Follow us

Η νομισματική σπαζοκεφαλιά του Τραμπ

Ο χρόνος - και οι αγορές - θα δείξουν αν ο Τραμπ θα βρει την σωστή ισορροπία.

Νουριέλ Ρουμπινί
ΓΡΑΦΕΙ: ΝΟΥΡΙΕΛ ΡΟΥΜΠΙΝΙ
Η νομισματική σπαζοκεφαλιά του Τραμπ

Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ νίκησε τη Χίλαρι Κλίντον στις προεδρικές εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών, η άμεση αρνητική αντίδραση των αγορών ήταν αναμενόμενη. Αλλά από την επόμενη κιόλας μέρα, η πτωτική στροφή της αγοράς είχε ήδη αντιστραφεί.

Οι μετοχές και οι αποδόσεις των ομολόγων των ΗΠΑ έκαναν ράλι αφού ο Τραμπ εκφώνησε την νικητήρια ομιλία του, στην οποία φάνηκε να σηματοδοτεί μια στροφή προς το κέντρο, κάτι που οι επενδυτές αρχικά ανεμεναν να κάνει αυτό το καλοκαίρι, αφού κέρδισε το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων και άρχισε τη γενική προεκλογική του εκστρατεία. Στην ομιλία του, ο Τραμπ υποσχέθηκε να είναι ένας πρόεδρος για όλους τους Αμερικανούς, εξήρε την Κλίντον για την δημόσια υπηρεσία που έχει προσφέρει και δεσμεύθηκε να συνεχίσει τις μαζικές πολιτικές δημοσιονομικής τόνωσης, με επίκεντρο τις δαπάνες υποδομής και τις φορολογικές περικοπές για τις επιχειρήσεις και τους πλούσιους.

Οι αγορές θα του δώσουν το ευεργέτημα της αμφιβολίας, προς το παρόν, αλλά οι επενδυτές παρακολουθούν ποιους διορίζει στην κυβέρνηση του, πώς θα διαμορφώσει τις δημοσιονομικές πολιτικές του και ποιο δρόμο θα ακολουθήσει η νομισματική πολιτική.

Οι αγορές θα του δώσουν το ευεργέτημα της αμφιβολίας, προς το παρόν, αλλά οι επενδυτές παρακολουθούν ποιους διορίζει στην κυβέρνηση του

Μάλλον πιο στενά από όλα παρακολουθούν τη νομισματική πολιτική. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ο Τραμπ απείλησε την ανεξαρτησία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και άσκησε έντονες επικρίσεις στην Πρόεδρο της Fed, Τζανετ Γέλεν. Αλλά ο Τραμπ είναι ένας μεγιστάνας των ακινήτων, έτσι δεν μπορούμε να υποθέσουμε αυτόματα ότι είναι αληθινό “γεράκι” της νομισματικής πολιτικής κι όχι ένα κρυφό “περιστέρι". Η ρητορική της εκστρατείας του μπορεί και να στόχευε στη βάση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, το οποίο είναι γεμάτο από επικριτές της Fed που αγαπούν να επενδύουν σε χρυσό.

Ο Τραμπ θα μπορούσε να διορίσει “γεράκια” στις δύο θέσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, που είναι σήμερα κενές και σίγουρα θα αντικαταστήσει την Γέλεν όταν λήξει η θητεία της, το 2018. Αλλά είναι απίθανο να την αναγκάσει να παραιτηθεί νωρίτερα, καθώς οι αγορές θα τιμωρούσαν μια τέτοια προφανή παραβίαση της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας.

Ακόμα και αν ο Τραμπ επιλέξει ένα "γεράκι" για να αντικαταστήσει την Γέλεν, ο διορισθείς θα είναι μόνο primus inter pares στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς. Ο διάδοχος της Γέλεν δεν θα είναι σε θέση απλώς να επιβάλει την άποψή του στα επτά μέλη του Συμβουλίου Διοικησης της Επιτροπής και σε πέντε προέδρους της Reserve Bank.

σίγουρα θα αντικαταστήσει την Γέλεν όταν λήξει η θητεία της, το 2018.

Εκεί που η Fed έμοιαζε με απόλυτη μοναρχία υπό τον πρώην πρόεδρο Άλαν Γκρίνσπαν, έγινε συνταγματική μοναρχία υπό τον διάδοχο του Γκρίνσπαν, Μπεν Μπερνάνκε. Υπό την ηγεσία της Γέλεν, θα μπορούσε μάλλον να περιγραφεί ως δημοκρατικό πολίτευμα. Αυτή η μετατροπή δεν μπορεί να αντιστραφεί: κάθε μέλος της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς (FOMC) έχει ισχυρές απόψεις σχετικά με την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής και ο καθένας τους είναι πρόθυμος να διαφωνήσει όταν χρειάζεται.

Αυτό σημαίνει ότι ένα ριζοσπαστικό “γεράκι”, διορισμένο από τον Τραμπ, θα μπορούσε να καταλήξει μειοψηφία και να βλέπει τις προτάσεις του να καταψηφίζονται, με συνέπεια, από την πλειοψηφία της Επιτροπής. Φυσικά, ο Τραμπ ίσως μπορέσει να αλλάξει τη σύνθεση του Συμβουλίου της Fed, σε βάθος χρόνου, διορίζοντας νέους διοικητές καθώς θα λήγουν οι θητείες. Ακόμα κι έτσι, οι αγορές θα εξακολουθήσουν να αστυνομεύουν τις δράσεις της κεντρικής τράπεζας. Αν η συνεχιζόμενη χαμηλή ανάπτυξη και ο χαμηλός πληθωρισμός δεν δικαιολογούν την ταχεία αύξηση των επιτοκίων, μια επιθετική Fed που αυξάνει τα επιτόκια θα αντιμετωπίσει πρόβλημα στις αγορές και, κατ 'επέκταση, το ίδιο θα πάθει και ο Τραμπ.

Επιπλέον, η πρόωρη και υπερβολική επιθετικότητα θα ενίσχυε το δολάριο και θα αύξανε απότομα το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ, υπονομεύοντας τον δεδηλωμένο στόχο της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της ενίσχυσης των εισοδημάτων για τα “μπλε κολάρα”, την εργατική τάξη που αποτελεί την εκλογική βάση του Τραμπ. Αν νοιάζεται για τη βάση του - ή αν τουλάχιστον θέλει να αποφύγει μια πολιτική αντίδραση από αυτη - θα πρέπει να διορίσει πιο ήπιους διοικητές στη Fed, που θα ευνοήσουν πολιτικές εύκολου χρήματος, που αποδυναμώνουν το δολάριο. Κατά ειρωνικό τρόπο, οι διορισθέντες από τον προέδρο Μπαράκ Ομπάμα, Μπρέιναρντ και Ταρούλο, είναι στην πραγματικότητα ιδανικοί για την ατζέντα του νέου Προέδρου.

Αν ο Τραμπ επιλέξει μια πιο επιθετική νομισματική πολιτική προσέγγιση, θα έχει διφορούμενο αντίκτυπο στο δολάριο, λόγω και των υπόλοιπων προτάσεων του. Πιο χαλαρή δημοσιονομική πολιτική και αυστηρότερη νομισματική πολιτική λογικά θα ενίσχυαν το δολάριο, όπως και στην πρώτη θητεία του πρώην Προέδρου Ρόναλντ Ρίγκαν, αλλά αν ο Τραμπ ωθεί τις ΗΠΑ προς τον προστατευτισμό, θα δημιουργήσει άλλους οικονομικούς και γεωπολιτικούς κινδύνους, που θα αποδυναμώσουν το αμερικανικό νόμισμα και θα αυξήσουν το ρίσκο στις ΗΠΑ.

Ομοίως, οι δημοσιονομικές πολιτικές του Τραμπ, θα αποδυνάμωναν επίσης το δολάριο - μετά από μια αρχική σημαντική ανατίμηση - καθώς οι σημαντικά υψηλότερες δαπάνες του ελλείμματος θα χρηματοδοτούνταν είτε με φτηνό χρήμα είτε με εκδόσεις ομολόγων που αυξάνουν το ρίσκο χρέους των ΗΠΑ. Η καθαρή επίδραση όλων αυτών των παραγόντων στο δολάριο θα εξαρτηθεί από το πόσο χαλαρή θα είναι η δημοσιονομική πολιτική και από το πόσο σφιχτή θα είναι η νομισματική πολιτική.

αν ο Τραμπ ωθεί τις ΗΠΑ προς τον προστατευτισμό, θα δημιουργήσει άλλους οικονομικούς και γεωπολιτικούς κινδύνους

Το προτεινόμενο μείγμα πολιτικής του Τραμπ θα έχει επίσης μια διφορούμενη - και ήπια - επίπτωση στην ανάπτυξη, εάν διορίσει “γεράκια” στη Fed. Πιο χαλαρή δημοσιονομική πολιτική θα βοηθήσει βραχυπρόθεσμα την οικονομική ανάπτυξη, αλλά αυστηρότερη νομισματική πολιτική θα επηρεάσει αρνητικά τα όποια κέρδη. Ομοίως, αν ο Τραμπ πραγματικά θέλει να αναδιανείμει κάποιο εισόδημα από το κεφάλαιο στην εργασία, καθώς και από τα κέρδη των επιχειρήσεων προς τους μισθούς (ομολογουμένως ένα μεγάλο "αν"), οι πολιτικές του θα μπορούσαν να αυξήσουν την κατανάλωση. Όμως οι λαϊκιστικές προστατευτικές πολιτικές του θα υπονόμευαν την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και, συνεπώς, τις κεφαλαιακές δαπάνες, μειώνοντας και την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών μέσω της αύξησης του πληθωρισμού.

Οι αγορές μετοχών θα ευνοήσουν αναμφίβολα τις προτάσεις του για χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής, για απορρύθμιση των επιχειρήσεων και του χρηματοοικονομικού κεφαλαίου, καθώς και για μείωση των φόρων. Αλλά οι επενδυτές θα είναι σε επιφυλακή απέναντι στον προστατευτισμό, τις επιθέσεις εναντίον της Wall Street- και των μεταναστών- και της υπερβολικά επιθετικής νομισματικής πολιτικής. Μόνο ο χρόνος - και οι αγορές - θα δείξουν αν ο Τραμπ θα βρει την σωστή ισορροπία.


Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

Παρακμή, σκληρός ρεαλισμός, λούμπεν στοιχεία: 10 ακυκλοφόρητες φωτογραφίες από το "Άνθρωποι και Ποντίκια" του Βασίλη Μπισμπίκη

Μέσα στη σκόνη, στη φτώχεια και στα όνειρα των ανθρώπων, το Cartel Τεχνηχώρος ξαναστήνει την παράσταση που σημάδεψε μια εποχή. Δέκα ακυκλοφόρητες φωτογραφίες αποκαλύπτουν το πάθος πίσω από το "Άνθρωποι και ποντίκια".

15 Οκτ 2025 | 09:45

Η κατάληψη του μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη

Ο μόνος που δεν θέλησε να μετάσχει στον αχταρμά των έξαλλων αντιδράσεων ήταν ο Αλέξης Τσίπρας.

13 Οκτ 2025 | 09:31

Γελοίοι

Πώς ορίζω τη γελοιότητα; Ως απώλεια του μέτρου. Των ορίων.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 13 Οκτ 2025 | 06:24

Ο χρονοδιακόπτης της αξιοπρέπειας

Το 1999 ο Τσίπρας δεν είχε ακόμη αποφοιτήσει καν από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, μολονότι είχε ήδη θέσει τα γερά θεμέλια μιας πολιτικής καριέρας, εξαιρετικά ιδιότυπης, από πολλές απόψεις.

11 Οκτ 2025 | 10:23

Ο εκνευρισμός Ανδρουλάκη και η επιστροφή Τσίπρα

Αν το ΠΑΣΟΚ δεν καταφέρει να κουνήσει τη βελόνα και το υποψήφιο κόμμα Τσίπρα αποκτήσει υπόσταση, πώς θα απαντήσει ο Νίκος Ανδρουλάκης στο ενδεχόμενο της συνεργασίας τους;

08 Οκτ 2025 | 08:51

Θέλει να αφουγκραστεί την κοινωνία;

Παρά τις ήττες και τα χρόνια στην αντιπολίτευση, παρά το rebranding που υποτίθεται του σχεδίασε η εταιρεία δημοσίων σχέσεων που προσέλαβε, ο κ. Τσίπρας εμφανίζεται στο κοινό του ίδιος και απαράλλαχτος.

06 Οκτ 2025 | 07:06

Ο Βασιλιάς είναι γυμνός και κουρασμένος

Μεγαλώνοντας, οι γωνίες σου αμβλύνονται. Όλο και σπανιότερα αναφωνείς ότι ο βασιλιάς είναι -σου φαίνεται έστω- γυμνός. Όχι απαραίτητα επειδή κοιτάς τη δουλειά ή το συμφέρον σου.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 06 Οκτ 2025 | 06:05

Η δεκαετία που κουβαλάς

Καθένας από εμάς, ανάλογα με την ηλικία του, κουβαλάει στην καμπούρα του και άλλη δεκαετία. Για την ακρίβεια, κουβαλάμε στην καμπούρα μας όλες τις δεκαετίες που μας διαμόρφωσαν από τη γέννησή μας μέχρι σήμερα.

04 Οκτ 2025 | 09:16

Τι πήρε ακριβώς ο Ερντογάν;

Δεν έχω το ρεπορτάζ του Τούρκου συναδέλφου και δεν μπορώ να πάρω θέση, ούτως ή άλλως δεν έχει και πολύ μεγάλη σημασία για την αντιπολίτευση στην Αθήνα, ο δικός μας δυσκολεύεται ακόμα και να βγάλει φωτογραφία δίπλα-δίπλα με τον πλανητάρχη, σιγά μην τον δεχτεί στον Λευκό Οίκο ο Τραμπ.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 01 Οκτ 2025 | 06:49

Τα ήρεμα νερά και τα "νεύρα" Σαμαρά

Η Ελλάδα δεν υπέγραψε φιλία με την Τουρκία, αυτό φαίνεται άλλωστε επί του πεδίου, αλλά αποδέχθηκε όντως ένα μορατόριουμ στην αντιπαράθεση.

29 Σεπ 2025 | 07:17

Συγχωριανοί του ψεύτη βοσκού

Έτσι ο Διονύσης Σαββόπουλος, αποφαινόμαστε, είναι ο Μπομπ Ντύλαν της Ελλάδας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο δικός μας Ντε Γκωλ. Κι όποια γυναίκα δολοφονεί τα παιδιά της μια Μήδεια του σήμερα...

29 Σεπ 2025 | 06:28

Πότε θα πάει ο Μητσοτάκης στον Λευκό Οίκο

Λήξη συναγερμού; Όχι βέβαια. Τώρα θα αρχίσει η "μίρλα" για το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης δεν έχει πάρει ακόμα πρόσκληση για τον Λευκό Οίκο, θα αρχίσει η γκρίνια για τα F35 που ο Τραμπ θέλει φαίνεται πάση θυσία να δώσει στον Ερντογάν.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 29 Σεπ 2025 | 06:10

Dark Tourism

Δημιουργός και αποκλειστικός διαχειριστής της εν λόγω ιστοσελίδας είναι ένας Γερμανός, ο Peter Hohenhaus, ένας πανεπιστημιακός που, κατά δήλωσή του, εγκατέλειψε νωρίς-νωρίς την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία.

24 Σεπ 2025 | 07:52

Η "κατάληψη" στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη

Υποθέτω έχει να κάνει και με την αδυναμία της αντιπολίτευσης να δημιουργήσει ένα αντικυβερνητικό ρεύμα και κίνημα και να δώσει μορφή και περιερχόμενο στον αγώνα τους. Στον αγώνα τους να φύγει επιτέλους ο Μητσοτάκης.

22 Σεπ 2025 | 09:56

Ένα φωτεινό πολιτιστικό γεγονός

Και όμως. Με την έξοδο από τα μνημόνια, η εντόπια βιβλιοπαραγωγή επανήλθε σταδιακά στα προ της κρίσης επίπεδα.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 22 Σεπ 2025 | 06:15

Το δράμα του πολυεκατομμυριούχου

Πώς θα ήταν ένας κόσμος δίχως καθόλου ενσυναίσθηση; Σίγουρα θα ήταν ένας κόσμος όπου δεν θα ήθελα να ζήσω ή όπου δεν θα ήθελαν να ζήσουν τα παιδιά μας.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 20 Σεπ 2025 | 13:26

Ο Ανδρέας Λοβέρδος στο ΚΚΜ

Το ερώτημα παραμένει: Γιατί όλοι φεύγουν από το ΠΑΣΟΚ και δεν έχουμε ούτε έναν να έκανε την αντίστροφη πορεία;