Ο υβριδικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Δύσης

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τόσο το FBI όσο και η CIA έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Ρωσία «έτρεξε» μια εκστρατεία χακαρίσματος και παραπληροφόρησης, με στόχο τον επηρεασμό του αποτελέσματος των προεδρικών εκλογών υπέρ του Ντόναλντ Τραμπ. Μπορεί να μην μάθουμε ποτέ πόσο επιτυχημένη υπήρξε η κυβερνο-επιχείρηση της Ρωσίας, αλλά ξέρουμε ότι το Κρεμλίνο πήρε το αποτέλεσμα που ήθελε. Το περιοδικό Time έκανε λάθος να χρίσει τον Τραμπ, «πρόσωπο της χρονιάς». Είναι σαφές ότι φέτος ήταν η χρονιά του Ρώσου Προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν.

Η επίθεση στις ΗΠΑ μπορεί να αποτελεί πρόδρομο για περαιτέρω εκλογική ανάμιξη στην Ευρώπη, όπου οι αξιωματούχοι αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν πιθανές ρωσικές επιχειρήσεις στον κυβερνοχώρο, πριν από μια σειρά σημαντικών εκλογών το 2017, συμπεριλαμβανομένης της Ολλανδίας, της Γερμανίας και της Γαλλίας. Οι επιθέσεις στον Ευρωπαϊκό κυβερνοχώρο πάντως έχουν ομοιότητες με το χακάρισμα στην Εθνική Επιτροπή του Δημοκρατικού Κόμματος στις ΗΠΑ, που υποτίθεται ότι φέρει την ρωσική υπογραφή.

Στις αρχές του 2015, μια ομάδα, που έχει δεσμούς με την ρωσική κυβέρνηση, χάκαρε τη γερμανική Ομοσπονδιακή Βουλή, έκλεψε εμπιστευτικά αρχεία και τα έδωσε στα WikiLeaks, όπου και δημοσιεύτηκαν. Η Γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία για την Προστασία του Συντάγματος έχει κατηγορήσει τη Ρωσία ότι ενορχήστρωσε παρόμοιες επιθέσεις, σε γερμανικά κυβερνητικά υπολογιστικά συστήματα. Στο μεταξύ, το Νοέμβριο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δέχτηκε επίσης μια μεγάλης κλίμακας επίθεση στον κυβερνοχώρο, κι ενώ ο ένοχος παραμένει άγνωστος, πολύ λίγοι άνθρωποι ή οργανώσεις είναι σε θέση να εκτελέσουν μια τέτοια επιχείρηση.

Οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο είναι ένα μόνο στοιχείο ενός ευρύτερου υβριδικού πολέμου, που η Ρωσία διεξάγει εναντίον της Δύσης. Η Ρωσία έχει επίσης βοηθήσει ακροδεξιές εθνικιστικές οργανώσεις και λαϊκιστικά κινήματα σε όλη την Ευρώπη, δίνοντας, για παράδειγμα, δάνεια στο Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία, και προσφέροντας σε πολιτικούς του Κόμματος της Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου την δυνατότητα προβολής στην prime time ενημέρωση στο τηλεοπτικό δίκτυο Russia Today, που χρηματοδοτείται από την ρωσική κυβέρνηση.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, δεσμεύτηκε επιτέλους να απαντήσει στην επίθεση του Πούτιν στην αμερικανική δημοκρατία, αλλά θα έπρεπε να είχε κάνει περισσότερα - και να δράσει πολύ νωρίτερα. Οι Ευρωπαίοι θα είναι ανόητοι αν περιμένουν βοήθεια από την νέα κυβέρνηση του Τραμπ. Ο επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής, Στίβεν Μπάνον - πρώην εκτελεστικός πρόεδρος της Αμερικανικής "alt-right" ιστοσελίδας παραπληροφόρησης Breitbart News - έχει ανοιχτά προσφερθεί να βοηθήσει την Λεπέν, να κερδίσει το γαλλικές προεδρικές εκλογές την ερχόμενη άνοιξη.

Επίσημες ρωσικές πηγές παραδέχονται ότι ξόδεψαν 1,2 δισεκατομμύρια € σε εκστρατείες σε ξένα ΜΜΕ μόνο φέτος. Στην ΕΕ, έχουν εμφανιστεί χιλιάδες ιστοσελίδες με ψεύτικες ειδήσεις, πολλές από αυτές με ασαφή ιδιοκτησία: ο αριθμός των δικτυακών τόπων παραπληροφόρησης στην Ουγγαρία διπλασιάστηκε το 2014, ενώ στη Δημοκρατία της Τσεχίας και τη Σλοβακία, 42 νέες ιστοσελίδες «ρυπαίνουν» πλέον το πληροφοριακό οικοσύστημα της ΕΕ. Πιο φανερά, το Κρεμλίνο έχει ξοδέψει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια εν μέσω κατάρρευσης της ρωσικής οικονομίας για να χρηματοδοτήσει μηχανισμούς προπαγάνδας - όπως το «ειδησεογραφικό» πρακτορείο Σπούτνικ .

Οι εκστρατείες παραπληροφόρησης της Ρωσίας είναι σύνθετες και πολύπλευρες, αλλά η αποστολή που μοιράζονται είναι να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη στις Δυτικές δημοκρατικές αρχές. Το τρολάρισμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι μόλις μια μέθοδος. Τα social media αποτελούν επίσης βασικό φορέα της ρωσικής στρατηγικής, που βασίζεται στον ιστορικό αναθεωρητισμό (ο ισχυρισμός ότι η Ρωσία μόνη της κέρδισε το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο είναι η βάση αυτής της προσέγγισης), στις θεωρίες συνωμοσίας, που προωθούνται μεταξύ των ευρωπαϊκών και αμερικανικών εθνικιστικών κινημάτων, τα οποία κατηγορούν τη Δύση, ας πούμε, για την υποκίνηση του πολέμου στην Ουκρανία, και στην άρνηση της πραγματικότητας, όπως η παρουσία των ρωσικών στρατευμάτων στην Κριμαία και την Ουκρανία.

Για την υπεράσπιση από αυτή την επίθεση, η Δύση θα πρέπει να προωθήσει την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, την επιβράβευση της λογοδοσίας, και την παροχή νομικών οδών ώστε να κλείσουν τα κανάλια συστημικής παραπληροφόρησης. Είναι καλός οιωνός ότι η ΕΕ τροποποίησε πρόσφατα τον προϋπολογισμό του 2017 για να ενισχύσει την ομάδα STRATCOM της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, η οποία υπέφερε από υποχρηματοδότηση, παρά την κρίσιμη αποστολή της να αποκαλύπτει και να απομυθοποιεί την παραπληροφόρηση. Όμως, η ΕΕ και το ΝΑΤΟ θα πρέπει να μάθουν το μάθημά τους από τις εκλογές των ΗΠΑ, ενισχύοντας τη συλλογική ευρωπαϊκή άμυνα στον κυβερνοχώρο και πιέζοντας τα κράτη μέλη να επεκτείνουν τις δικές τους άμυνες. Στο πολιτικό μέτωπο, ο Πούτιν θα πρέπει γνωρίζει ότι ξένες παρεμβάσεις στις εθνικές εκλογές, θα έχουν σοβαρές αρνητικές συνέπειες για τα Ρωσικά οικονομικά συμφέροντα.

Πέρα από την κυβερνητική δράση, οι οργανισμοί του ιδιωτικού τομέα και της κοινωνίας των πολιτών θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να εξακριβώνουν αν οι ειδήσεις που μεταδίδονται σε απευθείας σύνδεση είναι ακριβείς, ισορροπημένες και αξιόπιστες. Οι οργανώσεις που εργάζονται μαζί μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Για παράδειγμα, η Ρωσία σταμάτησε την έκδοση του Σπούτνικ στην σουηδική γλώσσα, επειδή οι σουηδικοί οργανισμοί μέσων μαζικής ενημέρωσης δεν έκαναν χρήση των προϊόντων του.

Όμως ενώ το Facebook έχει δηλώσει ότι θα βελτιώσει τη διαδικασία έγκρισης για το περιεχόμενό του, τα εθελοντικά μέτρα μπορεί να μην είναι αρκετά: ορισμένοι Γερμανοί βουλευτές έχουν προτείνει την εισαγωγή νομοθεσίας για να «καθαρίσουν» οι πλατφόρμες των κοινωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης. Όμως η ισχυρότερη άμυνα της Ευρώπης παραμένει ο ελεύθερος Τύπος της, μαζί με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που εργάζονται για να εκθέσουν τα ψέματα.

Οι Ευρωπαίοι δεν πρέπει να εφησυχάζουν σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση της ελευθερίας του Τύπου τους. Εξάλλου, το Breitbart News λειτουργεί ήδη στη Βρετανία και σχεδιάζει να επεκταθεί σε ολόκληρη την ΕΕ. Λίγες μέρες μετά την εκλογή Τραμπ, οι New York Times ανέφεραν πώς η Μαριόν Μαρεσάλ Λεπέν, ανιψιά της Μαρίν Λεπέν και ανερχόμενη δύναμη στο Εθνικό Μέτωπο, τουιτάρισε: « θα απαντήσω ναι στην πρόσκληση του Στίβεν Μπάνον ... να εργαστούμε από κοινού».

Οι Δυτικές δημοκρατίες έχουν εισέλθει σε μια περίοδο αστάθειας και η Ρωσία δεν παίζει πλέον με τους κανόνες του παιχνιδιού, που εφαρμόζονταν ακόμη και κατά τις πιο σκοτεινές ημέρες του Ψυχρού Πολέμου. Ο Πούτιν διεξάγει ενεργά ένα υβριδικό πόλεμο εναντίον της Δύσης, τον οποίον μόλις κι αρχίζουμε να κατανοούμε, πόσω μάλλον να αντιμετωπίζουμε. Είναι ώρα να υπερασπιστούμε τις αξίες μας. Φέτος, αποκτήσαμε πλήρη επίγνωση της κλίμακας της πρόκλησης που αποτελεί ο Πούτιν για την δυτική δημοκρατία. Το 2017, πρέπει να αντιμετωπίσουμε - και να νικήσουμε - την τακτική του, κατά μέτωπον.

O Γκι Φερχόφσταντ είναι πρόεδρος της Συμμαχίας Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr