Η χώρα "μουλιάζει"

1) Η χώρα "μουλιάζει"
Η επέλαση του φαινομένου "Daniel" την εβδομάδα που πέρασε άφησε πίσω του συντρίμμια και απειλεί να βυθίσει την ελληνική οικονομία στις λάσπες...

Σε μια περίοδο αδυναμίας ελέγχου του πληθωρισμού -κυρίως στις τιμές των τροφίμων- επλήγησαν μερικές από τις περιοχές της χώρας με σημαντική συνεισφορά στην προσφορά προϊόντων διατροφής και τις εξαγωγές τους...

Οι εικόνες των φρούτων στο έδαφος και οι σωροί των πνιγμένων ζώων που δεν πρόλαβαν να απομακρυνθούν από τις κτηνοτροφικές μονάδες είναι αποκαρδιωτικές...

Οι κάτοικοι των περιοχών που επλήγησαν θα χρειαστούν βοήθεια και οι υποδομές αναστηλώσεις και νέες επενδύσεις...

Τα περιθώρια του προϋπολογισμού είναι ήδη στενά.

Από την άλλη πλευρά, η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας από την DBRS και η επάνοδος στην επενδυτική βαθμίδα μετά από μια και πλέον δεκαετία, αποτελεί θετικό γεγονός αλλά προς το παρόν αυτό χάνεται στα απόνερα της καταστροφής.

Οι καταστροφές από τη θεομηνία θα επισκιάσουν και το πεδίο της πολιτικής αντιπαράθεσης. Η αλήθεια είναι πως τα καιρικά φαινόμενα που βίωσε η χώρα ήταν ακραία και σε πολλές περιπτώσεις οι υποδομές δεν ήταν σχεδιασμένες για να τα αντέξουν.

Βέβαια, σε αρκετές περιπτώσεις υπήρξαν καθυστερήσεις στους χρόνους αντίδρασης και αποκαλύφθηκαν αδυναμίες που είχαν συγκαλυφθεί...

Στο προσεχές διάστημα θα πρέπει να αξιολογηθούν οι επιδόσεις και να υπάρξουν αλλαγές.

Οι τελευταίες εξελίξεις λοιπόν σκιάζουν τις καλές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας κατά το α' εξάμηνο.

Κατά το δεύτερο τρίμηνο συγκεκριμένα η οικονομία συνέχισε να αναπτύσσεται επιτυγχάνοντας μεταβολή 2,7% που είναι στις πέντε υψηλότερες της Ε.Ε.

Αν και οι εξαγωγές επέδειξαν στασιμότητα (+0,1%) τούτο σε σύγκριση με τις εξαγωγές ρεκόρ του 2022, οι οποίες στο σύνολο του έτους έφτασαν τα 53,5 δισ. ευρώ, είναι θετικό, πόσο μάλλον εφόσον στα μεγέθη σημαντικό ρόλο παίζει το ύψος των τιμών των καυσίμων.

Το ένα τρίτο των ελληνικών εξαγωγών είναι διυλισμένα καύσιμα. Η τιμή του πετρελαίου τους πρώτους μήνες του 2023 είχε αποκλιμακωθεί από 120 μέχρι και τα 65 δολάρια το βαρέλι. Τώρα οι τιμές του πετρελαίου έχουν σκαρφαλώσει πάνω από τα 80 δολ. εκ νέου...

Φλέγον σημείο παραμένει το εμπορικό έλλειμμα και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.

Το εμπορικό έλλειμμα παρά τις εξαγωγές ρεκόρ το 2022 ήταν στα 39 δισ. ευρώ περίπου, που είναι το υψηλότερο από το 2008 όταν είχε εκτοξευθεί στα 44,3 δισ. ευρώ.

Βέβαια, αν προσθέσουμε το πλεόνασμα από τον τομέα των υπηρεσιών (που περιλαμβάνει τουρισμό και μεταφορές) το έλλειμμα του ισοζυγίου το ’22 περιορίζεται στα 20,9 δισ. ευρώ.

Φέτος στους πρώτους 6 μήνες έχει συρρικνωθεί στα 7,8 δισ. ευρώ έναντι 11,5 στο αντίστοιχο περσινό διάστημα...

Τα τελευταία γεγονότα είναι πιθανό να έχουν αρνητική επίδραση στις οικονομικές εξελίξεις. Από την άλλη πλευρά αποτελούν άλλη μια ευκαιρία για την κυβέρνηση να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις και για την κοινωνία να τις στηρίξει...

2) Περί πολιτικής προστασίας
Κύριε Στούπα,

Με αφορμή τις καταστροφικές πλημμύρες που σημειώθηκαν στη Θεσσαλική πεδιάδα και τις πρόχειρες δημοσιογραφικές "αναλύσεις" που ακούγονται ακόμη και από τα δημόσια ΜΜΕ σχετικά με τις δυνατότητες θωράκισης της συγκεκριμένης περιοχής, θα ήθελα να επισημάνω τα εξής:

Η Θεσσαλία, όταν σχηματίστηκε ο ελληνικός χώρος πριν από εκατομμύρια χρόνια, ήταν μια λίμνη, περιτριγυρισμένη από βουνά – όπως όλες οι λίμνες. Κάποια στιγμή, ένας σεισμός δημιούργησε ένα ρήγμα – τον σημερινό Πηνειό ποταμό – ο οποίος παροχέτευσε τα νερά της λίμνης στη θάλασσα. Δεν θα επεκταθώ σε λεπτομέρειες. Παρατηρώντας ένα γεωφυσικό χάρτη βλέπουμε ότι η Θεσσαλική πεδιάδα δεν είναι ανοιχτή αλλά περιτριγυρισμένη από βουνά, χωρισμένη σε δύο υπολεκάνες: την υπολεκάνη Καρδίτσας – Τρικάλων και την υπολεκάνη Λάρισας. Οποιαδήποτε ποσότητα νερού πέσει μέσα στην πεδιάδα ή στις πλαγιές των γύρω βουνών, θα καταλήξει στο χαμηλότερο σημείο και από κει, μέσω του Πηνειού, στη θάλασσα. Δεν υπάρχει άλλη διαφυγή.

Συνεπώς, μπορούμε να φανταστούμε τη Θεσσαλία ως μία στέρνα, με έναν μικρό σωλήνα αποχέτευσης, τον Πηνειό. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες (πόλεις, χωριά, καλλιέργειες, ποιμνιοστάσια) βρίσκονται διάσπαρτες σε διάφορα σημεία της στέρνας, στα τοιχώματα και στον πυθμένα της.

Το ύψος βροχής ισοδυναμεί με τον όγκο του νερού που πέφτει στη στέρνα κάθε φορά που ανοίγει η βρύση. Εφόσον η χωρητικότητα της αποχέτευσης είναι δεδομένη, όταν ο όγκος του νερού ξεπερνά τη χωρητικότητα αυτή, η στέρνα γεμίζει.

Όπως είπε ο σεβαστός καθηγητής κος Ζερεφός, βροχόπτωση αυτού του μεγέθους, παρατηρείται μια φορά στα 300 χρόνια. Τα αντιπλημμυρικά έργα σε τέτοια μεγάλη βροχόπτωση, δεν επαρκούν διότι τα νερά θα ξεχειλίσουν (όπως και έγινε) και θα ακολουθήσουν τη φυσική διαδρομή, μέσω του Πηνειού και των παραποτάμων του, προς τη θάλασσα.

Τι μπορεί να γίνει;

Από τις 3 γνωστότερες φυσικές καταστροφές (σεισμοί, πλημμύρες, πυρκαγιές) οι πλημμύρες είναι οι μοναδικές που μπορούν να προβλεφθούν με ακρίβεια χάρη στην τεχνολογία. Στις πυρκαγιές οι δυνατότητες είναι μικρότερες και στους σεισμούς ακόμη πιο μικρές.

Η Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού διαθέτει την υψομετρική πληροφορία για κάθε σημείο της επικράτειας και η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία γνωρίζει αρκετές μέρες πριν, πόσα περίπου χιλιοστά βροχής αναμένονται σε κάθε περιοχή (που διαθέτει σωστά εξοπλισμένο μετεωρολογικό σταθμό). Υπάρχουν λογισμικά, που με αυτές τις δύο πληροφορίες μπορούν να παράγουν χάρτες επικινδυνότητας για κάθε περιοχή, με λεπτομέρεια οικοδομικού τετραγώνου. Ή τεχνολογία αυτή είναι διαθέσιμη και φτηνή: Τα ελληνικά δημόσια Πανεπιστήμια διαθέτουν αυτά τα λογισμικά και τους ερευνητές που τα χειρίζονται.

Οι κάτοικοι κάθε περιοχής έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν στα πόσα χιλιοστά βροχής κινδυνεύει η ιδιοκτησία τους και να έχουν πρόσβαση σε αυτήν την πληροφορία, όπως έχουν πρόσβαση λ.χ. στα σχέδια της οικοδομής τους. Το κράτος έχει υποχρέωση να αξιοποιήσει αυτήν την τεχνολογία και να την προσφέρει στους πολίτες του διότι εισπράττει φόρους από αυτούς και έχει επίσης την υποχρέωση να προλαμβάνει καταστροφές.

Θα πρέπει δηλαδή (α) το έκτακτο μετεωρολογικό δελτίο να δίνει τα εκτιμώμενα ύψη βροχής για τις περιοχές που αναμένεται να πληγούν και να δημοσιεύει τους χάρτες επικινδυνότητας και (β) η Πολιτική Προστασία να ενημερώνει έγκαιρα τους κατοίκους και να εξασφαλίζει τη διαφυγή τους, αν αυτή κριθεί απαραίτητη.

Όπως οι κάτοικοι των περιοχών που γειτνιάζουν με ηφαίστεια γνωρίζουν ότι υπάρχει το ενδεχόμενο έκρηξης και είναι έτοιμοι να ακολουθήσουν τα σχέδια εκκένωσης, έτσι και οι κάτοικοι ευάλωτων στις πλημμύρες περιοχών δικαιούνται την ανάλογη μεταχείριση.

Είναι απαράδεκτο, ενώ υπάρχει η τεχνολογία να μην αξιοποιείται: αν είχε αξιοποιηθεί, δεν θα είχαμε ούτε νεκρούς ούτε εγκλωβισμένους, ούτε νεκρά ζώα. Θα είχαμε μόνο κατεστραμμένες υποδομές που δεν μετακινούνται, όπως στην περίπτωση των ηφαιστειακών εκρήξεων.

"Αναλύσεις" και "εξαγγελίες" για αντιπλημμυρικά έργα όταν το νερό είναι τόσο πολύ, ακούγονται το ίδιο αστείες με υποθετικές αντίστοιχες περί "αντι-ηφαιστειακής θωράκισης" της Σαντορίνης σε περίπτωση έκρηξης του ηφαιστείου της. Η αναπαραγωγή τους απλώς αποπροσανατολίζει τη δημόσια συζήτηση από αυτά που μπορούν και πρέπει να γίνουν.

Γιώργος Χρυσαφούδης, Γεωγράφος, MSc (Εφαρμοσμένη Γεωπληροφορική στη διαχείριση φυσικού περιβάλλοντος και κινδύνων)

Πηγή: capital

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr