Follow us

Οι χρεοκοπίες που έρχονται...

Η άνοδος των τιμών μειώνει την αγοραστική δύναμη. 'Οταν συμβαίνει αυτό, οι πρώτες δαπάνες που κόβουν τα νοικοκυριά αφορούν τα ταξίδια, την ψυχαγωγία, την ένδυση κλπ.

Κώστας Στούπας
ΓΡΑΦΕΙ: ΚΩΣΤΑς ΣΤΟΥΠΑς
Κώστας Στούπας

1) Οι χρεοκοπίες που έρχονται...
Αντιλαμβάνομαι πως στις δύσκολες στιγμές άπαντες θα πρέπει να διατηρούμε την ψυχραιμία μας. Αντιλαμβάνομαι επίσης πως οι θεσμικοί παράγοντες οφείλουν να προβάλλουν ένα βαθμό αισιοδοξίας, ακόμη κι όταν προβλέπεται να ακολουθήσουν οι χειρότερες των καταστάσεων.

Τούτο δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να διατελούμε σε κατάσταση "νιρβάνας" και να σχεδιάζουμε τις μελλοντικές μας οικονομικές και πολιτικές κινήσεις χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τις τρέχουσες εξελίξεις.

Η πάγια άποψη αυτής της στήλης είναι πως τις σημαντικές ειδήσεις πρέπει να τις αναζητεί κάποιος καθημερινά στα μονόστηλα και όχι στους πηχυαίους τίτλους των πρωτοσέλιδων.

Η είδηση που νομίζω πώς χθες είχε ενδιαφέρον ήταν αυτή που περιέγραφε την κατάσταση που αντιμετωπίζουν δυο από εκατοντάδες μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις:

"Όπως χαρακτηριστικά λέει από πλευράς του Συνεταιρισμού ο Λ. Τσακανίκας, η επιπλέον επιβάρυνση που θα κληθεί να πληρώσει η Πίνδος στη διάρκεια του 2022 και προέρχεται από τις ανελαστικές δαπάνες, ανέρχεται στα 20 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2021 και στα 30 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2020.

Για να αντιληφθούμε τι σημαίνει η συγκεκριμένη επιπλέον επιβάρυνση, αναφέρουμε ότι ο κύκλος εργασιών για την Πίνδο ανήλθε στα 285 εκατ. ευρώ το 2021, με καθαρά κέρδη μετά από φόρους στις 500 χιλ. ευρώ.

Βασικό παράγοντα επιβάρυνσης του κόστους αποτελούν οι πρώτες ύλες για ζωοτροφές, οι οποίες σύμφωνα με τον Λ. Τσακανίκα παρουσιάζουν περιορισμένη διαθεσιμότητα κατά την εισαγωγή τους από τη γειτονική Βουλγαρία. "Υφίστανται σημαντικές καθυστερήσεις κατά τη μεταφορά, ενώ έχουν αυξηθεί έντονα οι τιμές τόσο στο καλαμπόκι όσο και στο κτηνοτροφικό μαλακό σιτάρι"…"

Μια επιχείρηση με καθαρά κέρδη 500 χιλ. θα έχει το 2022 αύξηση του κόστους παραγωγής περί τα 10 εκατ. Στην καλύτερη περίπτωση αν καταφέρει να μετακυλήσει ένα μέρος στον καταναλωτή θα γράψει μερικά εκατ. ζημιά.

Στη χειρότερο περίπτωση, δεν θα καταφέρει να μετακυλήσει το κόστος και οι ζημιές θα είναι πολύ μεγαλύτερες. Τούτο θα συμβεί γιατί μερικές δεκάδες ακόμη μικρότερες επιχειρήσεις στον κλάδο που αντιμετωπίζουν πιο ασφυκτικά προβλήματα, θα αναγκαστούν να πουλήσουν προϊόντα κάτω του κόστους προκειμένου να αποφύγουν ή έστω να αναβάλλουν τα... χειρότερα.

Η άνοδος των τιμών μειώνει την αγοραστική δύναμη. Όταν συμβαίνει αυτό, οι πρώτες δαπάνες που κόβουν τα νοικοκυριά αφορούν τα ταξίδια, την ψυχαγωγία, την ένδυση κλπ.

Εν αντιθέσει με την περασμένη δεκαετία όταν η ζήτηση μειώθηκε μόνο στην Ελλάδα, αλλά είχαμε υποστήριξη από το εξωτερικό με αύξηση των τουριστικών αφίξεων, αυτή τη φορά η μείωση της ζήτησης, αφορά ολόκληρη την Ευρώπη και τη Δύση γενικότερα.

Κατά συνέπεια, χώρες σαν την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία στις οποίες η συνεισφορά της τουριστικής βιομηχανίας είναι σημαντική, θα υποφέρουν περισσότερο.

Μου προκαλούν εντύπωση λοιπόν οι προβλέψεις για μια απλή επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Οι ενδείξεις συγκλίνουν πως βαδίζουμε ολοταχώς σε ύφεση με ιδιαίτερα υψηλό πληθωρισμό.

Αν τα επιτόκια της ΕΚΤ ήταν π.χ. στο 5% και ο πληθωρισμός στο 2% θα υπήρχε η δυνατότητα να μειώσει τα επιτόκια και να εξομαλύνει την ανώμαλη προσγείωση. Με τα επιτόκια όμως στο μηδέν και τον πληθωρισμό ήδη στο 7,5% ο χειρισμός της κατάστασης θα είναι ιδιαίτερα δύσκολος.

Η ΕΚΤ και η FED μοιάζουν με εκείνες τις ρωσικές μονάδες των τεθωρακισμένων που έμειναν από καύσιμα, τρόφιμα και πολεμοφόδια βαθιά μέσα σε ουκρανικό εχθρικό έδαφος, γύρω από το Κίεβο. Το αποτέλεσμα ήταν να μην ξέρουν από πού να φυλαχθούν. Οι δρόμοι της Ουκρανίας γέμισαν με τανκς ανοιγμένα σαν "κονσερβοκούτια".

Οι συνέπειες...
Το πλέον πιθανό είναι να δούμε ένα νέο κύμα ληξιπρόθεσμων οφειλών προς ασφαλιστικά ταμεία, εφορία και τράπεζες ανάλογο με εκείνο της περασμένης δεκαετίας.

Τούτο σημαίνει χρεοκοπίες, αύξηση της ανεργίας και κοινωνικές και πολιτικές αναταραχές...

Αν την περασμένη δεκαετία μετά την ελληνική χρεοκοπία περί τις 400 με 500 χιλ. Έλληνες μετανάστευσαν στην Ευρώπη για να βρουν εργασία, εκτονώνοντας την πίεση στην αγορά εργασίας της Ελλάδας, τώρα τα πράγματα θα είναι πιο δύσκολα.

Η κρίση αυτή την φορά θα πλήξει ταυτόχρονα όλες τις οικονομίες της Δύσης.

Οι αδύναμες οικονομίες του νότου θα υποφέρουν περισσότερο. Οικονομίες όπως της Τουρκίας και της Ρωσίας θα τιναχτούν κυριολεκτικά στον αέρα. Οι οικονομίες της Δύσης όμως βασίζονται στις ελεύθερες αγορές και θα προσαρμοστούν γρήγορα, αρκεί να μην το παρακάνουν οι κυβερνήσεις με ελέγχους τιμών δήθεν για να αντιμετωπίσουν την ακρίβεια.

Το μεγάλο στοίχημα είναι πώς θα βιώσει η Κίνα μια μεγάλη ύφεση της οποίας η οικονομία δεν είναι ελαστική και το πολιτικό σύστημα εντελώς άκαμπτο χωρίς βαλβίδες εκτόνωσης.

Η στήλη αυτή ήταν πάντα συγκρατημένη σε σχέση με τα αισιόδοξα σενάρια (το γιατί το έχουμε αναλύσει κατά καιρούς και θα το κάνουμε ξανά προσεχώς...). Οι εξελίξεις όμως φαίνεται πως τις ξεπερνούν. Αυτή τη φορά τα πράγματα μοιάζουν να είναι πολύ άσχημα...

2) Οι τρεις φάσεις μιας "αρκούδας"...
Μια δεκαετία και πλέον με μηδενικά και αρνητικά επιτόκια υποτίθεται πως έχουν καταστήσει τα χρηματιστήρια... άτρωτα αλλά και ταυτοχρόνως και "φούσκες". Όπως όλοι γνωρίζουμε όμως άτρωτες "φούσκες" δεν υπάρχουν.

Στο βιβλίο του "Anatomy of a Bear Market" ο Russell Napier μεταξύ άλλων υποστηρίζει πως στο ξεκίνημά του κανένας δεν πιστεύει πως έχει ξεκινήσει ένας πτωτικός κύκλος. Το ίδιο ισχύει και στην έναρξη ενός ανοδικού κύκλου...

Γράφει επίσης πως: "Κάθε χρηματοπιστωτική κρίση, αναταραχή της αγοράς, μεγάλη διόρθωση, ύφεση κ.λπ. ξεκινά από κάποιο εξωγενές και απρόβλεπτο γεγονός.

Αυτός είναι ο λόγος που οι bear markets είναι πάντα "μοχθηρές", βάναυσες, καταστροφικές και γρήγορες.

Είναι το εξωγενές γεγονός, που συνήθως σχετίζεται με την πίστωση, που απορροφά τη ρευστότητα από την αγορά προκαλώντας πτώση των τιμών.

Καθώς οι τιμές πέφτουν, οι επενδυτές πανικοβάλλονται – πωλούν σε χαμηλότερες τιμές. Τούτο ανατροφοδοτεί τις πωλήσεις μέχρι έως ότου εξαντληθούν οι πωλήσεις.

Ενώ οι επενδυτές επιμένουν ότι οι αγορές ΔΕΝ βρίσκονται επί του παρόντος σε φούσκα, θα ήταν συνετό να θυμόμαστε ότι η ίδια πεποίθηση υπήρχε το 1999 και το 2007.

Κάθε πτωτικός κύκλος λοιπόν συνήθως έχει τρεις φάσεις που μοιάζουν με αυτές του διαγράμματος.

Πηγή: capital

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

Λένε πως στην Ιπποκράτους υπάρχει ένα από τα πιο ιδιαίτερα μανάβικα της Αθήνας

Και το αντίθετο: Εκεί λοιπόν θα πας για βιολογικά φρούτα και λαχανικά, καθώς και για τον -πολύ καλό- καφέ σου.

29 Σεπ 2025 | 06:28

Πότε θα πάει ο Μητσοτάκης στον Λευκό Οίκο

Λήξη συναγερμού; Όχι βέβαια. Τώρα θα αρχίσει η "μίρλα" για το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης δεν έχει πάρει ακόμα πρόσκληση για τον Λευκό Οίκο, θα αρχίσει η γκρίνια για τα F35 που ο Τραμπ θέλει φαίνεται πάση θυσία να δώσει στον Ερντογάν.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 29 Σεπ 2025 | 06:10

Dark Tourism

Δημιουργός και αποκλειστικός διαχειριστής της εν λόγω ιστοσελίδας είναι ένας Γερμανός, ο Peter Hohenhaus, ένας πανεπιστημιακός που, κατά δήλωσή του, εγκατέλειψε νωρίς-νωρίς την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία.

24 Σεπ 2025 | 07:52

Η "κατάληψη" στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη

Υποθέτω έχει να κάνει και με την αδυναμία της αντιπολίτευσης να δημιουργήσει ένα αντικυβερνητικό ρεύμα και κίνημα και να δώσει μορφή και περιερχόμενο στον αγώνα τους. Στον αγώνα τους να φύγει επιτέλους ο Μητσοτάκης.

22 Σεπ 2025 | 09:56

Ένα φωτεινό πολιτιστικό γεγονός

Και όμως. Με την έξοδο από τα μνημόνια, η εντόπια βιβλιοπαραγωγή επανήλθε σταδιακά στα προ της κρίσης επίπεδα.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 22 Σεπ 2025 | 06:15

Το δράμα του πολυεκατομμυριούχου

Πώς θα ήταν ένας κόσμος δίχως καθόλου ενσυναίσθηση; Σίγουρα θα ήταν ένας κόσμος όπου δεν θα ήθελα να ζήσω ή όπου δεν θα ήθελαν να ζήσουν τα παιδιά μας.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 20 Σεπ 2025 | 13:26

Ο Ανδρέας Λοβέρδος στο ΚΚΜ

Το ερώτημα παραμένει: Γιατί όλοι φεύγουν από το ΠΑΣΟΚ και δεν έχουμε ούτε έναν να έκανε την αντίστροφη πορεία;

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 17 Σεπ 2025 | 08:03

Πλέον δεν είναι ούτε δημοκράτης ούτε απλά δεξιός

Η αλήθεια είναι ότι τώρα πλέον είναι απλά νεκρός. Ούτε δημοκράτης, ούτε απλά δεξιός. Μακαρίτης.

15 Σεπ 2025 | 07:55

Βαθιά Αμερική

Μπορεί η βαθιά Αμερική να ορίσει τις τύχες του πλανήτη, κατά τον τρόπο που ένας καρκίνος μέχρι να ξεπεραστεί, αποσυντονίζει, βασανίζει τον άνθρωπο; Όλα δείχνουν πως ναι.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 15 Σεπ 2025 | 06:15

Η ιδεολογία του δολοφόνου

Είναι οι δολοφόνοι εκ προοιμίου "δεξιοί" ή εκ προοιμίου "αριστεροί", όπως θέλουν να μας πείσουν οι εκ διαμέτρου αντίθετες πολιτικές παρατάξεις;

ΚΑΤΑΜΕΣΤΟ ΤΟ ΚΑΛΛΙΜΑΡΜΑΡΟ 14 Σεπ 2025 | 13:18

"Απόλυτη" και κάτι παραπάνω

Η Άννα Βίσση απέδειξε για ακόμα μια φορά γιατί παραμένει η "Απόλυτη Ελληνίδα Σταρ", ίσως... και κάτι παραπάνω.

13 Σεπ 2025 | 12:37

Η πρώτη δημοσκόπηση

Το πιο χαρακτηριστικό νούμερο από τη δημοσκόπηση, είναι αυτό για την "ικανοποίηση" από τις παροχές που ανακοινώθηκαν στην ΔΕΘ. Οι μισοί από εκείνους που εκτιμούν ότι θα έχουν όφελος από τη μείωση της φορολογίας, δηλώνουν ταυτόχρονα ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από τα μέτρα. Γιατί; Γιατί δεν τους αρέσει η κυβέρνηση είναι η απάντηση.

10 Σεπ 2025 | 07:52

Ο πάντα προκλητικός Άδωνις Γεωργιάδης

O Γεωργιάδης ήταν προκλητικός. Προκλητικός που ακύρωσε την επίσκεψή του στο νοσοκομείο της Δράμας, προκλητικός και με τα όσα είπε μετά για τα επεισόδια στην είσοδο του νοσοκομείου πριν από την άφιξή του.

08 Σεπ 2025 | 07:44

Και πάλι όλοι μαζί

Γιατί τα σημερινά ζευγάρια αποφεύγουν -συχνά τρέμουν στο ενδεχόμενο- να γίνουν γονείς; Η προφανής απάντηση αφορά στο κόστος ζωής.

08 Σεπ 2025 | 06:05

Τα λείψανα του Αγίου Λαζάρου

Η βιβλιογραφία γύρω από την εμπορία "ιερών λειψάνων" εμπλουτίστηκε σε σημείο ώστε να αδυνατούμε να την εξαντλήσουμε στο πλαίσιο ενός σύντομου κειμένου.

06 Σεπ 2025 | 09:44

Δημογραφικό: Να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε (Τάσος Γιαννίτσης)

Διαβάζοντας την εισήγηση για το δημογραφικό πρόβλημα που έκανε ο Τάσος Γιαννίτσης στην επετειακή εκδήλωση για τα 51 χρόνια του ΠΑΣΟΚ (και μπράβο τους για την ιδέα), σε πιάνει η ψυχή σου.