H διαχείριση του εθνικισμού

Μπορεί η διαμάχη για την ονομασία της ΠΓΔΜ, να ανατρέψει το σημερινό πολιτικό σκηνικό; Το σίγουρο είναι ότι δημιουργεί νέα δεδομένα. O όγκος του συλλαλητηρίου στη Θεσσαλονίκη, πολύ μεγαλύτερος από εκείνα για τα μνημόνια, ακόμη κι από αυτά για το ασφαλιστικό, αποδεικνύει ότι τα εθνικιστικά αισθήματα είναι πολύ ισχυρά, ισχυρότερα και από τα επείγοντα οικονομικά αιτήματα.

Οι κοινωνίες είναι οργανωμένες γύρω από έθνη-κράτη τα οποία διαθέτουν ισχυρές ταυτότητες και έχουν βαθιές ιστορικές ρίζες. Οτιδήποτε θεωρείται ότι θίγει ή μπορεί να θίξει αυτά τα χαρακτηριστικά ξεσηκώνει ισχυρότατες αντιδράσεις. Πιο ισχυρές από οποιοδήποτε οικονομικό ζήτημα.

Η Αυστρία είναι από τις χώρες με τη χαμηλότερη ανεργία στην ΕΕ και τα μικρότερα οικονομικά προβλήματα. Ενισχύει την ακροδεξιά επειδή οι πολίτες της πιστεύουν ότι απειλείται η ασφάλεια και η ταυτότητά τους.

Η αριστερά στη χώρα μας ξέφυγε από μονοψήφια ποσοστά και συνδέθηκε με ευρύτερα στρώματα όταν προέταξε ατζέντα που αφορούσε εθνικά θέματα. Το ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) προέτασσε την απελευθέρωση της χώρας. Στη μετεμφυλιακή και μεταδικτατορική Ελλάδα κυριαρχούσαν τα συνθήματα κατα της αμερικανοκρατίας. Ο Α.Παπανδρέου παράλληλα με το αίτημα της αλλαγής προέτασσε την έξοδο από το ΝΑΤΟ και το “η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες”. Ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κόμμα εξουσίας προβάλλοντας αιτήματα που είχαν να κάνουν με το αίσθημα εθνικής ταπείνωσης που επικρατούσε στη χώρα μετά τη χρεοκοπία. Ο κ.Τσίπρας μιλούσε σαν απελευθερωτής (go back κυρία Μέρκελ, θα σκίσω τα μνημόνια, θα διαγράψω το χρέος κλπ) και κατήγγελε τους αντιπάλους του ως Τσολάκογλου, γερμανοτσολιάδες, προδότες κλπ. Μια καθαρά εθνικολαϊκίστικη ρητορική.

Το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ έχει δημιουργήσει ένα πολύπλοκο σκηνικό. Η ΝΔ, παράταξη που συνδέεται με την “εθνικοφροσύνη” εμφανίζεται αμφίθυμη. Η ηγεσία της είναι υπερ μιας μετριοπαθούς στάσης, δεν θέλει όμως να πάει κόντρα στο ρεύμα αφού η πλειοψηφία των στελεχών της είναι εναντίον της σύνθετης ονομασίας και συμμετέχει στα συλλαλητήρια. Από τη μια λοιπόν υπάρχουν εκείνοι που ποντάρουν στα εθνικιστικά αισθήματα και θέλουν πιο δυναμική στάση γιατί έτσι πιστεύουν ότι θα πλήξουν την κυβέρνηση εμφανίζοντάς την ως ενδοτική κι από την άλλη ο Κυρ.Μητσοτάκης είναι υπερ της σύνθετης ονομασίας όμως δεν τοποθετείται καθαρά για λόγους ισορροπιών.

Παράλληλα στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης φοβούνται την εμφάνιση ενός νέου σχήματος από τα δεξιά τους που θα τους στερήσει κρίσιμο χώρο. Στο χώρο της αντιπολίτευσης μόνο το Ποτάμι έχει καθαρή και τολμηρή θέση υπερ της σύνθετης ονομασίας και κατά των συλλαλητηρίων και του νέου εθνικιστικού κλίματος. Η κυβέρνηση εμφανίζεται δίχως ενιαία γραμμή. Ο ΣΥΡΙΖΑ μιλάει για σύνθετη ονομασία, θέση που δεν αποδέχεται ο κυβερνητικός εταίρος κ.Καμμένος. Η πίεση γίνεται ακόμη μεγαλύτερη από τον κίνδυνο ένα νέο εθνικιστικό κόμμα, να απορροφήσει ψηφοφόρους των ΑΝΕΛ, ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο κ.Καμμένος πρόκειται να εγκαταλείψει την κυβέρνηση.

Ο κ.Τσίπρας παρα τις διαφορές με τον κυβερνητικό του εταίρο, χρησιμοποιεί το ζήτημα της ονομασίας προκειμένου να πλήξει τη ΝΔ και να αποδυναμώσει τον Κυρ.Μητσοτάκη. Προφανώς τον ανησυχούν τα συλλαλητήρια αφού δεν διαχειρίζεται αυτός το εθνικιστικό κλίμα. Σε διεθνές επίπεδο, εμφανίζεται στις ΗΠΑ και την Ε.Ε. που επιθυμούν λύση, ως εκείνος που παίρνει τολμηρές αποφάσεις και μπορεί να δώσει λύση σε ένα χρονίζον πρόβλημα. Γνωρίζει ότι ίσως έχει κόστος σε ένα σημαντικό τμήμα των ψηφοφόρων που διακατέχεται από εθνικιστικά αισθήματα, ειδικά στη Βορεια Ελλάδα, θα ενισχύσει όμως την εικόνα του ειδικά στο κεντροαριστερό ακροατήριο με δεδομένη την αμηχανία σε σημαντικό τμήμα του χώρου. Επίσης θα βρίσκουν πολύ μικρότερο έδαφος πλέον οι καταγγελίες περί εθνικολαϊκισμού τη στιγμή που κόντρα στο εθνικιστικό ρεύμα, θα είναι εκείνος που υποστηρίζει τη σύνθετη ονομασία. Η δύσκολη διαχείριση δηλαδή ενός σοβαρού εθνικού ζητήματος ίσως είναι η “γέφυρα” για να απευθυνθεί σε ένα άλλο κοινό που έβλεπε μέχρι σήμερα με μεγαλύτερη συμπάθεια τον Κ.Μητσοτάκη.

Η επίτευξη λύσης δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ακόμη και αν η κυβέρνηση φέρει συμφωνία με σύνθετη ονομασία, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα γίνει αποδεκτή στο εσωτερικό της ΠΓΔΜ από τη στιγμή που θα συνδυάζεται με συνταγματικές αλλαγές που θα αφορούν εθνικότητα, σύμβολα κλπ. Αλλά και σε αυτή την περίπτωση, για άλλη μια φορά η ανάδυση του εθνικισμού και ο τρόπος διαχείρισής του ίσως λειτουργήσει ως καταλύτης για ανακατατάξεις στην εσωτερική πολιτική σκηνή.

------

Στην ιστοσελίδα μας φιλοξενούνται όλες οι απόψεις που σέβονται τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον πολιτισμό και την αισθητική. Οι γνώμες των αρθρογράφων είναι ενυπόγραφες και προσωπικές και δεν ταυτίζονται απαραίτητα με την άποψη του TheToc.gr.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr