Η ιστορία και η συγκυρία

Μια συμφωνία είναι πάντα ένας συμβιβασμός. Δεν μπορεί να περιλαμβάνει τις θέσεις μιας πλευράς, εκτός αν συναφθεί ύστερα από πόλεμο, οπότε ο νικητής επιβάλλει τις θέσεις του στον ηττημένο. Οι συμφωνίες σαφώς αντικατοπτρίζουν συσχετισμούς δύναμεις και επηρεάζονται από το ευρύτερο περιβάλλον κάθε εποχής.

Το 1992 τέθηκε στο τραπέζι το “Πακέτο Πινέϊρο” με όνομα “NovaMacedonia” και αναγνώριση από πλευράς Κίρο Γκλιγκόροφ ότι μιλάμε για σλαβομακεδόνες που ήρθαν στην περιοχή τον 7ο αιώνα μ.Χ. και δεν έχουν να κάνουν σε τίποτα με την ελληνική ιστορία. Το απορρίψαμε επειδή η θέση του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών ήταν ότι δεν δεχόμαστε τη λέξη Μακεδονία στην ονομασία της γειτονικής χώρας. Και με την απόρριψη συμφώνησε η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών.

Τρία χρόνια αργότερα όμως με την ενδιάμεση συμφωνία τη δεχθήκαμε, αφού το “Μ” στο πΓΔΜ είναι Μακεδονία. 'Υστερα από διατήρηση της εκκρεμότητας επί 26 χρόνια το 2018, η ελληνική κυβέρνηση, με πίεση των ΗΠΑ και της ΕΕ, προχώρησε στη Συμφωνία των Πρεσπών για την οριστική επίλυση των προβλημάτων μεταξύ των δύο χωρών. Επιλύει όντως η Συμφωνία οριστικά τα προβλήματα ή δημιουργεί νέα τα οποία θα βρούμε μπροστά μας στη συνέχεια;

Το ζήτημα του ονόματος επιλύεται με τη σύνθετη ονομασία erga omnes Βόρεια Μακεδονία όπως ζητούσε η Ελλάδα αλλάζοντας το Δημοκρατία της Μακεδονίας που ήταν η συνταγματική ονομασία της γειτονικής χώρας. Επίσης συμφωνήθηκε να σταματήσει η καπηλεία της αρχαίας ελληνικής ιστορίας. Η πΓΔΜ ανέλαβε την υποχρέωση επίσης να αλλάξει το Σύνταγμά της. Τα αγκάθια για την ελληνική πλευρά είναι η ιθαγένεια η οποία οριίζεται ως μακεδονική/πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας και ο ορισμός της γλώσσας ως μακεδονικής, με τη διευκρίνηση πάντως ότι ανήκει στην οικογένεια των νότιων σλαβικών γλωσσών. Ο Ζ.Ζάεφ από την πρώτη στιγμή δίπλα στον Αλ.Τσίπρα μίλησε για Έλληνες και Μακεδόνες, γεγονός που προκαλεί τους πολίτες της ελληνικής Μακεδονίας. Κι αυτό είναι κάτι που θα ενταθεί στο μέλλον αφού θα αποτελεί ένα πεδίο διαρκών τριβών τη στιγμή που οι Ελληνες Μακεδόνες θα βλέπουν ότι ο όρος επιχειρείται να μονοπωληθεί από τους πολίτες της γειτονικής χώρας. Παράλληλα η έγερση μεινοτικών ζητημάτων ενισχύει την καχυποψία και ανοίγει παράθυρο σε μελλοντικά προβλήματα.

Η επιτυχία μιας συμφωνίας κρίνεται από την δημιουργία αμοιβαία επωφελών λειτουργικών συνθηκών στις σχέσεις μεταξύ κρατών. Αυτό κρίνεται σε βάθος χρόνου κι όχι στη διάρκεια της θητείας μιας κυβέρνησης. Οι κυβερνήσεις αλλάζουν και στη θέση του μετριοπαθούς Ζάεφ είναι πιθανόν να βρεθεί ύστερα από μερικά χρόνια ένας νέος Γκρούεφσκι ή κάποιος ακόμη πιο ακραίος. Η Συνθήκη της Λωζάννης ρύθμισε με επιτυχία τις σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία, όμως αμφισβητείται από τον Τ.Ερντογάν εκατό χρόνια αργότερα. Γι΄αυτό υπάρχουν ζητήματα που πρέπει να διασαφηνιστούν από τώρα.

Ο Ν.Κοτζιάς δήλωσε πρόσφατα ότι “η μάχη είναι για να φτιάξεις μια συμφωνία, αλλά και για την ερμηνεία της”. Ως εκ τούτου δεν μπορούν να περνούν δίχως ιδιαίτερη προσοχή, οι δηλώσεις Ζάεφ και οι ερμηνείες που δίνονται στους όρους της συμφωνίας.

Είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας η επίλυση των προβλημάτων με την ΠΓΔΜ. Η συμφωνία έχει σημεία, στο πλαίσιο του συμβιβασμού, που μπορούν να δημιουργήσουν σημαντικά προβλήματα. Μπορούν να αμβλυνθούν μέσω διασαφηνίσεων, με την καλλιέργεια σχέσεων συνεργασίας και μέσω της σημμετοχής στους δυτικούς θεσμούς. Το πακέτο Πινέϊρο που απορρίψαμε ήταν ευνοϊκότερο από τη σημερινή συμφωνία. Και μια επόμενη ίσως είναι ακόμη χειρότερη από τη σημερινή.

Αν υποθέσουμε ότι η Συμφωνία κυρώνεται από το κοινοβούλιο της γειτονικής χώρας και απορρίπτεται από την ελληνική Βουλή, η χώρα θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση. Παράλληλα θα επανέλθουμε στην προηγούμενη κατάσταση της καπηλείας της ιστορίας και της διαρκούς αντιπαλότητας. Επίσης αν επικρατήσουν ερμηνείες που δημιουργούν μεγάλα προβλήματα στους πολίτες της Μακεδονίας μας, τότε αντι να λύσουμε ιστορικές εκκρεμότητες, θα έχουμε ανάψει φωτιές.'

Οταν έρθει η ώρα των αποφάσεων πρέπει όλα αυτά να σταθμιστούν. Με όρους πατριωτικού κι όχι μικροκομματικού συμφέροντος. Το Ποτάμι με αυτούς τους όρους λειτουργεί

------

Στην ιστοσελίδα μας φιλοξενούνται όλες οι απόψεις που σέβονται τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον πολιτισμό και την αισθητική. Οι γνώμες των αρθρογράφων είναι ενυπόγραφες και προσωπικές και δεν ταυτίζονται απαραίτητα με την άποψη του TheToc.gr.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr