Follow us

Οικονομικός αναλφαβητισμός!

Οι ανθρώπινες κοινωνίες έχουν δημιουργηθεί για να λειτουργούν στηριζόμενες στην οικονομία. Σωστό ή λάθος, αυτό μπορεί να συζητηθεί αλλά πρόκειται για ωμή και αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα.

Πέτρος Λάζος
ΓΡΑΦΕΙ: ΠΕΤΡΟς ΛΑΖΟς
Πέτρος Λάζος

Οι ανθρώπινες κοινωνίες έχουν δημιουργηθεί για να λειτουργούν στηριζόμενες στην οικονομία. Σωστό ή λάθος, αυτό μπορεί να συζητηθεί αλλά πρόκειται για ωμή και αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα. Κοινωνίες που λειτουργούν χωρίς να τηρούν ορθολογικούς οικονομικούς κανόνες, δεν υπάρχουν. Κι όσες σχετικές απόπειρες έγιναν, απέτυχαν οικτρά και παταγωδώς.

Η ελληνική κοινωνία, διαχρονικά και παραδοσιακά, εμφανίζει τρομακτικά ποσοστά άγνοιας των οικονομικών κανόνων, ακόμη και στο προσωπικό επίπεδο. Π.χ. από τους περισσότερους επικροτείται η γνωστή απέχθεια κάποιων μικρομεσαίων να δανειστούν λελογισμένα ώστε να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την επίτευξη αποδεκτών με βάση τις επικρατούσες συνθήκες ρυθμών ανάπτυξης.

Αυτό συμβαίνει την ίδια ώρα που μια πολύ μεγάλη μερίδα πολιτών, προσπαθεί να ζήσει στη διαχωριστική γραμμή μεταξύ οικονομικής λογικής και ύπαρξης λεφτόδεντρων. Ενώ ταυτόχρονα κάποιοι άλλοι, ζουν σαν να πιστεύουν ότι αυτά τα λεφτόδεντρα υπάρχουν και μπορούν κάθε πρωί να περνούν κάτω από ένα και να "τρυγούν" όσα χρήματα τους χρειάζονται. Πραγματικό θέατρο παραλόγου...

Ο βαθμός οικονομικού αναλφαβητισμού που υπάρχει στη χώρα, είναι εξωφρενικός. Παντού στον κόσμο υπάρχουν μεγάλες ομάδες που, είτε εκούσια, είτε ακούσια, αδιαφορούν για τις συνέπειες της οικονομικής κακοδιαχείρισης. Αλλά πουθενά το φαινόμενο δεν έχει λάβει την τεράστια (ποσοστιαία) έκταση που παρουσιάζει στην Ελλάδα.

Οι λόγοι δεν είναι της παρούσης αλλά αναμφισβήτητα έχουν σχέση με τ’ απωθημένα ορισμένων από την εποχή του Εμφυλίου. Απωθημένα τα οποία φρόντισαν να "μεταλαμπαδεύσουν" στις επόμενες γενιές. Με αποτέλεσμα αφενός μία κατάσταση που ορισμένοι πολιτικοί εκμεταλλεύονται άπληστα και χωρίς κανέναν ηθικό φραγμό, αφετέρου το γεγονός η χώρα να ζει κατά καιρούς, πέρα από κάθε ορισμό της οικονομικής σωφροσύνης.

Είναι οι εποχές που "ο άνθρωπος είναι πάνω από τους αριθμούς" και του απέραντου και άκρατου "ανθρωπισμού με τα λεφτά των άλλων". Δυστυχώς, όπως πολύ εύστοχα είχε τονίσει παλαιότερα η βαρώνη Thatcher, τα ξένα (λέγε με δανεικά) χρήματα τελειώνουν κάποτε. Και τότε αρχίζουν τα δύσκολα! Τα πάρα πολύ δύσκολα! Όπου όμως, το μάρμαρο δεν πληρώνεται μόνο από αυτούς που συμπεριφέρθηκαν απερίσκεπτα αλλά συλλήβδην, από ολόκληρη την κοινωνία.

Το μάθημα είναι εξαιρετικά εύκολο και απλό, ενώ το τίμημα σκληρό και ακριβό. Θα περίμενε λοιπόν κανείς ότι, μετά από δέκα χρόνια βαθιάς οικονομικής κρίσης η ελληνική κοινωνία, ή τουλάχιστον ένα πολύ σημαντικό τμήμα της, θα το είχε μάθει. Και μάλιστα καλά...

Αμ δε!

Σχεδόν σε καθημερινή βάση, έχουμε επιδείξεις οικονομικού αναλφαβητισμού, σε όλο το εύρος και το πλάτος των οικονομικών στρωμάτων.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα οι υποσχέσεις του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη ΔΕΘ όπως και η κοινωνική αντίδραση στην απόφαση πολυεθνικής πλατφόρμας delivery να διαφοροποιήσει την εργασιακή σχέση της, με μία μερίδα των συνεργατών της.

Για τον πρώτο, που είναι και (επί τιμή) διδάκτωρ Πολιτικής Οικονομίας από το πανεπιστήμιο της Σμύρνης -τρομάρα του, υπάρχει σίγουρα η δικαιολογία ότι έτσι είναι υποχρεωμένος να κινείται ο εκάστοτε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Όμως, όπως και να το κάνουμε, η υπόσχεση π.χ. για αύξηση του βασικού μισθού κατά περίπου 25% δείχνει πως είτε είναι οικονομικά αναλφάβητος είτε θεωρεί πως είναι οι πολίτες. Ή και τα δύο...


Όπως και να έχει, είναι απαράδεκτο κάποιος που ηγήθηκε της χώρας επί τεσσεράμισι χρόνια την εποχή των Μνημονίων, να αγνοεί την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Ή, ακόμη χειρότερα, να προσποιείται ότι την αγνοεί. Το ποσοστό δε που απολαμβάνει στις δημοσκοπήσεις, αποδεικνύει πόσο μεγάλο είναι το κομμάτι της κοινωνίας συμμετέχει στο σκεπτικό του και άρα είτε "πάσχει" από, είτε ηθελημένα επιδεικνύει, οικονομικό αναλφαβητισμό...

Η δεύτερη περίπτωση είναι χαρακτηριστική για το βάθος του φαινομένου. Ξεσηκώθηκε θύελλα μόλις έγινε γνωστή η κίνηση της πολυεθνικής. Με ποια αντίδραση ως κυριότερη; Τη μετάβαση σε άλλες πλατφόρμες.

Όπου η κυριότερη ανταγωνίστρια της "κακιάς" πολυεθνικής, απασχολεί όλο το προσωπικό της με σχέση free lancer και για την οποία είναι πασίγνωστο ότι οι εργαζόμενοι είναι οι από τους καλύτερα αμειβόμενους στον χώρο, με τις περιπτώσεις ορισμένων να βγάζουν μάτι, ξεπερνώντας ακόμη τους μισθούς υψηλόβαθμων στελεχών άλλων επιχειρήσεων! Ακριβώς λόγω της διαφορετικής σχέσης εργασίας που τους δίνει τη δυνατότητα να είναι ευέλικτοι σε ωράρια, εργοδότες κ.λπ.

Αλλά ο Μήτσος και η Μπάρμπαρα στον καναπέ τους, που δεν ξέρουν καν τι ακριβώς είναι μία πολυεθνική εταιρεία, πώς λειτουργεί και ποιες βέλτιστες πρακτικές εφαρμόζει παγκόσμια, "βγήκαν από τα ρούχα τους".

Γιατί;

Μα διότι είναι οικονομικά αναλφάβητοι και δεν μπορούν (ή δεν θέλουν;) να αντιληφθούν πως είναι ένα πράγμα να βοηθά, όποιος έχει τη δυνατότητα, τους πιο αδύνατους και εντελώς διαφορετικό η πραγματικότητα ότι στην αγορά τελικά θα επικρατήσει ο πλέον αποτελεσματικός, είτε μας αρέσει είτε όχι. Αλλά και επειδή το είπε στην τηλεόραση ένας βουλευτής π.χ. του ΣΥΡΙΖΑ (υπήρξαν απ’ όλα τα κόμματα) που δεν έχει δουλέψει ούτε μια στιγμή στη ζωή, που δεν ξέρει τι είναι ο κάλος στην παλάμη από το γκάζι στο παπάκι, που δεν έχει χύσει σταγόνα ιδρώτα στη ζωή του, αλλά θεωρεί υποχρέωσή του να "καταγγείλει τις αντιλαϊκές πολιτικές, που επιτρέπουν τέτοια εκμετάλλευση". Το ότι για να προτείνεται αυτή η "εκμετάλλευση", είναι κάτι που ταιριάζει σε όλα τα μέρη της συγκεκριμένης δουλειάς, δεν πέρασε από κανενός το μυαλό. Εκτός ίσως από εκείνων των (λίγων) συνδικαλιστικών φορέων του κλάδου, που βγήκαν με θάρρος και εξήγησαν πως μόνο καλό μπορεί να βγει από μια τέτοια αλλαγή...

Όπως δεν πέρασε από κανενός το μυαλό πως η συγκεκριμένη απασχόληση, ως επάγγελμα, ζει τις τελευταίες μέρες της και ότι σε λιγότερο από 10 χρόνια, οι άνθρωποι αυτοί θ’ αντικατασταθούν από κάποιο είδος μηχανής-αυτοκινήτου-drone! Υπάρχουν μέρη στον πλανήτη όπου συμβαίνει ήδη...

Αυτά τα δύο περιστατικά, συνέβησαν σε 4 μόλις ημέρες. Εάν δε προσπαθήσει κάποιος να δώσει περισσότερη προσοχή, να εστιάσει καλύτερα στα όσα συμβαίνουν γύρω του, θα "ανακαλύψει" άπειρες περιπτώσεις όπου η οικονομική λογική πάει στον κάλαθο των αχρήστων, κάθε ημέρα, από τον κάθε ένα.

Δυστυχώς, αν δεν καταβάλουμε όλοι προσπάθεια ν’ αλλάξει αυτή η πραγματικότητα, τα αποτελέσματα και οι συνέπειες θα είναι πολύ άσχημα. Τόσο άσχημα, που το τελευταίο το οποίο θα νοιάξει οποιονδήποτε τότε, θα είναι η σχέση εργασίας που έχουν οι ντελιβεράδες με τον εργοδότη τους. Αν υποθέσουμε ότι θα έχουν εργοδότη...

Πηγή: capital

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

03 Νοε 2025 | 07:02

Η Χρυσή Ζωή

Αν κατάλαβα καλά από τα πρακτικά της Βουλής, τα δημοκρατικά εύσημα που διεκδικεί η Ζωή Κωνσταντοπούλου, είναι οι αγώνες επί χούντας των γονέων της.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 03 Νοε 2025 | 06:10

Σφαγές εκτός κάδρου

Οι σφαγές λάμβαναν χώρα τώρα, σήμερα, το σωτήριο έτος 2025, στο Σουδάν, σε έναν από εκείνους τους πολέμους που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε "ξεχασμένους".

27 Οκτ 2025 | 09:18

Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ζεις

Όποτε πιάνω ένα βιβλίο πρωτοεμφανιζόμενου ποιητή ή συγγραφέα, προσδοκώ να διαβάσω αριστουργηματικές σελίδες. Με την ίδια λαχτάρα πάω στο θέατρο, στο σινεμά, σε εκθέσεις.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 27 Οκτ 2025 | 06:13

Πόσο διεφθαρμένος αισθάνεσαι;

Εφόσον δυσκολευόμαστε να καταλήξουμε μεταξύ μας ποιος συμπολίτης μας είναι περισσότερο διεφθαρμένος από τον άλλον, ας στραφούμε προς τη ξένη διαιτησία

25 Οκτ 2025 | 08:50

Το μνημείο του άγνωστου ακτιβιστή

Αν υπάρχει μια απορία, είναι ποια ακριβώς ήταν η στόχευση του ΠΑΣΟΚ και γιατί συστρατεύθηκε ξανά, μαζί με τις δυνάμεις του αντισυστημισμού.

22 Οκτ 2025 | 09:30

Η προκλητική δήλωση του προκλητικού Τούρκου ΥΠΕΞ

Οι δηλώσεις ή καλύτερα η συνέντευξη του Χακάν Φιντάν έγινε δεκτή από τα Μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα, όπως συνήθως καταναλώνονται οι δηλώσεις των Τούρκων αξιωματούχων.

20 Οκτ 2025 | 09:47

Το τέλος της εργασίας

Το πρόβλημα πάντως, προϊόντος του 21ο αιώνα, δεν είναι η εντατικοποίηση της εργασίας.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 20 Οκτ 2025 | 06:26

Η αδύνατη ειρήνη

Όλοι οι πόλεμοι –και ιδίως οι μακροχρόνιοι, εκείνοι που κακοφορμίζουν- συνιστούν μια δυσχερέστατη προς επίλυση εξίσωση, αλλά ειδικά η επίλυση της εξίσωσης Χαμάς – Ισραήλ δείχνει πραγματικά απίθανη.

18 Οκτ 2025 | 14:13

Η μόνη κρίση που δεν είδε ο Καραμανλής

Η μόνη κρίση που δεν μυρίστηκε ο Κώστας Καραμανλής ήταν η μεγαλύτερη κρίση που βίωσε η Ελλάδα από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά

15 Οκτ 2025 | 09:45

Η κατάληψη του μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη

Ο μόνος που δεν θέλησε να μετάσχει στον αχταρμά των έξαλλων αντιδράσεων ήταν ο Αλέξης Τσίπρας.

13 Οκτ 2025 | 09:31

Γελοίοι

Πώς ορίζω τη γελοιότητα; Ως απώλεια του μέτρου. Των ορίων.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 13 Οκτ 2025 | 06:24

Ο χρονοδιακόπτης της αξιοπρέπειας

Το 1999 ο Τσίπρας δεν είχε ακόμη αποφοιτήσει καν από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, μολονότι είχε ήδη θέσει τα γερά θεμέλια μιας πολιτικής καριέρας, εξαιρετικά ιδιότυπης, από πολλές απόψεις.

11 Οκτ 2025 | 10:23

Ο εκνευρισμός Ανδρουλάκη και η επιστροφή Τσίπρα

Αν το ΠΑΣΟΚ δεν καταφέρει να κουνήσει τη βελόνα και το υποψήφιο κόμμα Τσίπρα αποκτήσει υπόσταση, πώς θα απαντήσει ο Νίκος Ανδρουλάκης στο ενδεχόμενο της συνεργασίας τους;

08 Οκτ 2025 | 08:51

Θέλει να αφουγκραστεί την κοινωνία;

Παρά τις ήττες και τα χρόνια στην αντιπολίτευση, παρά το rebranding που υποτίθεται του σχεδίασε η εταιρεία δημοσίων σχέσεων που προσέλαβε, ο κ. Τσίπρας εμφανίζεται στο κοινό του ίδιος και απαράλλαχτος.