Ας κοιτάξουμε λίγο πίσω μας

Δεν μας αρέσει αυτή η Ευρώπη. Και σωστά δεν μας αρέσει. Είναι γραφειοκρατική, το κάθε κράτος προτάσσει τα εθνικά του συμφέροντα, υπάρχουν μεγάλες ανισότητες ανάμεσα στις διάφορες περιοχές και στο εσωτερικό των χωρών....Μας αρέσει η Ευρώπη του πρώτου μισού του 20ου αιωνα; Του 19ου, του 18ου; Οχι φυσικά.

Κοιτάζοντας πίσω βλέπεις κράτη να πολεμούν επι αιώνες κι εκατομμύρια ανθρώπους να οδηγούνται σε αλεπάλληλα σφαγεία. Αυτό που έχει επιτευχθεί μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, χώρες να εντάσσονται εθελοντικά στην Ενωση και να εξασφαλίζουν πρωτοφανείς συνθήκες ειρήνης στην ήπειρο, είναι πολύ σημαντικό για να το υποτιμούμε. Το παραπάνω φυσικά δεν σημαίνει ότι πρέπει να συμβιβαστούμε με αυτό που έχουμε. Πρέπει να το βελτιώσουμε και να το αλλάξουμε. Αλλά όχι να το γκρεμίσουμε.

Δυστυχώς η πολιτική ενοποίηση, που ήταν το όραμα των ιδρυτών της Ενωσης όσο περνούσε ο καιρός υποχωρούσε και τώρα δεν υπάρχει καν ως στόχος. Το έθνος-κράτος που είναι ευρωπαϊκό δημιούργημα, έχει βαθιές ρίζες. Η διεθνής κοινότητα συγκροτείται από έθνη-κράτη. Οι πολίτες νιώθουν πιο ασφαλείς έχοντας τον έλεγχο εντος των συνόρων αντί για εκχώρηση εξουσιών σε υπερεθνικούς ή διακρατικούς θεσμούς. Σε όλη την πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης έμπαινε “φρένο”, κυρίως από τη Γαλλία, όταν η συζήτηση άγγιζε το κρίσιμο ζήτημα της εκχώρησης εθνικής κυριαρχίας σε κοινοτικά όργανα. Κοιτάζοντας τον ιστορικό χρόνο η Ευρώπη είναι πιο ενοποιημένη από ποτέ στην ιστορία της.

Η ΕΕ αποτελείται από 27 χώρες (μετά το Brexit) και περιλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα της ηπείρου, έχουν δημιουργηθεί ισχυροί κοινοτικοί θεσμοί, 19 χώρες έχουν κοινό νόμισμα. Βλέπουμε παράλληλα όμως σε σύγκριση με την ενοποιητική πορεία των τελευταίων δεκαετιών την αναπτυξη των εθνικισμών και τη σταδιακή υποβάθμιση της θέσης της Ευρώπης στον κόσμο σε συνδυασμό με την ενισχυση των εξωτερικών απειλών. Το ποσοστό της Ευρώπης στο παγκόσμιο ΑΕΠ μειώνεται, τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια χάνουν έδαφος, όλο και λιγότερες ευρωπαϊκές εταιρείες είναι στις μεγαλύτερες του κόσμου.

Η απάντηση στα παραπάνω προβλήματα θα ήταν η πολιτκή ενοποίηση, ώστε η ΕΕ να αποκτήσει στρατηγική, να αντιμετωπίσει ενωμένη τα προβλήματα, αν δοθεί βοήθεια στις περιοχές που έχουν μείνει πίσω. Οι αργές διαδικασίες και η ενίσχυση της τάσης του κλεισίματος καθενός στα σύνορα του ώστε μόνος του να αντιμετωπίσει καλύτερα τα προβλήματα οδηγούν στη αποδυνάμωση της Ενωσης και ουσιαστικά στη διάλυση (γιατί τυπικά κάποιας μορφής ενότητα θα συνεχίσει να υπάρχει).

Δεν υπάρχει προκαθορισμένη απάντηση για το πως θα εξελιχθούν τα πράγματα. Το επιχείρημα ότι η διάλυση θα οδηγήσει σε αύξηση της αντιπαλότητας, σε περαιτέρω υποβάθμιση του επιπέδου ζωής και τελικά θα αποβεί εις βάρος όλων δεν είναι ικανό να αποτρέψει αρνητικές εξελίξεις. Ας κοιτάξουμε την Ιστορία για να δουμε ότι αυτό που φαίνεται σήμερα παράλογο είναι αυτό που συνέβη πολλές φορές. Η αντίληψη ότι θα έχουμε μια διαρκή εξέλιξη προς το καλύτερο δεν ισχύει. Αυτο πιστεύαμε και στην Ελλάδα μέχρι το 2010, συνηθισμένοι η κάθε γενιά μετά τον πόλεμο, να ζει καλύτερα από την προηγούμενη. Η κρίση ήρθε να διαλύσει την ψευδαίσθηση. Οι εξελίξεις θα κριθούν από τις αποφάσεις που θα πάρουν οι ηγεσίες και οι πολίτες.

Για να προχωρήσει η πολιτική ενοποίηση πρέπει κάποιες δυνάμεις (το Ποτάμι είναι ανάμεσα σε αυτές) να προβάλουν αυτό το στόχο και να πείσουν τους πολίτες ότι αυτή είναι η λύση. Οσο αμφισβητείται το ίδιο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, τόσο θα αυξάνονται οι δυνάμεις που θα λένε “καλύτερα μόνοι μας” και θα ζητούν το κλείσιμο στα εθνικά σύνορα. Και τότε θα είμαστε καταδικασμένοι να επιστρέψουμε σε ένα παρελθόν που όλοι θέλουμε να ξεχάσουμε.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr