Follow us

Κουμπάροι και φαντάσματα

Καλό θα ήταν όμως να απαλλαγούμε από τα φαντάσματα. Κρίμα να μας ορίζουν. Να μας θολώνουν τη σκέψη. Να μας ροκανίζουν τη ζωή.

THETOC TEAM
ΓΡΑΦΕΙ: ΧΡΗΣΤΟς ΧΩΜΕΝΙΔΗς
Χρηστος Χωμενιδης

Κορνίζα ξύλινη με χρυσαφιά κορώνα κολλημένη στην επάνω πλευρά της. Μέσα η φωτογραφία του βασιλιά Κωνσταντίνου του Πρώτου – ο ίδιος αυτοαποκαλούνταν Δωδέκατος, ήθελε να πιάνει το νήμα από τον μέγα συνονόματό του, τον ιδρυτή του Βυζαντίου. "Δια τους γενναίους συμπολεμιστάς μου δύο ενδόξων πολέμων 1912 και 1913" γράφει η ιδιόχειρη αφιέρωση. Την έδινε ο Κωνσταντίνος σε εκείνους με τους οποίους είχε συνδεθεί κατά την πολιορκία των Ιωαννίνων, τη μάχη του Μπιζανίου, του Κιλκίς-Λαχανά ή της Δοϊράνης. Ανάμεσά τους και σε έναν αδελφό της προγιαγιάς μου. Χέρι με χέρι έφτασε και στα δικά μου χέρια. Κι εγώ τη στόλισα στο σαλόνι.

Θα με υποψιαζόταν κανείς ως βασιλόφρονα; Ως νοσταλγό της δυναστείας; Θα έπρεπε να είναι εντελώς ηλίθιος. Να έχει επιπλέον σοβαρό πρόβλημα όρασης για να μη δει, σε άλλη κορνίζα τον πολυαγαπημένο μου παππού Βασίλη, νεαρό βουλευτή του ΚΚΕ το 1932, με τον "Ριζοσπάστη" στα χέρια. Και τον άλλο παππού μου, τον Χρήστο, που τον κρέμασαν οι ταγματασφαλίτες το 1944 στην Πάτρα.

"Πώς διανοείσαι να προσβάλλεις τους προγόνους σου, κοτσάροντας δίπλα τους τον Κώτσο, τον γερμανοπαντρεμένο, τον γαμπρό του Κάιζερ;" θα επέμενε μες στη μικρόνοιά του.

Ακριβώς επειδή νιώθω υπερήφανος για τους δικούς μου, ξέρω ότι θυσιάστηκαν για την κοινωνική πρόοδο, για το δίκιο του λαού, πως αφιερώθηκαν στο σοσιαλιστικό όραμα που τότε συγκινούσε τους πιο ευαίσθητους ανθρώπους, για αυτό και δεν έχω την ελάχιστη ανασφάλεια. Την παραμικρή ανάγκη να συντηρώ μες στην ψυχή μου έναν έωλο διχασμό.

Ασφαλώς θα κοσμούσα σε περίοπτη θέση ένα ανάλογο αυτόγραφο του Ελευθερίου Βενιζέλου κι ας νομοθέτησε το "ιδιώνυμο". Του Γεωργίου Παπανδρέου κι ας του καταλογίζουν ρόλο αμφιλεγόμενο το 1944. Του Γεωργίου Καρτάλη και βέβαια του Ηλία Ηλιού. Είμαι -εννοείται- πολύ υπερήφανος για ένα πλακάκι με τη μορφή του Γρηγόρη Λαμπράκη και το σήμα της Ειρήνης που μού άφησε η μαμά μου.

Ποιους δεν θα ήθελα να βλέπω εμπρός μου; Τους δικτάτορες. Τους δοσίλογους. Όσους έβαψαν τα χέρια τους στο αίμα, με ιδεολογικό ενδεχομένως άλλοθι, βαυκαλιζόμενοι πως ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Σε όποια παράταξη και αν ανήκαν.

Τον Κωνσταντίνο τον Δεύτερο και τελευταίο; Μελαγχολία, αμηχανία θα μού προξενούσε το πλατύ, ανεπίγνωστο χαμόγελό του. Μεγάλη έχω απορία πώς κάποιος που ανέβηκε στον θρόνο με τις καλύτερες προϋποθέσεις και τον έχασε από δικούς του ατυχέστατους χειρισμούς συνέχισε επί δεκαετίες να πορεύεται δίχως να μαραζώσει. Εκτός κι αν έκρυβε τόσο καλά τον μέσα του καημό.

"Μας άφησε πάντως τα σπόρια και τα αποσπόρια του, που τώρα ανέκτησαν και την ιθαγένεια…"

Εφόσον συμμορφώθηκαν με τις προϋποθέσεις που έθεσε ο σχετικός νόμος του 1994, έμπνευσης και διατύπωσης Ευαγγέλου Βενιζέλου. Εφόσον αναγνώρισαν ρητά και ανεπιφύλακτα το πολίτευμά μας και παραιτήθηκαν από κάθε "πριγκιπική" διεκδίκηση. Βεβαίως και δικαιούνταν ό,τι ο κάθε Έλληνας πολίτης. Η Δημοκρατία είναι εξ ορισμού γενναιόδωρη, αμνησίκακη. Οι δε ιστορικές ευθύνες προφανώς δεν μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά.

"Και το επίθετο που διάλεξαν; De Grece; Δηλαδή "της Ελλάδας”;"

Γούστο τους – ποιος και πού θα τους θεωρήσει εν ενεργεία άνακτες; Προσωπικά το βρίσκω στα όρια του γραφικού. Θα υπήρχαν βέβαια και χειρότερα. Να ονομαστούν Αετοί – κατά το "του Αετού ο γιος". Ή Πορφυρογέννητοι. Εγώ θα τους πρότεινα το Κουμπάρος. "Κουμπάρο" έλεγαν τον Κωνσταντίνο τον Α’ οι συμπολεμιστές του στους Βαλκανικούς –τον ένοιωθαν πολύ κοντά τους– κανένας εστεμμένος στη νεότερη Ελλάδα δεν έχει αξιωθεί μιας τέτοιας φιλοφρόνησης.

"Και οι αντιδράσεις της κοινής γνώμης;"

Μερίδας της κοινής γνώμης. Εκείνων κυρίως που καθημερινά, με την παραμικρή αφορμή ωρύονται στα σόσιαλ μίντια. Κατά τον ίδιο τρόπο που αποθεώνουν ή αναθεματίζουν σταρ, στάρλετ και συμμετέχοντες σε τηλεπαιχνίδια, φανατίζονται και με τους απογόνους των βασιλιάδων. Οι δημοσιογράφοι το ξέρουν και τους τσιγκλάνε για να πουλάνε.

Υπάρχει ενδεχομένως και μια ψυχολογική εξήγηση. Πως μην αντέχοντας να πολεμήσουν τα σημερινά κακώς κείμενα, στρέφονται στο παρελθόν. Κλωτσάνε θρόνους που έχουν εδώ και μισόν αιώνα πέσει. Αισθάνονται έτσι, ανέξοδα, δημοκράτες, επαναστάτες, δεν ξέρω κι εγώ τι. Σκιαμαχούν δονκιχωτικότατα.

Παρόμοιοι είναι όσοι διατρανώνουν την αθεΐα τους, τον αντικληρικαλισμό τους. Αν απλώς δεν πιστεύεις στον Θεό, αδιαφορείς και για την Εκκλησία. Ή την κοιτάς από απόσταση και επιχειρείς με ψυχραιμία να ερμηνεύσεις την απήχησή της. Για να μαίνεσαι εναντίον της, μάλλον θα σε έντυναν παπαδάκι και θα σε υποχρέωναν να προσκυνάς τίμια λείψανα και να φιλάς χέρια ιερέων.

"Πρέπει να λησμονήσουμε το παρελθόν μας, ατομικό και συλλογικό;"

Σε καμία περίπτωση. Καλό θα ήταν όμως να απαλλαγούμε από τα φαντάσματα. Κρίμα να μας ορίζουν. Να μας θολώνουν τη σκέψη. Να μας ροκανίζουν τη ζωή.

Καλά Χριστούγεννα!

Πηγή: Capital.gr

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

Θέατρο, η νέα εμμονή: Πώς και γιατί έχουμε τόσες πολλές sold out παραστάσεις στην Αθήνα

Ανιχνεύουμε τους λόγους πίσω από το φαινόμενο και τι αποκαλύπτουν για την ταυτότητα της θεατρικής Αθήνας και τις ανάγκες του κοινού της.

13 Οκτ 2025 | 09:31

Γελοίοι

Πώς ορίζω τη γελοιότητα; Ως απώλεια του μέτρου. Των ορίων.

06 Οκτ 2025 | 07:06

Ο Βασιλιάς είναι γυμνός και κουρασμένος

Μεγαλώνοντας, οι γωνίες σου αμβλύνονται. Όλο και σπανιότερα αναφωνείς ότι ο βασιλιάς είναι -σου φαίνεται έστω- γυμνός. Όχι απαραίτητα επειδή κοιτάς τη δουλειά ή το συμφέρον σου.

27 Οκτ 2025 | 09:18

Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ζεις

Όποτε πιάνω ένα βιβλίο πρωτοεμφανιζόμενου ποιητή ή συγγραφέα, προσδοκώ να διαβάσω αριστουργηματικές σελίδες. Με την ίδια λαχτάρα πάω στο θέατρο, στο σινεμά, σε εκθέσεις.

20 Οκτ 2025 | 09:47

Το τέλος της εργασίας

Το πρόβλημα πάντως, προϊόντος του 21ο αιώνα, δεν είναι η εντατικοποίηση της εργασίας.

13 Οκτ 2025 | 09:31

Γελοίοι

Πώς ορίζω τη γελοιότητα; Ως απώλεια του μέτρου. Των ορίων.

06 Οκτ 2025 | 07:06

Ο Βασιλιάς είναι γυμνός και κουρασμένος

Μεγαλώνοντας, οι γωνίες σου αμβλύνονται. Όλο και σπανιότερα αναφωνείς ότι ο βασιλιάς είναι -σου φαίνεται έστω- γυμνός. Όχι απαραίτητα επειδή κοιτάς τη δουλειά ή το συμφέρον σου.

27 Οκτ 2025 | 09:18

Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ζεις

Όποτε πιάνω ένα βιβλίο πρωτοεμφανιζόμενου ποιητή ή συγγραφέα, προσδοκώ να διαβάσω αριστουργηματικές σελίδες. Με την ίδια λαχτάρα πάω στο θέατρο, στο σινεμά, σε εκθέσεις.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 27 Οκτ 2025 | 06:13

Πόσο διεφθαρμένος αισθάνεσαι;

Εφόσον δυσκολευόμαστε να καταλήξουμε μεταξύ μας ποιος συμπολίτης μας είναι περισσότερο διεφθαρμένος από τον άλλον, ας στραφούμε προς τη ξένη διαιτησία

25 Οκτ 2025 | 08:50

Το μνημείο του άγνωστου ακτιβιστή

Αν υπάρχει μια απορία, είναι ποια ακριβώς ήταν η στόχευση του ΠΑΣΟΚ και γιατί συστρατεύθηκε ξανά, μαζί με τις δυνάμεις του αντισυστημισμού.

22 Οκτ 2025 | 09:30

Η προκλητική δήλωση του προκλητικού Τούρκου ΥΠΕΞ

Οι δηλώσεις ή καλύτερα η συνέντευξη του Χακάν Φιντάν έγινε δεκτή από τα Μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα, όπως συνήθως καταναλώνονται οι δηλώσεις των Τούρκων αξιωματούχων.

20 Οκτ 2025 | 09:47

Το τέλος της εργασίας

Το πρόβλημα πάντως, προϊόντος του 21ο αιώνα, δεν είναι η εντατικοποίηση της εργασίας.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 20 Οκτ 2025 | 06:26

Η αδύνατη ειρήνη

Όλοι οι πόλεμοι –και ιδίως οι μακροχρόνιοι, εκείνοι που κακοφορμίζουν- συνιστούν μια δυσχερέστατη προς επίλυση εξίσωση, αλλά ειδικά η επίλυση της εξίσωσης Χαμάς – Ισραήλ δείχνει πραγματικά απίθανη.

18 Οκτ 2025 | 14:13

Η μόνη κρίση που δεν είδε ο Καραμανλής

Η μόνη κρίση που δεν μυρίστηκε ο Κώστας Καραμανλής ήταν η μεγαλύτερη κρίση που βίωσε η Ελλάδα από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά

15 Οκτ 2025 | 09:45

Η κατάληψη του μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη

Ο μόνος που δεν θέλησε να μετάσχει στον αχταρμά των έξαλλων αντιδράσεων ήταν ο Αλέξης Τσίπρας.

13 Οκτ 2025 | 09:31

Γελοίοι

Πώς ορίζω τη γελοιότητα; Ως απώλεια του μέτρου. Των ορίων.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 13 Οκτ 2025 | 06:24

Ο χρονοδιακόπτης της αξιοπρέπειας

Το 1999 ο Τσίπρας δεν είχε ακόμη αποφοιτήσει καν από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, μολονότι είχε ήδη θέσει τα γερά θεμέλια μιας πολιτικής καριέρας, εξαιρετικά ιδιότυπης, από πολλές απόψεις.

11 Οκτ 2025 | 10:23

Ο εκνευρισμός Ανδρουλάκη και η επιστροφή Τσίπρα

Αν το ΠΑΣΟΚ δεν καταφέρει να κουνήσει τη βελόνα και το υποψήφιο κόμμα Τσίπρα αποκτήσει υπόσταση, πώς θα απαντήσει ο Νίκος Ανδρουλάκης στο ενδεχόμενο της συνεργασίας τους;

08 Οκτ 2025 | 08:51

Θέλει να αφουγκραστεί την κοινωνία;

Παρά τις ήττες και τα χρόνια στην αντιπολίτευση, παρά το rebranding που υποτίθεται του σχεδίασε η εταιρεία δημοσίων σχέσεων που προσέλαβε, ο κ. Τσίπρας εμφανίζεται στο κοινό του ίδιος και απαράλλαχτος.

06 Οκτ 2025 | 07:06

Ο Βασιλιάς είναι γυμνός και κουρασμένος

Μεγαλώνοντας, οι γωνίες σου αμβλύνονται. Όλο και σπανιότερα αναφωνείς ότι ο βασιλιάς είναι -σου φαίνεται έστω- γυμνός. Όχι απαραίτητα επειδή κοιτάς τη δουλειά ή το συμφέρον σου.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 06 Οκτ 2025 | 06:05

Η δεκαετία που κουβαλάς

Καθένας από εμάς, ανάλογα με την ηλικία του, κουβαλάει στην καμπούρα του και άλλη δεκαετία. Για την ακρίβεια, κουβαλάμε στην καμπούρα μας όλες τις δεκαετίες που μας διαμόρφωσαν από τη γέννησή μας μέχρι σήμερα.

04 Οκτ 2025 | 09:16

Τι πήρε ακριβώς ο Ερντογάν;

Δεν έχω το ρεπορτάζ του Τούρκου συναδέλφου και δεν μπορώ να πάρω θέση, ούτως ή άλλως δεν έχει και πολύ μεγάλη σημασία για την αντιπολίτευση στην Αθήνα, ο δικός μας δυσκολεύεται ακόμα και να βγάλει φωτογραφία δίπλα-δίπλα με τον πλανητάρχη, σιγά μην τον δεχτεί στον Λευκό Οίκο ο Τραμπ.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 01 Οκτ 2025 | 06:49

Τα ήρεμα νερά και τα "νεύρα" Σαμαρά

Η Ελλάδα δεν υπέγραψε φιλία με την Τουρκία, αυτό φαίνεται άλλωστε επί του πεδίου, αλλά αποδέχθηκε όντως ένα μορατόριουμ στην αντιπαράθεση.