Η ιστορία που ξεχνάμε

“Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι τα θεμελιώδη προβλήματα μιας Ευρώπης που λιμοκτονούσε και διαλυόταν μπρος στα μάτια τους, ήταν το μόνο ζήτημα που δεν ήταν ικανό να διεγείρει το ενδιαφέρον των Τεσσάρων”. Ο Τζ.Μ.Κέϊνς, στο μνημειώδες έργο του “ Οι Οικονομικές Συνέπειες της Ειρήνης”, είδε στη Συνθήκη των Βερσαλλιών αυτό που αδυνατούσαν να δουν οι πολιτικοί ηγέτες της εποχής.

“"Το Συμβούλιο των Τεσσάρων δεν έδωσε καμμία σημασία σ΄ αυτά τα ζητήματα, καθώς άλλα είχαν στο νου τους: Ο Κλεμανσό πως να συντρίψει την οικονομική ζωή του εχθρού του, ο Λόυντ Τζορτζ πως να κλείσει μια συμφωνία για να επιστρέψει στη Βρετανία με κάτι που θα γινόταν αποδεκτό για μια εβδομάδα, ο Πρόεδρος (εννοεί τον Γ.Ουϊλσον) πως να μη κάνει τίποτε που δεν θα ήταν δίκαιο” γράφει με τη γνωστή διεισδυτικότητά του ο Κέϊνς. “Πρόκειται για απερίσκεπτη διευθέτηση πολιτικών μνησικακιών με πλήρη αδιαφορία για το πιεστικό πρόβλημα των καιρών: την αναγέννηση της Ευρώπης σ΄ένα ενιαίο και λειτουργικό σύνολο” επισημαίνει.

Υποτίθεται ότι το λάθος που έγινε μετά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο και οδήγησε στον Δεύτερο, δεν επαναλήφθηκε μετά τη λήξη του το 1945. Τότε οι νικητές αντί να προχωρήσουν στη “διευθέτηση μνησικακιών” και με τη “ρωσική αρκούδα” να απειλεί, αποφάσισαν τη δημιουργία θεσμών συνεργασίας. Το σχέδιο περιλάμβανε τη Γερμανία και στηριζόταν στην “αμυντική ομπρέλα” των ΗΠΑ μέσω της δημιουργίας του ΝΑΤΟ.

Η διαδικασία ενοποίησης ξεκίνησε δυναμικά το 1950 με τη “Διακήρυξη Schuman” . “Η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί δια μιας, ούτε σε ένα συνολικό σχέδιο: θα οικοδομηθεί μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα που κατ΄αρχάς θα δημιουργήσουν μια πραγματική αλληλεγγύη. Η συνένωση των ευρωπαϊκών εθνών απαιτεί να εξαλειφθεί η μακραίωνη διαμάχη μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας. Η δράση που θα αναλάβουμε πρέπει να αφορά κατά πρώτο λόγο τη Γαλλία και τη Γερμανία..... Με την κοινή διαχείριση της βασικής παραγωγής και τη θέσπιση μιας νέας Ανώτατης Αρχής της οποίας οι αποφάσεις θα δεσμεύουν τη Γαλλία, τη Γερμανία και τις άλλες χώρες που θα προσχωρήσουν σε αυτή την κοινότητα, η πρόταση αυτή θα οδηγήσει στη δημιουργία των πρώτων συγκεκριμένων θεμελίων μιας Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας που είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ειρήνης” τονιζόταν στη Διακήρυξη. Ο τελικός στόχος λοιπόν ήταν μια Ευρωπαϊκή 'Ομοσπονδία.

Οι χώρες που ξεκίνησαν τη διαδικασία ενοποίησης ήταν έξι (Γαλλία, Ο.Δ. Γερμανίας, Ολλανδία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Ιταλία) . 'Οσο περνούσαν τα χρόνια τα “μέλη του Club”αυξάνονταν για να φθάσουν πριν από λίγα χρόνια τα 28.

Η συνεργασία ενισχύθηκε και πρωτοφανείς συνθήκες ειρήνης και ευημερίας δημιουργήθηκαν, σε μια περιοχή που διαρκώς σπαρασσόταν από πολέμους. Αλλά η πολιτική ενοποίηση δεν προχώρησε. Ο στόχος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, όσο απομακρυνόμασταν από τον πόλεμο ατονούσε. Δημιουργούνταν ενιαίοι θεσμοί, όμως οι κυριάρχες πολιτικές δυνάμεις δεν έθεταν ως στόχο την οικοδόμηση Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Η οικονομική κρίση του 2008 και οι αντιθέσεις στο εσωτερικό της ευρωζώνης όξυναν τις αντιθέσεις. Κύματα ευρωσκεπτικισμού άρχισαν να αναπτύσονται. Τα ποσοστά των πολιτών που δηλώνουν δυσαρεστημένοι από την ΕΕ από τα μέσα της δεκαετίας του 2000 επίσης άρχισαν να αυξάνονται. Το 2016 οι Βρετανοί με δημοψήφισμα αποφάσισαν να αποχωρήσουν. Σε όλες τις χώρες, ξεκινώντας από τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία, κερδίζουν πόντους λαϊκιστές κι εθνικιστές. Το αίτημα για “επιστροφή στα σύνορα μας” είναι πιο ισχυρό, από τις δυνάμεις που ζητούν Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία.

Σήμερα, που γιορτάζονται τα 100 χρόνια από τη λήξη του Α Παγκοσμίου Πολέμου, είναι ευκαιρία να ξανασκεφθούμε το μέλλον της ηπείρου μας. Καλές οι τελετές, οι δηλώσεις και οι διασκέψεις αλλά δεν φθάνουν. Είναι ώρα για τολμηρές πρωτοβουλίες από τη Γαλλία και τη Γερμανία στην κατεύθυνση της ενοποίησης. Αυτό είναι το όραμα που μπορεί να συγκινήσει τους πολίτες. Γιατί όπως λέει η γνωστή ρήση: Οποιος αγνοεί την ιστορία του είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει.

------

Στην ιστοσελίδα μας φιλοξενούνται όλες οι απόψεις που σέβονται τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον πολιτισμό και την αισθητική. Οι γνώμες των αρθρογράφων είναι ενυπόγραφες και προσωπικές και δεν ταυτίζονται απαραίτητα με την άποψη του TheToc.gr.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr