Οι ελληνικές επιχειρήσεις ενστερνίζονται τα κριτήρια ESG

Το 95% των επιχειρήσεων αναγνωρίζουν τη σημαντικότητα της Βιώσιμης Ανάπτυξης και της Εταιρικής Υπευθυνότητας, ενώ 7 στις 10 δαπάνησαν υψηλότερα ποσά για την υλοποίηση πρακτικών ESG το 2022 συγκριτικά με το 2021.

Η παγκόσμια τάση των επιχειρήσεων να ενσωματώνουν όλο και περισσότερο στις στρατηγικές ανάπτυξής τους τα κριτήρια ESG, ευθυγραμμιζόμενες με τους Παγκόσμιους Στόχους για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΟΗΕ αλλά και τον στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, έχει αναμφισβήτητα επηρεάσει τον τρόπο σκέψης και λειτουργίας των επιχειρήσεων και στην Ελλάδα.

Διαβάστε Επίσης

Το ESG και πώς επηρεάζει την (επιχειρηματική) ζωή μας

Ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις προβαίνουν στη μέτρηση, τη δημοσιοποίηση και τη διαχείριση των κινδύνων και των ευκαιριών που σχετίζονται με τη βιώσιμη ανάπτυξη, ανεβάζοντας τον πήχη όσον αφορά τις υιοθετούμενες στρατηγικές αειφορίας και βιωσιμότητας.

Μάλιστα, όπως σημειώνει ο κ. Νικήτας Κωνσταντέλλος, πρόεδρος και CEO της ICAP CRIF με αφορμή τα αποτελέσματα της Πρωτογενούς Έρευνας Βιώσιμης Ανάπτυξης και ESG σε επιχειρήσεις που εκπόνησε η εταιρεία, "οι τελευταίες εξελίξεις με την ενεργειακή κρίση και τον πόλεμο στην Ουκρανία κατέστησαν ακόμα πιο αναγκαία και επιτακτική για τις εταιρείες την αναπροσαρμογή των επιχειρηματικών τους μοντέλων και της στρατηγικής τους στη βάση των κριτηρίων ESG, ώστε να ανταποκριθούν στις σημερινές προκλήσεις.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 95% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα, αναγνωρίζουν τη σημαντικότητα της Βιώσιμης Ανάπτυξης και της Εταιρικής Υπευθυνότητας χαρακτηρίζοντάς την ως "πολύ" ή "πάρα πολύ" σημαντική, με σχεδόν 7 στις 10 επιχειρήσεις να δηλώνουν ότι δαπάνησαν υψηλότερα ποσά για την υλοποίηση πρακτικών ESG το 2022 συγκριτικά με το 2021. Ωστόσο, οι εταιρείες κρίνουν ότι υπάρχουν ακόμα περιθώρια ανάπτυξης των δράσεων ESG, αφού το 55% θεωρεί ότι ο βαθμός διείσδυσης/εφαρμογής των σχετικών πρακτικών κυμαίνεται σε μέτρια επίπεδα”.

Τη σημασία που δίνουν, πλέον, οι ελληνικές επιχειρήσεις στις σχετικές με τη βιώσιμη ανάπτυξη δράση, αναδεικνύουν και οι απαντήσεις τους όσον αφορά το ποιος αποφασίζει σχετικά με αυτές.

Περισσότερες από μία στις τρεις εταιρείες (35%) απάντησαν ότι η ίδια η Διοίκηση της εταιρείας αναλαμβάνει τη διαχείριση των δράσεων ESG, γεγονός που σχετίζεται με την άρρηκτη σύνδεση της βιώσιμης ανάπτυξης με το όραμα, τις αξίες και την επιχειρηματική στρατηγική των επιχειρήσεων. Ακολουθεί με ποσοστό 29% η Ξεχωριστή Διεύθυνση/Τμήμα της εταιρείας (το 60% αυτών ανήκουν στις μεγάλες οντότητες με συνολικό κύκλο εργασιών που ξεπερνά τα 50 εκατ. ευρώ), ενώ αξιόλογο μερίδιο αποσπά η Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού με 10%.

Τέλος, η Οικονομική Διεύθυνση και η Διεύθυνση μάρκετινγκ, Επικοινωνίας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης κατέλαβαν μερίδια 6% και 4% αντίστοιχα. Σημαντικό μερίδιο απέσπασε και η επιλογή Άλλο (16%) που περιλαμβάνει κυρίως τη διατμηματική στρατηγική, δηλαδή την από κοινού λήψη αποφάσεων για τις σχετικές δράσεις απ' όλες τις διευθύνσεις μιας εταιρείας.

Όσον αφορά δε, το ύψος των κονδυλίου που δαπανούν οι επιχειρήσεις για δράσεις ESG προκύπτει ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των εταιρειών (61%) δαπανά έως 200 χιλ. ευρώ. Το 17% των επιχειρήσεων δαπανά από 200 χιλ. έως 500 χιλ. ευρώ και το 5% από 500 χιλ. έως 1 εκατ. ευρώ. Περισσότερες από μία στις 10 εταιρείες που συμμετείχαν στην έρευνα (11%) δαπάνησαν από 1 εκατ. έως 5 εκατ. ευρώ, ενώ πάνω από 5εκατ. ευρώ έδωσε το 6% των εταιρειών του δείγματος. Από τα στοιχεία, δε, προκύπτει ότι υπάρχει άμεση συσχέτιση του συνολικού κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων με τα ποσά που δαπανούν για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Ιδιαίτερα σημαντικό ωστόσο, είναι το γεγονός ότι το 66% των επιχειρήσεων αύξησαν τις δαπάνες τους για ενέργειες ESG το 2022 συγκριτικά με το 2021, ενώ μόλις το 3% δήλωσε ότι τις περιόρισε έναντι του προηγούμενου έτους.

Πού επενδύουν οι ελληνικές εταιρείες

Όσον αφορά την κατανομή του συνολικού προϋπολογισμού των εταιρειών για δράσεις ESG, στους βασικούς πυλώνες: Περιβάλλον, Κοινωνία και Εταιρική Διακυβέρνηση, τη μερίδα του λέοντος των κονδυλίων για το 2022 απέσπασαν οι περιβαλλοντικές δράσεις (40%). Ακολουθούν με μικρή διαφορά (36%) οι δράσεις που σχετίζονται με την κοινωνία και οι ενέργειες που αφορούν στην εταιρική διακυβέρνηση (24%). Οι δαπάνες για περιβαλλοντικές δράσεις κερδίζουν μερίδιο από τις δαπάνες για την κοινωνία συγκριτικά με τα αποτελέσματα της περσινής έρευνας.

Πιο αναλυτικά, οι κυριότερες πρακτικές που ανέπτυξαν οι επιχειρήσεις ανά κύριο άξονα ESG αφορούν:

• Περιβάλλον

Αναγνωρίζοντας τον αντίκτυπο που έχει η λειτουργία τους στο φυσικό περιβάλλον, οι επιχειρήσεις υιοθετούν σε μεγάλο βαθμό δράσεις που σχετίζονται με την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη δραστηριότητά τους. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το 85% των εταιρειών του δείγματος έχει ως προτεραιότητα την αποτελεσματική διαχείριση του χαρτιού και των στερεών αποβλήτων (διαχωρισμός ανά κατηγορία υλικού ανακύκλωσης, κλπ.) σε μεγάλο βαθμό ("πολύ" ή "πάρα πολύ").

Ακολουθούν η εφαρμογή εσωτερικών προγραμμάτων ανακύκλωσης, με μερίδιο 82%, και η ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης του προσωπικού, αποσπώντας ποσοστό 80%. Αξιόλογο ποσοστό καταλαμβάνει η ένταξη συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης σύμφωνα με εθνικά/διεθνή πρότυπα (75%), οι ενέργειες για την αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων που χρησιμοποιεί η εταιρεία (64%) και η αξιολόγηση των ενεργειακών επιδόσεων σε σχέση με συγκεκριμένους μεσοπρόθεσμους περιβαλλοντικούς στόχους που έχει θέσει η ίδια η εταιρεία για τη μείωση του ενεργειακού της αποτυπώματος (59%).

Τέλος, η χρήση ενέργειας προερχόμενη από ανανεώσιμες πηγές απέσπασε ποσοστό 45%.

Αξίζει να σημειωθεί ότι όλες οι περιβαλλοντικές δράσεις ενίσχυσαν τα ποσοστά τους συγκριτικά με τα αντίστοιχα που έλαβαν στην προηγούμενη έρευνα, γεγονός που καταδεικνύει την ολοένα αυξανόμενη σημασία που δίνουν οι εταιρείες στο περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.

• Κοινωνία

Παράλληλα, αναγνωρίζοντας τις κοινωνικές επιδράσεις της λειτουργίας τους, εννιά στις δέκα εταιρείες του δείγματος δήλωσαν ότι παρέχουν ίσες ευκαιρίες προς όλους τους εργαζομένους σε βαθμό "πολύ" ή "πάρα πολύ". Ομοίως, το 88% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι παρέχει πρόσθετες παροχές ή οικονομικές διευκολύνσεις.

Ακολουθούν, αποσπώντας ποσοστό 85% σε βαθμό "πολύ" ή "πάρα πολύ" η κάθε επιλογή, η πρόσθετη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και οι δυνατότητες εκπαίδευσης ή βελτίωσης των δεξιοτήτων του προσωπικού. Τονίζεται ότι η πρόσθετη ιατροφαρμακευτική κάλυψη στο προσωπικό δηλώθηκε από δύο στις τρεις επιχειρήσεις που συμμετείχαν στον μέγιστο βαθμό ("πάρα πολύ").

Και οι τέσσερις αυτές δράσεις αποτελούν σταθερή προτεραιότητα για τις εταιρείες, καθώς συγκεντρώνουν διαχρονικά ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά. Αξιόλογα ποσοστά καταλαμβάνουν η αξιολόγηση των επιδόσεων των εργαζομένων σε ετήσια βάση (78%), οι δωρεές ή παροχές σε χρήμα ή αγαθά (76%) καθώς και η ανταπόκριση σε έκτακτες καταστάσεις, όπως οι καταστροφές από πυρκαγιές, φυσικά φαινόμενα κ.λπ. (72%).

Πιο χαμηλά μερίδια απέσπασαν η υποστήριξη καλλιτεχνικών, αθλητικών, πολιτισμικών εκδηλώσεων (56%), ο εθελοντισμός των εργαζομένων και η συμμετοχή σε πρωτοβουλίες βιώσιμης ανάπτυξης (π.χ. αιμοδοσία, καθαρισμοί περιοχών, δενδροφύτευση, κ.λπ.) (54%), και οι δράσεις/πρωτοβουλίες για την ενίσχυση ΜΚΟ (41%).

• Εταιρική Διακυβέρνηση

Όσον αφορά την εταιρική διακυβέρνηση, δηλαδή το σύνολο των αρχών που υιοθετεί μία εταιρεία προκειμένου να διασφαλίσει την απόδοσή της, τα συμφέροντα των μετόχων της και τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερομένων μερών (stakeholders), το 90% των εταιρειών δήλωσαν ότι εφαρμόζουν δράσεις/πρωτοβουλίες με στόχο την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (π.χ.GDPR - Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων). Το 85% επέλεξε τη συμμόρφωση με τις ισχύουσες πρακτικές Επιχειρηματικής Ηθικής σε μεγάλο βαθμό ("πολύ"και "πάρα πολύ").

Την ενσωμάτωση των τεχνολογιών cloud για την αποθήκευση και χρήση δεδομένων (π.χ. αντικατάσταση έντυπου αρχείου με ψηφιακές βάσεις δεδομένων) εφαρμόζει σε "πολύ" ή "πάρα πολύ" μεγάλο βαθμό το 78%.Ακολουθούν η συνεχής επικοινωνία και ο διάλογος με τα ενδιαφερόμενα μέλη (stakeholders, κ.λπ.) με σκοπό τη βελτίωση της λειτουργίας της εταιρείας, των προϊόντων και υπηρεσιών της με θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία, το περιβάλλον και την οικονομία (66%), η συμμόρφωση με το ισχύον Κανονιστικό Πλαίσιο, διεθνείς βέλτιστες πρακτικές και πρότυπα για τη βιώσιμη ανάπτυξη (Πρότυπα GRI, κ.ά.) (65%), και η προώθηση της καινοτομίας (65%). Χαμηλότερα, αλλά αξιόλογα, ποσοστά και αυξημένα σε σχέση με την περσινή έρευνα απέσπασαν και η εκπροσώπηση γυναικών στο ΔιοικητικόΣυμβούλιο (61%) και η χρήση κοινωνικών και περιβαλλοντικών κριτηρίων στις διαδικασίες επιλογής συνεργατών και προμηθευτών (55%).

Πόσο έχει ωριμάσει το ESG στην Ελλάδα

Όπως προαναφέρθηκε, οι ελληνικές εταιρείες αναγνωρίζουν τη σημαντικότητα της Βιώσιμης Ανάπτυξης και της Εταιρικής Υπευθυνότητας και την κατατάσσουν όλο και πιο ψηλά στις δράσεις και την επιχειρησιακή τους στρατηγική. Σύμφωνα με την έρευνα της ICAP CRIF, το 90% των επιχειρήσεων του δείγματος (από 92% στην έρευνα του 2022) θεωρούν τη Bιώσιμη Ανάπτυξη "πολύ" ή "πάρα πολύ" σημαντική.

Την ίδια στιγμή, οι εταιρείες θεωρούν ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης του ESG από το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων. Το μεγαλύτερο ποσοστό των εταιρειών του δείγματος (55%) θεωρεί ότι ο βαθμός ενσωμάτωσής τους διαμορφώνεται σε μέτρια επίπεδα. Επισημαίνεται ότι πάνω από μία στις τρεις επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα πιστεύει ότι οι δράσεις ESG εφαρμόζονται σε μικρό ή ελάχιστο βαθμό (35%), ενώ το 9% του δείγματος (από 8% στην έρευνα του 2022) θεωρεί ότι έχουν υιοθετηθεί σε "πολύ" ή "πάρα πολύ" μεγάλο βαθμό από τις εγχώριες επιχειρήσεις.

Τα εμπόδια

Ωστόσο, η υιοθέτηση των κριτηρίων ESG δεν είναι εύκολο "σπορ”. Ως κυριότερος ανασταλτικός παράγοντας στην υλοποίηση δράσεων ESG αναδεικνύεται διαχρονικά, με ποσοστό 15%, η δαπάνη/κόστος για την εφαρμογή ενός προγράμματος βιώσιμης ανάπτυξης και ακολουθούν, καταλαμβάνοντας μερίδιο 14%, οι οικονομικές πιέσεις εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης. Η έλλειψη κινήτρων προς τις επιχειρήσεις για την ανάληψη σχετικών δράσεων απέσπασε ποσοστό 13%. Έπονται, με 11%, η μη επαρκής γνώση και κατάρτιση της διοίκησης της εταιρείας σε θέματα βιωσιμότητας (ESG) και η έλλειψη εθνικού ρυθμιστικού πλαισίο.

Με 10% αξιολογείται η γραφειοκρατία και ακολουθούν με 9% η ελλιπής ενημέρωση των πολιτών για την έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης και η δυσκολία μέτρησης της βιωσιμότητας. Τελευταίος παράγοντας στην κατάταξη βάσει σπουδαιότητας εμφανίζεται το μέγεθος της επιχείρησης (8%), αναμενόμενο αν ληφθεί υπόψη ότι η έρευνα απευθυνόταν στις 1.000 μεγαλύτερες ελληνικές επιχειρήσεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, ως πρώτη επιλογή, σχεδόν τέσσερις στις δέκα επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα (38%) επέλεξαν τις οικονομικές πιέσεις που δέχονται εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, γεγονός ενδεικτικό της δυσκολίας που αντιμετώπισαν στη διαχείριση της αύξησης του ενεργειακού κόστους λειτουργίας τους.

Η ταυτότητα της έρευνας

Χρόνος διεξαγωγής: 01.02.2023 - 28.02.2023

Μεθοδολογία: Χρησιμοποιήθηκε δομημένο ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις: α) μιας μόνο απάντησης β) πολλαπλών απαντήσεων και γ) ιεράρχησης τωναπαντήσεων κατά σημαντικότητα μεβάση συγκεκριμένη κλίμακα.

Διαβάστε Επίσης

Πόσο ώριμες είναι οι εταιρείες στην Ελλάδα στο κομμάτι του ψηφιακού μετασχηματισμού;

Πληθυσμός της έρευνας: Το ερωτηματολόγιο εστάλη στις 1.000 μεγαλύτερες επιχειρήσεις της χώρας βάσει απασχολούμενου ανθρώπινου δυναμικού, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται οι κορυφαίες 500 που αναφέρονται στην παρούσα έκδοση.

Δείγμα: 144 επιχειρήσεις (14,4% του πληθυσμού της έρευνας) από διάφορους κλάδους της ελληνικής οικονομίας που δραστηριοποιούνται σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr