Follow us

Πρώτα θα κάτσεις στο κουπί κι έπειτα στο τιμόνι

Σιχαίνομαι την ηθικολογία. Δεν είναι επιβεβλημένο σε κανέναν να τον ευχαριστεί η δουλειά του.

THETOC TEAM
ΓΡΑΦΕΙ: ΧΡΗΣΤΟς ΧΩΜΕΝΙΔΗς
Χρηστος Χωμενιδης

"Το χωριό μου και τα γύρω χωριά, το βόρειο συγκρότημα του νησιού γενικά, δεν είχε τότε γυμνάσιο. Πολλά παιδιά αφού τελείωναν το δημοτικό τα έβγαζαν από το σχολείο, τα απασχολούσαν σε αγροτικές ή σε οικιακές -τα κορίτσια- δουλειές. Οι δικοί μου γονείς ήθελαν να συνεχίσω, ήμουν και πολύ καλός μαθητής. Με έγραψαν στο γυμνάσιο στην πόλη της Κέρκυρας. Μού έπιασαν μια κάμαρη σε ένα σπίτι κάτι γνωστών τους. Τα σχολεία τότε δούλευαν εξαήμερο. Σάββατο απόγευμα επέστρεφα διά θαλάσσης, με το καϊκάκι, στο χωριό, κράταγα έναν μπόγο με τα ρούχα μου, να μού τα πλύνει η μάνα μου. Δευτέρα ξημερώματα πάλι πίσω. Οι χωραΐτες μάς κορόιδευαν εμάς τους χωριάτες, ίσως και να μάς ζήλευαν κατά βάθος που ήμασταν τόσο ανεξάρτητοι από τα δώδεκά μας. Στα αθλητικά όμως τούς βάζαμε τα γυαλιά. Τα καλοκαίρια δούλευα μικροπωλητής. Έξω από τον Άγιο Σπυρίδωνα έδινα μαντολάτα και συκομαϊδες στους τουρίστες...".

Ο κύριος που μού διηγείται τα πρώτα νιάτα του με περνάει εννέα χρόνια. Ό,τι περιγράφει δεν συνέβαινε στο απώτατο παρελθόν. Έτσι ήταν η κατάσταση στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Στις πιο φτωχές, στις πιο δυσπρόσιτες περιοχές έπρεπε να μπει πρώτα η χώρα μας στην ΕΟΚ, το 1980, να ρίξει έπειτα ο Ανδρέας Παπανδρέου λεφτά στην ύπαιθρο για να αρχίσει το βιωτικό επίπεδο να ανεβαίνει.

Το ενδιαφέρον είναι ότι ο Κερκυραίος φίλος μου δεν ελεεινολογεί την παιδική του ηλικία και την εφηβεία του. Δεν παριστάνει τον Όλιβερ Τουίστ ή τον μικρό Βασιλάκη Καΐλα από τα κινηματογραφικά μελοδράματα της εποχής. Το πνεύμα του είναι σχεδόν νοσταλγικό. Μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι πρόκοψε. Πέτυχε στη "Βιομηχανική" (έτσι ονομαζόταν τότε το "Πανεπιστήμιο Πειραιά"). Με τα εφόδια που πήρε στη σχολή του, προσελήφθη λογιστής στην ακτοπλοΐα. Μπήκε έπειτα υπάλληλος σε ένα λογιστικό γραφείο και προτού συμπληρώσει τα τριάντα άνοιξε το δικό του. Θεωρείται σήμερα ευκατάστατος. Εξακολουθεί ωστόσο να δίνει το παρών στη δουλειά του κάθε πρωί στις οκτώ, να μένει ως αργά το απόγευμα. Νοιώθει κυρίως χορτάτος από τη ζωή.

"Έδινε η εποχή σου περισσότερες ευκαιρίες;" τον ρωτάω.

Μπαίνει σε σκέψη. "Εάν κρίνω από τα εγγόνια μου, οι δάσκαλοι μάς μάθαιναν τότε πολύ καλύτερα γράμματα. Ο ορίζοντας μας, από την άλλη, ήταν ασύγκριτα στενότερος – ιδέα δεν είχαμε τι συνέβαινε στο εξωτερικό, καλά-καλά ούτε καν στην Αθήνα. Εάν εξαιρέσεις τα όσα μας έλεγαν οι Εγγλέζες και οι Σκανδιναβές που καμακώναμε στις ντισκοτέκ…" χαμογελάει. "Άκου: η μεγάλη διαφορά ήταν ότι εμείς, μεγαλωμένοι από γονείς που είχαν περάσει πόλεμο, Κατοχή, δεν νοιώθαμε η κοινωνία ή το κράτος να μάς χρωστάει το παραμικρό. Τραβιόμασταν για την πάρτη μας. Η ευθύνη της ζωής μας έπεφτε αποκλειστικά σχεδόν στους ώμους μας. Έβλεπες μια ευκαιρία; Την άρπαζες δίχως δεύτερη σκέψη. Ποτέ δεν θα αισθανόσουν τότε πως επειδή είχες τελειώσει το γυμνάσιο ή επειδή φοιτούσες σε κάποια σχολή θα σού έπεφτε η μύτη εάν έκανες μεροκάματο στο γιαπί. Ακόμα και οι συλλογικές κινητοποιήσεις, οι συνδικαλιστικοί αγώνες, είχαν τότε έναν άλλον δυναμισμό. Συγκεντρώνονταν οι οικοδόμοι στην Πλατεία Κάνιγγος και έτρεμε η γη. Διεκδικούσαν χειροπιαστά πράγματα: ψηλότερα μεροκάματα, ευνοϊκότερους όρους ασφάλισης. Πέρασα τις προάλλες από τη διαδήλωση για τα Τέμπη και δεν κατάλαβα τι ακριβώς ζητούσε ο κόσμος. Να πέσει ο Μητσοτάκης; Να ξαναγίνει ολοκληρωτικά δημόσιος ο ΟΣΕ; Να κρεμάσουν τον σταθμάρχη ή να τον αθωώσουν;"

Διαβάζω στο "Βήμα της Κυριακής" ένα ολοσέλιδο ρεπορτάζ για την εργασιακή δυσφορία της νέας γενιάς. "Το κλίμα στη δουλειά μου ήταν τελείως τοξικό" δηλώνει μια κυρία τριανταπέντε ετών, η οποία παραιτήθηκε από εταιρεία διαχείρισης ιστοσελίδων. "Μεγάλες αίθουσες με γραφεία κολλημένα, ένας κακός εργοδότης, μια ζωή που δεν ήταν δική μου…" "Αυτός που προσφέρει συνεχώς σε μια εργασία, αν ζητήσει μια άδεια, δεν πρέπει να μπει στη διαδικασία να αιτιολογήσει για ποιους λόγους τη θέλει" προσθέτει μία άλλη. "Δεν πρέπει να δικαιολογεί τα αυτονόητα ούτε να λείπει από τη δουλειά για έκτακτες συνθήκες μόνο…"

Εάν μού ανέφεραν τα παραπάνω ως λόγους παραίτησης, θα απαντούσα το αυτονόητο. Καμία δουλειά, ποτέ και πουθενά, δεν εγγυάται στους υπαλλήλους της μικρά, καλαίσθητα δωμάτια - ο καθένας το δικό του. Ούτε καλοσυνάτους διευθυντές με τη γλυκιά κουβέντα στο στόμα. Το να απουσιάζεις εξάλλου από το πόστο σου χωρίς να δίνεις λογαριασμό στους ανωτέρους σου, επειδή απλώς ένοιωσες την ανάγκη να ξεφύγεις από τη ρουτίνα για μια-δυό μέρες, δεν έχει προβληθεί ως αίτημα από κανένα εργατικό κίνημα, καν από το πλέον ριζοσπαστικό. Άμα πεις δε για τα κομμουνιστικά κόμματα, όποτε ασκούσαν εξουσία, έδειχναν σιδερένια γροθιά.


Μονάχα στο ελληνικό δημόσιο, την εποχή των πολύ παχιών αγελάδων, έπαιρναν κάποιοι "άδεια από τη σημαία". Ή -οι πλέον ευνοημένοι- εμφανίζονταν μονάχα κάθε πρώτη και δέκατη πέμπτη του μηνός για να εισπράξουν τον μισθό τους.

Να ευθύνονται τάχα οι σεισμικοί κραδασμοί που έζησαν μυριάδες ελληνικές οικογένειες με τη χρεοκοπία του ελληνικού κράτους το 2010; Το ψυχικό τραύμα των τότε εφήβων οι οποίοι είδαν τους γονείς τους να φτάνουν συχνά στην απόγνωση, οι μισθοί τους να περικόβονται, τα δάνειά τους να κοκκινίζουν; Να ευθύνεται η συνθηματολογία των "αντιμνημονιακών δυνάμεων", που επαγγέλλονταν το σκίσιμο των μνημονίων και την επιστροφή στην προτέρα κατάσταση; Φαίνεται πάντως ότι πολλοί από τους σημερινούς τριαντάρηδες στην Ελλάδα (και διεθνώς για κάπως διαφορετικούς λόγους) έχουν μία ελάχιστα ρεαλιστική αντίληψη για το τί σημαίνει δουλειά. Επαγγελματική πρόοδος. Το απόφθεγμα που είχε υιοθετήσει ο Ωνάσης "ερέτην πρώτον χρήναι γενέσθαι πριν πηδαλίοις επιχειρείν" - "πρώτα θα κάτσεις στο κουπί κι ύστερα στο τιμόνι"- τους είναι τελείως ξένο.

Σιχαίνομαι την ηθικολογία. Δεν είναι επιβεβλημένο σε κανέναν να τον ευχαριστεί η δουλειά του. Έχουμε ίσα-ίσα όλοι μας την υποχρέωση -απέναντι στην ίδια τη ζωή μας- εφόσον δεν περνάμε καλά, να τα βροντάμε κάτω και να αναζητούμε ό,τι μας ταιριάζει περισσότερο. Αναλαμβάνοντας όμως το ρίσκο. Ρίχνοντας τη ζαριά που πιθανόν να φέρει εξάρες, πιθανόν και ντόρτια. Έχοντας πλήρη συνείδηση ότι παραιτούμενοι θα αντιμετωπίσουμε το φάσμα της ανεργίας. Και τη συναίσθηση πως είναι αναξιοπρεπές στα τριάντα μας να στηριζόμαστε στην ενίσχυση των μεσηλίκων ή υπερηλίκων γονιών μας.

Σού ξινίζουν τα μούτρα του αφεντικού σου; Ρίξε του δυό μούτζες. Ή -άμα έχεις τα κότσια- οργάνωσε τους συναδέλφους σου για να διεκδικήσετε μαζί καλύτερες συνθήκες εργασίας. Το να γκρινιάζεις "δεν υποχωρώ, αποχωρώ…" μάλλον αποτελεί συμπεριφορά κακομαθημένου νηπίου. Στο κάτω-κάτω δεν θα χάσει με την αποχώρηση σου και η Βενετιά βελόνι.

Να τραβιέσαι για πάρτη σου. Να αναλαμβάνεις ευχαρίστως την ευθύνη του εαυτού σου. Αυτό είναι το νόημα της ελευθερίας.

Πηγή: capital

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

Μια από τις πιο ιστορικές ελληνικές βιοτεχνίες ανοίγει τις πόρτες της για το κοινό με νέα έκθεση

Η εικαστικός Νικομάχη Καρακωστάνογλου παρουσιάζει έργα τέχνης σε μία από τις παλαιότερες υφαντουργίες χαλιών.

15 Σεπ 2025 | 07:55

Βαθιά Αμερική

Μπορεί η βαθιά Αμερική να ορίσει τις τύχες του πλανήτη, κατά τον τρόπο που ένας καρκίνος μέχρι να ξεπεραστεί, αποσυντονίζει, βασανίζει τον άνθρωπο; Όλα δείχνουν πως ναι.

08 Σεπ 2025 | 07:44

Και πάλι όλοι μαζί

Γιατί τα σημερινά ζευγάρια αποφεύγουν -συχνά τρέμουν στο ενδεχόμενο- να γίνουν γονείς; Η προφανής απάντηση αφορά στο κόστος ζωής.

29 Σεπ 2025 | 07:17

Συγχωριανοί του ψεύτη βοσκού

Έτσι ο Διονύσης Σαββόπουλος, αποφαινόμαστε, είναι ο Μπομπ Ντύλαν της Ελλάδας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο δικός μας Ντε Γκωλ. Κι όποια γυναίκα δολοφονεί τα παιδιά της μια Μήδεια του σήμερα...

22 Σεπ 2025 | 09:56

Ένα φωτεινό πολιτιστικό γεγονός

Και όμως. Με την έξοδο από τα μνημόνια, η εντόπια βιβλιοπαραγωγή επανήλθε σταδιακά στα προ της κρίσης επίπεδα.

15 Σεπ 2025 | 07:55

Βαθιά Αμερική

Μπορεί η βαθιά Αμερική να ορίσει τις τύχες του πλανήτη, κατά τον τρόπο που ένας καρκίνος μέχρι να ξεπεραστεί, αποσυντονίζει, βασανίζει τον άνθρωπο; Όλα δείχνουν πως ναι.

08 Σεπ 2025 | 07:44

Και πάλι όλοι μαζί

Γιατί τα σημερινά ζευγάρια αποφεύγουν -συχνά τρέμουν στο ενδεχόμενο- να γίνουν γονείς; Η προφανής απάντηση αφορά στο κόστος ζωής.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 01 Οκτ 2025 | 06:49

Τα ήρεμα νερά και τα "νεύρα" Σαμαρά

Η Ελλάδα δεν υπέγραψε φιλία με την Τουρκία, αυτό φαίνεται άλλωστε επί του πεδίου, αλλά αποδέχθηκε όντως ένα μορατόριουμ στην αντιπαράθεση.

29 Σεπ 2025 | 07:17

Συγχωριανοί του ψεύτη βοσκού

Έτσι ο Διονύσης Σαββόπουλος, αποφαινόμαστε, είναι ο Μπομπ Ντύλαν της Ελλάδας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο δικός μας Ντε Γκωλ. Κι όποια γυναίκα δολοφονεί τα παιδιά της μια Μήδεια του σήμερα...

29 Σεπ 2025 | 06:28

Πότε θα πάει ο Μητσοτάκης στον Λευκό Οίκο

Λήξη συναγερμού; Όχι βέβαια. Τώρα θα αρχίσει η "μίρλα" για το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης δεν έχει πάρει ακόμα πρόσκληση για τον Λευκό Οίκο, θα αρχίσει η γκρίνια για τα F35 που ο Τραμπ θέλει φαίνεται πάση θυσία να δώσει στον Ερντογάν.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 29 Σεπ 2025 | 06:10

Dark Tourism

Δημιουργός και αποκλειστικός διαχειριστής της εν λόγω ιστοσελίδας είναι ένας Γερμανός, ο Peter Hohenhaus, ένας πανεπιστημιακός που, κατά δήλωσή του, εγκατέλειψε νωρίς-νωρίς την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία.

24 Σεπ 2025 | 07:52

Η "κατάληψη" στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη

Υποθέτω έχει να κάνει και με την αδυναμία της αντιπολίτευσης να δημιουργήσει ένα αντικυβερνητικό ρεύμα και κίνημα και να δώσει μορφή και περιερχόμενο στον αγώνα τους. Στον αγώνα τους να φύγει επιτέλους ο Μητσοτάκης.

22 Σεπ 2025 | 09:56

Ένα φωτεινό πολιτιστικό γεγονός

Και όμως. Με την έξοδο από τα μνημόνια, η εντόπια βιβλιοπαραγωγή επανήλθε σταδιακά στα προ της κρίσης επίπεδα.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 22 Σεπ 2025 | 06:15

Το δράμα του πολυεκατομμυριούχου

Πώς θα ήταν ένας κόσμος δίχως καθόλου ενσυναίσθηση; Σίγουρα θα ήταν ένας κόσμος όπου δεν θα ήθελα να ζήσω ή όπου δεν θα ήθελαν να ζήσουν τα παιδιά μας.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 20 Σεπ 2025 | 13:26

Ο Ανδρέας Λοβέρδος στο ΚΚΜ

Το ερώτημα παραμένει: Γιατί όλοι φεύγουν από το ΠΑΣΟΚ και δεν έχουμε ούτε έναν να έκανε την αντίστροφη πορεία;

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 17 Σεπ 2025 | 08:03

Πλέον δεν είναι ούτε δημοκράτης ούτε απλά δεξιός

Η αλήθεια είναι ότι τώρα πλέον είναι απλά νεκρός. Ούτε δημοκράτης, ούτε απλά δεξιός. Μακαρίτης.

15 Σεπ 2025 | 07:55

Βαθιά Αμερική

Μπορεί η βαθιά Αμερική να ορίσει τις τύχες του πλανήτη, κατά τον τρόπο που ένας καρκίνος μέχρι να ξεπεραστεί, αποσυντονίζει, βασανίζει τον άνθρωπο; Όλα δείχνουν πως ναι.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 15 Σεπ 2025 | 06:15

Η ιδεολογία του δολοφόνου

Είναι οι δολοφόνοι εκ προοιμίου "δεξιοί" ή εκ προοιμίου "αριστεροί", όπως θέλουν να μας πείσουν οι εκ διαμέτρου αντίθετες πολιτικές παρατάξεις;

ΚΑΤΑΜΕΣΤΟ ΤΟ ΚΑΛΛΙΜΑΡΜΑΡΟ 14 Σεπ 2025 | 13:18

"Απόλυτη" και κάτι παραπάνω

Η Άννα Βίσση απέδειξε για ακόμα μια φορά γιατί παραμένει η "Απόλυτη Ελληνίδα Σταρ", ίσως... και κάτι παραπάνω.

13 Σεπ 2025 | 12:37

Η πρώτη δημοσκόπηση

Το πιο χαρακτηριστικό νούμερο από τη δημοσκόπηση, είναι αυτό για την "ικανοποίηση" από τις παροχές που ανακοινώθηκαν στην ΔΕΘ. Οι μισοί από εκείνους που εκτιμούν ότι θα έχουν όφελος από τη μείωση της φορολογίας, δηλώνουν ταυτόχρονα ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από τα μέτρα. Γιατί; Γιατί δεν τους αρέσει η κυβέρνηση είναι η απάντηση.

10 Σεπ 2025 | 07:52

Ο πάντα προκλητικός Άδωνις Γεωργιάδης

O Γεωργιάδης ήταν προκλητικός. Προκλητικός που ακύρωσε την επίσκεψή του στο νοσοκομείο της Δράμας, προκλητικός και με τα όσα είπε μετά για τα επεισόδια στην είσοδο του νοσοκομείου πριν από την άφιξή του.

08 Σεπ 2025 | 07:44

Και πάλι όλοι μαζί

Γιατί τα σημερινά ζευγάρια αποφεύγουν -συχνά τρέμουν στο ενδεχόμενο- να γίνουν γονείς; Η προφανής απάντηση αφορά στο κόστος ζωής.

08 Σεπ 2025 | 06:05

Τα λείψανα του Αγίου Λαζάρου

Η βιβλιογραφία γύρω από την εμπορία "ιερών λειψάνων" εμπλουτίστηκε σε σημείο ώστε να αδυνατούμε να την εξαντλήσουμε στο πλαίσιο ενός σύντομου κειμένου.

06 Σεπ 2025 | 09:44

Δημογραφικό: Να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε (Τάσος Γιαννίτσης)

Διαβάζοντας την εισήγηση για το δημογραφικό πρόβλημα που έκανε ο Τάσος Γιαννίτσης στην επετειακή εκδήλωση για τα 51 χρόνια του ΠΑΣΟΚ (και μπράβο τους για την ιδέα), σε πιάνει η ψυχή σου.

03 Σεπ 2025 | 07:15

Στην Αξιώτισσα στη Νάξο

Όποτε βλέπω σε ταβέρνα ή εστιατόριο, πανό, αφίσες και λοιπά πολιτικά μηνύματα, τα οποία "μοστράρει" ο ιδιοκτήτης πιστεύοντας προφανώς ότι με τον τρόπο αυτό επηρεάζει πεινασμένες συνειδήσεις, απλώς αποχωρώ.