Follow us

Ορφανός από Θεό

Γέρασε, γκρίζαρε ορφανός από Θεό. Μην έχοντας ένα σημείο αναφοράς που να τον υπερβαίνει. Μοιραία πνίγηκε μέσα στον ίδιο τον εαυτό του.

THETOC TEAM
ΓΡΑΦΕΙ: ΧΡΗΣΤΟς ΧΩΜΕΝΙΔΗς
Χρηστος Χωμενιδης

"Γλείφοντας, έρποντας και με τα κέρατα του…". Έτσι έβριζε η μάνα του όποιον γύρω τους τα κατάφερνε. Τι να καταφέρει δηλαδή σε μια κωμόπολη πίσω απ’τον ήλιο, δεκαετία του 1960, μαύρη επαρχία, με μεροκαματιάρηδες που πάλευαν για το ψωμί ή απελπισμένοι έφευγαν στη Γερμανία; Με "φυσική ηγεσία" του τόπου τον δάσκαλο και τον παπά, πρωτίστως δε τον χωροφύλακα; Πώς να φανεί η αξία σου και να προκόψεις άμα είχες τα κρίσιμα χρόνια -εσύ ή κάποιος στενός συγγενής σου- ταχθεί με την Αριστερά; Δέκα δηλώσεις μετάνοιας να υπέγραφες, πάλι σού έμενε η ρετσινιά…

Μόνο που εκείνου η οικογένεια δεν ήταν αριστερή. Τουμπεκί ψιλοκομμένο είχαν κάνει και στην Κατοχή και στο δεύτερο αντάρτικο, να περάσει η μπόρα περίμεναν. Για τη μιζέρια τους ευθύνονταν αποκλειστικά οι ίδιοι.

Το είχε καταλάβει από παιδί, κοιτώντας τον πατριό του, που άλλη έγνοια δεν είχε παρά να ξεμπερδέψει με το μεροκάματο και να χωθεί στο κουτούκι, λιάρδα γινόταν κάθε βράδυ, τον σβέρκωνε η μάνα και τον έσερνε καροτσάκι σπίτι, βρίζοντας τον ταβερνιάρη και το κωλόκρασό του – κωλόκρασο πραγματικά, έτσι σιχάθηκε εκείνος διά βίου το οινόπνευμα. "Ζούσαμε στη σκιά ενός αλκοολικού, που μας είχε μετά τον θάνατο του μπαμπά υιοθετήσει…" θα ομολογούσε, δεκαετίες αργότερα, στον ψυχοθεραπευτή του. "Βρήκατε ωστόσο εσείς τη δύναμη να ξεφύγετε!". "Δεν είχα άλλη λύση…".

Ήξερε τι έπρεπε να κάνει. Έτσι φτενός, άχαρος και συνεσταλμένος όπως ήταν, έναν δρόμο είχε. Να διαβάζει. Και να διαβάζει. Και να διαβάζει. Πέμπτος πέτυχε, με τη Μεταπολίτευση, στη Φιλοσοφική – ποτέ δεν θα τού φύγει η απορία ποιά κουμάσια τον πέρασαν. Εγκαταστάθηκε σε μια άθλια φοιτητική εστία, τρεφόταν με κονσέρβες και με κράκερ περιπτέρου, ξεπάγιαζε τις νύχτες του χειμώνα, χάλια περνούσε, ένοιωθε απ’ όλα στην απέξω. Με ποιους να τακιμιάσει; πού να ενταχθεί; Πέρασε για ένα φεγγάρι από την ΚΝΕ μα η δειλία του δεν τον άφησε να ξεχωρίσει, άσε που οι περισσότεροι εκεί πέρα του φαίνονταν εξοργιστικά αφελείς. Εξόν από δύο-τρεις, τις "χρυσές ελπίδες" της νεολαίας, που ήταν δολοφονικά σχεδόν αριβίστες. Το ίδιο μείγμα παντού. Και στα τσιράκια των καθηγητών. Και στους προκομένους νέους, οι οποίοι προσλαμβάνονταν, πριν να αποφοιτήσουν, σε φροντιστήρια. Η μάνα του έκανε λάθος. Γλείφοντας, έρποντας και με τα κέρατά σου δεν πας πολύ μακριά. Πρέπει να το έχεις μέσα σου – ποιο πράγμα ακριβώς να έχεις μέσα σου;

Ο μοναχός ο άνθρωπος άμα στροφάρει (κι εκείνος -μην τον αδικήσουμε- είχε μυαλό ξυράφι) βρίσκεται σε θέση πλεονεκτική. Παρατηρεί από απόσταση, σπουδάζει συμπεριφορές, σουσούμια, χαρακτήρες, αξονικοί τομογράφοι γίνονται τα μάτια του, τους κόβει όλους φέτες, τους μαθαίνει καλύτερα κι από όσο ξέρουν οι ίδιοι τους εαυτούς τους. Το ερώτημα είναι τι την κάνεις τόση γνώση.

Μιμήσεις την έκανε εκείνος. Ανέκδοτα. Σκετσάκια κωμικά, που τα αυτοσχεδίαζε σε ολοένα και πυκνότερο κοινό. Στις αρχές απορούσε, "δεν καταλαβαίνουν ότι οι ίδιοι μού δίνουν το υλικό; ότι τους κοροϊδεύω μέσα στα μούτρα τους;" Ωριμάζοντας -και διαβάζοντας- έμαθε ότι αυτό ονομάζεται από την αρχαιότητα "κάθαρση". Πως η τέχνη λειτουργεί σαν καθρέφτης, η κάθε κοινωνία ανακουφίζεται κατοπτριζόμενη.

Η συνέχεια είναι γνωστή. Με μούτες και τσαλίμια επί σκηνής, με τραγουδάκια και παρλάτες, γλώσσα φαρμακερή αλλά και τρυφερή που και που, εκείνος εκτοξεύτηκε στην κορυφή. Έγινε ο πιο κοσμαγάπητος, ο πιο περιζήτητος, ο καλύτερα αμειβόμενος. Ο πιο ερωτεύσιμος ακόμα-ακόμα, το να σου ρίξει ένα βλέμμα, να σε φιλοδωρήσει μια σταλίτσα σημασία σε αφόπλιζε. Σε έγδυνε. Του δινόσουν.

Εξελίχθηκε καλλιτεχνικά; Φώτισε την ανθρώπινη κατάσταση, καταδύθηκε στα βάθη της, δημιούργησε κάτι που να αντέχει στον χρόνο; Μπα… Ηθογραφίες έγραφε. Χαρακτήρες προβλέψιμους έπλαθε. Ούτε καν χαρακτήρες. Καρικατούρες. Όχι πορτρέτα μα γελοιογραφίες. Του έλειπε το ταλέντο; Κάθε άλλο. Είχε απλώς εθιστεί, από τα πρώτα του κιόλας βήματα, στο χειροκρότημα του κόσμου. "Αφού τους αρέσει τόσο, καλό θα είναι…" σκεφτόταν. "Γιατί να ρισκάρω, να τους μπερδέψω, να τους απογοητεύσω;"

Το κρίσιμο έλλειμμά του, που ούτε ο ψυχοθεραπευτής το εντόπισε, ήταν ότι δεν είχε τον Θεό του. Τον προσωπικό του Θεό, που στον βωμό του να καταθέτει τα προϊόντα της ψυχής και της διανοίας του. Κάθε αληθινός καλλιτέχνης δίνει αναφορά σε έναν τέτοιο Θεό, τον οποίον έχει διαλέξει ή επινοήσει. Ο Καζαντζάκης είχε τον Γκρέκο. Ο Σικελιανός τον Διόνυσο-Χριστό. Ο Μίκης Θεοδωράκης τον νεανικό του φίλο Βασίλη Ζάννο, που εκτελέστηκε το 1948, τον μνημόνευε με δέος ο Μίκης μέχρι το τέλος της ζωής του. Ο Τζον Λέννον τη μαμά του, Τζούλια Στάνλεϋ, που την σκότωσε αυτοκίνητο – "εκείνη στάθηκε η μούσα του…" σημειώνει ο βιογράφος του, "Half of what I say is meaningless but I say it just to reach you, Julia…”. Ο άνθρωπος μας ήταν ορφανός από Θεό.

Γύρευε με αγωνία υποκατάστατα. Σε όσους ξεκαρδίζονταν, στο ξεκίνημά του, με τα αστεία του - σύντομα άρχισαν να πληρώνουν εισιτήριο για να τον βλέπουν. Στα ιερά, έπειτα, τέρατα που συνάντησε εισχωρώντας σε κύκλους καλλιτεχνικούς. Μπορεί να ήταν κατά τα άλλα στόμα απύλωτο, μόλις όμως έβλεπε ζωντανό θρύλο λύνονταν τα γόνατα του. Αγωνιούσε, αγωνιζόταν για να τον συμπαθήσουν, και τι δεν σκαρφιζόταν, σκυλάκι τους γινόταν για να κερδίσει την εύνοιά τους. Εκείνοι ωστόσο τους οποίους κυριολεκτικά προσκύνησε ήταν οι πλούσιοι.

Υπάρχουν στην Ελλάδα καμιά δεκαπενταριά πλούσιοι διεθνών προδιαγραφών, γόνοι ή αυτοδημιούργητοι ή κάπου στο ενδιάμεσο, που θα μπορούσαν να κινούνται αποκλειστικά μεταξύ Νέας Υόρκης και Λονδίνου, γουστάρουν εντούτοις να περνούν χρόνο και στην Αθήνα. Οι περισσότεροι διάγουν διακριτικά, αποφεύγουν τη δημοσιότητα. Τρεις-τέσσερις ζουν αντιθέτως στο φως, επιδίδονται σε φιλανθρωπίες, ακολουθούν την παράδοση των μεγάλων ευεργετών, παίζουν με τους πολιτικούς -ενίοτε ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις-, φωτογραφίζονται σε εστιατόρια, δίνουν πάρτυ…

Όταν ξεκίνησαν να τον καλούν, να επιζητούν την παρέα του, ο άνθρωπός μας θαμπώθηκε. Πίστεψε πως τον αναγνώριζαν ως ισότιμο συνδαιτημόνα, άξιο συνομιλητή τους. Δεν ήθελε να του περνάει καν από το μυαλό ότι τον ήθελαν για διασκεδαστή, ενίοτε και για φερέφωνό τους. Πως στις σοβαρές τους κουβέντες τον κρατούσαν στην απέξω - από πού κι ως πού να λάβουν υπ’όψη τη γνώμη μου; επειδή ξεφούρνιζε ωραία καλαμπούρια;

Εκείνη η "απέξω" τον διαόλιζε, του θυμίζε την άδοξη νεότητά του. Χωρίς -φευ- να ακυρώνει την ευγνωμοσύνη που ένοιωθε για τους πυργοδεσπότες του. Το μυαλό του μπερδεύτηκε, το ταλέντο του στόμωσε. Ζώο μιμητικό, αποπειράθηκε τότε να στήσει το προσωπικό του παιχνίδι, να εκμεταλλευτεί τη δημοφιλία του ως όπλο, να γίνει παράγοντας. Για ένα διάστημα τα ψιλοκατάφερε, βρήκε κύμα να καβαλήσει. Σύντομα όμως το κοινό του άρχισε να φυλλοροεί. Οι άνθρωποι με τους καλλιτέχνες είναι γενναιόδωροι όπως οι ερωμένες με τους εραστές. Συγχωρούν τις άτυχες στιγμές σου, την παροδική αφλογιστία σου, δείχνονται τρυφεροί, συμπονετικοί. Ένα δεν ανέχονται. Να αποδειχθείς μαριονέτα. Ή να φιλοδοξείς να τους κάνεις εκείνους μαριονέτες.

Γέρασε, γκρίζαρε ορφανός από Θεό. Μην έχοντας ένα σημείο αναφοράς που να τον υπερβαίνει. Μοιραία πνίγηκε μέσα στον ίδιο τον εαυτό του.

Υ.Γ. "Εκείνος" είναι φανταστικό πρόσωπο. Τον εμπνεύστηκα από τον ξεχασμένο σήμερα Φ.Γ., που τον είχα γνωρίσει στην εφηβεία μου και ο οποίος πέθανε από ανακοπή καρδιάς πριν συμπληρώσει τα τριάντα. "Πώς θα είχε εξελιχθεί άμα ζούσε;" αναρωτήθηκα. Άφησε πάντως σίγουρα κενό. Το οποίο έσπευσαν να γεμίσουν δύο τουλάχιστον γνωστοί και ουκ εξαιρετέοι.

Πηγή: Capital.gr

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

Αυτή είναι η μόνη λίστα που χρειάζεστε για τις φθινοπωρινές αποδράσεις σας

Ξενώνες, ξενοδοχεία, βίλες και εστιατόρια σε όλη την Ελλάδα που μας καλούν για αποδράσεις με άρωμα φθινοπώρου ή αποκαλόκαιρου.

08 Σεπ 2025 | 07:44

Και πάλι όλοι μαζί

Γιατί τα σημερινά ζευγάρια αποφεύγουν -συχνά τρέμουν στο ενδεχόμενο- να γίνουν γονείς; Η προφανής απάντηση αφορά στο κόστος ζωής.

ΞΙΝΟ 01 Σεπ 2025 | 15:04

Ο Χρήστος Χωμενίδης γράφει για τον Αλέξη Τσίπρα και θυμάται τα "χθεσινά γεμιστά" της μαμάς μας

Για το νέο κόμμα Τσίπρα και την επιστροφή του πρώην πρωθυπουργού γράφει στο Capital ο Χρήστος Χωμενίδης

22 Σεπ 2025 | 09:56

Ένα φωτεινό πολιτιστικό γεγονός

Και όμως. Με την έξοδο από τα μνημόνια, η εντόπια βιβλιοπαραγωγή επανήλθε σταδιακά στα προ της κρίσης επίπεδα.

15 Σεπ 2025 | 07:55

Βαθιά Αμερική

Μπορεί η βαθιά Αμερική να ορίσει τις τύχες του πλανήτη, κατά τον τρόπο που ένας καρκίνος μέχρι να ξεπεραστεί, αποσυντονίζει, βασανίζει τον άνθρωπο; Όλα δείχνουν πως ναι.

08 Σεπ 2025 | 07:44

Και πάλι όλοι μαζί

Γιατί τα σημερινά ζευγάρια αποφεύγουν -συχνά τρέμουν στο ενδεχόμενο- να γίνουν γονείς; Η προφανής απάντηση αφορά στο κόστος ζωής.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΩΜΕΝΙΔΗΣ 01 Σεπ 2025 | 07:23

Χειμερία νάρκη ή γεμιστά της επόμενης μέρας;

Οι αρκούδες. Τα ερπετά. Οι νυχτερίδες και οι σκίουροι. Και ορισμένοι Έλληνες πολιτικοί, ιδίως εάν έχουν διατελέσει πρωθυπουργοί.

24 Σεπ 2025 | 07:52

Η "κατάληψη" στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη

Υποθέτω έχει να κάνει και με την αδυναμία της αντιπολίτευσης να δημιουργήσει ένα αντικυβερνητικό ρεύμα και κίνημα και να δώσει μορφή και περιερχόμενο στον αγώνα τους. Στον αγώνα τους να φύγει επιτέλους ο Μητσοτάκης.

22 Σεπ 2025 | 09:56

Ένα φωτεινό πολιτιστικό γεγονός

Και όμως. Με την έξοδο από τα μνημόνια, η εντόπια βιβλιοπαραγωγή επανήλθε σταδιακά στα προ της κρίσης επίπεδα.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 22 Σεπ 2025 | 06:15

Το δράμα του πολυεκατομμυριούχου

Πώς θα ήταν ένας κόσμος δίχως καθόλου ενσυναίσθηση; Σίγουρα θα ήταν ένας κόσμος όπου δεν θα ήθελα να ζήσω ή όπου δεν θα ήθελαν να ζήσουν τα παιδιά μας.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 20 Σεπ 2025 | 13:26

Ο Ανδρέας Λοβέρδος στο ΚΚΜ

Το ερώτημα παραμένει: Γιατί όλοι φεύγουν από το ΠΑΣΟΚ και δεν έχουμε ούτε έναν να έκανε την αντίστροφη πορεία;

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 17 Σεπ 2025 | 08:03

Πλέον δεν είναι ούτε δημοκράτης ούτε απλά δεξιός

Η αλήθεια είναι ότι τώρα πλέον είναι απλά νεκρός. Ούτε δημοκράτης, ούτε απλά δεξιός. Μακαρίτης.

15 Σεπ 2025 | 07:55

Βαθιά Αμερική

Μπορεί η βαθιά Αμερική να ορίσει τις τύχες του πλανήτη, κατά τον τρόπο που ένας καρκίνος μέχρι να ξεπεραστεί, αποσυντονίζει, βασανίζει τον άνθρωπο; Όλα δείχνουν πως ναι.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 15 Σεπ 2025 | 06:15

Η ιδεολογία του δολοφόνου

Είναι οι δολοφόνοι εκ προοιμίου "δεξιοί" ή εκ προοιμίου "αριστεροί", όπως θέλουν να μας πείσουν οι εκ διαμέτρου αντίθετες πολιτικές παρατάξεις;

ΚΑΤΑΜΕΣΤΟ ΤΟ ΚΑΛΛΙΜΑΡΜΑΡΟ 14 Σεπ 2025 | 13:18

"Απόλυτη" και κάτι παραπάνω

Η Άννα Βίσση απέδειξε για ακόμα μια φορά γιατί παραμένει η "Απόλυτη Ελληνίδα Σταρ", ίσως... και κάτι παραπάνω.

13 Σεπ 2025 | 12:37

Η πρώτη δημοσκόπηση

Το πιο χαρακτηριστικό νούμερο από τη δημοσκόπηση, είναι αυτό για την "ικανοποίηση" από τις παροχές που ανακοινώθηκαν στην ΔΕΘ. Οι μισοί από εκείνους που εκτιμούν ότι θα έχουν όφελος από τη μείωση της φορολογίας, δηλώνουν ταυτόχρονα ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από τα μέτρα. Γιατί; Γιατί δεν τους αρέσει η κυβέρνηση είναι η απάντηση.

10 Σεπ 2025 | 07:52

Ο πάντα προκλητικός Άδωνις Γεωργιάδης

O Γεωργιάδης ήταν προκλητικός. Προκλητικός που ακύρωσε την επίσκεψή του στο νοσοκομείο της Δράμας, προκλητικός και με τα όσα είπε μετά για τα επεισόδια στην είσοδο του νοσοκομείου πριν από την άφιξή του.

08 Σεπ 2025 | 07:44

Και πάλι όλοι μαζί

Γιατί τα σημερινά ζευγάρια αποφεύγουν -συχνά τρέμουν στο ενδεχόμενο- να γίνουν γονείς; Η προφανής απάντηση αφορά στο κόστος ζωής.

08 Σεπ 2025 | 06:05

Τα λείψανα του Αγίου Λαζάρου

Η βιβλιογραφία γύρω από την εμπορία "ιερών λειψάνων" εμπλουτίστηκε σε σημείο ώστε να αδυνατούμε να την εξαντλήσουμε στο πλαίσιο ενός σύντομου κειμένου.

06 Σεπ 2025 | 09:44

Δημογραφικό: Να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε (Τάσος Γιαννίτσης)

Διαβάζοντας την εισήγηση για το δημογραφικό πρόβλημα που έκανε ο Τάσος Γιαννίτσης στην επετειακή εκδήλωση για τα 51 χρόνια του ΠΑΣΟΚ (και μπράβο τους για την ιδέα), σε πιάνει η ψυχή σου.

03 Σεπ 2025 | 07:15

Στην Αξιώτισσα στη Νάξο

Όποτε βλέπω σε ταβέρνα ή εστιατόριο, πανό, αφίσες και λοιπά πολιτικά μηνύματα, τα οποία "μοστράρει" ο ιδιοκτήτης πιστεύοντας προφανώς ότι με τον τρόπο αυτό επηρεάζει πεινασμένες συνειδήσεις, απλώς αποχωρώ.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΩΜΕΝΙΔΗΣ 01 Σεπ 2025 | 07:23

Χειμερία νάρκη ή γεμιστά της επόμενης μέρας;

Οι αρκούδες. Τα ερπετά. Οι νυχτερίδες και οι σκίουροι. Και ορισμένοι Έλληνες πολιτικοί, ιδίως εάν έχουν διατελέσει πρωθυπουργοί.

01 Σεπ 2025 | 07:21

Εκλογολογίες και κομματικοί σχεδιασμοί

Ακόμα και η αναμενόμενη εμφάνιση του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ με τις γνωστές παροχές του Σεπτεμβρίου εντάσσεται πάντως, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, σε μια εκλογική στρατηγική.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 01 Σεπ 2025 | 06:10

Η Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής

Ζούμε σε οργουελικούς καιρούς. Ο Τζορτζ Όργουελ, αυτός ο σκοτεινός προφήτης του εικοστού αιώνα, μπορεί να μην έπεσε σε όλα μέσα (συμπεριλαμβάνονται και ηχηρές αστοχίες στις προβλέψεις του), αλλά σίγουρα πέτυχε διάνα το κυριότερο.