"Όσοι καήκαν στον χυλό το 2016, φυσάνε σήμερα και το γιαούρτι. Κι άμα κερδίσει πάλι, οριακά, κάποιες κρίσιμες πολιτείες και πλειοψηφήσει έτσι στους εκλέκτορες; Και αφήσει τον Μπάιντεν -όπως τότε τη Χίλαρι- με την παρηγοριά πως πρώτευσαν μεν πανεθνικά στις κάλπες, το αναθεματισμένο δε εκλογικό σύστημα τούς στέρησε την Προεδρία;" "Το βρίσκεις πιθανό;" "Μπα… Ούτε κι ο ίδιος ο Τραμπ ποντάρει σε κάτι τέτοιο. Άλλη φάμπρικα έχει ήδη βάλει εμπρός. Θα αμφισβητήσει την εγκυρότητα των επιστολικών ψήφων. Θα βομβαρδίσει τα δικαστήρια από άκρου σε άκρο της Αμερικής με ενστάσεις. Κι ώσπου να βγει και η τελευταία ετυμηγορία, θα μένει κατσικωμένος στον Λευκό Οίκο. Δεν πρόκειται για τον Αλ Γκορ, που όταν το 2000, ο Μπους (με τη συνέργεια του αδελφού του Τζεφ, κυβερνήτη της Φλόριντα) τού έκλεψε την μπουκιά, τη νίκη, μες από το στόμα, αναγνώρισε το αμφιλεγόμενο αποτέλεσμα για να μη διασαλευτεί η πίστη των Αμερικάνων στο πολίτευμά τους. Μιλάμε για τον Τραμπ. Για εκείνον που σκεφτόταν -λέει- να ξεμπουκάρει από το νοσοκομείο ντυμένος Σούπερμαν για να πανηγυρίσει τον θρίαμβό του επί του κορονοϊού!" "Και αν ξανάβγαινε ο Τραμπ;" "Θα σήμαινε το τέλος του Δυτικού Κόσμου…" δαγκώθηκε ο φίλος μου σαν να’χε δει εφιάλτη.
Και όμως, δέκα μήνες πριν, στις αρχές του 2020, η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ φάνταζε πιθανότατη. Οι αναλυτές τού έδιναν πιθανότητες 50% να κάνει και δεύτερη θητεία. Ίσως δε το χρίσμα στον Τζο Μπάιντεν να αποτελούσε κατά βάθος για τους Δημοκρατικούς μια επιλογή έντιμης ήττας. Ποιός να προβλέψει πως θα επέδραμε ο κύριος Covid-19 και θα τα ανέτρεπε όλα;
Στη γηραιά Ευρώπη και βεβαίως στην πατρίδα μας (όπου αρκετοί βαυκαλίζονται ακόμα με τον μύθο ότι οι ιδρυτές των Ηνωμένων Πολιτειών είχαν σκεφτεί να καθιερώσουν τα ελληνικά ως επίσημη γλώσσα τους), οι αμερικάνικες εκλογές γνωρίζουν ανέκαθεν τεράστια δημοσιότητα. Θυμάμαι, το μακρινό 1976, πρωτοσέλιδες ανταποκρίσεις στις αθηναϊκές εφημερίδες. Ήταν τότε υποψήφιος των Δημοκρατικών ο Τζίμι Κάρτερ. Η εδώ κοινή γνώμη έτεινε να πιστέψει πως εάν διαδεχόταν το αμαρτωλό κατεστημένο των Ρεπουμπλικάνων και έδιωχνε τον Χένρι Κίσσινγκερ από το Υπουργείο Εξωτερικών, οι εις βάρος μας αδικίες θα επανορθώνονταν. Οι Τούρκοι θα έφευγαν από την Κύπρο. Ο Κάρτερ, ο "φιστικάς με τα μεγάλα δόντια" όπως τον έλεγαν, εξελέγη. Για την Ελλάδα τίποτα επί της ουσίας δεν άλλαξε...
Παθιαζόμαστε με τις αμερικάνικες εκλογές. Δεν μπαίνουμε όμως στον κόπο να πληροφορηθούμε -ή αρνούμαστε να αποδεχθούμε- βασικές παραμέτρους τους.
Παραβλέπουμε κατ’ αρχάς ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, σε πείσμα της επωδού τού Ομπάμα "είμαστε ένα έθνος", ταλανίζονται από εντονότατες εσωτερικές ανισότητες και αντιθέσεις. Σε άλλο σύμπαν ζουν στο Κεντάκι, σε άλλο στην Καλιφόρνια. Με εκατό χιλιάδες δολλάρια εισόδημα τον χρόνο θεωρείσαι στην Άιοβα αρκετά εύπορος. Στο Μανχάταν δεν μπορείς καν να επιβιώσεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούνται στην ουσία από τις δύο ακτές τους, την ανατολική και τη δυτική, και από τον ενδιάμεσο τεράστιο γεωγραφικό χώρο. Στις ακτές, οι άνθρωποι είναι εξωστρεφείς, κοσμοπολίτες, ομνύουν στην πολιτική ορθότητα, τρομοκρατούνται -και δικαίως- από την κλιματική αλλαγή. Στη "μέσα", στη βαθιά Αμερική, τα άγχη και τα ζητούμενα είναι εντελώς διαφορετικά. Από τη βαθιά Αμερική αντλεί την ισχύ του ο Ντόναλντ Τραμπ. Σε εκείνην κλείνει το μάτι τρεφόμενος, αποκλειστικά σχεδόν, με τζανκφούντ και με κοκακόλες – "είμαι ένας λαϊκός τύπος σαν κι εσάς" τούς λέει "τι κι αν κατοικώ σε ένα τριώροφο ρετιρέ στο Trump Tower εμπνευσμένο από τα ανάκτορα των Βερσαλιών; Τι κι αν έχω μετακομίσει, με την ψήφο σας, στον ασύγκριτα ταπεινότερο Λευκό Οίκο;"
Η εκλογή του Τραμπ το 2016 στάθηκε η κραυγή αγωνίας της βαθιάς Αμερικής. Που όπως πολλές άλλες περιοχές τού πλανήτη υφίστανται τις συνέπειες της παγκοσμιοποίησης. Όταν βλέπεις τον παραγωγικό ιστό να αποσυντίθεται, τα εργοστάσια να μετακομίζουν στον πάλαι ποτέ "Τρίτο Κόσμο", την πόλη σου να παρακμάζει, την καθημερινότητά σου να εξαθλιώνεται, προφανώς θα στραφείς σε κάποιον που υπόσχεται να ξανακάνει δια του προστατευτισμού την Αμερική μεγάλη. Όταν οι Δημοκρατικοί κόπτωνται για τα δικαιώματα των φυλετικών, θρησκευτικών, ερωτικών μειοψηφιών κι εσύ είσαι ένας λευκός Χριστιανός μέτριας μόρφωσης -μαθημένος ωστόσο πάππου προς πάππον να τιμάσαι ως η ραχοκοκκαλιά του Έθνους- προφανώς θα γυρίσεις στους Δημοκρατικούς την πλάτη.
Τείνουμε να κρίνουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες με ευρωπαϊκά κριτήρια. Σκανδαλιζόμαστε, για παράδειγμα, με την οπλοκατοχή. Ξεχνάμε -κι ας έχουμε δει τόσα γουέστερν- ότι Ιστορία της Αμερικής αποτελεί η επέλαση απ’ τον Ατλαντικό προς τον Ειρηνικό Ωκεανό, όπου όποιος κέρδιζε μια σπιθαμή γης την υπεράσπιζε με το τουφέκι του δίχως να περιμένει το ιππικό...
Ο Τραμπ έταξε οικονομική ανάκαμψη. Και φαινομενικά τουλάχιστον την κατόρθωσε. Έριξε την ανεργία στο χαμηλότερο ποσοστό της εδώ και πολλές δεκαετίες, ασχέτως αν οι επικριτές του χαρακτήριζαν την ευημερία πλαστή, φούσκα. Έταξε πως δεν θα επιστρέφουν πλέον φέρετρα με Αμερικάνους φαντάρους από τις μακρινότερες περιοχές του πλανήτη. Και το έκανε. Ασχέτως εάν η διεθνής κοινή γνώμη τον επέκρινε που είχε εν πολλοίς παραιτηθεί από τον ρόλο του πλανητάρχη.
Υπάρχει εδώ μια κωμικοτραγική αντίθεση. Οι ίδιοι που διαδήλωναν εναντίον των "φονιάδων των λαών" αγανάκτησαν διπλά όταν η Αμερική αποσύρθηκε εν μέρει στα του οίκου της. Και τώρα τι θα γίνουμε χωρίς βαρβάρους...
Ο Τραμπ στοχοποίησε την Κίνα – ακόμα και τον Covid-19 επέμενε να τον αποκαλεί "κινέζικο ιό". Όντως, η Κίνα είναι η αναδυόμενη υπερδύναμη, η μεγαλύτερη απειλή όχι μονάχα για την αμερικάνικη ηγεμονία μα και για το ευ ζην των Αμερικάνων.
Ο Τραμπ είναι δίχως αμφιβολία η πιο λάθος, η πιο επιφανειακή, η πιο εξυπνακίστικη, η πιο κακόγουστη απάντηση. Πολλοί όμως από τους αντιπάλους του δεν έχουν κατανοήσει καν ακόμα την ερώτηση.
Μη σπαταλάτε ενέργεια πυροβολώντας τον Ντόναλντ Τραμπ. Κι αν ηττηθεί ταπεινωτικά κι αν διασυρθεί στις 3 Νοεμβρίου, ένα σύμπτωμα μόνο θα έχει εκλείψει. Η αρρώστια θα επιμένει. Ο απλός άνθρωπος του 20ου αιώνα θα εξακολουθήσει να συνθλίβεται από τις κατακλυσμίαιες αλλαγές του 21ου.
Τελειώνει η Δύση, που μέσα της αντιληφθήκαμε και χτίσαμε τον εαυτό μας; Δεν το ξέρω. Θυμάμαι όμως τον στίχο τού μεγάλου Τ.Σ.Έλιοτ. "Έτσι τελειώνει αυτός ο κόσμος. Όχι με πάταγο. Αλλά με έναν λυγμό."
* Ο κ. Χρήστος Χωμενίδης είναι συγγραφέας
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
