Follow us

Χαρείτε τις επιτυχίες μέχρι την επόμενη κρίση

Παρά το γεγονός πως το 2025 θα είναι η χρονιά που το ΑΕΠ θα ξεπεράσει το υψηλό του 2008, το χρέος παραμένει κοντά στο 160% του ΑΕΠ πολύ υψηλότερο από το 120% που ήταν όταν ξεκίνησε η κρίση χρέους.

THETOC TEAM
ΓΡΑΦΕΙ: ΚΩΣΤΑς ΣΤΟΥΠΑς
Κώστας Στούπας

Το 2025, αν δεν υπάρξει κάποια ανατροπή, το ΑΕΠ της Ελλάδας θα σημειώσει ιστορικό υψηλό καθώς, αν τον επόμενο χρόνο φτάσει τα 247 δισ. ευρώ, θα ξεπεράσει τα 242 δισ. ευρώ του 2008.

Από το 2008 μέχρι το 2025 μεσολαβούν περίπου 16 χαμένα χρόνια. Για τα περισσότερα από αυτά την ευθύνη φέρουν οι κυβερνήσεις του Κώστα Καραμανλή 2004-2009 που εκτίναξαν ελλείμματα και χρέος. Φυσικά ευθύνες φέρουν οι κυβερνήσεις του Γ. Α. Παπανδρέου που στα πρόθυρα χρεοκοπίας κέρδισε εκλογές με σύνθημα "λεφτά υπάρχουν", ενδεχομένως πιστεύοντας αφελώς πως υπάρχουν.

Στη συνέχεια, αντί να λάβει μέτρα στα τέλη του 2009, καθυστέρησε 5-6 μήνες μέχρι να αντιληφθεί πως η χώρα χρεοκοπεί.

Ευθύνη φέρει επίσης η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ που υποσχόμενη πως θα σκίσει τα μνημόνια και θα διαγράψει το χρέος, παράτεινε τα μνημόνια και αύξησε το χρέος διαλύοντας τα θετικά βήματα που είχαν γίνει μεταξύ 2010 και 2015.

Βέβαια τα τελευταία χρόνια γίνονται βήματα προς τη θετική κατεύθυνση, αλλά τα βήματα αυτά ξεκίνησαν με μεγάλη καθυστέρηση και δεν είναι όσο δυναμικά αναμένονταν να είναι μετά από μια καθίζηση του ΑΕΠ κατά 25%.

Το ΑΕΠ το 2019 ήταν στα 185 δισ. ευρώ και το 2024 θα προσεγγίσει τα 247 δισ. ευρώ.

Αν δεν είχε μεσολαβήσει η τετραετία ΣΥΡΙΖΑ και η χώρα είχε βγει από τα μνημόνια 2-3 χρόνια νωρίτερα με την υλοποίηση του περίφημου e-mail Παπαδήμου, τώρα θα μπορούσαμε να προσεγγίζουμε τα 300 δισ. ευρώ και το χρέος να βρίσκεται κάτω από το 120% του ΑΕΠ που ήταν όταν ξεκίνησε η περιπέτεια της χρεοκοπίας.

Μετά από μια κρίση χρεοκοπίας και απώλεια του 25% του ΑΕΠ, η οικονομία θα 'πρεπε να έχει αντιδράσει σαν πιεσμένο ελατήριο με αναπτυξιακούς ρυθμούς 5-10% κατ' έτος. Τούτο θα μπορούσε να συμβεί μόνο αν το κοντέρ είχε μηδενίσει.

Μηδενισμός του κοντέρ των κεκτημένων π.χ. σημαίνει συνταξιοδοτική δαπάνη στο ένα τρίτο της σημερινής, μείωση των κρατικών δαπανών με ταυτόχρονη μεταρρύθμιση της ανταποδοτικότητας του Δημοσίου.

Η βελτίωση της αποδοτικότητας του Δημοσίου δεν μπορεί να συντελεστεί με προσωπικό αδιάφορο και κυρίως χαμηλής ειδίκευσης και ικανοτήτων. Άρα, θα 'πρεπε να περιοριστεί δραστικά η μονιμότητα.

Αυτά όμως θα έμοιαζαν με την έκρηξη μια πυρηνικής βόμβας στα θεμέλια της νεοελληνικής μας πραγματικότητας.

Η πρόοδος της ελληνικής οικονομίας συντελείται σε μια περίοδο που η διεθνής οικονομία, παρά τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης, παρουσιάζει ασθενικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά δεν έχει βιώσει κάποια σοβαρή κυκλική κρίση, όπως εκείνη το 2008. Η ανάπτυξη κατά 2-2,5% που παρουσιάζει η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια στηρίζεται κατά ένα μεγάλο μέρος στις χρηματοδοτήσεις του Ταμείου Ανάπτυξης και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές ροές.

Παρά το γεγονός λοιπόν πως το 2025 θα είναι η χρονιά που το ΑΕΠ θα ξεπεράσει το υψηλό του 2008, το χρέος παραμένει κοντά στο 160% του ΑΕΠ πολύ υψηλότερο από το 120% που ήταν όταν ξεκίνησε η κρίση χρέους του 2010.

Αυτό συμβαίνει γιατί το πλαίσιο αντίληψης και ερμηνείας του σωστού και του λάθους έχει αλλάξει. Καθώς η πραγματικότητα δεν αλλάζει κάθε φορά που αλλάζει ο τρόπος που την αντιλαμβανόμαστε αυτό μάλλον θα το πληρώσουμε.

Χρέος περί το 120% έχουν αυτή την περίοδο πολλές οικονομίες που θεωρούνται ευυπόληπτες όπως των ΗΠΑ, της Γαλλίας κλπ. Χρέος πάνω από 100% του ΑΕΠ έχουν σχεδόν όλες οι δυτικές χώρες. Ακόμη και στη Γερμανία που δεν έχουν τόσο υψηλό χρέος αναπτύσσονται προβληματισμοί κατάργησης του "φρένου χρέους" προκειμένου να αποκτήσουν.

Οι κρίσεις στις ελεύθερες οικονομίες αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της δημιουργικής καταστροφής και της προόδου. Είναι θέμα χρόνου να προκύψει κάποια επόμενη.

Το γεγονός πως η προηγούμενη κυκλική κρίση ήταν το 2008 και απέχει χρονικά πολύ, έχει ξεθωριάσει από το κοινωνικό υποσυνείδητο τις οδυνηρές συνέπειες μια κρίσης.

Εν τω μεταξύ, εκτός από πολλά χρόνια που έχουν μεσολαβήσει, έχουν πέσει στην παγκόσμια οικονομία και πολλά τρισ. "πέτσινα" δολάρια, ευρώ, γουάν κ.λπ. από προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης. Αυτό μάλλον σημαίνει πως η επόμενη έχει τις προϋποθέσεις να είναι ισχυρή.

Στην επόμενη κρίση θα φανούν οι αντοχές, αλλά και η πρόοδος της ελληνικής οικονομίας.

Μέχρι τότε ας συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε τους διεθνείς επαίνους για τις επιτυχίες της ελληνικής οικονομίας.

Πηγή: Capital.gr

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

Στη Νέα Ερυθραία για μια από τις ομορφότερες αυλές των βορείων προαστίων

Το all-day στέκι με κοσμοπολίτικο αέρα και ανεμελιά έχει καταφέρει να ξεχωρίσει και συνεχίζει να το κάνει και το φθινόπωρο.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΩΜΕΝΙΔΗΣ 01 Σεπ 2025 | 07:23

Χειμερία νάρκη ή γεμιστά της επόμενης μέρας;

Οι αρκούδες. Τα ερπετά. Οι νυχτερίδες και οι σκίουροι. Και ορισμένοι Έλληνες πολιτικοί, ιδίως εάν έχουν διατελέσει πρωθυπουργοί.

01 Σεπ 2025 | 07:21

Εκλογολογίες και κομματικοί σχεδιασμοί

Ακόμα και η αναμενόμενη εμφάνιση του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ με τις γνωστές παροχές του Σεπτεμβρίου εντάσσεται πάντως, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, σε μια εκλογική στρατηγική.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 01 Σεπ 2025 | 06:10

Η Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής

Ζούμε σε οργουελικούς καιρούς. Ο Τζορτζ Όργουελ, αυτός ο σκοτεινός προφήτης του εικοστού αιώνα, μπορεί να μην έπεσε σε όλα μέσα (συμπεριλαμβάνονται και ηχηρές αστοχίες στις προβλέψεις του), αλλά σίγουρα πέτυχε διάνα το κυριότερο.

27 Αυγ 2025 | 07:28

Διαβάζοντας Τσίπρα μαζί με το croissant

Πώς να το κάνουμε, σου δίνει ένα prestige μια συνέντευξη στην Monde. (Επίτηδες βάζω συνέχεια ξένες λέξεις στο κείμενο, αν τυχόν το διαβάσει ο ίδιος, να ταλαιπωρηθεί να τις ψάχνει στο λεξικό. Μια αθώα εκδίκηση, θα μου τη συγχωρέσετε.)

25 Αυγ 2025 | 07:11

GET A LIFE

Η περιπέτεια του Γιώργου Μαζωνάκη δεν επηρέασε κανέναν πλην του ιδίου και των στενών συγγενών του. Δεν ήταν συνεπώς είδηση. Κακώς τα ΜΜΕ τη μετέδωσαν, την πρόβαλαν με πηχυαίους μάλιστα τίτλους. Γιατί το έκαναν;

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 25 Αυγ 2025 | 06:15

Η κόπωση των διακοπών

Όσο και αν ακουστεί αλλόκοτο, φαίνεται πως η κόπωση δεν επέρχεται ως συνέπεια των διακοπών, αλλά την κουβαλάμε μαζί μας και την μεταφέρουμε από τόπο σε τόπο.

23 Αυγ 2025 | 12:02

Η αφιέρωση της Μαρίας Φαραντούρη στη Λίνα Μενδώνη

Διάφοροι κοινωνικοί αγωνιστές του πληκτρολογίου, εξέφρασαν τον αποτροπιασμό τους για το γεγονός ότι η τραγουδίστρια – σύμβολο της αντίστασης – συμβιβάστηκε με την εξουσία.

20 Αυγ 2025 | 07:50

Τα χαρτιά της Ελλάδας και ο Τραμπ

Τι θα συνέβαινε αν ο πρόεδρος των ΗΠΑ καλούνταν να μεσολαβήσει στη διένεξη ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία;

18 Αυγ 2025 | 07:52

59

Πριν από δυό εβδομάδες, έκλεισα τα πενηνταεννιά. Ήταν τα πρώτα γενέθλια της ζωής μου που η χαρά πήγαινε αντάμα με μια δυσφορία.

18 Αυγ 2025 | 07:50

Τα γαλλικά για τη Βούλτεψη

Υποθέτω μπορείς, σαν τη Βούλτεψη, να αποφανθείς ότι για τις πυρκαγιές και την ευαλωτότητά μας, δεν φταίει άλλος, αλλά φταίει το ότι δεν έχουμε αρκετούς εθελοντές. Πώς δεν το είχαμε σκεφτεί τόσα χρόνια βρε αδελφέ;

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 18 Αυγ 2025 | 06:33

Ούτε Μόναχο, ούτε Γιάλτα

Ακόμη και όσοι τσαλαβουτούν στα ρηχά της ιστορικής έρευνας, όλο και κάτι έχουν ακούσει για τη Συμφωνία του Μονάχου και τη Διάσκεψη της Γιάλτας.

13 Αυγ 2025 | 09:01

Εγκώμιον της ξαπλώστρας

Και μπορεί στις καλοκαιρινές διακοπές και στις συνθήκες καύσωνα, οι πρωινοί περίπατοι να προσαρμόζονται στις συνθήκες της κλιματικής αλλαγής, αλλά στην επιλογή της παραλίας, η θεωρία μου ισχύει στο ακέραιο.

11 Αυγ 2025 | 11:36

Μια καλλονή και δύο Γκουαγιαβέρες

Η Καρταχένα καμαρώνει για τους συγγραφείς της. Για τον παραμυθά της βασικά, τον μεγαλύτερο παραμυθά στα ισπανικά μετά από τον Θερβάντες.

11 Αυγ 2025 | 10:48

Το θαύμα της απάτης

Η εμμονή μου τα τελευταία χρόνια να αποκαλύπτω τις απάτες πίσω από τη συντριπτική πλειονότητα των υποτιθέμενων θαυμάτων δίνει την εσφαλμένη εντύπωση ότι δεν πιστεύω στα θαύματα συνολικά.