Ο τουρισμός στην Ελλάδα καλπάζει και μαζί του και οι ελπίδες των νέων για επαγγελματική αποκατάσταση και επιτυχημένη καριέρα. Ποιες είναι οι απαιτήσεις των επισκεπτών αλλά και της αγοράς σε αυτό το νέο σκηνικό; Τι προσφέρει το εκπαιδευτικό περιβάλλον στους μελλοντικούς εργαζόμενους και τα στελέχη και πως τους εφοδιάζει για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της διαφορετικότητας των επισκεπτών, της αμεσότητας της ψηφιακής εποχής κα της παντοκρατορίας των social media;
Το TheTOC επιχειρεί να προσεγγίσει τα πάντα γύρω από τον κλάδο του τουρισμού και της φιλοξενίας των σχετικών προγραμμάτων σπουδών αλλά και των απαιτήσεων της αγοράς, σε ένα αφιέρωμα σε τρία μέρη.
Μιλούν στο TheTOC
- Γιάννης Ρέτσος , Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων ΣΕΤΕ
- Νικόλαος Γεωργόπουλος , Πρόεδρος του Τμήματος Τουριστικών Σπουδών Πανεπιστήμιο Πειραιώς
- Γιώργος Παπαγεωργίου , επικεφαλής του τμήματος Σπουδών Τουρισμού και Φιλοξενίας (International Tourism and Hospitality Management), του Deree - The American College of Greece
- Μάκης Φωκάς , Σύμβουλος Διοίκησης του BCA Business College of Athens,
- Γιάννης Μοτάκης , Γενικός Διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού του Ομίλου Grecotel
Πανεπιστήμιο Πειραιώς
Νικόλαος Γεωργόπουλος, Πρόεδρος του Τμήματος Τουριστικών Σπουδών
Αυτό που επιδιώκουμε να κατανοήσουν οι φοιτητές μας είναι ότι ο τουρισμός αποτελείται από αρκετά υποσυστήματα και συνδεδεμένους τομείς με επίκεντρο τον άνθρωπο
Η δημιουργία Τμήματος Τουριστικών Σπουδών σε ένα από τα ΑΕΙ της χώρας αποτελούσε πάγιο αίτημα όλων των θεσμικών αναπτυξιακών φορέων τουρισμού, με στόχο να αντιμετωπιστεί η έλλειψη υψηλού επιπέδου στελεχιακού προσωπικού. Μετά από αρκετά χρόνια καθυστερήσεων η σημαντική αυτή επιδίωξη έγινε πραγματικότητα στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς με τον καθηγητή Νικόλαο Γεωργόπουλο να ηγείται του τμήματος και να προετοιμάζει τα μελλοντικά στελέχη του κλάδου.
Για τον Πρόεδρο του τμήματος, η βιωσιμότητα του περιβάλλοντος και η αειφόρος διαχείριση των τουριστικών οργανισμών, με την αξιοποίηση της καινοτομίας, είναι αναπόσπαστα κομμάτια της εκπαίδευσης σε αυτόν τον χώρο.
Ποιο είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα για τους φοιτητές του Παν. Πειραιώς;
Το Παν. Πειραιώς ήταν πάντοτε συνδεδεμένο με τις εταιρείες και τον ιδιωτικό τομέα. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι λειτουργεί σε ένα δήμο που αποτελεί κόμβο για τις τουριστικές επιχειρήσεις της χώρας. Συνεπώς, είναι σε θέση να γνωρίζει τις ανάγκες της αγοράς και να τις μεταφέρει με τον καλύτερο τρόπο στους φοιτητές του. Οι φοιτητές του Τμήματος Τουριστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν μια καθολική και ολοκληρωμένη προσέγγιση της τουριστικής επιστήμης και ευρύτερα του κρίσιμου τομέα του τουρισμού. Το Τμήμα προσφέρει με σύγχρονο τρόπο τις απαραίτητες εκείνες γνώσεις για την κατανόηση του τουρισμού ως κοινωνικό και οικονομικό φαινόμενο. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην οργάνωση και διοίκηση των επιχειρήσεων τουρισμού και φιλοξενίας και στη διαχείριση των τουριστικών προορισμών. Οι βασικοί άξονες γύρω από τους οποίους διαρθρώνεται το Πρόγραμμα Σπουδών είναι η βιωσιμότητα του περιβάλλοντος και η αειφόρος διαχείριση των τουριστικών οργανισμών, αξιοποιώντας την καινοτομία στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον.
Τι μελλοντικούς στόχους έχει το συγκεκριμένο Τμήμα;
Είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος γιατί από την πρώτη χρονιά έχουμε καταφέρει σε σημαντικό βαθμό αυτό που διδάσκουμε στους φοιτητές μας, τις συνέργειες. Καταφέραμε και δικτυωθήκαμε με σημαντικούς Διεθνείς Οργανισμούς και Φορείς όπως το World Tourism Forum Lucerne και το Young Talent Programme όπου συμμετέχουν μεταξύ άλλων 30 καταξιωμένα Πανεπιστήμια διεθνώς και Οργανισμοί όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού (UNWTO), ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OECD) και το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδίων και Τουρισμού (WTTC). Παράλληλα, πετύχαμε τη δικτύωση και τη συνεργασία με σημαντικούς εγχώριους φορείς Τουρισμού όπως το Υπουργείο Τουρισμού και το Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, την Περιφέρεια Πελοποννήσου καθώς και σημαντικές ιδιωτικές επιχειρήσεις. Δικτυωνόμαστε διαρκώς και με ακαδημαϊκά ιδρύματα του εξωτερικού και φιλοξενούμε διεθνούς κύρους καθηγητές, όπως ο Dr. Daniel McCole, Αναπληρωτής Καθηγητής Αειφορίας στον Τουρισμό, στο Michigan State University των Η.Π.Α., ο οποίος προσέφερε υψηλού επιπέδου διδασκαλία στους προπτυχιακούς φοιτητές μας, στο πλαίσιο συνεργασίας του Τμήματος με το ίδρυμα Fulbright.
Οι φοιτητές θεωρούν το συγκεκριμένο πτυχίο εύκολο;
Στο Τμήμα Τουριστικών Σπουδών έχουμε μια διαφορετική αντίληψη από αυτή του εύκολου ή δύσκολου πτυχίου. Για εμάς, οι σπουδές αποτελούν μια δημιουργική διαδικασία στην προσπάθειά μας να διαμορφώσουμε ολοκληρωμένους πολίτες για τη χώρα μας πρωτίστως και μελλοντικά στελέχη του τουρισμού με γνώσεις και εφόδια υψηλού επιστημονικού επιπέδου. Για το σκοπό αυτό, πέραν του σύγχρονου και δυναμικού προγράμματος σπουδών που εισάγει τους φοιτητές σε τομείς όπως Τεχνητή Νοημοσύνη, Peer2Peer Οικονομία, Digital Εφαρμογές, Citizen Based Τουρισμός κ.ά, έχουμε δημιουργήσει και μια σειρά από συμπληρωματικές ενέργειες. Στο Τμήμα Τουριστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς η διδασκαλία αποτελεί το κέντρο γύρω από το οποίο «χτίζουμε» την επαφή των φοιτητών μας με την κοινωνία και τον τουρισμό. Συμμετέχουμε και διοργανώνουμε μια σειρά από δραστηριότητες διασύνδεσης με την κοινωνία και την αγορά εργασίας, προσκαλώντας στελέχη για ομιλητές σε διαλέξεις, δημιουργούμε βιωματικά εργαστήρια και εκπαιδευτικές προσομοιώσεις. Σίγουρα, οι σπουδές στον τουρισμό δεν είναι τόσο εύκολες όσο μπορεί να φαίνονται με μια πρώτη ανάγνωση. Αυτό το διαπιστώνουν οι φοιτητές μας από το πρώτο κιόλας έτος σπουδών. Είμαστε όμως δίπλα τους, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις υψηλές προδιαγραφές που θέτει ο τουρισμός στη σύγχρονη εποχή.
Τι γνώσεις έχουν αντλήσει μέχρι σήμερα οι διδάσκοντες αναφορικά με την λανθασμένη ή σωστή άποψη που έχουν οι φοιτητές για τον τουρισμό ως επιστήμη και πως προσπαθούν να την αλλάξουν μέσα από τη φοίτηση;
Αυτό που επιδιώκουμε να κατανοήσουν οι φοιτητές μας είναι ότι ο τουρισμός ως σύστημα αποτελείται από αρκετά υποσυστήματα και συνδεδεμένους τομείς όπου ο κάθε ένας από αυτούς δημιουργεί νέες οικονομίες. Στο επίκεντρο αυτού του οικοσυστήματος οι φοιτητές μας θα πρέπει να γνωρίζουν ότι πάντα επίκεντρο θα είναι ο άνθρωπος και γι’ αυτόν οφείλουμε να σχεδιάζουμε. Ο άνθρωπος ως πολίτης, ως ντόπιος, ως επισκέπτης, ως επιχειρηματίας. Ο άνθρωπος και τα οφέλη του από την τουριστική δραστηριότητα, ο άνθρωπος και οι υποχρεώσεις του για διαφύλαξη του περιβάλλοντος, το σεβασμό στην κουλτούρα και την πολιτιστική κληρονομιά των προορισμών. Οι διδάσκοντες, όταν έρχονται αντιμέτωποι με απόψεις των φοιτητών που δε λαμβάνουν όλα τα παραπάνω υπόψη τους, οφείλουν να τους διδάξουν πάνω στους προηγούμενους άξονες, με σκοπό να ανταποκριθούν επαρκώς και πλήρως σε όλο το φάσμα των απαιτήσεων και διαδικασιών του σύγχρονου τουρισμού.
Τι διασύνδεση έχετε με την αγορά εργασίας;
Από τις πρώτες μας ενέργειες ως νέο Τμήμα ήταν η επαφή μας με το Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) αλλά και μεμονωμένους μεγάλους τουριστικούς οργανισμούς που έχουμε συνεργασία. Για εμάς στο Τμήμα Τουριστικών Σπουδών είναι κρίσιμο το feedback από την αγορά εργασίας ώστε να προσαρμοζόμαστε στις ραγδαίες αλλαγές του τουριστικού περιβάλλοντος. Στην προσπάθειά μας αυτή σημαντικό ρόλο διαδραματίζει το Γραφείο Διασύνδεσης του Πανεπιστημίου Πειραιώς, του οποίου επίσης είμαι Επιστημονικός Υπεύθυνος, με τη διοργάνωση ημερών καριέρας για τον τουρισμό, με ανακοινώσεις θέσεων εργασίας και πρακτικής άσκησης στον κλάδο του τουρισμού και με την πραγματοποίηση επαφών με στελέχη της αγοράς. Ταυτοχρόνως, πραγματοποιούμε επισκέψεις σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, όπως Grande Bretagne και King George, καθώς και σε καινοτόμους τουριστικούς οργανισμούς όπως το Διεθνή Αερολιμένα «Ελ. Βενιζέλος». Μας ενδιαφέρει και η ενίσχυση των επιχειρήσεων του Πειραιά και για το λόγο αυτό έχουμε υποβάλει ερευνητικές προτάσεις για τη δημιουργία κοινωνικοοικονομικών μοντέλων με στόχο την υποστήριξη των επιχειρήσεων του Πειραιά.
Διαβάστε επίσης:
- Γιάννης Ρέτσος (ΣΕΤΕ): Ο τουρισμός χρειάζεται στελέχη με πανεπιστημιακές σπουδές
- Γιάννης Μοτάκης(Grecotel): Υπάρχει έλλειψη σε επιστημονικά καταρτισμένο προσωπικό
Deree – The American College of Greece
Γεώργιος Παπαγεωργίου, επικεφαλής του Τμήματος Σπουδών Τουρισμού και Φιλοξενίας (International Tourism and Hospitality Management)
Η digital εποχή αλλάζει τις απαιτήσεις στην τουριστική εκπαίδευση
Ο ελληνικός τουρισμός καλπάζει, αλλά τα έσοδα μειώνονται. Τι συμβαίνει στον κλάδο, τι ρόλο παίζει το επίπεδο προσφερόμενων υπηρεσιών και πώς μπορεί να βελτιωθεί;
Τα παραπάνω πρόβλημα είναι υπαρκτό, απασχολεί τους σημερινούς μάνατζερ του τουρισμού, αλλά θα κληθούν να το αντιμετωπίσουν μελλοντικά και οι σημερινοί φοιτητές, μαθαίνοντας σχετικά γρήγορα στις σπουδές τους ότι ο τουρισμός δεν είναι απλά ένα εντυπωσιακά στρωμένο τραπέζι πρωινού… ή ένα beach bar με… ambient μουσικές επιλογές.
Ο Γιώργος Παπαγεωργίου, επικεφαλής του Τμήματος Σπουδών Τουρισμού και Φιλοξενίας (International Tourism and Hospitality Management) στο Deree – The American College of Greece , ξεδιαλύνει άμεσα αυτήν τη λανθασμένη την εικόνα που ίσως έχουν οι υποψήφιοι φοιτητές του κλάδου:
Ένα απαιτητικό πτυχίο
« Συναντώντας τους νέους προσπαθούμε να τους εξηγήσουμε ότι ο κλάδος του τουρισμού δεν υπόσχεται μαγικά ταξίδια, αλλά πολύ πιο σύνθετα προβλήματα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν ». Σε αυτά, μας είπε, περιλαμβάνονται οι διακρατικές σχέσεις, οι γεωπολιτικές εξελίξεις και οι διεθνείς οικονομικές συγκυρίες. « Πολλοί από τους υποψήφιους φοιτητές θεωρούν ότι πρόκειται να ακολουθήσουν σπουδές μάρκετινγκ. Η πραγματικότητα διαφέρει, καθώς οι σπουδές είναι πιο κοντά στη διοίκηση. Τα μαθήματα Διεθνούς Διοίκησης, Μεθοδολογίας Έρευνας, Στρατηγικού Σχεδιασμού, Destination Management και οι γνώσεις ακόμα και για τον τομέα των μεταφορών, είναι –μεταξύ άλλων– τα αντικείμενα και μπορούν να δημιουργήσουν στελέχη ικανά να διακριθούν. H πρακτική άσκηση, που ξεκινά μετά την ολοκλήρωση συγκεκριμένων μαθημάτων, γίνεται σε έναν συνεχώς αυξανόμενο αριθμό ξενοδοχείων και είναι η δοκιμασία που συνδυάζει τη θεωρία με την πράξη ".
Κατά τη διάρκεια των σπουδών, οι φοιτητές καλούνται σταθερά να επιλύουν προβλήματα χρησιμοποιώντας συνδυαστικά τις θεωρητικές τους γνώσεις αλλά και αυτές που έχουν αποκτήσει από την πρακτική τους άσκηση.
Η digital εποχή
« Ο κλάδος, ωστόσο, έχει να αντιμετωπίσει και νέες προκλήσεις σε σχέση με το παρελθόν» αναφέρει ο κ. Παπαγεωργίου. «Το ίντερνετ έχει κάνει τον ανταγωνισμό πιο αδυσώπητο, η ανάγκη αλλά και οι ευκαιρίες για διαφοροποίηση έχουν εκτιναχθεί και οι τιμές αλλάζουν σε πραγματικό χρόνο ». Αυτή η εξέλιξη έχει άμεση επίδραση στις απαιτήσεις από τα στελέχη, καθώς οι μελλοντικοί απόφοιτοι θα δραστηριοποιηθούν σε ένα «live» περιβάλλον όπου το internet παίζει κυρίαρχο ρόλο στην έρευνα για τον προορισμό και φυσικά στην κράτηση, αλλά και στην εμπειρία των διακοπών με τους πελάτες να ανεβάζουν στα social media εικόνες, video, αλλά και live κριτικές, με πιθανώς δεκάδες χιλιάδες αποδέκτες, για τη διαμονή τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις απαραίτητες γνώσεις στη διαχείρισή του. Οι millennials πελάτες είναι η πρόκληση για τα στελέχη του σήμερα και του αύριο, καταλήγει ο κ. Παπαγεωργίου".
Τουλάχιστον δύο ξένες γλώσσες
Ο κ. Παπαγεωργίου αναδεικνύει και τις ξένες γλώσσες ως βασικό όπλο του επαγγελματία. Γι’ αυτόν το λόγο, στις Σπουδές Τουρισμού και Φιλοξενίας (International Tourism and Hospitality Management), του Deree, εκτός από τα αγγλικά που είναι και η βασική γλώσσα, οι φοιτητές πρέπει να κάνουν και μία δεύτερη, επιλέγοντας ανάμεσα σε γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά ή γερμανικά, ενώ στα μαθήματα επιλογής μπορούν να επεκταθούν και σε τρίτη γλώσσα.
Το ιδανικό μεταπτυχιακό
Τα μελλοντικά στελέχη του τουρισμού, μετά τις σπουδές τους, θα έχουν μία καλή βάση για να διακριθούν στον κλάδο, είτε εντός είτε εκτός συνόρων. Υπάρχει όμως κάτι που θα τους δώσει συγκριτικό πλεονέκτημα;
Ο κ. Παπαγεωργίου πιστεύει ότι ένα μεταπτυχιακό σε Digital Marketing είναι ιδανικό για τα στελέχη του τουρισμού. «Εστω και αν δεν είναι απαραίτητο ένα στέλεχος να σχεδιάζει και να εκτελεί το ίδιο τις digital στρατηγικές, το μεταπτυχιακό αυτό θα του δώσει γνώσεις ώστε, αν χρειαστεί, να μπορεί να το κάνει αλλά παράλληλα να μπορεί και να ελέγχει πιο αποδοτικά τον υπάλληλο που το έχει αναλάβει. Παράλληλα, θα μπορεί πολύ πιο εύκολα να παρακολουθεί παγκόσμιες και τοπικές τάσεις και να εφαρμόζει ανάλογες προτάσεις».
Διαβάστε επίσης:
- Γιάννης Ρέτσος (ΣΕΤΕ): Ο τουρισμός χρειάζεται στελέχη με πανεπιστημιακές σπουδές
- Γιάννης Μοτάκης(Grecotel): Υπάρχει έλλειψη σε επιστημονικά καταρτισμένο προσωπικό
BCA College
Μάκης Φωκάς: Σύμβουλος Διοίκησης
Οι φοιτητές πρέπει να βλέπουν πέρα από το σήμερα και να είναι κατάλληλα καταρτισμένοι ώστε να είναι έτοιμοι να πετύχουν και στις δύσκολες περιόδους.
Το γεγονός ότι ο τουρισμός της χώρας γνωρίζει μία ακόμα άνοιξη, είναι εμφανές παντού: Στα λιμάνια, στα αεροδρόμια στα νησιά αλλά και στα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Το ότι δεκάδες εκατομμύρια επισκεπτών επιλέγουν την Ελλάδα για τις διακοπές τους, δεν είναι ένα τυχαίο φαινόμενο και ακριβώς για αυτόν τον λόγο, χιλιάδες είναι και οι νέοι που επιλέγουν να αναζητήσουν εργασία σε αυτόν τον κλάδο.
Είναι μία πραγματικότητα που, ωστόσο, έχει πολλές αναγνώσεις που θα έπρεπε να απασχολούν και τους υποψήφιους φοιτητές του χώρου.
«Σήμερα οι περισσότεροι Έλληνες που θα αναζητήσουν την τύχη τους στον χώρο του τουρισμού, θα βρουν δουλειά. Θέλουν όμως απλά δουλειά ή εξέλιξη; Και αύριο τι θα γίνει;» αναρωτιέται ο κ. Μάκης Φωκάς, Σύμβουλος Διοίκησης του BCA Business College of Athens.
Είναι αλήθεια ότι η σημερινή αριθμητική έκρηξη των επισκεπτών προσφέρει άμεση αποκατάσταση. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι όσοι εισέλθουν στον κλάδο θα κάνουν και καριέρα. Για να το πετύχουν αυτό, θα πρέπει να είναι καταρτισμένοι και από απλοί υπάλληλοι να γίνουν στελέχη. «Αυτό που λείπει από το ελληνικό τουριστικό προϊόν» λέει ο κ.Φωκάς, «είναι ο επαγγελματισμός του στελέχους. Ο διευθυντής ρεσεψιόν, ο εν γένει προϊστάμενος που ως επιστημονικό στέλεχος τουρισμού, θα κάνει την ποιοτική διαφορά και θα μπορεί να απαντήσει στις προσδοκίες των επισκεπτών σήμερα αλλά και αύριο, που η κατάσταση μπορεί να μην είναι το ίδιο θετική.»
Η επιστήμη της φιλοξενίας
"Στην Ελλάδα θεωρούσαμε παλαιότερα καλό υπάλληλο ή και στέλεχος στον τουρισμό, τον χαμογελαστό άνθρωπο. Σήμερα, οι απαιτήσεις είναι πολύ υψηλότερες. Η Λογιστική, τα Χρηματοοικονομικά, η Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού, η Ερευνα Αγοράς, η Διαχείριση Κρίσεων και Καταστροφών και το Ψηφιακό Μάρκετινγκ, αποτελούν τα βασικά μαθήματα που πρέπει να παρακολουθήσει ένα υποψήφιο στέλεχος στον τουρισμό. "
Είναι προετοιμασμένοι οι φοιτητές για τις πραγματικές απαιτήσεις του χώρου;
Ο κ. Φωκάς λέει: « Νομίζουν ότι είναι μία εύκολη δουλειά. Δεν είναι. Ο φοιτητής θα μάθει στην ουσία να διαχειρίζεται μία ολόκληρη επιχείρηση. Από τις προμήθειες και τα λογιστικά, μέχρι την κουζίνα, την καθαριότητα και τους υφισταμένους του. Πρόκειται για ένα πλήρες πτυχίο διοίκησης αλλά με πολύ έντονη επαφή και με τα πρακτικά κάθε δραστηριότητας. Ένα στέλεχος πρέπει να γνωρίζει άπταιστα το θεωρητικό μέρος του κλάδου αλλά αντίστοιχα και τα day to day operations. Ακόμα και αν κάποιος στην πορεία εξελιχθεί σε διευθυντικό στέλεχος, στις σπουδές του θα μάθει να στρώνει κρεβάτια, να υποδέχεται καλεσμένους, και να ελέγχει την κουζίνα. Αυτή η εμπειρία προκύπτει από την έμμισθη πρακτική άσκηση διάρκειας 6 μηνών, που είναι υποχρεωτική και γίνεται σε μεγάλα ξενοδοχεία που συνεργάζονται με το BCA," λέει ο κ.Φωκάς.
Μεταπτυχιακοί τίτλοι - Εξειδίκευση
Και μετά το πτυχίο και την εύρεση εργασίας, τι; «Ο κλάδος του τουρισμού είναι πολύ πιο απαιτητικός από όσο πιστεύει ο κόσμος» λέει ο κύριος Φωκάς. Πάντα υπάρχει περιθώριο για βελτίωση και εξέλιξη. Ένα μεταπτυχιακό στην φιλοξενία και το τουριστικό μάνατζμεντ, προσφέρει στον κάτοχο του πρώτου πτυχίου τις βάσεις για μία πιο διευρυμένη καριέρα, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς.
Επιλέγοντας Εκπαιδευτικό Ίδρυμα
Η αγορά λοιπόν αναζητά στελέχη. Και οι νέοι, αναζητούν δουλειά. Σε αυτό το περιβάλλον, καλείται ο υποψήφιος φοιτητής να επιλέξει το ίδρυμα που ταιριάζει περισσότερο με τους στόχους του. Τι θα πρέπει να προσέξει;
Ο κ. Γεράσιμος Φωκάς προτείνει: Να επισκεφθεί όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που τον ενδιαφέρουν, να μιλήσει με τους καθηγητές, να μην επιλέξει μόνο βάσει του κόστους του πτυχίου, να αναζητήσει να μάθει πόσοι από τους αποφοίτους κάθε ιδρύματος βρίσκουν δουλειά και να μάθει περισσότερες λεπτομέρειες για τα συνεργαζόμενα πανεπιστήμια του εξωτερικού που απονέμουν το πτυχίο αλλά και σε τι κατάταξη είναι στον συγκεκριμένο κλάδο. Μόνο έτσι θα μπορεί να πάρει αυτή την σημαντική απόφαση επιλογής που θα τον ακολουθεί για πολλά χρόνια.
Διαβάστε επίσης:
- Γιάννης Ρέτσος (ΣΕΤΕ): Ο τουρισμός χρειάζεται στελέχη με πανεπιστημιακές σπουδές
- Γιάννης Μοτάκης(Grecotel): Υπάρχει έλλειψη σε επιστημονικά καταρτισμένο προσωπικό
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Τροχαίο με δύο νεκρούς στις Αφίδνες: Γνωστός οδηγός σε αγώνες ταχύτητας Dragster ο 43χρονος στην BMW - Οδηγούσε μεθυσμένος [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x353/0,33,608,274/crop/both/b1/b14c79cdfe074f658ccf32acdf62bc7f.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Αμπελόκηποι: Πώς αυτοκτόνησε ο 44χρονος - Έπινε καφέ, σηκώθηκε και βούτηξε στο κενό [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x353/0,12,608,353/crop/both/aa/aa4a6cec914043509c0fe59b5180387c.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Το λεωφορείο του Halloween κυκλοφορεί στη Θεσσαλονίκη - Πώς το στόλισε ο οδηγός [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu399x532/0,170,399,394/crop/both/7c/7c619980929f44b4abdf02acf1258579.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Συγκινημένος ο Άκης Παυλόπουλος: Ο γιος του κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κουνγκ Φου [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x350/0,4,608,345/crop/both/64/641752c4dc4043e28d50c12123f11046.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Φωτιά σε ισόγειο στα Άνω Πατήσια - Ακούστηκαν δυνατές εκρήξεις [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x344/0,1,608,342/crop/both/1b/1bead97aa26a4b5ca9b3e839940244bb.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Κοζάνη: Αρκούδα διασχίζει κολυμπώντας τη λίμνη Πολυφύτου [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x365/0,21,608,362/crop/both/c9/c95384fe4e014c7fb6bf5d621b61772f.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τραγωδία στις Αφίδνες: Πώς έγινε το τροχαίο με τους 2 νεκρούς - Σε απόσταση 20μ. εκτινάχθηκαν τα καθίσματα [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x332/0,45,608,286/crop/both/d0/d00022b077384e6e8712a32b6a9018fd.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Φωτιά σε βιομηχανική εγκατάσταση στη Κέρκυρα: Μήνυμα 112 λόγω πυκνών καπνών [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu580x532/0,119,580,444/crop/both/75/75f984b423c6450d8ce669fec94688f5.jpg?quality=60&404=default&v=2)
!["Ντου" του Ρουβίκωνα στον δήμο Παιανίας: Δεν θα λες σε εργάτριες "μάζεψε την κ@@@α σου" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x378/0,8,608,349/crop/both/68/6800fee7eded433c842d1c3020b2f54b.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Νίκος Κοκλώνης: Παζαρεύει ρολόγια 80.000 ευρώ στη Νέα Υόρκη - "Είμαι φτωχός άνθρωπος, βοήθησέ με" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x344/0,1,608,342/crop/both/c7/c74cb6281a264d3b9b20ca758623646f.jpg?quality=60&404=default&v=2)
