Follow us

Το κόμμα-εκκλησία

Τι νόημα, ποιό σκοπό ύπαρξης είχε ένα κόμμα, το οποίο κατά τη δεκαετία του 1990 και στις αρχές των 00’ς -στους καιρούς της αστακομακαρονάδας- έμοιαζε εκτός τόπου και χρόνου;

THETOC TEAM
ΓΡΑΦΕΙ: ΧΡΗΣΤΟς ΧΩΜΕΝΙΔΗς
Χρηστος Χωμενιδης

"Το ΚΚΕ ξεπέρασε τον χαρακτηρισμό της προόδου και μπήκε στη σφαίρα της υπέρβασης… Το μόνο κόμμα που έχει κότσια όχι μόνο να την κάνει αλλά και να την υλοποιήσει είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας." Αυτά δήλωσε χθες το βράδυ στο κατάμεστο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας ο Σταύρος Ξαρχάκος.

Το λέω μετά λόγου γνώσεως: ο Ξαρχάκος είναι ένας αληθινά ακέραιος άνθρωπος. Ανδρείος. Είχε ενδεχομένως στη γεμάτη ζωή του πάθη, παραφορές. Ουδέποτε εντούτοις τυχοδιώκτησε, παραδόθηκε στον συρμό, εξαρτήθηκε. Ουδέποτε ζήλεψε την εφήμερη δόξα του ανεμόμυλου που καμαρώνει φουσκωμένος με αέρα κοπανιστό. Ούτε έδωσε ποτέ λογαριασμό σε άλλον πλην του εαυτού του.

Ο Ξαρχάκος από τα πρώτα νιάτα του βρισκόταν στους αντίποδες του ΚΚΕ. Κατά τη δεκαετία του 1960, από τους τρεις μεγάλους τού έντεχνου τραγουδιού, τον Χατζιδάκι τον τοποθετούσαν στη δεξιά, τον Θεοδωράκη στην αριστερά και τον Ξαρχάκο στο κέντρο – υπάρχει και φωτογραφία με τον πάντοτε αντικομμουνιστή Γεώργιο Παπανδρέου να τον αγκαλιάζει πατρικά. Στα τέλη των 80’ς, αρχές των 90’ς, εξελέγη βουλευτής και στη συνέχεια ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας. Το 2014 έθεσε ξανά υποψηφιότητα με το κόμμα, τότε, του Αντώνη Σαμαρά. Πώς είναι δυνατόν, εννέα χρόνια αργότερα, να αγκαλιάζεται συντροφικά με τον Δημήτρη Κουτσούμπα;

Η απάντηση πρέπει να αναζητηθεί μάλλον στο ΚΚΕ παρά στον Ξαρχάκο.

Με την κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου το 1989, κυρίως δε με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης τα Χριστούγεννα του 1991, τα κομμουνιστικά κόμματα διεθνώς αντιμετώπισαν τη βαθύτερη κρίση της ιστορίας τους. Σε χώρες του πρώην Συμφώνου της Βαρσοβίας βρέθηκαν στο περιθώριο, τέθηκαν ακόμα και εκτός νόμου. Στον ευρωπαϊκό νότο, το κραταιό ιταλικό κόμμα του Τολιάτι και του Μπερλίνγκουερ διακήρυξε εκ στόματος Ακίλε Οκέτο ότι η εποχή του Ευρωκομμουνισμού είχε λήξει. Μετεξελίχθηκε σε "Δημοκρατικό Κόμμα της Αριστεράς". Το γαλλικό κομμουνιστικό κόμμα μπήκε σε τροχιά συρρίκνωσης -το "Εθνικό Μέτωπο" του Λεπέν κέρδισε ένα μεγάλο ποσοστό των παραδοσιακών ψηφοφόρων του- και έφτασε να φυτοζωεί με ποσοστά περί το 2%. Στην Ισπανία οι κομμουνιστές απορροφήθηκαν από την Ενωμένη Αριστερά, στην Πορτογαλία αντιθέτως διατήρησαν την αυτονομία τους.

Το καθ’ημάς κομμουνιστικό κόμμα -ισχυρότερο τμήμα του ενιαίου τότε Συνασπισμού που είχε συμπράξει με τη Νέα Δημοκρατία στην κυβέρνηση Τζαννή Τζαννετάκη το καλοκαίρι του 1989- αμφιταλαντεύτηκε. Για κάποιο χρονικό διάστημα φαινόταν πως θα επικρατούσαν στους κόλπους του οι "ανανεωτές". Ο κάποτε σκληροπυρηνικός Γρηγόρης Φαράκος διαδεχόμενος τον Χαρίλαο Φλωράκης στη θέση του Γενικού Γραμματέα, επαγγέλθηκε το τέλος των δογματισμών. Πίσω όμως είχε η αχλάδα την ουρά. Στο 13ο συνέδριο, το 1991, η Αλέκα Παπαρήγα νίκησε οριακά τον Γιάννη Δραγασάκη, με την στήριξη -λέγεται- του Φλωράκη, ο οποίος άλλωστε στη διαθήκη του το γράφει ρητά: " Ό,τι βιος είχα, το έχω δώσει στο Κόμμα, στο Κόμμα στο ΚΚΕ με τα γνωστά σύμβολά του, τη Μαρξιστική – Λενινιστική ιδεολογία του, το πρόγραμμά του και τις αρχές του…" Πίσω λοιπόν ολοταχώς στην κομμουνιστική ορθοδοξία. Απετάξω τους αναθεωρητισμούς από όπου και αν προέρχονται…

Τι νόημα, ποιό σκοπό ύπαρξης είχε ένα κόμμα, το οποίο κατά τη δεκαετία του 1990 και στις αρχές των 00’ς -στους καιρούς της αστακομακαρονάδας- έμοιαζε εκτός τόπου και χρόνου; Όταν ο θρίαμβος του καπιταλισμού -με ή χωρίς ανθρώπινο πρόσωπο- εθεωρείτο δεδομένος, η ελεύθερη αγορά θέσφατο και η Ιστορία, κατά Φουκουγιάμα, τελειωμένη; Όταν επιπροσθέτως η μητέρα Σοβιετία διαλυόταν στα εξ’ων συνετέθη και τα επιχειρηματικά της συμφέροντα στη Δύση, που ανεπισήμως τα εκπροσωπούσαν τα κατά τόπους κομμουνιστικά κόμματα, έφθιναν μέχρις εξαφανίσεως; Το ΚΚΕ την εποχή εκείνη φάνταζε καλτ. Το γεγονός ότι παρά ταύτα διατηρούσε το 4,5% πρέπει να αποδοθεί στους παλαίμαχους Κουκουέδες που δεν θα άλλαζαν ποτέ κόμμα, κατά τον ίδιο τρόπο που οι αναγνώστες της "Εστίας" δεν θα αγόραζαν άλλη εφημερίδα….

Διέθετε το ΚΚΕ ωστόσο ένα αδιαφιλονίκητο πλεονέκτημα. Την αρχηγό του. Κόντρα σε κάθε αρχή του μάρκετινγκ, σε πείσμα των "αστών" επικοινωνιολόγων, η Αλέκα Παπαρήγα βρήκε και πρόβαλε τον εαυτό της ως μια γυναίκα λαϊκή (ουδόλως λαϊκίστρια), που τα λέει χύμα και τσουβαλάτα. Που ανεβαίνει στο βήμα της Βουλής και ξεδιπλώνει τις θέσεις του κόμματος με την ευγλωττία την οποία μονάχα η απόλυτη πεποίθηση δίνει. Μπορούσες προφανώς να έχεις μύριες αντιρρήσεις σε όσα επαγγελλόταν η Αλέκα. Θα ήταν όμως αδιανόητο να την κατηγορήσεις ως οπορτουνίστρια, κωλοτούμπα για πολιτικές -ή για άλλες- ανάγκες της στιγμής. Έτσι, χάρη στη σταθερότητα -πες την και ακαμψία- της, η Αλέκα κέρδισε τον γενικό σεβασμό.

Από εκείνη προσέτι την περίοδο, το ΚΚΕ εμπλούτισε το εικονοστάσι του. Έπρεπε μέχρι τότε να διαλέγεις θέση και να συντάσσεσαι πίσω από την προσωπικότητα που την είχε ενσαρκώσει. Ήσουν με τον Ζαχαριάδη – σταλινικός πάει να πει; Θα απέδιδες στον Άρη Βελουχιώτη τους μελανότερους χαρακτηρισμούς. Καιροσκόπο θα τον χαρακτήριζες στην καλύτερη, αλήτικης νοοτροπίας στη χειρότερη, ευθυγραμμιζόμενος με το σύνθημα του Νίκου "Ούτε Ψωμί ούτε Νερό στον Δηλωσία Μιζέρια!" Θα έριχνες τον Πλουμπίδη -και τον Καραγιώργη και τον Σιάντο- στο πυρ το εξώτερον, προδότες θα τους θεωρούσες, πράκτορες των δυτικών.

Ε λοιπόν, το ΚΚΕ επί Αλέκας τους απεκατέστησε, τους τίμησε πανηγυρικά όλους. Πρόσωπα που εν ζωή σφαζόντουσαν και μετά θάνατον κατασυκοφαντούνταν εφόσον το επέτασσε η συγκυρία, έγιναν "προσκυνητάρια και κούνιες για τα αγέννητα παιδιά", που λέει και ο Νίκος Γκάτσος. Δεν έχω δει -μα τον Θεό- πιο μεταμοντέρνα επαναδιατύπωση της Ιστορίας.
Επέλεξε το ΚΚΕ κάτι ακόμα πιο έξυπνο, στα όρια του ιδιοφυούς.

Αντί να απολογείται για τα ιστορικά, βαρύτατα λάθη των ηγεσιών του, πρόβαλλε τις μορφές των απλών αγωνιστών. Εκείνων που είχαν με τέτοια ένταση πιστέψει στο όραμα ενός άλλου, δικαιότερου κόσμου, ώστε τα είχαν δώσει όλα στην Αντίσταση και στον Εμφύλιο. Σταυρώθηκαν στη Μακρόνησο. Γέρασαν και πέθαναν ως πολιτικοί πρόσφυγες στις χώρες του ανατολικού μπλοκ. Στον Ζαχαριάδη, στον Κολιγιάννη, στον Φλωράκη -πριν τουλάχιστον αποκτήσει αίγλη θυμόσοφου- μπορούσες να σούρεις τα εξ αμάξης. Η ηθική ωστόσο ακεραιότητα του ανώνυμου κουκουέ (κάθε οικογένεια είχε έναν τουλάχιστον τέτοιο), η αυταπάρνησή του σε αποστόμωνε. Ακόμα και αν τον θεωρούσες τυφλωμένο, εμμονικό…

Όταν, το 2010, το ελληνικό κράτος χρεοκόπησε, το ΚΚΕ αντιστάθηκε σθεναρά στην κατάλυση του νόμου και της τάξης από τυχάρπαστα στοιχεία της "επάνω" και της "κάτω" πλατείας. Προστάτευσε αποφασιστικά και σθεναρά την αστική δημοκρατία και ας μην την πίστευε. Του το χρωστάμε.

Και όταν ο Σύριζα προέλαυνε πουλώντας φύκια για μεταξωτές κορδέλες, το ΚΚΕ χαμογελούσε σαρκαστικά και τον χαρακτήριζε "παιδί για όλες τις δουλειές", "κλητήρα του συστήματος".

Υπάρχει πεδίο πολιτικής συζήτησης με το ΚΚΕ; Μπορείς από τη θέση και την αντίθεση μαζί του να καταλήξεις στην οιανδήποτε σύνθεση; Προφανώς όχι. Το "Έξω για Πάντα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Νάτο" είναι τόσο κατηγορηματικό, ώστε δεν επιδέχεται ενστάσεις. "Ή μαζί μας ή εναντίον μας" λέει το ΚΚΕ. Και τοποθετεί τον εαυτό του εκτός πολιτικού παιχνιδιού, να αντιπαλεύεται από το μετερίζι του αμετακίνητα τον καπιταλισμό.

Η Αλέκα Παπαρήγα έδωσε το πηδάλιο του κόμματος στον Δημήτρη Κουτσούμπα. Πρόκειται -από όσο καταλαβαίνω- για έναν συμπαθέστατο άνθρωπο, που ανδρώθηκε και ελευκάνθη ως κομματικό στέλεχος. Νοιώθει επιπροσθέτως, καταλαβαίνει και αγαπάει γνήσια τη λαϊκή μουσική. Ανοίγει τη φιλόξενη αγκαλιά του σε κάθε άξιο καλλιτέχνη δίχως να απαιτεί δήλωση μετανοίας για παλιές αμαρτίες, πόσω δε μάλλον ρητή προσχώρηση στο Κόμμα.

Θάνος Μικρούτσικος, πρώην υπουργός του Ανδρέα Παπανδρέου, ομοτράπεζος της Δήμητρας Λιάνη. Δημήτρης Μητροπάνος, σπουδαίος τραγουδιστής, με αντιδικτατορικές μάλιστα περγαμηνές. Μίκης Θεοδωράκης, ο μέγιστος. Νατάσσα Μποφίλιου. Τώρα και Σταύρος Ξαρχάκος.

Σε ένα πολιτικό περιβάλλον που διαρκώς σκιάζεται από τη διαφθορά και τη συναλλαγή, από κάθε λογής σκοτεινό αλισιβερίσι, το ΚΚΕ εμφανίζεται ως το κόμμα των ακέραιων, των καλών ανθρώπων. Αποκτά βαθμηδόν την εξαγνιστική αίγλη της Εκκλησίας. "Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς…" λέει. Προβλέπω ότι θα έρθουν προς το μέρος του πολλοί κοπιώντες και πεφορτισμένοι στις επικείμενες κάλπες.

"Όταν πεθάνεις, μπαμπά, θα σε δώσω στον Κουτσούμπα να σε θάψει" μού είχε πει η κόρη μου όταν φεύγαμε από την κηδεία του Μίκη. "Εμένα ούτε σε νεκροταφείο αυτοκινήτων δεν θα με παραχώσει" της είχα αποκριθεί γελώντας. Τώρα το ξανασκέφτομαι. Ποτέ δεν ξέρεις…-

Πηγή: capital

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

Μια από τις πιο ιστορικές ελληνικές βιοτεχνίες ανοίγει τις πόρτες της για το κοινό με νέα έκθεση

Η εικαστικός Νικομάχη Καρακωστάνογλου παρουσιάζει έργα τέχνης σε μία από τις παλαιότερες υφαντουργίες χαλιών.

15 Σεπ 2025 | 07:55

Βαθιά Αμερική

Μπορεί η βαθιά Αμερική να ορίσει τις τύχες του πλανήτη, κατά τον τρόπο που ένας καρκίνος μέχρι να ξεπεραστεί, αποσυντονίζει, βασανίζει τον άνθρωπο; Όλα δείχνουν πως ναι.

08 Σεπ 2025 | 07:44

Και πάλι όλοι μαζί

Γιατί τα σημερινά ζευγάρια αποφεύγουν -συχνά τρέμουν στο ενδεχόμενο- να γίνουν γονείς; Η προφανής απάντηση αφορά στο κόστος ζωής.

29 Σεπ 2025 | 07:17

Συγχωριανοί του ψεύτη βοσκού

Έτσι ο Διονύσης Σαββόπουλος, αποφαινόμαστε, είναι ο Μπομπ Ντύλαν της Ελλάδας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο δικός μας Ντε Γκωλ. Κι όποια γυναίκα δολοφονεί τα παιδιά της μια Μήδεια του σήμερα...

22 Σεπ 2025 | 09:56

Ένα φωτεινό πολιτιστικό γεγονός

Και όμως. Με την έξοδο από τα μνημόνια, η εντόπια βιβλιοπαραγωγή επανήλθε σταδιακά στα προ της κρίσης επίπεδα.

15 Σεπ 2025 | 07:55

Βαθιά Αμερική

Μπορεί η βαθιά Αμερική να ορίσει τις τύχες του πλανήτη, κατά τον τρόπο που ένας καρκίνος μέχρι να ξεπεραστεί, αποσυντονίζει, βασανίζει τον άνθρωπο; Όλα δείχνουν πως ναι.

08 Σεπ 2025 | 07:44

Και πάλι όλοι μαζί

Γιατί τα σημερινά ζευγάρια αποφεύγουν -συχνά τρέμουν στο ενδεχόμενο- να γίνουν γονείς; Η προφανής απάντηση αφορά στο κόστος ζωής.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 01 Οκτ 2025 | 06:49

Τα ήρεμα νερά και τα "νεύρα" Σαμαρά

Η Ελλάδα δεν υπέγραψε φιλία με την Τουρκία, αυτό φαίνεται άλλωστε επί του πεδίου, αλλά αποδέχθηκε όντως ένα μορατόριουμ στην αντιπαράθεση.

29 Σεπ 2025 | 07:17

Συγχωριανοί του ψεύτη βοσκού

Έτσι ο Διονύσης Σαββόπουλος, αποφαινόμαστε, είναι ο Μπομπ Ντύλαν της Ελλάδας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο δικός μας Ντε Γκωλ. Κι όποια γυναίκα δολοφονεί τα παιδιά της μια Μήδεια του σήμερα...

29 Σεπ 2025 | 06:28

Πότε θα πάει ο Μητσοτάκης στον Λευκό Οίκο

Λήξη συναγερμού; Όχι βέβαια. Τώρα θα αρχίσει η "μίρλα" για το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης δεν έχει πάρει ακόμα πρόσκληση για τον Λευκό Οίκο, θα αρχίσει η γκρίνια για τα F35 που ο Τραμπ θέλει φαίνεται πάση θυσία να δώσει στον Ερντογάν.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 29 Σεπ 2025 | 06:10

Dark Tourism

Δημιουργός και αποκλειστικός διαχειριστής της εν λόγω ιστοσελίδας είναι ένας Γερμανός, ο Peter Hohenhaus, ένας πανεπιστημιακός που, κατά δήλωσή του, εγκατέλειψε νωρίς-νωρίς την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία.

24 Σεπ 2025 | 07:52

Η "κατάληψη" στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη

Υποθέτω έχει να κάνει και με την αδυναμία της αντιπολίτευσης να δημιουργήσει ένα αντικυβερνητικό ρεύμα και κίνημα και να δώσει μορφή και περιερχόμενο στον αγώνα τους. Στον αγώνα τους να φύγει επιτέλους ο Μητσοτάκης.

22 Σεπ 2025 | 09:56

Ένα φωτεινό πολιτιστικό γεγονός

Και όμως. Με την έξοδο από τα μνημόνια, η εντόπια βιβλιοπαραγωγή επανήλθε σταδιακά στα προ της κρίσης επίπεδα.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 22 Σεπ 2025 | 06:15

Το δράμα του πολυεκατομμυριούχου

Πώς θα ήταν ένας κόσμος δίχως καθόλου ενσυναίσθηση; Σίγουρα θα ήταν ένας κόσμος όπου δεν θα ήθελα να ζήσω ή όπου δεν θα ήθελαν να ζήσουν τα παιδιά μας.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 20 Σεπ 2025 | 13:26

Ο Ανδρέας Λοβέρδος στο ΚΚΜ

Το ερώτημα παραμένει: Γιατί όλοι φεύγουν από το ΠΑΣΟΚ και δεν έχουμε ούτε έναν να έκανε την αντίστροφη πορεία;

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 17 Σεπ 2025 | 08:03

Πλέον δεν είναι ούτε δημοκράτης ούτε απλά δεξιός

Η αλήθεια είναι ότι τώρα πλέον είναι απλά νεκρός. Ούτε δημοκράτης, ούτε απλά δεξιός. Μακαρίτης.

15 Σεπ 2025 | 07:55

Βαθιά Αμερική

Μπορεί η βαθιά Αμερική να ορίσει τις τύχες του πλανήτη, κατά τον τρόπο που ένας καρκίνος μέχρι να ξεπεραστεί, αποσυντονίζει, βασανίζει τον άνθρωπο; Όλα δείχνουν πως ναι.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 15 Σεπ 2025 | 06:15

Η ιδεολογία του δολοφόνου

Είναι οι δολοφόνοι εκ προοιμίου "δεξιοί" ή εκ προοιμίου "αριστεροί", όπως θέλουν να μας πείσουν οι εκ διαμέτρου αντίθετες πολιτικές παρατάξεις;

ΚΑΤΑΜΕΣΤΟ ΤΟ ΚΑΛΛΙΜΑΡΜΑΡΟ 14 Σεπ 2025 | 13:18

"Απόλυτη" και κάτι παραπάνω

Η Άννα Βίσση απέδειξε για ακόμα μια φορά γιατί παραμένει η "Απόλυτη Ελληνίδα Σταρ", ίσως... και κάτι παραπάνω.

13 Σεπ 2025 | 12:37

Η πρώτη δημοσκόπηση

Το πιο χαρακτηριστικό νούμερο από τη δημοσκόπηση, είναι αυτό για την "ικανοποίηση" από τις παροχές που ανακοινώθηκαν στην ΔΕΘ. Οι μισοί από εκείνους που εκτιμούν ότι θα έχουν όφελος από τη μείωση της φορολογίας, δηλώνουν ταυτόχρονα ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από τα μέτρα. Γιατί; Γιατί δεν τους αρέσει η κυβέρνηση είναι η απάντηση.

10 Σεπ 2025 | 07:52

Ο πάντα προκλητικός Άδωνις Γεωργιάδης

O Γεωργιάδης ήταν προκλητικός. Προκλητικός που ακύρωσε την επίσκεψή του στο νοσοκομείο της Δράμας, προκλητικός και με τα όσα είπε μετά για τα επεισόδια στην είσοδο του νοσοκομείου πριν από την άφιξή του.

08 Σεπ 2025 | 07:44

Και πάλι όλοι μαζί

Γιατί τα σημερινά ζευγάρια αποφεύγουν -συχνά τρέμουν στο ενδεχόμενο- να γίνουν γονείς; Η προφανής απάντηση αφορά στο κόστος ζωής.

08 Σεπ 2025 | 06:05

Τα λείψανα του Αγίου Λαζάρου

Η βιβλιογραφία γύρω από την εμπορία "ιερών λειψάνων" εμπλουτίστηκε σε σημείο ώστε να αδυνατούμε να την εξαντλήσουμε στο πλαίσιο ενός σύντομου κειμένου.

06 Σεπ 2025 | 09:44

Δημογραφικό: Να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε (Τάσος Γιαννίτσης)

Διαβάζοντας την εισήγηση για το δημογραφικό πρόβλημα που έκανε ο Τάσος Γιαννίτσης στην επετειακή εκδήλωση για τα 51 χρόνια του ΠΑΣΟΚ (και μπράβο τους για την ιδέα), σε πιάνει η ψυχή σου.

03 Σεπ 2025 | 07:15

Στην Αξιώτισσα στη Νάξο

Όποτε βλέπω σε ταβέρνα ή εστιατόριο, πανό, αφίσες και λοιπά πολιτικά μηνύματα, τα οποία "μοστράρει" ο ιδιοκτήτης πιστεύοντας προφανώς ότι με τον τρόπο αυτό επηρεάζει πεινασμένες συνειδήσεις, απλώς αποχωρώ.