Ούτε λέγει ούτε κρύπτει αλλά σημαίνει

Στην κυρία Κυριακή Μποκή

"Πρέπει να σου ομολογήσω κάτι..." μού είπε η παιδική μου φίλη με τέτοια συστολή, ντροπή σχεδόν, ώστε υποψιάστηκα ότι είχε απατήσει τον άντρα της ή -τρισχειρότερο- ότι είχε ξαναρχίσει το κάπνισμα. "Μην σού ξεφύγει παραέξω... Σιχαίνομαι να μπλέκω σε καβγάδες. Να γίνομαι μαλλιά-κουβάρια..." Τι είχε κάνει η Όλγα τέλος πάντων; Ποιόν νόμο, γραπτό ή άγραφο, είχε παραβιάσει; "Είμαι τάφος" της υπενθύμισα. "Άκου λοιπόν... Δεν... δεν μού αρέσει ο Σταμάτης Κόκοτας. Ποτέ δεν μου άρεσε!" "Εννοείς τις φαβορίτες του; Τη σχέση του με τον Ωνάση; Διότι ως τραγουδιστής είναι σπουδαίος." "Τα τραγούδια του κι αν δεν αντέχω - εννοώ τον τρόπο που τα λέει... Τσιμουδιά, Χρήστο, σε ικετεύω! Όλοι οι φίλοι και οι γνωστοί μου στα σόσιαλ μίντια τον εγκωμιάζουν, τον θρηνούν. Βάζω και εγώ like στα rip, για να μην τους μπω στο μάτι..." "Καλά κάνεις. Με τον Ερντογάν να μας προκαλεί μαινόμενος, με τον Πούτιν να χαιδεύει το κουμπί της βόμβας, δεν είναι καιρός για διχασμούς." "Καλά, κορόιδευε εσύ..."

Υπερευαίσθητη βεβαίως η Όλγα, δυσανεκτική στις διαφωνίες, ένα δίκιο όμως το είχε.

Με τον περονόσπορο που έχει πέσει τον τελευταίο μήνα, με τις καθημερινές αποδημίες διασήμων - οι οποίοι, πάλι καλά, κατά κανόνα, είναι πλήρεις ημερών και έργων-, ο θάνατος (ο ξένος θάνατος εννοείται) έχει καταντήσει αφορμή για δηλώσεις φρονημάτων. Στο ξόδι της Ελισάβετ, οι αψίκοροι αριστεροί ένοιωσαν την υποχρέωση να καταδικάσουν τη βρετανική αποικιοκρατία και να διατρανώσουν τα αντιμοναρχικά τους αισθήματα. Όταν συγχωρέθηκε ο Κώστας Καζάκος, κάποιοι ούλτρα φιλελεύθεροι -όχι δημοσίως, στις παρέες τους- υπενθύμισαν, σηκώνοντας σαρκαστικά το φρύδι, ότι ο μακαρίτης είχε επιβάλει την εσχάτη των ποινών στον Μπιλ Κλίντον, σε εκείνη την παρωδία λαϊκού δικαστηρίου που είχε στηθεί προ δεκαετιών στο κέντρο της Αθήνας.

Καινούργια μόδα είναι αυτή; Να καθρεφτίζουν οι άνθρωποι το δικό τους είδωλο στον όποιο επιφανή - ιδίως όταν αποδεικνύεται θνητός; Να τον αντιμετωπίζουν σαν γκαρδιακό τους φίλο ή σαν άσπονδο εχθρό; Κάθε άλλο. Να σας μιλήσω για τις δόξες του ελληνικού θεάτρου στα τέλη του 19ου αιώνα, την Αικατερίνη Βερώνη και την Ευαγγελία Παρασκευοπούλου, που οι οπαδοί τους συγκρούονταν, πλακώνονταν κυριολεκτικώς στο ξύλο, στην Πλατεία Ομονοίας; Να σας θυμίσω τον σκληρότατο ανταγωνισμό ανάμεσα στη Μαρίκα Κοτοπούλη και στην Κυβέλη, ο οποίος είχε και ολοφάνερη πολιτική διάσταση; Η μεν Μαρίκα ήταν βασιλόφρων, η δε Κυβέλη βενιζελική, παράφορα ερωτευμένη στη συνέχεια με τον Γεώργιο Παπανδρέου...

Οι παρατάξεις τείνουν να εναγκαλίζονται τους καλλιτέχνες. Να τους κρεμάνε σαν παντιέρες στα κατάρτια τους.

Σε περίπτωση που ο καλλιτέχνης δεν ξεχειλίζει από ταλέντο, μια τέτοια ένταξη τον συμφέρει πολλαπλώς. Αρκετοί τραγουδοποιοί έκαναν καριέρα κατά τη Μεταπολίτευση χάρη στην κομματική σφραγίδα. Στην ανελλιπή παρουσία τους σε συλλαλητήρια και σε φεστιβάλ νεολαιών. Δεν πάει να μην αντέχονταν, να ήταν ανέμπνευστοι, μονότονοι, κακόφωνοι; Μυριάδες κόσμου τούς χειροκροτούσαν.

Εάν αντιθέτως ο καλλιτέχνης διαθέτει θεία δωρεά, προφανώς σταυλιζόμενος ασφυκτιά.

Ο Μίκης Θεοδωράκης, στον οποίον η ελληνική αριστερά οφείλει μέγα μέρος της γοητείας της, είχε γίνει κάποτε κόκκινο πανί για την ΚΝΕ. "Προδότη" τον χαρακτήριζαν μέχρι τη δύση σχεδόν του βίου του διάφοροι σπουδαρχίδηδες, που δεν ανέχονται παρορμήσεις, παρεκκλίσεις, ιδεολογικές ανορθογραφίες.

Ο Γιάννης Ρίτσος σήκωνε άλλο σταυρό: έχοντας τάξει εξ απαλών ονύχων το εξαιρετικό του χάρισμα ("παραμερίστε για να διαβεί ο ποιητής!" τον σύστησε στους Έλληνες ο Κωστής Παλαμάς) στην υπηρεσία των πολιτικών πιστεύω του, αναγκαζόταν να αυτοπεριορίζεται. Ίσως και να αυτολογοκρίνεται. Κάθε που έγραφε ένα εξαίσια τολμηρό ερωτικό ποίημα, έπρεπε να το εξισορροπεί με μια φιλοσοβιετική μπαλάντα. Μην και πάψει να’ναι ο βάρδος της εργατιάς... Επιλογή του ασφαλώς που εμείς δεν δικαιούμαστε να κρίνουμε. Και ας μάς αναγκάζει να ξεχωρίζουμε διαρκώς, διαβαζοντάς τον, την ήρα από το στάρι.

Από πού εκκινούν όλα αυτά; Από την αρχαϊκή -πιστεύω- ανάγκη του λαού, των λαών, να έχουν καθοδηγητές. Γκουρού. Να παίρνουν από εκείνους γραμμή. Οσάκις οι ίδιοι οι γκουρού ξεφεύγουν από τη γραμμή τους, οι λαοί νοιώθουν προδομένοι. Εξοργίζονται.

Ο Σταμάτης Κόκοτας έχει συνδεθεί με μιαν εποχή -τα ύστερα 60’ς, τα πρώτα ‘70ς- που από την απόσταση του χρόνου έχει εξιδανικευθεί. Θεωρείται αγνή, ξέγνοιαστη, ρομαντική. Έτσι και ομολογούσε η φίλη μου η Όλγα την απαρέσκειά της προς τον Κόκοτα, θα ήταν λες και φτύνει στα μούτρα εκείνους τους γλυκούς καιρούς. Κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο που εάν γράψω εγώ πως θεωρώ τον Ζάχο Χατζηφωτίου ωραίο τύπο, ευθύς θα με κατηγορήσουν για σνομπισμό, για σεξισμό, για ύποπτη συμπάθεια προς τη σκληρή, κολωνακιώτικη δεξιά. Πριν από μερικούς μήνες, είχα πει σε μια παρέα ότι πολλά από τα τραγούδια του Φοίβου Δεληβοριά με συγκινούν. Με αντιμετώπισαν σχεδόν σαν να είχα κάνει δήλωση προσχώρησης στον ΣΥΡΙΖΑ.

"Ο Απόλλων ούτε λέγει ούτε κρύπτει αλλά σημαίνει..." έχει αποφανθεί προ χιλιάδων ετών ο πάνσοφος -και κρυπτικός- Ηράκλειτος. Οι καλλιτέχνες, όσοι εν γένει ξεχωρίζουν με τα έργα ή τις πράξεις τους, δεν είναι οθόνες για να προβάλλουμε επάνω τους καημούς ή τα απωθημένα μας. Δεν αποτελούν παραδείγματα προς μίμηση είτε προς αποφυγή. Πόσω δε μάλλον ενσαρκώσεις ιδανικών. Δεν διδάσκουν. Δεν αποσιωπούν. Μάς δίνουν, στην ευτυχέστερη περίπτωση, έναυσμα για να ανακαλύψουμε εμείς νοήματα. Σημασίες.

Σιγά μην ίδρωνε το αυτί του Κόκοτα επειδή δεν αρέσει στην Όλγα! Σιγά μη δεν γελούσε ειρωνικά ο Χατζηφωτίου με όσους μετά θάνατον τον βρίζουν! Αλοίμονο σε όλους εκείνους που αυτοπροσδιορίζονται ως οπαδοί, ακόλουθοι, φρουροί της μνήμης τού οποιουδήποτε. Μόνο οι Ρουβίτσες συγχωρούνταν κάποτε. Κι εκείνες όμως ώσπου να ενηλικιωθούν.

Πηγη: capital

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr