Follow us

Εγώ είμαι ο τόπος σου

Η Αθήνα για τον περιπατητή έχει ένα ζόρι και μια φρίκη. Το ζόρι; Είναι χτισμένη πάνω σε λόφους και λοφάκια. Ανηφόρες-κατηφόρες στην Κυψέλη, στα Εξάρχεια, στο Παγκράτι, στο Κουκάκι. Η αθλιότης; Τα πεζοδρόμια.

THETOC TEAM
ΓΡΑΦΕΙ: ΧΡΗΣΤΟς ΧΩΜΕΝΙΔΗς
Χρηστος Χωμενιδης

Χθες βάδισα εννιάμισι χιλιόμετρα. Προχθές έξι. Την Παρασκευή επτά.

Από μια ηλικία και μετά ο άνθρωπος, όσο χύμα κι αν έχει υπάρξει στα νιάτα του, αρχίζει να επενδύει στην υγεία του. Κόβει ή περιορίζει βλαβερές συνήθειες. Αποκτά -ή προσπαθεί να αποκτήσει- ωφέλιμες.

Σε πιάνουν στα πενηνταπέντε σου δυο αντίρροπες επιθυμίες. Από τη μία να ζήσεις με ένταση, να απολαύσεις ολοκληρωτικά την κάθε στιγμή χωρίς μεταμέλειες περιττές και μάταιες, που έλεγε ο Καβάφης. Από την άλλη να φροντίσεις ώστε μετά από δεκαπέντε, είκοσι, ακόμα και μετά από τριάντα χρόνια να εξακολουθείς να νοιώθεις γερός και δυνατός, καταπίνοντας έστω δυό-τρία χάπια την ημέρα. Να παραμένεις κινητικός, επικοινωνιακός, έχοντας εν ανάγκη εγχειρίσει γόνατα ή ισχία, φορώντας ακουστικά βαρηκοϊας, που προϊόντος του χρόνου γίνονται όλο και πιο μικρά, όλο και πιο κομψά.

"Ο αυριανός ογδοντάρης θα είναι ο σημερινός εξηντάρης" σού φτιάχνουν τη διάθεση οι ούλτρα αισιόδοξοι και φέρνουν ως παράδειγμα -εάν είναι ρέκτες της ελληνικής μουσικής- το διασκεδαστικότατο τραγουδάκι του Μιχάλη Σουγιούλ και Αλέκου Σακελλάριου "Βρε πώς Μπατιρίσαμε που Σαρανταρήσαμε". Μεταπολεμικά μια παρέα σαραντάρηδων περιγράφεται με σακκούλες κάτω από τα μάτια, προγούλες, να έχουν ανάγκη νοσοκόμας, να κοντεύουν να σκάσουν από το πάχος ή να έχουν φέξει σαν φακίρηδες. Από τα βιτριολικά πειράγματα του Σακελλάριου γλιτώνει μόνο ο φίλος και συνεργάτης του Χρήστος Γιαννακόπουλος. "Κι έτσι στο παλιό μας στέκι μόνο ο Χρήστος καλοστέκει…" Ειρωνεία της τύχης – ο Γιαννακόπουλος πέθανε από τους πρώτους της φουρνιάς του, λίγο μετά τα πενήντα του.

Θυμάσαι κι εσύ, κάθε μέρα, τον κολλητό σου που είχε βάσει του τρόπου ζωής του τις προδιαγραφές να πιάσει τα εκατό κι όμως μας εγκατέλειψε στο άνθος του χτυπημένος από καρκίνο. Έχεις και αντίθετα παραδείγματα. Τύπους που ουδέποτε καταδέχθηκαν να υπακούσουν στους περιορισμούς της ηλικίας κι έφτασαν μολοντούτο σε βαθύ γήρας. Τον Ουίνστον Τσώρτσιλ. Την Άλκη Ζέη – κάπνιζε κι έπινε, μπροστά σου, ουίσκι κι ας είχε περάσει τα ενενήντα. "Μεμονωμένα παραδείγματα…" σκέφτεσαι. "Ευλογημένες εξαιρέσεις…" Διαβάζεις και ένα ξένο άρθρο που διατείνεται ότι η πολυδιαφημισμένη μακροβιότητα στην ωραία Ικαρία αποτελεί απάτη – "οι συμπαθείς νησιώτες" υποστηρίζει ο συγγραφέας του "κρύβουν τους θανάτους των δικών τους για να εξακολουθήσουν να εισπράττουν τις συντάξεις τους…" Τραβηγμένο.

Εγώ, εν πάση περιπτώσει, έχω αφομοιώσει τη φράση που έλεγε η μάνα μου, πριν από εκείνη ο Αλκιβιάδης: "κυβερνάν εστίν προβλέπειν". Και κάνω τα κουμάντα μου. Από το μιλλένιουμ σχεδόν έχω κόψει τα σκληρά ποτά, πίνω αποκλειστικά κρασί. Προ οκταετίας το γύρισα από το κάπνισμα στο άτμισμα. Δεν βλάπτει το ναργιλεδάκι τσέπης; -έτσι αποκαλώ το ηλεκτρικό τσιγάρο. Πολύ λιγότερο, αυταπόδεικτα, από το να φουμάρεις δυό πακέτα την ημέρα.

Το να φοράω φόρμες και να τρέχω στο Πεδίον του Άρεως ή να γραφτώ σε γυμναστήριο μού φαίνεται, μεταξύ μας, κάπως αρούκατο. Θα πάθω καμιά θλάση. Ή καμιά κρίση ναρκισισμού. Να διασχίζω αντιθέτως την πόλη, το έξυπνο ρολόι να μετράει αποστάσεις και σφυγμούς κι εγώ να χαίρομαι τη φθινοπωρινή δροσιά, να παρατηρώ τους ανθρώπους, να σκέφτομαι το επόμενο κεφάλαιο του εν εξελίξει μυθιστορήματός μου, να ακούω πόντκαστ ή μουσική, τι καλύτερο;

Η Αθήνα για τον περιπατητή έχει ένα ζόρι και μια φρίκη. Το ζόρι; Είναι χτισμένη πάνω σε λόφους και λοφάκια. Ανηφόρες-κατηφόρες στην Κυψέλη, στα Εξάρχεια, στο Παγκράτι, στο Κουκάκι. Η αθλιότης; Τα πεζοδρόμια. Με την εξαίρεση ευάριθμων κεντρικών αρτηριών, της Βασιλίσσης Σοφίας κυρίως, τα πεζοδρόμια είναι τσουρούτικα και αφρόντιστα μέχρις αηδίας. Οι διαδρομές των πεζών εμποδίζονται από ψωραλέα δεντράκια, παρκαρισμένα μηχανάκια, τραπεζοκαθίσματα… Αναγκάζεσαι να κάνεις κάθε τόσο σλάλομ, συγκρίνεις με άλλες κοσμοπόλεις Ευρώπης και Αμερικής, βλαστημάς τους οικοπεδούχους που δεν ευδόκησαν να αφήσουν πέντε μέτρα για κοινή χρήση, το κράτος που δεν τους το επέβαλε. Είχα διαβάσει προ εικοσαετίας μια τολμηρή -στα όρια της επιστημονικής φαντασίας- πρόταση πολεοδόμου. Οι κάτοικοι της Κυψέλης να μεταφερθούν μαζικά στον χώρο του παλιού αεροδρομίου, να ανεγερθεί εκεί μία καινούργια συνοικία. Και η γειτονιά του Κωνσταντίνου Κανάρη και της Άννας Καλουτά να ξυριστεί από τις πολυκατοικίες των 60’ς, 70ς και 80ς και να ξαναχτιστεί με προδιαγραφές 21ου αιώνα. Ποτέ δεν θα επέτρεπε προφανώς να συμβεί κάτι τέτοιο ο αραχναίος ιστός νόμων και διαταγμάτων και οι συντεχνιακές αντιδράσεις. Όσο προοδεύει ο νομικός μας πολιτισμός, όσο δυναμώνει η "κοινωνία των πολιτών", τόσο εμποδίζονται στην Ελλάδα οι ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες προς το κοινό καλό. Αν πρόκειται βεβαίως για μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα, τότε οι λύσεις βρίσκονται στο άψε-σβήσε. Εν τη παλάμη και ούτω βοήσωμεν…

Το κέντρο της Αθήνας έχει τα τελευταία χρόνια αναβαθμιστεί. Ας όψεται η "επιστροφή στην κανονικότητα", κυρίως δε η έκρηξη του τουρισμού. Δεν σπεύδουν πλέον οι ξένοι από το Ελευθέριος Βενιζέλος κατευθείαν στα νησιά. Περνούν κάμποσα εικοσιτετράωρα στην πρωτεύουσα, καταλύουν σε ξενοδοχεία, σε airbnb, σε hostel που πολλαπλασιάζονται κουνελοειδώς.

Προσπαθώ να δω την πόλη μου με τα μάτια τους για να την εκτιμήσω περισσότερο. Πράγματι. Η Αθήνα είναι ένα χαρμάνι Ανατολής και Δύσης, έχει τη γοητεία του πανάρχαιου και τη λάμψη του εντελώς εφήμερου. Βλέπεις στους δρόμους της μαυροντυμένες γερόντισσες -πανομοιότυπες σου φαίνονται με τις γραίες των παιδικών σου χρόνων-, κοστουμάκηδες ραμμένους "sur mesure” ή με ετοιματζίδικα σακκάκια των πέριξ της Ομόνοιας καταστημάτων, φρικιά και χίπστερ, γυναίκες της βιοπάλης και δεσποινάρια στα δεκαεφτά, στα είκοσί τους, με νύχια σαν μικρά σπαθιά, με σορτς που ασπρίζουν στους γλουτούς. Τις νύχτες μυρμηγκιάζει όχι τόσο το Κολωνάκι, όσο η Νεάπολη Εξαρχείων, το Παγκράτι, οι δρόμοι κάτω από το Σύνταγμα. "Στα 90’ς, ο χαμός γινόταν στην πεζόδρομο της Χάρητος" λέω στην παρέα μου, που τότε δεν είχε καν γεννηθεί ή μπουσούλαγε. "Μάστιγα αποτελούσαν τα ποτά-μπόμπες, κινδύνευες να πάθεις με δυό γουλιές ουίσκι χανγκόβερ. Οι φάτσες όμως, τα ντυσίματα δεν διαφέρουν εντυπωσιακά, ίσως κάπως οι γυναικείες κομμώσεις. Η Ελλάδα ακόμα -να μια μεγάλη αλλάγη- ήταν ένα απέραντο τασάκι. Στις συναυλίες ανάβαμε αναπτήρες. Τώρα φακούς κινητών. Άλλη διαφορά; Οι λοάτκι. Διασκέδαζαν απελευθερωμένοι μόνο στα γκέι μπαρ – κάποια τους είχαν ακτινοβολία και για τους στρέιτ, το "Alexander” στην Τσακάλωφ, ο "Αλέκος”, το "Λάμδα”. Πλέον οι λοάτκι διατρανώνουν την παρουσία τους παντού…"

"Περνάγαμε καλύτερα;" αναρωτιέμαι. "Εάν ναι, ο μόνος λόγος ήταν η λαχτάρα μας να τρυπώσουμε παντού. Να εξερευνήσουμε κάθε κρυφή πτυχή. Έτσι και επέστρεφα στα στέκια της ύστερης εφηβείας και της μετεφηβείας μου, στο ζαχαροπλαστείο της Σκουφά, το φαγάδικο της Βαλτετσίου, το ρεμπετάδικο της Καλλιδρομίου, πιθανότατα να τα απομυθοποιούσα εντελώς. Άσε που θα εκπλησσόμουν με το πόσο χρόνο και ενέργεια ξοδεύαμε τριγυρνώντας ασκόπως, φλερτάροντας κορίτσια που δεν μας άρεσαν και τόσο -ούτε κι εμείς τους αρέσαμε αλλά ύστερα από τόσο μπίρι-μπίρι ενέδιδαν-, μη στέργοντας να πέσουμε για ύπνο πριν από τις τέσσερις ή από τις πέντε τα χαράματα.

Δεν χάνεται ο χρόνος. Το φοιτητικό χαζολόγημα λειτουργεί ως πηγή έμπνευσης, ως αφετηρία δημιουργίας. Ομοίως οι μεσήλικοι περίπατοι. Ακονίζεται η σκέψη σου παρατηρώντας γύρω σου. Βαθαίνει το αίσθημα σου. Κατηφορίζεις την Ιπποκράτους, θυμάσαι τα παμπάλαια λεωφορεία που αγκομαχούσαν κάποτε στην κοίτη της και άφηναν πίσω τους μαύρο καπνό. Βγαίνεις στη Σόλωνος, σαν χτες σου φαίνεται που έκαναν εκεί κοπέλες πεζοδρόμιο, οι τραβεστί προτιμούσαν τη Βουκουρεστίου. Φτάνεις στο δρομάκι πίσω από το Ρεξ, εκεί σερβίρεται ακόμα ούζο με μεζέ, βαράνε τρίχορδα μπουζούκια, υπάρχει ένα θρησκευτικό βιβλιοπωλείο κι ένα κατάστημα που -άκουσον, άκουσον!- πουλάει γραφομηχανές. Παίρνεις την Εμμανουήλ Μπενάκη που πριν από εκατό χρόνια την έλεγαν "οδό Προαστείου". Βγαίνεις στην Πανεπιστημίου, ο πλανόδιος μανάβης πουλάει ακόμα εκεί, στο καρότσι του, βασιλικά σύκα και αχλάδια κρυστάλια.

Θυμάσαι και απαγγέλλεις δοξαστικά τους στίχους του Σεφέρη: Εγώ είμαι ο τόπος σου. Ίσως να μην είμαι κανείς. Αλλά μπορώ να γίνω αυτό που θέλεις.

Πηγή: Capital.gr

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

Στη Νέα Ερυθραία για μια από τις ομορφότερες αυλές των βορείων προαστίων

Το all-day στέκι με κοσμοπολίτικο αέρα και ανεμελιά έχει καταφέρει να ξεχωρίσει και συνεχίζει να το κάνει και το φθινόπωρο.

18 Αυγ 2025 | 07:52

59

Πριν από δυό εβδομάδες, έκλεισα τα πενηνταεννιά. Ήταν τα πρώτα γενέθλια της ζωής μου που η χαρά πήγαινε αντάμα με μια δυσφορία.

11 Αυγ 2025 | 11:36

Μια καλλονή και δύο Γκουαγιαβέρες

Η Καρταχένα καμαρώνει για τους συγγραφείς της. Για τον παραμυθά της βασικά, τον μεγαλύτερο παραμυθά στα ισπανικά μετά από τον Θερβάντες.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΩΜΕΝΙΔΗΣ 01 Σεπ 2025 | 07:23

Χειμερία νάρκη ή γεμιστά της επόμενης μέρας;

Οι αρκούδες. Τα ερπετά. Οι νυχτερίδες και οι σκίουροι. Και ορισμένοι Έλληνες πολιτικοί, ιδίως εάν έχουν διατελέσει πρωθυπουργοί.

25 Αυγ 2025 | 07:11

GET A LIFE

Η περιπέτεια του Γιώργου Μαζωνάκη δεν επηρέασε κανέναν πλην του ιδίου και των στενών συγγενών του. Δεν ήταν συνεπώς είδηση. Κακώς τα ΜΜΕ τη μετέδωσαν, την πρόβαλαν με πηχυαίους μάλιστα τίτλους. Γιατί το έκαναν;

18 Αυγ 2025 | 07:52

59

Πριν από δυό εβδομάδες, έκλεισα τα πενηνταεννιά. Ήταν τα πρώτα γενέθλια της ζωής μου που η χαρά πήγαινε αντάμα με μια δυσφορία.

11 Αυγ 2025 | 11:36

Μια καλλονή και δύο Γκουαγιαβέρες

Η Καρταχένα καμαρώνει για τους συγγραφείς της. Για τον παραμυθά της βασικά, τον μεγαλύτερο παραμυθά στα ισπανικά μετά από τον Θερβάντες.

06 Σεπ 2025 | 09:44

Δημογραφικό: Να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε (Τάσος Γιαννίτσης)

Διαβάζοντας την εισήγηση για το δημογραφικό πρόβλημα που έκανε ο Τάσος Γιαννίτσης στην επετειακή εκδήλωση για τα 51 χρόνια του ΠΑΣΟΚ (και μπράβο τους για την ιδέα), σε πιάνει η ψυχή σου.

03 Σεπ 2025 | 07:15

Στην Αξιώτισσα στη Νάξο

Όποτε βλέπω σε ταβέρνα ή εστιατόριο, πανό, αφίσες και λοιπά πολιτικά μηνύματα, τα οποία "μοστράρει" ο ιδιοκτήτης πιστεύοντας προφανώς ότι με τον τρόπο αυτό επηρεάζει πεινασμένες συνειδήσεις, απλώς αποχωρώ.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΩΜΕΝΙΔΗΣ 01 Σεπ 2025 | 07:23

Χειμερία νάρκη ή γεμιστά της επόμενης μέρας;

Οι αρκούδες. Τα ερπετά. Οι νυχτερίδες και οι σκίουροι. Και ορισμένοι Έλληνες πολιτικοί, ιδίως εάν έχουν διατελέσει πρωθυπουργοί.

01 Σεπ 2025 | 07:21

Εκλογολογίες και κομματικοί σχεδιασμοί

Ακόμα και η αναμενόμενη εμφάνιση του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ με τις γνωστές παροχές του Σεπτεμβρίου εντάσσεται πάντως, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, σε μια εκλογική στρατηγική.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 01 Σεπ 2025 | 06:10

Η Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής

Ζούμε σε οργουελικούς καιρούς. Ο Τζορτζ Όργουελ, αυτός ο σκοτεινός προφήτης του εικοστού αιώνα, μπορεί να μην έπεσε σε όλα μέσα (συμπεριλαμβάνονται και ηχηρές αστοχίες στις προβλέψεις του), αλλά σίγουρα πέτυχε διάνα το κυριότερο.

27 Αυγ 2025 | 07:28

Διαβάζοντας Τσίπρα μαζί με το croissant

Πώς να το κάνουμε, σου δίνει ένα prestige μια συνέντευξη στην Monde. (Επίτηδες βάζω συνέχεια ξένες λέξεις στο κείμενο, αν τυχόν το διαβάσει ο ίδιος, να ταλαιπωρηθεί να τις ψάχνει στο λεξικό. Μια αθώα εκδίκηση, θα μου τη συγχωρέσετε.)

25 Αυγ 2025 | 07:11

GET A LIFE

Η περιπέτεια του Γιώργου Μαζωνάκη δεν επηρέασε κανέναν πλην του ιδίου και των στενών συγγενών του. Δεν ήταν συνεπώς είδηση. Κακώς τα ΜΜΕ τη μετέδωσαν, την πρόβαλαν με πηχυαίους μάλιστα τίτλους. Γιατί το έκαναν;

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 25 Αυγ 2025 | 06:15

Η κόπωση των διακοπών

Όσο και αν ακουστεί αλλόκοτο, φαίνεται πως η κόπωση δεν επέρχεται ως συνέπεια των διακοπών, αλλά την κουβαλάμε μαζί μας και την μεταφέρουμε από τόπο σε τόπο.

23 Αυγ 2025 | 12:02

Η αφιέρωση της Μαρίας Φαραντούρη στη Λίνα Μενδώνη

Διάφοροι κοινωνικοί αγωνιστές του πληκτρολογίου, εξέφρασαν τον αποτροπιασμό τους για το γεγονός ότι η τραγουδίστρια – σύμβολο της αντίστασης – συμβιβάστηκε με την εξουσία.

20 Αυγ 2025 | 07:50

Τα χαρτιά της Ελλάδας και ο Τραμπ

Τι θα συνέβαινε αν ο πρόεδρος των ΗΠΑ καλούνταν να μεσολαβήσει στη διένεξη ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία;

18 Αυγ 2025 | 07:52

59

Πριν από δυό εβδομάδες, έκλεισα τα πενηνταεννιά. Ήταν τα πρώτα γενέθλια της ζωής μου που η χαρά πήγαινε αντάμα με μια δυσφορία.

18 Αυγ 2025 | 07:50

Τα γαλλικά για τη Βούλτεψη

Υποθέτω μπορείς, σαν τη Βούλτεψη, να αποφανθείς ότι για τις πυρκαγιές και την ευαλωτότητά μας, δεν φταίει άλλος, αλλά φταίει το ότι δεν έχουμε αρκετούς εθελοντές. Πώς δεν το είχαμε σκεφτεί τόσα χρόνια βρε αδελφέ;

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 18 Αυγ 2025 | 06:33

Ούτε Μόναχο, ούτε Γιάλτα

Ακόμη και όσοι τσαλαβουτούν στα ρηχά της ιστορικής έρευνας, όλο και κάτι έχουν ακούσει για τη Συμφωνία του Μονάχου και τη Διάσκεψη της Γιάλτας.

13 Αυγ 2025 | 09:01

Εγκώμιον της ξαπλώστρας

Και μπορεί στις καλοκαιρινές διακοπές και στις συνθήκες καύσωνα, οι πρωινοί περίπατοι να προσαρμόζονται στις συνθήκες της κλιματικής αλλαγής, αλλά στην επιλογή της παραλίας, η θεωρία μου ισχύει στο ακέραιο.

11 Αυγ 2025 | 11:36

Μια καλλονή και δύο Γκουαγιαβέρες

Η Καρταχένα καμαρώνει για τους συγγραφείς της. Για τον παραμυθά της βασικά, τον μεγαλύτερο παραμυθά στα ισπανικά μετά από τον Θερβάντες.

11 Αυγ 2025 | 10:48

Το θαύμα της απάτης

Η εμμονή μου τα τελευταία χρόνια να αποκαλύπτω τις απάτες πίσω από τη συντριπτική πλειονότητα των υποτιθέμενων θαυμάτων δίνει την εσφαλμένη εντύπωση ότι δεν πιστεύω στα θαύματα συνολικά.