Follow us

Το κρίσιμο ερώτημα

Πολλά μπορεί κανείς να σούρει στις Πανελλαδικές Εξετάσεις. Κυρίως ότι προάγουν στους εφήβους τον στερεοτυπικό τρόπο σκέψης και τη στείρα αποστήθιση.

THETOC TEAM
ΓΡΑΦΕΙ: ΧΡΗΣΤΟς ΧΩΜΕΝΙΔΗς
Χρηστος Χωμενιδης

Πολλά μπορεί κανείς να σούρει στις Πανελλαδικές Εξετάσεις. Κυρίως ότι προάγουν στους εφήβους τον στερεοτυπικό τρόπο σκέψης και τη στείρα αποστήθιση. Το γεγονός ότι οι περισσότεροι ενήλικοι Έλληνες σπανίως ανοίγουν βιβλίο οφείλεται, πιστεύω, και στο τραύμα της προετοιμασίας για εκείνες τις εξετάσεις. Και όμως. Όποιος προτείνει έναν διαφορετικό τρόπο εισαγωγής στα πανεπιστήμια, αποστομώνεται με το εξής επιχείρημα: "Μα τι λες; Οι Πανελλαδικές είναι η μοναδική αδιάβλητη διαδικασία στη χώρα! Να την γκρεμίσουμε;"

Αμφιβάλλω εάν είναι η μοναδική. Η κοινή πάντως γνώμη στη χώρα μας, εδώ και δεκαετίες, ουδόλως εμπιστεύεται δημόσιες διαδικασίες και θεσμούς.

Την πολιτική ηγεσία, που οι ίδιοι οι πολίτες εκλέγουν; Ούτε για πλάκα! Τον Τύπο; Εδώ γελάνε! "Αρδάκια" ανεβοκατεβάζουν τους δημοσιογράφους. Τα δικαστήρια; Μονάχα εφόσον οι αποφάσεις τους τούς δικαιώνουν προσωπικά ή συμπλέουν με το επικρατούν περί δικαίου αίσθημα. Ποιοι θεσμοί περισώζονται; Στη συνείδηση του συντηρητικότερου τμήματος της κοινωνίας, οι πλέον αρχαϊκοί. Η Εκκλησία, οι Ένοπλες Δυνάμεις, τα Σώματα Ασφαλείας. Ενώ οι αυτοαποκαλούμενοι "προοδευτικοί" ασπάζονται ολοένα και συχνότερα τη ρήση του Ανδρέα Παπανδρέου: "Καμία δύναμη, κανένας θεσμός, μόνον ο λαός!"

Η ανάγνωση της πραγματικότητας που προβάλλει η εκάστοτε αντιπολίτευση είναι απλή. Από τη μία η διεφθαρμένη κυβέρνηση και τα πλοκάμια της στη δημόσια διοίκηση. Από την άλλη ο λαός, πάντοτε ευκολόπιστος και πάντα προδομένος. Οι κυβερνώντες, όταν παραζοριστούν, όταν δεν μπορούν να ξεκολλήσουν τη γίδα από την πλάτη τους, προσφεύγουν αμυνόμενοι στην Παγκάλειο ρήση. "Όλοι μαζί τα φάγαμε". Και όλοι μαζί, υπονοούν, συνεχίζουμε να τα τρώμε. Συμβαίνει έτσι;
Play Video

Προφανώς όχι. Οι μεγάλες μπάζες γίνονται από ευάριθμους μπαγαπόντες που κατέχουν τον τρόπο κι έχουν το θράσος που τους δίνει, με το αζημίωτο, η πολιτική κάλυψη. Το μαύρο ή το υπεξαιρεμένο χρήμα καταλήγει σε ελάχιστες τσέπες. Εγώ, εσείς, καμία πρόσβαση δεν έχουμε σε τέτοια αλισιβερίσια. Άντε να διαθέτουμε μία θολή εικόνα, ώσπου να σπάσει ο διάολος το ποδάρι του και να γίνουν τα ξεκουκουλώματα. Γνώριζε ο μέσος πολίτης πόσο ξεχαρβαλωμένοι ήταν οι σιδηρόδρομοι πριν να συμβεί η τραγωδία των Τεμπών; Μπορούσε να διανοηθεί ότι κάποιοι Κρητικοί εισέπρατταν παρανόμως επιδοτήσεις, δηλώνοντας βοσκοτόπια στην Τζιά ή στο Διδυμότειχο;

Και όμως, ο Θεόδωρος Πάγκαλος είχε από μια άποψη δίκιο. Το "Όλοι μαζί τα τρώμε" αποτελεί το μόττο της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας. Χωρίς βεβαίως να διευκρινίζεται ποιος τρώει πόσα και με ποιον τρόπο.

Τι θα έπρεπε να έχει συμβεί αν όχι από το 1974, σίγουρα πάντως από το 1980 που ενταχθήκαμε στην ΕΟΚ, άντε από το 1981 που ήρθε στην εξουσία το κίνημα των "μη προνομιούχων"; Να έχει οικοδομηθεί στην Ελλάδα ένα κοινωνικό κράτος. Αποτελεσματική υγεία και παιδεία, δίχτυ ασφαλείας για τις πιο ευπαθείς ομάδες πληθυσμού.

Τι συνέβη; Εκδημοκρατίστηκε απλώς το πελατειακό κράτος. Δόθηκε η ευκαιρία στους μέχρι τότε αποκλεισμένους να χώσουν κι εκείνοι μισό δαχτυλάκι στο μέλι. Μισό δαχτυλάκι επαναλαμβάνω και υπογραμμίζω. Αρκούσε για να επιμεριστεί η ενοχή και να εξασφαλιστεί έτσι η λαϊκή ανοχή.

Ποια αιτήματα έχει η συντριπτική πλειονότητα όσων συνωστίζονται στους προθαλάμους βουλευτών και υπουργών, στα κατά τόπους κομματικά γραφεία; Μια πιο άνετη στρατιωτική θητεία για το παιδί τους. Μια μετάταξη στο Δημόσιο ή μια μεταγραφή στο πανεπιστήμιο, ώστε να ελαφρυνθεί κάπως ο οικογενειακός προϋπολογισμός. Άντε και καμιά ρύθμιση χρεών, αν και αμφιβάλλω κατά πόσον πλέον είναι κάτι τέτοιο εφικτό. Οι διορισμοί που έδεναν ισόβια μυριάδες ψηφοφόρους έχουν τελειώσει προ πολλού χάρη στον ΑΣΕΠ.


Οι πολιτευτές φροντίζουν να ικανοποιούν σε γενικές γραμμές τους πολίτες. Αφενός για να μαζεύουν κουκιά. Αφετέρου -και εδώ είναι η μεγάλη πονηριά- για να τους κάνουν να αισθάνονται έστω και ελάχιστα ευνοημένοι. Άρα μέσα στο κόλπο.

Γελάμε μάλλον παρά φρίττουμε με τους "Φραπέδες", τους "Χασάπηδες" και τους διαλόγους τους, βγαλμένους λες από θεατρική επιθεώρηση. Κουνάμε το κεφάλι συγκαταβατικά όταν ο πρωθυπουργός δηλώνει πως από εδώ κι εμπρός θα φτάσει το μαχαίρι ως το κόκκαλο. Ιλαροί ως έναν βαθμό μάς φαίνονται και οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης που προαναγγέλλουν κάθαρση, που θέλουν να περνιούνται για άσπιλοι και αμόλυντοι. "Για να ξανάρθουν στα πράγματα, για να κάτσουν έξι χρόνια και θα δούμε κι εκείνων τα άπλυτα…" Βεβαίως και δεν εμπιστευόμαστε κανέναν.

Έτσι θα κυλήσει η ζωή και η δική μας και των παιδιών μας; Ας μην απαισιοδοξούμε τόσο. Ο κόσμος έστω και με πισωγυρίσματα προχωράει. Αλλάζει. Οι δομές εκσυγχρονίζονται. Τα λουριά σφίγγουν. Οι ευκαιρίες να εξαπατάς το σύστημα για να την περνάς μπέικα λιγοστεύουν. Το πελατειακό κράτος φθίνει.

Θα αντικατασταθεί από κοινωνικό κράτος; Ή θα αφεθούν οι πολίτες εντελώς ξεκρέμαστοι, στο έλεος μιας αδυσώπητης αγοράς, ενός άνευ όρων ανταγωνισμού; Αυτό ακριβώς είναι το κρίσιμο ερώτημα.-

Πηγή: capital

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

Η Κατερίνα Διδασκάλου και "Η πόρνη από πάνω": 14 χρόνια το ίδιο ρίγος

"Η πόρνη από πάνω" μετρά δεκατέσσερα χρόνια αλήθειας και συγκίνησης, μέσα στην άνθηση του ελληνικού θεάτρου. Ένα έργο-ορόσημο που εξακολουθεί να συγκλονίζει, με μια πρωταγωνίστρια που δίνει κάθε φορά την ψυχή της. Αν δεν έχετε δει ακόμη την Κατερίνα Διδασκάλου σε αυτόν τον ρόλο, μην τη χάσετε στον Νέο Ακάδημο.

20 Οκτ 2025 | 09:47

Το τέλος της εργασίας

Το πρόβλημα πάντως, προϊόντος του 21ο αιώνα, δεν είναι η εντατικοποίηση της εργασίας.

13 Οκτ 2025 | 09:31

Γελοίοι

Πώς ορίζω τη γελοιότητα; Ως απώλεια του μέτρου. Των ορίων.

03 Νοε 2025 | 08:23

Κάποιος να σκίσει τη γάτα

Στην Κρήτη, το να ρισκάρεις κάθε τόσο -χωρίς λόγο- τη ζωή σου και τις ζωές των άλλων περνιέται για παλικαριά. Το να έχεις τον δικό σου "κώδικα τιμής", να διαιωνίζεις βεντέτες, να την ανάβεις σε όποιον θεωρείς ότι σε έθιξε, για μαγκιά.

27 Οκτ 2025 | 09:18

Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ζεις

Όποτε πιάνω ένα βιβλίο πρωτοεμφανιζόμενου ποιητή ή συγγραφέα, προσδοκώ να διαβάσω αριστουργηματικές σελίδες. Με την ίδια λαχτάρα πάω στο θέατρο, στο σινεμά, σε εκθέσεις.

20 Οκτ 2025 | 09:47

Το τέλος της εργασίας

Το πρόβλημα πάντως, προϊόντος του 21ο αιώνα, δεν είναι η εντατικοποίηση της εργασίας.

13 Οκτ 2025 | 09:31

Γελοίοι

Πώς ορίζω τη γελοιότητα; Ως απώλεια του μέτρου. Των ορίων.

05 Νοε 2025 | 12:52

Τα συμπεράσματα από το "δράμα" των ΕΛΤΑ

Ποια είναι τα συμπεράσματα από το πολιτικό μελόδραμα που παίχτηκε με τα ΕΛΤΑ;

03 Νοε 2025 | 08:23

Κάποιος να σκίσει τη γάτα

Στην Κρήτη, το να ρισκάρεις κάθε τόσο -χωρίς λόγο- τη ζωή σου και τις ζωές των άλλων περνιέται για παλικαριά. Το να έχεις τον δικό σου "κώδικα τιμής", να διαιωνίζεις βεντέτες, να την ανάβεις σε όποιον θεωρείς ότι σε έθιξε, για μαγκιά.

03 Νοε 2025 | 07:02

Η Χρυσή Ζωή

Αν κατάλαβα καλά από τα πρακτικά της Βουλής, τα δημοκρατικά εύσημα που διεκδικεί η Ζωή Κωνσταντοπούλου, είναι οι αγώνες επί χούντας των γονέων της.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 03 Νοε 2025 | 06:10

Σφαγές εκτός κάδρου

Οι σφαγές λάμβαναν χώρα τώρα, σήμερα, το σωτήριο έτος 2025, στο Σουδάν, σε έναν από εκείνους τους πολέμους που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε "ξεχασμένους".

27 Οκτ 2025 | 09:18

Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ζεις

Όποτε πιάνω ένα βιβλίο πρωτοεμφανιζόμενου ποιητή ή συγγραφέα, προσδοκώ να διαβάσω αριστουργηματικές σελίδες. Με την ίδια λαχτάρα πάω στο θέατρο, στο σινεμά, σε εκθέσεις.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 27 Οκτ 2025 | 06:13

Πόσο διεφθαρμένος αισθάνεσαι;

Εφόσον δυσκολευόμαστε να καταλήξουμε μεταξύ μας ποιος συμπολίτης μας είναι περισσότερο διεφθαρμένος από τον άλλον, ας στραφούμε προς τη ξένη διαιτησία

25 Οκτ 2025 | 08:50

Το μνημείο του άγνωστου ακτιβιστή

Αν υπάρχει μια απορία, είναι ποια ακριβώς ήταν η στόχευση του ΠΑΣΟΚ και γιατί συστρατεύθηκε ξανά, μαζί με τις δυνάμεις του αντισυστημισμού.

22 Οκτ 2025 | 09:30

Η προκλητική δήλωση του προκλητικού Τούρκου ΥΠΕΞ

Οι δηλώσεις ή καλύτερα η συνέντευξη του Χακάν Φιντάν έγινε δεκτή από τα Μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα, όπως συνήθως καταναλώνονται οι δηλώσεις των Τούρκων αξιωματούχων.

20 Οκτ 2025 | 09:47

Το τέλος της εργασίας

Το πρόβλημα πάντως, προϊόντος του 21ο αιώνα, δεν είναι η εντατικοποίηση της εργασίας.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 20 Οκτ 2025 | 06:26

Η αδύνατη ειρήνη

Όλοι οι πόλεμοι –και ιδίως οι μακροχρόνιοι, εκείνοι που κακοφορμίζουν- συνιστούν μια δυσχερέστατη προς επίλυση εξίσωση, αλλά ειδικά η επίλυση της εξίσωσης Χαμάς – Ισραήλ δείχνει πραγματικά απίθανη.

18 Οκτ 2025 | 14:13

Η μόνη κρίση που δεν είδε ο Καραμανλής

Η μόνη κρίση που δεν μυρίστηκε ο Κώστας Καραμανλής ήταν η μεγαλύτερη κρίση που βίωσε η Ελλάδα από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά

15 Οκτ 2025 | 09:45

Η κατάληψη του μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη

Ο μόνος που δεν θέλησε να μετάσχει στον αχταρμά των έξαλλων αντιδράσεων ήταν ο Αλέξης Τσίπρας.

13 Οκτ 2025 | 09:31

Γελοίοι

Πώς ορίζω τη γελοιότητα; Ως απώλεια του μέτρου. Των ορίων.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 13 Οκτ 2025 | 06:24

Ο χρονοδιακόπτης της αξιοπρέπειας

Το 1999 ο Τσίπρας δεν είχε ακόμη αποφοιτήσει καν από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, μολονότι είχε ήδη θέσει τα γερά θεμέλια μιας πολιτικής καριέρας, εξαιρετικά ιδιότυπης, από πολλές απόψεις.

11 Οκτ 2025 | 10:23

Ο εκνευρισμός Ανδρουλάκη και η επιστροφή Τσίπρα

Αν το ΠΑΣΟΚ δεν καταφέρει να κουνήσει τη βελόνα και το υποψήφιο κόμμα Τσίπρα αποκτήσει υπόσταση, πώς θα απαντήσει ο Νίκος Ανδρουλάκης στο ενδεχόμενο της συνεργασίας τους;