Αξιολόγηση, χρέος και εκλογές: Οι 15 κρίσιμες ημέρες για όλα

Ένα κρίσιμο δεκαπενθήμερο έχει μπροστά της η κυβέρνηση εντός του οποίου θα κριθεί εν πολλοίς η «τύχη» του λεγόμενου «οδικού χάρτη» Τσίπρα και κατ' επέκταση το ενδεχόμενο, αν κάτι πάει στραβά, της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες, πιθανότατα εντός της ερχόμενης Άνοιξης.

Το κυρίαρχο σενάριο αυτή τη στιγμή θέλει τους θεσμούς να επεξεργάζονται ένα κείμενο συμφωνίας (stuff level agreement) το οποίο θα ενσωματώνει τις θέσεις του ΔΝΤ και της Κομισιόν και θα δοθεί, ίσως και εντός του Σαββατοκύριακου, στην Κυβέρνηση η οποία θα έχει στη διάθεσή της λίγες ημέρες, μέχρι το EuroWorking Group στις 28 Νοεμβρίου, προκειμένου να συμφωνήσει και να ανάψει το πράσινο φως για την οριστική συμφωνία στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου.

Το πότε η κυβέρνηση θα φέρει τα συμφωνηθέντα μέτρα στη Βουλή είναι ένα θέμα που το Μαξίμου αφήνει ανοιχτό. Ωστόσο και εδώ τα σενάρια είναι δύο: να έρθουν τα επίμαχα ν/σ στη Βουλή το μεσοδιάστημα μεταξύ 29 Νοεμβρίου και 5ης Δεκεμβρίου σε ένα νομοθετικό μπαράζ ή τα μέτρα να περάσουν από τη Βουλή μετά τις γιορτές και συγκεκριμένα το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου.

Σε κάθε περίπτωση θα ακολουθήσει η ανακοίνωση των μέτρων για την απομείωση του ελληνικού χρέους με την κυβέρνηση να ελπίζει είτε σε ένα αναβαθμισμένο πακέτο βραχυπρόθεσμων μέτρων είτε στην ανακοίνωση ενός προσχεδίου και μεσοπρόθεσμων μέτρων που θα ισχύσουν από το 2018 και μετά και πάντα υπό την αίρεση της πορείας του προγράμματος. Επιδίωξη της Αθήνας είναι μέρος αυτής της συζήτησης να γίνουν και οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα από το 2018 και μετά.

Πάντα στο τραπέζι η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες

Στις πρόσφατες δηλώσεις του επικεφαλής του Eurogroup T. Βίζερ ο Ευρωπαίος αξιωματούχος ανέφερε μία αγαπημένη φράση των κυβερνητικών στελεχών στην Αθήνα σημειώνοντας ότι «η Ελλάδα περνάει την κλειστή στροφή» αφήνοντας να εννοηθεί ότι η χώρα βρίσκεται λίγο πριν την τελική φάση που θα οδηγήσει στην ανάκαμψη και σε μέτρα διευθέτησης του χρέους. Πάντα όμως υπό την προϋπόθεση της ολοκλήρωσης των μεταρρυθμίσεων που ορίζονται από τα Μνημόνια τα οποία έχει υπογράψει η κυβέρνηση με τους δανειστές.

Αντίστοιχα το Μέγαρο Μαξίμου δίνει έμφαση ότι σε αυτή είναι η τελευταία δύσκολη αξιολόγηση και πως ο Πρωθυπουργός μπορεί «να μην φορέσει γραβάτα» για την άμεση διευθέτηση του χρέους αλλά καλλιεργείται η ελπίδα ότι μετά την επίσκεψη Ομπάμα και την ομιλία του απερχόμενου Προέδρου των ΗΠΑ στην Αθήνα, ο Αλέξης Τσίπρας πρέπει να προετοιμάζεται για θετικές εξελίξεις όσον αφορά το ελληνικό χρέος. Αν και ο Β. Σόιμπλε με τις επαναλαμβανόμενες δηλώσεις του κόβει τις ελπίδες για διευθέτηση του ελληνικού χρέους, η ελληνική κυβέρνηση δεν χάνει τις ελπίδες της και φαίνεται να τα δώσει όλα μέχρι τέλους προκειμένου να καταγράψει μία μικρή νίκη στο θέμα του χρέους πριν τα τέλη του 2016. Σε αντίθετη περίπτωση οι προοπτικές που ανοίγονται για την χώρα δεν θα απέκλειαν ακόμα και το ενδεχόμενο των εκλογών μέχρι τον Μάρτιο.

Το Μέγαρο Μαξίμου επιδιώκει να αξιοποιήσει το Momentum της επίσκεψης του Μπ. Ομπάμα στην Αθήνα για να πάρει μία θετική δήλωση από το Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου

Στους κυβερνητικούς κύκλους κατά την διάρκεια της διαπραγμάτευσης δεν ακούγεται η λέξη «εκλογές». Το Μέγαρο Μαξίμου μετά τον πρόσφατο ανασχηματισμό έχει δείξει τις προθέσεις του: το επιτελείο του Πρωθυπουργού και τα περισσότερα μέλη του υπουργικού συμβουλίου επιθυμούν να ολοκληρώσουν την διαπραγμάτευση από την οποία θα επιδιώξουν να «σώσουν ότι σώζεται» κυρίως στον τομέα των εργασιακών όπου το ΔΝΤ πιέζει για ανατροπές στον τομέα των εργασιακών σχέσεων και των δικαιωμάτων των εργαζομένων, προκειμένου να εξασφαλίσει μία ευνοϊκή ρύθμιση για το χρέος που θα ανοίξει την συζήτηση για την συνολική διευθέτηση του ελληνικού χρέους από τους δανειστές. Για τον σκοπό αυτό επελέγησαν υπουργοί που σε καίρια υπουργεία όπως ο Γ. Σταθάκης ή ο Δ. Παπαδημητρίου, που έχουν ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με την αγορά προκειμένου να προωθηθούν επενδύσεις στην χώρα και να ανοίξουν θέσεις εργασίας.

Το Μέγαρο Μαξίμου επιδιώκει να αξιοποιήσει το Momentum της επίσκεψης του Μπ. Ομπάμα στην Αθήνα για να πάρει έστω και μία θετική δήλωση από το Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου για το χρέος, την οποία θα εμφανίσει ως σημαντική πολιτική νίκη της Αθήνας. Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση επιδιώκει να κερδίσει πολιτικό χρόνο ακολουθώντας την τακτική του «αριστερού success story» όπου θα παρουσιάζονται τα μακροοικονομικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας δίνοντας την ελπίδα ότι έρχεται σύντομα η ανάπτυξη.

Στα «ανώτερα κλιμάκια», πέραν ελαχίστων εξαιρέσεων, φαίνεται ότι έχουν αποφασίσει να παραμείνουν στην κυβέρνηση όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα μπορούν

Παράλληλα το Μ. Μαξίμου έχει επενδύσει στην μάχη με την διαφθορά αφού ανοίγει μέτωπα από την μία πλευρά στον χώρο του ποδοσφαίρου και από την άλλη με τους Έλληνες φοροφυγάδες προσπαθώντας να αλλάξει την ατζέντα και να τονίσει την διαχωριστική γραμμή με τα κόμματα του παλαιού πολιτικού συστήματος. Την επόμενη περίοδο αναμένεται να ανακινηθεί ξανά το θέμα των διαφόρων λιστών από το εξωτερικό όπου κυκλοφορούν φήμες ότι περιλαμβάνονται σημαντικά πολιτικά πρόσωπα και συγγενείς τους σε αυτούς που έβγαλαν καταθέσεις στο εξωτερικό μετά το 2010.

Στα ανώτερα κομματικά και κυβερνητικά κλιμάκια, πέραν ελαχίστων εξαιρέσεων (ομάδα στελεχών των 53+, Ν. Φίλης και Π. Σκουρλέτης), φαίνεται ότι έχουν αποφασίσει να παραμείνουν στην κυβέρνηση όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα μπορούν μέχρι το 2019, δεδομένων των πολιτικών συνθηκών που επικρατούν στην χώρα. Το χαρτί των εκλογών όμως κρατιέται από το Μ. Μαξίμου για να τραβηχτεί εάν χρειαστεί, την κατάλληλη στιγμή. Από τρείς παράγοντες θα κριθεί το ενδεχόμενο να στηθούν κάλπες εντός του 2017 και πιθανότατα μέχρι τον Μάρτιο οπότε και ολοκληρώνεται το χρονικό διάστημα όπου θα μπορούσαν να γίνουν εκλογές με λίστα, όπως υποστηρίζουν κυβερνητικά στελέχη.

• Από την στάση των εταίρων: εάν διαφανεί ότι οι δανειστές επιμείνουν στην αλλαγή των εργασιακών σε σημείο που δεν θα μπορεί να δικαιολογήσει η κυβέρνηση την στάση της σε συνδυασμό με την απειλή του «κόφτη» το 2017 και χωρίς να υπάρχει φως στο τούνελ του ελληνικού χρέους, τότε ενδέχεται η κυβέρνηση να καταφύγει σε εκλογές προκειμένου να διασώσει ότι μπορεί από την στήριξη του εκλογικού σώματος κάνοντας ηρωική έξοδο μέσω κάλπης. Σε μία τέτοια περίπτωση αναμένεται να υπάρχουν πολιτικές εξελίξεις στην χώρα μέχρι τον Μάρτιο σύμφωνα με συνταγματολόγους, λήγει το 18μηνο για την λίστα από τις τελευταίες εκλογές. Διαφορετικά, μετά τον Μάρτιο αναμένεται να υπάρξουν διαφοροποιήσεις από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ στο εσωτερικό της ΚΟ λόγω της εκλογής με σταυρό, όποτε γίνουν οι εκλογές.
• Από την αντίδραση της κοινωνίας: πυκνώνουν οι αντιδράσεις κοινωνικών ομάδων κατά της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ. Στις πρόσφατες εκδηλώσεις για το Πολυτεχνείο οι κομματικές οργανώσεις του ΣΥΡΙΖΑ δέχτηκαν επιθέσεις από πολίτες σε όλη την επικράτεια με αποτέλεσμα να μην μπορούν να διαδηλώσουν . Αντίστοιχα από τον Ιανουάριο αναμένεται να ξεκινήσουν κινητοποιήσεις οι αγρότες και οι ελεύθεροι επαγγελματίες ενώ ο νέος συνδικαλιστικός νόμος ενδέχεται να ξαναζωντανέψει τα συνδικάτα στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα που ετοιμάζονται για κινητοποιήσεις μαζί με τις οργανώσεις των συνταξιούχων.
• Από την ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ: αντιδράσεις βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ υπό την πίεση των κοινωνικών αντιδράσεων ενδέχεται να προκαλέσουν προβλήματα στην ΚΟ του κόμματος. Σε μια τέτοια περίπτωση που ενδέχεται να λάβει χώρα κατά την διάρκεια ψήφισης των εργασιακών η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί μετά τις γιορτές, θα προκαλέσει ντόμινο αντιδράσεων που πιθανολογείται ότι θα καταλήξουν σε εκλογές μέχρι τον Μάρτιο της επόμενης χρονιάς.

Εν αναμονή του stuff level agreement

Κείμενο θέσεων των τεσσάρων θεσμών για όλα τα θέματα της δεύτερης αξιολόγησης και όχι κείμενο συμφωνίας περιμένει να πάρει στα χέρια της η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα μέσα στις επόμενες ώρες. Το περιεχόμενό του, θα κρίνει το κατά πόσο υπάρχουν πιθανότητες ολοκλήρωσης της διαπραγμάτευσης μέχρι τις 5 Δεκεμβρίου –ημέρα πραγματοποίησης του Eurogroup- χωρίς η κυβέρνηση να χρειαστεί να κάνει σημαντικές υποχωρήσεις σε κρίσιμα θέματα και ειδικά στα εργασιακά. Η κυβέρνηση φοβάται τη «σύγκρουση» απόψεων μεταξύ των θεσμών και τις απαιτήσεις που θα εγείρει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προκειμένου να πει το «ναι» για να κλείσουν τα κρίσιμα θέματα. Κυβερνητικές πηγές, έλεγαν χθες ότι προς το παρόν δεν έχουν τεθεί θέμα ασφαλιστικού από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, δεν αποκλείουν όμως να βρεθεί η ελληνική ομάδα προ δυσάρεστων εκπλήξεων. Ειδικά στα ζητήματα που παρατηρείται διάσταση απόψεων, οι θεσμοί έχουν τη λογική να συμβιβάζονται πρώτα μεταξύ τους κλείνοντας σε μέτρα που είναι εις βάρος της ελληνικής πλευράς.

Τελική ημερομηνία «ορόσημο» είναι πλέον η 5η Δεκεμβρίου καθώς για τότε έχει προγραμματιστεί το κρίσιμο Eurogroup. Σε αυτό το διάστημα, οι εκπρόσωποι του κουαρτέτου είναι πιθανό να αποχωρήσουν αλλά και να ξαναέρθουν στην Αθήνα ενώ τίποτα δεν αποκλείει εκτός από το προγραμματισμένο Euroworking Group της 28ης Νοεμβρίου, να υπάρξει και άλλη συνεδρίαση στην προσπάθεια να συμφωνηθούν όλα τα προαπαιτούμενα πριν καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης.

Ειδικά οι εκπρόσωποι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου δεν έχουν ανοίξει ακόμη τα χαρτιά τους για όλα τα εκκρεμή θέματα

Όπως έλεγε χθες αρμόδια κυβερνητική πηγή, με το κείμενο που θα παραδώσουν οι θεσμοί στην ελληνική πλευρά, θα αποκαλυφθούν οι θέσεις τους για όλα τα εκκρεμή ζητήματα της διαπραγμάτευσης. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, ειδικά οι εκπρόσωποι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου δεν έχουν ανοίξει ακόμη τα χαρτιά τους για όλα τα εκκρεμή θέματα κάτι που αναμένεται να συμβεί μέσα στις επόμενες ώρες. Από το πόσο σκληρές θα είναι οι απαιτήσεις των τεσσάρων εκπροσώπων –και ειδικά της Ντέλιας Βελκουλέσκου- θα εξαρτηθεί και το αν θα υπάρξουν πιθανότητες άμεσης ολοκλήρωσης των διαβουλεύσεων τουλάχιστον στα βασικά θέματα. Οι κατ’ ιδίαν διαβουλεύσεις στο Hilton –οι οποίες σταμάτησαν στις 16 Νοεμβρίου με τελευταίο θέμα συζήτησης τον εξωδικαστικό συμβιβασμό των επιχειρήσεων με τους πιστωτές τους- θα επαναληφθούν είτε σήμερα είτε αύριο ανάλογα και με το πότε θα παραδοθεί το κείμενο των θεσμών στην ελληνική κυβέρνηση.

Στο ελληνικό στρατόπεδο, υπάρχει αισιοδοξία ότι θα κλείσει χωρίς «απώλειες» (χωρίς νέα μέτρα) το δημοσιονομικό καθώς η υπέρβαση των εσόδων στο 10μηνο του 2016, φαίνεται να πείθει τους θεσμούς ότι θα εξασφαλίσει πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 0,7-0,8% για το 2016. Αυτό το ποσοστό, αναμένεται να εμφανιστεί και στον κρατικό προϋπολογισμό που κατατίθεται τη Δευτέρα στη Βουλή ενώ αναθεώρηση προς τα πάνω θα υπάρξει και για το ΑΕΠ. Τα εργασιακά, παραμένουν μείζον θέμα καθώς οι θεσμοί επιμένουν στην απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων ενώ δεν δέχονται την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων πριν ολοκληρωθεί το ελληνικό πρόγραμμα (δηλαδή πριν τον Αύγουστο του 2018). Ειδικά για το θέμα των ομαδικών απολύσεων πάντως η αρμόδια Υπουργός Εφη Αχτσίογλου φέρεται να κάνει βήματα υποχώρησης, καθώς ήδη άνοιξε ένα "παράθυρο" με την κατάργηση του υπουργικού βέτο.

Ανοικτό είναι και το θέμα της χρηματοδότησης του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος καθώς δεν αποκλείεται να ζητηθούν από την ελληνική πλευρά «βιώσιμα» μέτρα όπως η κατάργηση φορολογικών εκπτώσεων ή ακόμη και η μείωση του αφορολογήτου για μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr