χοληστερίνη δεν είναι πάντα... καλή: Γιατί η αύξηση της HDL δεν συνδέεται πάντα με καλύτερη καρδιακή υγεία

Η "καλή" χοληστερόλη (HDL) έχει συνδεθεί με προστασία της καρδιάς, επειδή βοηθά στη μεταφορά της περίσσειας χοληστερόλης στο ήπαρ, όπου διασπάται

29 Αυγ 2025 | 22:56

Το θαυματουργό ρόφημα που πίνουν τα μοντέλα για καθαρή και λαμπερή επιδερμίδα

Δεν είναι ούτε detox ούτε superfood powder — είναι το πιο απλό ρόφημα που βοηθά πραγματικά την επιδερμίδα να παραμείνει καθαρή.

29 Αυγ 2025 | 14:15

Πώς δουλεύει το σώμα σου; Τα πιο σημαντικά μέταλλα και ιχνοστοιχεία για τον οργανισμό - Πλήρης οδηγός

Από το ασβέστιο μέχρι το σελήνιο, μάθε πώς τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία κρατούν το σώμα σου σε ισορροπία – και πού θα τα βρεις.

29 Αυγ 2025 | 10:30

Επιστημονικά αποδεδειγμένο: Η διατροφή που μειώνει τον κίνδυνο άνοιας - ακόμα και αν έχεις το "γονίδιο του Αλτσχάιμερ"

Νέα έρευνα δείχνει πώς η συγκεκριμένη διατροφή μπορεί να "νικήσει" ακόμη και την πιο ισχυρή γενετική προδιάθεση.

28 Αυγ 2025 | 11:10

5 "καλές" συμβουλές ύπνου που μπορούν να επιδεινώσουν την αϋπνία – Και τι να δοκιμάσεις αντ’ αυτών

Όταν το "σωστό" sleep hygiene γυρίζει μπούμερανγκ: γιατί κάποιες κλασικές συμβουλές χειροτερεύουν την αϋπνία σου και τι να κάνεις στη θέση τους.