Το φάντασμα της Αργεντινής

«Μακάρι να είχαμε γίνει Αργεντινή» είχε πει σε μια παρέμβασή του στη Βουλή ο Αλέξης Τσίπρας το 2012. Ήταν τότε που είχε ως πρότυπο τη Βενεζουέλα, διέγραφε μονομερώς το χρέος κι έσκιζε τα μνημόνια. “Η Ελλάδα δεν πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα της Αργεντινής. Δεν πρέπει επ' ουδενί να γυρίσει πίσω και δεν θα γυρίσει πίσω στα μνημόνια και το ΔΝΤ», είπε στη διάρκεια της πρόσφατης συνέντευξής του στη ΔΕΘ.

Το “φάντασμα της Αργεντινής” πλανάται πάνω από την Ελλάδα. Η Αργεντινή είναι μια χώρα που εδώ και δεκαετίες έχει μπεί σε ένα φαύλο κύκλο οικονομικής αστάθειας και βολοδέρνει από πρόγραμμα σε πρόγραμμα. Το παράδειγμά της θάπρεπε να είναι απολύτως αποτρεπτικό για τους Έλληνες πολιτικούς, αλλά δυστυχώς δεν είναι.

Η Αργεντινή, μια χώρα με μεγάλες πλουτοπαραγωγικές πηγές, συγκαταλεγόταν στις αρχές του 20ου αιώνα, ανάμεσα στις πιο ευημερούσες του κόσμου. Λαϊκίστικες πολιτικές του Περόν στις δεκαετίες του '40 και του '50 άνοιξαν τον “ασκό του Αιόλου” και από τότε η μιά κρίση διαδέχεται την άλλη. Για πρώτη φορά κατέφυγε στο ΔΝΤ το 1957 και στη συνέχεια διαρκώς “χτυπάει την πόρτα” του Ταμείου. Υστερα από δεκαετίες υψηλού πληθωρισμού και αστάθειας (ο μέσος πληθωρισμός το 1990 ήταν 7.029,16%) το 1991 η Αργεντινή ξεκίνησε την εφαρμογή σειράς διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με την υποστήριξη του ∆ΝΤ σε μια προσπάθεια να αναστρέψει την πορεία της προς τη χρεοκοπία.

Κεντρικό σημείο της νέας προσπάθειας ήταν η πρόσδεση του νέου peso με το δολάριο με σταθερή ισοτιμία. Ταυτόχρονα ξεκίνησε ένα πρόγραμμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με κύριους άξονες τις ιδιωτικοποιήσεις, την αναδιάρθρωση και τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης και του μηχανισμού συλλογής φόρων, την απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, την απελευθέρωση του εμπορίου και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά. Ο πληθωρισμός έπεσε και η ανάπτυξη ενισχύθηκε. Εκτινάχθηκε στο εντυπωσιακό 12.67% το 1991 και στο 11.9% to 1992. Οι καθαρές εισροές ξένων κεφαλαίων μεταξύ 1992 και 1999 έφτασαν τα $100 δισ. Τα επιτόκια δανεισμού ήταν μικρότερα του μέσου όρου εκείνων των αναδυόμενων οικονομιών.

Οι επιτυχίες αυτές έκρυβαν και τους σπόρους της καταστροφής, καθώς τα αρχικά επιτεύγματα συνετέλεσαν στο να αναβληθούν οι μεταρρυθμίσεις που είχαν ξεκινήσει και οδήγησαν στην επόμενη μεγαλύτερη κρίση και στη χρεοκοπία του 2001. Οι διαρθρωτικές αλλαγές, απολύτως κρίσιμες για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. Ο υπολογισμός του πολιτικού κόστους από τους κυβερνώντες και η ισχυρή αντίσταση της κοινωνίας στις αλλαγές που επιχειρήθηκαν οδήγησαν το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων σε ναυάγιο. 'Ενα από τα μεγάλα και διαρκή προβλήματα ήταν το ασφαλιστικό σύστημα, καθώς η αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους είχε μειωθεί στο 1,3:1 (κάτι θυμίζει η αναλογία).

Το Νοέμβριο 2001 η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι δεν μπορούσε να εκπληρώσει τις απαιτήσεις του Ταμείου για τον περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος της χώρας και το ∆ΝΤ αρνήθηκε να εκταμιεύσει ένα προγραμματισμένο δάνειο, ύψους $ 1,25 δισ. Ακολούθησε μαζική φυγή κεφαλαίων από την χώρα, τεράστια κρίση στον τραπεζικό τομέα καθώς οι καταθέτες έσπευδαν να μετατρέψουν τις καταθέσεις τους από peso σε δολάρια. Ακολούθησαν capital controls και τεράστια κοινωνική ένταση (γενικές απεργίες, βίαιες διαδηλώσεις, εναλλαγές κυβερνήσεων) για να καταλήξουμε στην ανακοίνωση της χρεοκοπίας τον ∆εκέμβριο του 2001 που είναι η μεγαλύτερη κρατική χρεοκοπία στη σύγχρονη ιστορία.

Η συνέχεια είναι η ίδια. Κάποια προγράμματα μεταρρυθμίσεων που έχουν επιτυχία στην αρχή αλλά μένουν στη μέση, λαϊκιστές πολιτικοί που αρνούνται κρίσιμες αλλαγές, νέα προγράμματα κλπ.

Ο σημερινός πρόεδρος Μ. Μάκρι,ήρθε στην εξουσία το 2015 υποσχόμενος να θέσει τέλος στους ελέγχους κεφαλαίων, να επανεισαγάγει την Αργεντινή στην παγκόσμια οικονομία και να αντιστρέψει τη δημοσιονομική χαλαρότητα της λαϊκίστριας προκατόχου του Κριστίνα Κίρχνερ.

“Η Αργεντινή “θα γίνει μια κανονική χώρα" έλεγε χαρακτηριστικά. Αντι γι΄αυτό το Μάϊο η Αργεντινή επανήλθε στα διεθνή πρωτοσέλιδα λόγω της νέας αίτησης για το άνοιγμα πιστοληπτικής γραμμής από το ΔΝΤ καθώς κάποιες λάθος κινήσεις, ξύπνησαν μνήμες του παρελθόντος και οδήγησαν τους επενδυτές σε μαζική έξοδο από τη χώρα.

Η ιστορία της Αργεντινής θα πρεπε να μας γίνει μάθημα. Η Ελλάδα βρίσκεται εκτός αγορών και ύστερα από 8 χρόνια κρίσης, έχει χάσει το 25% του ΑΕΠ, το δημόσιο χρέος κινείται στο 178% του ΑΕΠ, 450.000 νέοι και δημιουργικοί άνθρωποι έχουν μεταναστεύσει, το τραπεζικό σύστημα υπολειτουργεί, οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι αναιμικοί,το δημογραφικό πρόβλημα είναι τεράστιο, οι προβλέψεις για προωτογενή πλεονάσματα 2% ως το 2060 είναι εξωπραγματικές.

Αν στα επόμενα δύο χρόνια η χώρα δεν ορθοποδήσει ώστε να μπορεί να δανείζεται από τις αγορές με ανεκτά επιτόκια κι αν δεν πετύχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης τότε ο φαύλος κύκλος θα συνεχιστεί και η προσφυγή σε νέο πρόγραμμα θα γίνει αναπόφευκτη. Ο κίνδυνος είναι απολύτως υπαρκτός και αντι η κυβέρνηση να θριαμβολογεί θάπρεπε να προχωρήσει γρήγορα σε μεγάλες αλλαγές που θα βοηθήσουν την ανάπτυξη και τις επενδύσεις. Αλλά αυτό που κοιτάζει ο κ.Τσίπρας, είναι τα ποσοστά του στις εκλογές. Ισως και να επιθυμεί την προσφυγή σε νέο πρόγραμμα από την επόμενη κυβέρνηση επειδή αυτό θα διευκόλυνε την επάνοδό του στην εξουσία. Είναι το μόνο που τον ενδιαφέρει. Κι ας γίνουμε Αργεντινή.

------

Στην ιστοσελίδα μας φιλοξενούνται όλες οι απόψεις που σέβονται τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον πολιτισμό και την αισθητική. Οι γνώμες των αρθρογράφων είναι ενυπόγραφες και προσωπικές και δεν ταυτίζονται απαραίτητα με την άποψη του TheToc.gr.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr