Εκδικείται η ιστορία;

Πολλοί αναρωτιούνται γιατί οι ανατολικογερμανοί έτειναν ευήκοα ώτα στην ακραία ρητορική του AFD, συγκριτικά περισσότερο σε σχέση με τους δυτικούς συμπατριώτες τους;

Αναζήτησα την απάντηση συζητώντας με πολλούς Γερμανούς φίλους οι οποίοι είναι ακόμα σοκαρισμένοι με το αποτέλεσμα.

Προφανώς η παραμένουσα οικονομική υστέρηση της ανατολής είχε τη δική της συμβολή. Επιπρόσθετα η ανατολική Γερμανία υπήρξε για δεκαετίες πιο κλειστή ως κοινωνία, γεγονός που έκανε την έλευση των προσφύγων και των μεταναστών ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έδωσαν σίγουρα δυσανάλογη προβολή στο AFD, ενώ οι «γερμανοποιημένοι» Ρουμάνοι και Ρώσοι ψηφοφόροι (ναι υπάρχουν και τέτοιοι) αποδείχθηκαν πιο εθνικιστές των γηγενών.

Ωστόσο, υπάρχει κι ένας σημαντικός ψυχοϊστορικός παράγοντας που εξηγεί εν μέρει την ιδιαίτερη γεωγραφική εικόνα του αποτελέσματος. Στην Ανατολική Γερμανία δεν αναπτύχθηκε καθόλου η κουλτούρα υπευθυνότητας για τα εγκλήματα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Αντίθετα, στη Δυτική υπήρξε μία συντεταγμένη αναγνώριση μιας κάποιας «συλλογικής ευθύνης», κυρίως όμως ευαισθητοποίηση για την αποφυγή επανάληψης της ιστορίας. Καλλιεργήθηκε μια ευρύτερη αντίληψη μη ανοχής των ακροτήτων και αρνητικής αντιμετώπισης ιδεών που στο παρελθόν οδήγησαν στο αιματοκύλισμα της Ευρώπης.

Στην ανατολική πλευρά της χώρας αυτό δεν υπήρξε, ούτε μέσα από την εκπαίδευση, ούτε διαμορφώθηκε ως νοοτροπία. Αντιθέτως, για τα δεινά του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου έφταιγαν μόνον οι «κακοί Γερμανοί» της άλλης πλευράς, όχι οι «καλοί» της ανατολικής. Έτσι σήμερα οι ανατολικογερμανοί δεν αισθάνονται κάποιο είδος «ντροπής ή ενοχής» όταν υποστηρίζουν τις νεοναζιστικές θέσεις του AFD. Δεν υπάρχει ως κουλτούρα ένα ισχυρό ψυχολογικό φρένο μπροστά στη ρητορική του μίσους.

Αυτό, σε συνδυασμό με πολλούς άλλους παράγοντες, που έχουν ήδη αναλυθεί εκτενώς, εξηγεί γιατί στην Ανατολική πλευρά της χώρας τα αποτελέσματα του ΑFD είναι εντυπωσιακά καλύτερα απ’ ότι στη δυτική.

*Ο Παναγιώτης Κακολύρης είναι δημοσιογράφος και συντονιστής του ερευνητικού προγράμματος «Πολιτικό & Εκλογικό Παρατηρητήριο» στο ΚεΔΕΠΟΔ- Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.

Σημείωση : Το άρθρο αντλεί αναφορές από τη μελέτη με τίτλο A.Klapsis P.Kakolyris "Euroscepticism and Nationalist Populism” που αποτελεί μέρος του συλλογικού τόμου "Unity in adversity". Εκδόθηκε πρόσφατα από το Martens Centre for European Studies.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr