Follow us

Χαρείτε τις επιτυχίες μέχρι την επόμενη κρίση

Παρά το γεγονός πως το 2025 θα είναι η χρονιά που το ΑΕΠ θα ξεπεράσει το υψηλό του 2008, το χρέος παραμένει κοντά στο 160% του ΑΕΠ πολύ υψηλότερο από το 120% που ήταν όταν ξεκίνησε η κρίση χρέους.

THETOC TEAM
ΓΡΑΦΕΙ: ΚΩΣΤΑς ΣΤΟΥΠΑς
Κώστας Στούπας

Το 2025, αν δεν υπάρξει κάποια ανατροπή, το ΑΕΠ της Ελλάδας θα σημειώσει ιστορικό υψηλό καθώς, αν τον επόμενο χρόνο φτάσει τα 247 δισ. ευρώ, θα ξεπεράσει τα 242 δισ. ευρώ του 2008.

Από το 2008 μέχρι το 2025 μεσολαβούν περίπου 16 χαμένα χρόνια. Για τα περισσότερα από αυτά την ευθύνη φέρουν οι κυβερνήσεις του Κώστα Καραμανλή 2004-2009 που εκτίναξαν ελλείμματα και χρέος. Φυσικά ευθύνες φέρουν οι κυβερνήσεις του Γ. Α. Παπανδρέου που στα πρόθυρα χρεοκοπίας κέρδισε εκλογές με σύνθημα "λεφτά υπάρχουν", ενδεχομένως πιστεύοντας αφελώς πως υπάρχουν.

Στη συνέχεια, αντί να λάβει μέτρα στα τέλη του 2009, καθυστέρησε 5-6 μήνες μέχρι να αντιληφθεί πως η χώρα χρεοκοπεί.

Ευθύνη φέρει επίσης η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ που υποσχόμενη πως θα σκίσει τα μνημόνια και θα διαγράψει το χρέος, παράτεινε τα μνημόνια και αύξησε το χρέος διαλύοντας τα θετικά βήματα που είχαν γίνει μεταξύ 2010 και 2015.

Βέβαια τα τελευταία χρόνια γίνονται βήματα προς τη θετική κατεύθυνση, αλλά τα βήματα αυτά ξεκίνησαν με μεγάλη καθυστέρηση και δεν είναι όσο δυναμικά αναμένονταν να είναι μετά από μια καθίζηση του ΑΕΠ κατά 25%.

Το ΑΕΠ το 2019 ήταν στα 185 δισ. ευρώ και το 2024 θα προσεγγίσει τα 247 δισ. ευρώ.

Αν δεν είχε μεσολαβήσει η τετραετία ΣΥΡΙΖΑ και η χώρα είχε βγει από τα μνημόνια 2-3 χρόνια νωρίτερα με την υλοποίηση του περίφημου e-mail Παπαδήμου, τώρα θα μπορούσαμε να προσεγγίζουμε τα 300 δισ. ευρώ και το χρέος να βρίσκεται κάτω από το 120% του ΑΕΠ που ήταν όταν ξεκίνησε η περιπέτεια της χρεοκοπίας.

Μετά από μια κρίση χρεοκοπίας και απώλεια του 25% του ΑΕΠ, η οικονομία θα 'πρεπε να έχει αντιδράσει σαν πιεσμένο ελατήριο με αναπτυξιακούς ρυθμούς 5-10% κατ' έτος. Τούτο θα μπορούσε να συμβεί μόνο αν το κοντέρ είχε μηδενίσει.

Μηδενισμός του κοντέρ των κεκτημένων π.χ. σημαίνει συνταξιοδοτική δαπάνη στο ένα τρίτο της σημερινής, μείωση των κρατικών δαπανών με ταυτόχρονη μεταρρύθμιση της ανταποδοτικότητας του Δημοσίου.

Η βελτίωση της αποδοτικότητας του Δημοσίου δεν μπορεί να συντελεστεί με προσωπικό αδιάφορο και κυρίως χαμηλής ειδίκευσης και ικανοτήτων. Άρα, θα 'πρεπε να περιοριστεί δραστικά η μονιμότητα.

Αυτά όμως θα έμοιαζαν με την έκρηξη μια πυρηνικής βόμβας στα θεμέλια της νεοελληνικής μας πραγματικότητας.

Η πρόοδος της ελληνικής οικονομίας συντελείται σε μια περίοδο που η διεθνής οικονομία, παρά τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης, παρουσιάζει ασθενικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά δεν έχει βιώσει κάποια σοβαρή κυκλική κρίση, όπως εκείνη το 2008. Η ανάπτυξη κατά 2-2,5% που παρουσιάζει η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια στηρίζεται κατά ένα μεγάλο μέρος στις χρηματοδοτήσεις του Ταμείου Ανάπτυξης και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές ροές.

Παρά το γεγονός λοιπόν πως το 2025 θα είναι η χρονιά που το ΑΕΠ θα ξεπεράσει το υψηλό του 2008, το χρέος παραμένει κοντά στο 160% του ΑΕΠ πολύ υψηλότερο από το 120% που ήταν όταν ξεκίνησε η κρίση χρέους του 2010.

Αυτό συμβαίνει γιατί το πλαίσιο αντίληψης και ερμηνείας του σωστού και του λάθους έχει αλλάξει. Καθώς η πραγματικότητα δεν αλλάζει κάθε φορά που αλλάζει ο τρόπος που την αντιλαμβανόμαστε αυτό μάλλον θα το πληρώσουμε.

Χρέος περί το 120% έχουν αυτή την περίοδο πολλές οικονομίες που θεωρούνται ευυπόληπτες όπως των ΗΠΑ, της Γαλλίας κλπ. Χρέος πάνω από 100% του ΑΕΠ έχουν σχεδόν όλες οι δυτικές χώρες. Ακόμη και στη Γερμανία που δεν έχουν τόσο υψηλό χρέος αναπτύσσονται προβληματισμοί κατάργησης του "φρένου χρέους" προκειμένου να αποκτήσουν.

Οι κρίσεις στις ελεύθερες οικονομίες αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της δημιουργικής καταστροφής και της προόδου. Είναι θέμα χρόνου να προκύψει κάποια επόμενη.

Το γεγονός πως η προηγούμενη κυκλική κρίση ήταν το 2008 και απέχει χρονικά πολύ, έχει ξεθωριάσει από το κοινωνικό υποσυνείδητο τις οδυνηρές συνέπειες μια κρίσης.

Εν τω μεταξύ, εκτός από πολλά χρόνια που έχουν μεσολαβήσει, έχουν πέσει στην παγκόσμια οικονομία και πολλά τρισ. "πέτσινα" δολάρια, ευρώ, γουάν κ.λπ. από προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης. Αυτό μάλλον σημαίνει πως η επόμενη έχει τις προϋποθέσεις να είναι ισχυρή.

Στην επόμενη κρίση θα φανούν οι αντοχές, αλλά και η πρόοδος της ελληνικής οικονομίας.

Μέχρι τότε ας συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε τους διεθνείς επαίνους για τις επιτυχίες της ελληνικής οικονομίας.

Πηγή: Capital.gr

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

Το μαγαζί για το οποίο μιλά όλη η Αθήνα αυτή τη στιγμή: Τι πραγματικά συμβαίνει στο καφενείο των σεφ, στη Γούβα Παγκρατίου;

Απλό, προσιτό και φιλικό σαν καφενείο, αλλά με γεύσεις "από χέρι" και μενού της αγοράς και της ημέρας, το ολοκαίνουργιο και πολυσυζητημένο 'Πλυτά' είναι το μαγαζί που θα λαχταρούσες να έχεις στη γειτονιά σου, για να το χαίρεσαι όσο συχνά μπορείς.

25 Οκτ 2025 | 08:50

Το μνημείο του άγνωστου ακτιβιστή

Αν υπάρχει μια απορία, είναι ποια ακριβώς ήταν η στόχευση του ΠΑΣΟΚ και γιατί συστρατεύθηκε ξανά, μαζί με τις δυνάμεις του αντισυστημισμού.

22 Οκτ 2025 | 09:30

Η προκλητική δήλωση του προκλητικού Τούρκου ΥΠΕΞ

Οι δηλώσεις ή καλύτερα η συνέντευξη του Χακάν Φιντάν έγινε δεκτή από τα Μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα, όπως συνήθως καταναλώνονται οι δηλώσεις των Τούρκων αξιωματούχων.

20 Οκτ 2025 | 09:47

Το τέλος της εργασίας

Το πρόβλημα πάντως, προϊόντος του 21ο αιώνα, δεν είναι η εντατικοποίηση της εργασίας.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 20 Οκτ 2025 | 06:26

Η αδύνατη ειρήνη

Όλοι οι πόλεμοι –και ιδίως οι μακροχρόνιοι, εκείνοι που κακοφορμίζουν- συνιστούν μια δυσχερέστατη προς επίλυση εξίσωση, αλλά ειδικά η επίλυση της εξίσωσης Χαμάς – Ισραήλ δείχνει πραγματικά απίθανη.

18 Οκτ 2025 | 14:13

Η μόνη κρίση που δεν είδε ο Καραμανλής

Η μόνη κρίση που δεν μυρίστηκε ο Κώστας Καραμανλής ήταν η μεγαλύτερη κρίση που βίωσε η Ελλάδα από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά

15 Οκτ 2025 | 09:45

Η κατάληψη του μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη

Ο μόνος που δεν θέλησε να μετάσχει στον αχταρμά των έξαλλων αντιδράσεων ήταν ο Αλέξης Τσίπρας.

13 Οκτ 2025 | 09:31

Γελοίοι

Πώς ορίζω τη γελοιότητα; Ως απώλεια του μέτρου. Των ορίων.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 13 Οκτ 2025 | 06:24

Ο χρονοδιακόπτης της αξιοπρέπειας

Το 1999 ο Τσίπρας δεν είχε ακόμη αποφοιτήσει καν από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, μολονότι είχε ήδη θέσει τα γερά θεμέλια μιας πολιτικής καριέρας, εξαιρετικά ιδιότυπης, από πολλές απόψεις.

11 Οκτ 2025 | 10:23

Ο εκνευρισμός Ανδρουλάκη και η επιστροφή Τσίπρα

Αν το ΠΑΣΟΚ δεν καταφέρει να κουνήσει τη βελόνα και το υποψήφιο κόμμα Τσίπρα αποκτήσει υπόσταση, πώς θα απαντήσει ο Νίκος Ανδρουλάκης στο ενδεχόμενο της συνεργασίας τους;

08 Οκτ 2025 | 08:51

Θέλει να αφουγκραστεί την κοινωνία;

Παρά τις ήττες και τα χρόνια στην αντιπολίτευση, παρά το rebranding που υποτίθεται του σχεδίασε η εταιρεία δημοσίων σχέσεων που προσέλαβε, ο κ. Τσίπρας εμφανίζεται στο κοινό του ίδιος και απαράλλαχτος.

06 Οκτ 2025 | 07:06

Ο Βασιλιάς είναι γυμνός και κουρασμένος

Μεγαλώνοντας, οι γωνίες σου αμβλύνονται. Όλο και σπανιότερα αναφωνείς ότι ο βασιλιάς είναι -σου φαίνεται έστω- γυμνός. Όχι απαραίτητα επειδή κοιτάς τη δουλειά ή το συμφέρον σου.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 06 Οκτ 2025 | 06:05

Η δεκαετία που κουβαλάς

Καθένας από εμάς, ανάλογα με την ηλικία του, κουβαλάει στην καμπούρα του και άλλη δεκαετία. Για την ακρίβεια, κουβαλάμε στην καμπούρα μας όλες τις δεκαετίες που μας διαμόρφωσαν από τη γέννησή μας μέχρι σήμερα.

04 Οκτ 2025 | 09:16

Τι πήρε ακριβώς ο Ερντογάν;

Δεν έχω το ρεπορτάζ του Τούρκου συναδέλφου και δεν μπορώ να πάρω θέση, ούτως ή άλλως δεν έχει και πολύ μεγάλη σημασία για την αντιπολίτευση στην Αθήνα, ο δικός μας δυσκολεύεται ακόμα και να βγάλει φωτογραφία δίπλα-δίπλα με τον πλανητάρχη, σιγά μην τον δεχτεί στον Λευκό Οίκο ο Τραμπ.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 01 Οκτ 2025 | 06:49

Τα ήρεμα νερά και τα "νεύρα" Σαμαρά

Η Ελλάδα δεν υπέγραψε φιλία με την Τουρκία, αυτό φαίνεται άλλωστε επί του πεδίου, αλλά αποδέχθηκε όντως ένα μορατόριουμ στην αντιπαράθεση.

29 Σεπ 2025 | 07:17

Συγχωριανοί του ψεύτη βοσκού

Έτσι ο Διονύσης Σαββόπουλος, αποφαινόμαστε, είναι ο Μπομπ Ντύλαν της Ελλάδας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο δικός μας Ντε Γκωλ. Κι όποια γυναίκα δολοφονεί τα παιδιά της μια Μήδεια του σήμερα...

29 Σεπ 2025 | 06:28

Πότε θα πάει ο Μητσοτάκης στον Λευκό Οίκο

Λήξη συναγερμού; Όχι βέβαια. Τώρα θα αρχίσει η "μίρλα" για το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης δεν έχει πάρει ακόμα πρόσκληση για τον Λευκό Οίκο, θα αρχίσει η γκρίνια για τα F35 που ο Τραμπ θέλει φαίνεται πάση θυσία να δώσει στον Ερντογάν.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 29 Σεπ 2025 | 06:10

Dark Tourism

Δημιουργός και αποκλειστικός διαχειριστής της εν λόγω ιστοσελίδας είναι ένας Γερμανός, ο Peter Hohenhaus, ένας πανεπιστημιακός που, κατά δήλωσή του, εγκατέλειψε νωρίς-νωρίς την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία.