Well-Designed Αθηναϊκά κτίρια γραφείων

Τρία Ελληνικά αρχιτεκτονικά γραφεία μας μιλάνε για την καινούργια αρχιτεκτονική στα Αθηναϊκά κτίρια γραφείων.

Στη σημερινή εποχή, ο σχεδιασμός γραφειακών κτιρίων στην Αθήνα έχει υπαχθεί σε πολλαπλές πιέσεις: της τεχνολογικής εξέλιξης, των νέων τρόπων εργασίας (υβριδικό μοντέλο, τηλεργασία), του αυξημένου ενδιαφέροντος για την ευεξία των χρηστών, αλλά και της ανάγκης για περιβαλλοντική βιωσιμότητα και προστασία. Η μετάβαση από αυστηρά τυποποιημένες γραφειακές διατάξεις προς πιο ευέλικτους, ημι-δημόσιους και συνεργατικούς χώρους, σε συνδυασμό με μεγαλύτερη διαφάνεια, φυσικό φως, ποιοτικό εσωτερικό περιβάλλον και αισθητική ταυτότητα, είναι πλέον ένα κοινό υπόβαθρο σε πολλούς σύγχρονους σχεδιασμούς.

Στην Αθήνα, οι περιορισμοί της πυκνοκατοικημένης πόλης, οδηγούν σε έργα ανακαίνισης ή προσθήκης, όπου η πρόκληση είναι να "εξαγάγεις" σύγχρονη λειτουργικότητα μέσα σε παλιές δομές. Ο στόχος είναι να διαμορφωθεί ένας χώρος όπου η εργασία δεν "στριμώχνεται” σε γραμμές γραφείων αλλά ρέει μέσω του άξονα κινήσεων, όπου εσωτερικό και εξωτερικό συνδιαλέγονται και όπου η αρχιτεκτονική υπηρετεί τόσο την παραγωγικότητα όσο και την ευημερία.

Well-Designed Αθηναϊκά κτίρια γραφείων — Φωτογραφίες-credits: KPMG:Mariana Bisti

Δημήτρης Ποτηρόπουλος και Potiropoulos+Partners

Ο Δημήτρης Ποτηρόπουλος, με σπουδές στην αρχιτεκτονική στη Technische Hochschule Darmstadt, είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες του αρχιτεκτονικού γραφείου Potiropoulos+Partners που ιδρύθηκε το 1989 μαζί με τη Λιάνα Νέλλα-Ποτηροπούλου. Το γραφείο έχει καθιερωθεί ως ένα από τα κορυφαία στην Ελλάδα, με διεθνή εμβέλεια και πλήθος βραβεύσεων – τόσο σε εθνικούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς όσο και σε διεθνή βραβεία, όπως το Architizer A+, το German Design Award και προτάσεις για βραβεία όπως το Mies van der Rohe.

Στην πράξη, οι προσεγγίσεις του γραφείου συνάδουν με τις τάσεις της ερευνητικής προσέγγισης, έμφασης στο περιβάλλον, ενσωμάτωσης μορφής και λειτουργίας, και ευαισθησίας στο τοπικό και στο συλλογικό χαρακτήρα της κάθε περιοχής. Μέσα στο αστικό περιβάλλον της Αθήνας, ο Ποτηρόπουλος και το γραφείο του επιχειρούν να φέρουν έναν σχεδιασμό που δεν απομονώνει, αλλά συνδέει – μεταξύ ανθρώπων, μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού, μεταξύ ιστορικού και σύγχρονου.

Urban Soul Project και η θεώρηση ευημερίας στον χώρο εργασίας

Το γραφείο Urban Soul Project εκφράζει με σαφή τρόπο μια φιλοσοφία σχεδιασμού που ενσωματώνει τις σύγχρονες ανάγκες αλλά και μια πιο ανθρωποκεντρική προσέγγιση. Σύμφωνα με τον Τάσο Γεωργαντζή, co-founder της Urban Soul Project:

"Σε μια εποχή που οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις και οι αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον διαμορφώνουν νέες ανάγκες για τους εργασιακούς χώρους, ο σχεδιασμός κτιρίων γραφείων καθορίζεται από την ανάγκη για ευελιξία, προσαρμοστικότητα και την ενίσχυση της ευημερίας των εργαζομένων. … Μια ακόμη σημαντική τάση και θεμελιώδης αρχή για εμάς στην Urban Soul Project είναι η αειφορία … οι αρχιτεκτονικές μελέτες είναι σημαντικό να πληρούν τα περιβαλλοντικά κριτήρια για την απόσπαση των διεθνών πιστοποιήσεων LEED και WELL. …"

Η προσέγγιση αυτή τονίζει ότι ο χώρος εργασίας δεν είναι απλώς εργαλείο παραγωγής, αλλά και περιβάλλον ζωής και υγείας. Η προσαρμοστικότητα (η δυνατότητα οργάνωσης του χώρου με τρόπο που εξελίσσεται), η ενσωμάτωση αρχών ευημερίας (lighting, ακουστική άνεση, ποιότητα αέρα) και η δομή χώρων που επιτρέπουν εναλλαγές μεταξύ συνεργασίας και απομόνωσης αποτελούν τις βασικές κατευθύνσεις. Είναι σημαντικό ότι το γραφείο αναγνωρίζει πως η περιβαλλοντική υπευθυνότητα και η άνεση των ανθρώπων πρέπει να συμπορεύονται – όχι ως κόστος αλλά ως θεμέλιος σχεδιαστικός άξονας.

Αυτή η θεώρηση ανταποκρίνεται πλήρως στην τάση που βλέπουμε διεθνώς, όπου οι εταιρείες επενδύουν στη βελτίωση του χώρου εργασίας (workplace experience) προκειμένου να προσελκύσουν και να διατηρήσουν ταλέντα. Η προσέγγιση των Urban Soul Project είναι εναρμονισμένη με αυτό το νέο μοντέλο: ένας ευέλικτος οργανισμός χώρου, με έμφαση στην αρχιτεκτονική βιωσιμότητα και στην υγεία των χρηστών.

Το έργο των γραφείων Allianz υπό R.C.Tech: η εφαρμογή στη μελέτη

Το έργο έχει υλοποιηθεί από το αρχιτεκτονικό γραφείο R.C.Tech και αφορά ένα επίπεδο 1.200 τ.μ. γραφείων που σχεδιάστηκε με σύγχρονη αρχιτεκτονική προσέγγιση. Στην παρουσίαση του έργου Allianz, οι αρχιτέκτονες αναφέρουν, ότι η υπάρχουσα κατακερματισμένη κάτοψη της εταιρείας μετασχηματίζεται μέσω της τοποθέτησης ενός κύριου άξονα κίνησης μήκους 70 μέτρων, ο οποίος αποκρυσταλλώνει τη διάρθρωση των λειτουργιών και αναδεικνύει τον γραμμικό χαρακτήρα του χώρου. Η χειρονομία αυτή – η δημιουργία ενός άξονα που αναπτύσσεται ως "ραχοκοκαλιά" του χώρου – αποτελεί μια κεντρική αρχιτεκτονική στρατηγική: όλες οι υπομονάδες τοποθετούνται εκατέρωθεν και γύρω από αυτόν τον άξονα, με εμφανή στοιχεία διάταξης μέσα από διαπερατά επίπεδα, ενώ χαμηλά ξύλινα έπιπλα λειτουργούν σαν "αγκαλιές” που οριοθετούν τα τμήματα. Τα διευθυντικά γραφεία τοποθετούνται με διαφάνεια ανάμεσα στα τμήματα, ενώ οι βοηθητικές λειτουργίες "κρύβονται" στο πίσω μέρος του ορόφου, πίσω από έναν διαχωριστικό τοίχο επενδεδυμένο με ξύλινα ηχοαπορροφητικά πάνελ. Η είσοδος του ορόφου σχεδιάστηκε ώστε να είναι ευρύχωρη και λειτουργική· γύρω της τοποθετούνται οι αίθουσες συναντήσεων με γυάλινα διαχωριστικά. Η οροφή φέρει φωτιζόμενη ελαστική μεμβράνη που δημιουργεί συνθήκες φωτισμού ημέρας καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας των γραφείων. Στο ανατολικό άκρο του άξονα κινήσεων, προβλέπονται σημεία εκτόνωσης — μεγάλες χρωματιστές κερκίδες για πιο φιλική συνεργασία, μια κοινόχρηστη τραπεζαρία σε μονοχρωμία και μια δενδροστοιχία προσβάσιμη βεράντα. Η χρωματική παλέτα είναι ζεστή, δημιουργώντας αίσθηση οικειότητας· σε αντίθεση, στα στοιχεία του κεντρικού διαδρόμου διατηρούνται πιο "βιομηχανικά" στοιχεία, όπως η ψευδοροφή με γραμμικά προφίλ αλουμινίου και τα ανεπίχριστα υποστυλώματα σκυροδέματος.