Σάββατο του Λαζάρου: Τα κάλαντα των παιδιών - Τι συμβολίζουν τα Λαζαράκια - Γιατί απαγορεύεται το μνημόσυνο

"Λαζαράκια για τον Λάζαρο αν δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις" συνήθιζαν να λένε οι παλαιότεροι

Αυτό το Σάββατο τιμάμε την υπό του Χριστού Ανάσταση του φίλου Του Λαζάρου.

Ο Λάζαρος ήταν φίλος του Χριστού και οι αδελφές του Μάρθα και Μαρία τον φιλοξένησαν πολλές φορές (Λουκ.ι΄, 38-40, Ιωαν.ιβ΄, 1-3) στη Βηθανία κοντά στα Ιεροσόλυμα. Λίγες μέρες πρό του πάθους του Κυρίου ασθένησε ο Λάζαρος και οι αδελφές του ενημέρωσαν σχετικά τον Ιησού που τότε ήταν στη Γαλιλαία να τον επισκεφθεί.

Ο Κύριος όμως, σύμφωνα με το ekklisiaonline.gr επίτηδες καθυστέρησε μέχρι που πέθανε ο Λάζαρος, οπότε είπε στους μαθητές του πάμε τώρα να τον ξυπνήσω. Όταν έφθασε στη Βηθανία παρηγόρησε τις αδελφές του Λάζαρου που ήταν πεθαμένος τέσσερις μέρες και ζήτησε να δει το τάφο του.

Σάββατο του Λαζάρου: Τα κάλαντα των παιδιών - Τι συμβολίζουν τα Λαζαράκια - Γιατί απαγορεύεται το μνημόσυνο

Όταν έφθασε στο μνημείο, δάκρυσε και διέταξε να βγάλουν την ταφόπλακα. Τότε ύψωσε τα μάτια του στον ουρανό, ευχαρίστησε τον Θεό και Πατέρα και με μεγάλη φωνή είπε: Λάζαρε, βγές έξω. Αμέσως βγήκε έξω τυλιγμένος με τα σάβανα ο τετραήμερος νεκρός μπροστά στο πλήθος που παρακολουθούσε και ο Ιησούς ζήτησε να του λύσουν τα σάβανα και να πάει σπίτι του. (Ιωαν. ια΄,44)

Η αρχαία παράδοση λέγει ότι τότε ο Λάζαρος ήταν 30 χρονών και έζησε άλλα 30 χρόνια. Τελείωσε το επίγειο βίο του στην Κύπρο το έτος 63 μ.Χ. και ο τάφος του στην πόλη των Κιτιέων έγραφε: "Λάζαρος ο τετραήμερος και φίλος του Χριστού".

Το έτος 890μ.Χ. μετακομίσθηκε το ιερό λείψανό του στην Κωνσταντινούπολη από τον αυτοκράτορα Λέοντα το σοφό, ο οποίος συνέθεσε τα ιδιόμελα στον εσπερινό του Λαζάρου: Κύριε, Λαζάρου θέλων τάφον ιδείν, κλπ

Χαρακτηριστικό της μετέπειτας ζωής του Λαζάρου λέγει η παράδοση, ήταν ότι δεν γέλασε ποτέ παρά μια φορά μόνο όταν είδε κάποιο να κλέβει μια γλάστρα και είπε την εξής φράση: Το ένα χώμα κλέβει το άλλο.

Η Ανάσταση του Λαζάρου επέτεινε το μίσος των Εβραίων που μόλις την έμαθαν ζήτησαν να σκοτώσουν τον Λάζαρο και το Χριστό.

Τα κόλυβα

Αυτή τη μέρα δεν γίνονται μνημόσυνα με κόλλυβα, σε ανάγκη μόνο απλό Τρισάγιο.

Σύμφωνα με το Τυπικό και τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας απαγορεύεται η τέλεση Μνημοσύνου ή και απλού Τρισάγιου με κόλυβο από το Σάββατο του Λαζάρου μέχρι και την Κυριακή του Θωμά

Τα κάλαντα - Τα Λαζαράκια, τι συμβολίζουν και πώς γίνονται

To Σάββατο του Λαζάρου, παραδοσιακά φτιάχνουμε ειδικά κουλουράκια ή ψωμάκια προς τιμήν του νεκρού, τα λεγόμενα λαζαράκια, λαζάρηδες ή αλλιώς και λαζαρούδια. Στα λαζαράκια όπως γράφει το olivemagazine.gr δίνουμε το σχήμα ανθρώπου με τα χέρια σταυρωμένα όπως ακριβώς παριστάνεται ο Λάζαρος στις εικόνες. Σύμφωνα με την παράδοση, όσα παιδιά έχει η κάθε οικογένεια τόσους "λαζάρηδες" πλάθουμε και στη θέση των ματιών βάζουμε δυο γαρίφαλα.

Στην Κω, η παράδοση θέλει τις αρραβωνιασμένες κοπέλες να φτιάχνουν ένα λαζαράκι σε μέγεθος μικρού παιδιού, κεντημένο σχεδόν σαν τις κουλούρες του γάμου και να το στέλνουν στο γαμπρό. Τα λαζαρούδια σε πολλές περιοχές της Ελλάδας τα γεμίζουν με αλεσμένα καρύδια, αμύγδαλα, σύκα, σταφίδες ή μέλι και πρόσθεταν πολλά μυρωδικά.

"Λαζαράκια για τον Λάζαρο αν δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις" συνήθιζαν να λένε οι παλαιότεροι, αφού πίστευαν ότι ο αναστημένος φίλος του Χριστού είχε παραγγείλει: "Όποιος ζυμώσει και δε με πλάσει, το φαρμάκι μου να πάρει…"

Συνταγή για λαζαράκια από την Εύα Μονοχάρη

Υλικά (για 20-25 κομμάτια):
465γρ. αλεύρι δυνατό
25γρ. νωπή μαγιά
250ml. νερό
1 πορτοκάλι
75ml. ελαιόλαδο
155γρ. ζάχαρη κρυσταλλική
1-2 ξυλάκια κανέλας
1 κουταλάκι του γλυκού σπόρους γλυκάνισου
¼ κουταλάκι του γλυκού αλάτι
Μοσχοκάρφια
Μαύρες σταφίδες

Διαδικασία:
Ζεσταίνετε ελαφρά τα 100 ml του νερού και μέσα διαλύετε καλά τη μαγιά, μαζί με μια κουταλιά της σούπας από τη ζάχαρη. Αφήνετε το μίγμα στην άκρη σε ζεστό σημείο για 20 λεπτά να ενεργοποιηθεί.

Σε ένα κατσαρολάκι βάζετε τα 150 ml νερό μαζί με τις κανέλες, 4-5 μοσχοκάρφια, φλουδα από το πορτοκάλι και τους σπόρους του γλυκάνισου να πάρουν 1-2 καλές βράσεις και αποσύρετε και αφήνετε στην άκρη. Περνάτε το νερό από ψιλή σίτα και το αναμειγνύετε με το ελαιόλαδο, την υπόλοιπη ζάχαρη, το χυμό του πορτοκαλιού και το αλάτι.

Σε ένα λεκανάκι κοσκινίζετε το αλεύρι και προσθέτετε το υγρό μίγμα που ετοιμάσατε, ζυμώνετε μέχρι να ομογενοποιηθούν τα υλικά και να έχετε μια ωραία, ελαστική, εύπλαστη ζύμη.

Αφήνετε 5 λεπτά να ξεκουραστεί και προθερμαίνετε τον φούρνο στους 180ο C. Χωρίζετε τη ζύμη σε ζυμαράκια των 80γρ.. και πλάθετε τις φιγούρες για τα λαζαράκια.

Κόβετε ένα μικρό κομματάκι από το κάθε ζυμαράκι για τα χέρια, το οποίο πλάθετε σε κορδόνι , το υπόλοιπο ζυμαράκι το κάνετε φρατζολάκι και τυλίγετε το κορδόνι σταυρωτά γύρω από τη μέση, τοποθετείτε δύο σταφίδες για τα χεράκια και 2 μοσχοκάρφια για τα μάτια.

Αλείφετε τα λαζαράκια με λίγο ελαιόλαδο και ψήνετε για περίπου 30 λεπτά στους 180ο C. Διατηρούνται για αρκετές ημέρες αρκεί να τα τυλίξουμε με μεμβράνη τροφίμων μόλις κρυώσουν καλά.

Τα Λαζαρικά, τα Κάλαντα του Λαζάρου

Το Σάββατο του Λαζάρου (το Σάββατο πριν από την Κυριακή των Βαΐων) τα παιδιά γυρίζουν τα σπίτια και τραγουδούν τα ειδικά κάλαντα (Λαζαρικά) σε διάφορες παραλλαγές, που εξιστορούν την "εκ νεκρών έγερση" του Λαζάρου.

Τελειώνοντας το τραγούδι τους τα Λαζαράκια, όπως αποκαλούνται οι καλαντιστές της ημέρας, συνεχίζουν με ευχετικούς και επαινετικούς στίχους για το σπίτι και δέχονται ως φιλοδώρημα αυγά που τα τοποθετούν σ’ ένα στολισμένο καλαθάκι (σε κάποιες περιοχές φρούτα ή χρήματα). Τον Λάζαρο τραγουδούν κυρίως κορίτσια σχολικής ηλικίας, τα οποία αποκαλούνται λαζαρίνες, λαζαρίτσες, λαζαρούδισσες κ.α.

Γενικότερα, το Σάββατο του Λαζάρου λαμβάνει χαρούμενο χαρακτήρα, καθώς η έγερση του Λαζάρου προαναγγέλλει την Ανάσταση του Χριστού.

Τα κάλαντα του Λαζάρου

Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια,
ήρθε των Βαγιών η εβδομάδα.
Ξύπνα Λάζαρε και μην κοιμάσαι,
ήρθε η μέρα σου και η χαρά σου.

Πού ήσουν Λάζαρε; Πού ήσουν κρυμμένος;
Κάτω στους νεκρούς, σαν πεθαμένος.

Δε μου φέρνετε, λίγο νεράκι,
που 'ν' το στόμα μου πικρό φαρμάκι.

Δε μου φέρνετε λίγο λεμόνι,
Που 'ν' το στόμα μου, σαν περιβόλι.

Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια,
ήρθε η Κυριακή που τρων’ τα ψάρια.

Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι,
ήρθε η μάνα σου από την πόλη,
σου ’φέρε χαρτί και κομπολόι.

Γράψε Θόδωρε και συ Δημήτρη,
γράψε Λεμονιά και Κυπαρίσσι.

Το κοφνάκι μου θέλει αυγά,
κι η τσεπούλα μου θέλει λεφτά.

Βάγια, Βάγια και Βαγιώ.
τρώνε ψάρι και κολιό.
Και την άλλη Κυριακή,
τρώνε το ψητό τ’ αρνί.

Παραλλαγή