Φόβοι για νέα ένταση μετά το «ναυάγιο» στο Κραν Μοντανά

Σοβαρές αναμένεται να είναι οι παρενέργειες όχι μόνο για την Κυπριακή Δημοκρατία αλλά για την Ελλάδα από την αποτυχία των συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού στο Κραν Μοντανά.

Με το blame game να έχει ήδη αρχίσει, λίγα μόλις εικοσιτετράωρα μετά την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων και τις γεωτρήσεις για το φυσικό αέριο να ξεκινούν στα κυπριακά τεμάχια τις επόμενες εβδομάδες, έντονοι είναι οι φόβοι ότι η Άγκυρα μπορεί να επιλέξει να κλιμακώσει την ένταση.

Ο Τούρκος πρόεδρος αμέσως μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου των G20 στο Αμβούργο άφησε μετέωρη μια απειλή ότι η Αγκυρα έχει ήδη έτοιμο plan B στην περίπτωση που δεν λυθεί το Κυπριακό.

Παραβιάσεις και τεχνητή ένταση με το βλέμμα στις γεωτρήσεις

Την τελευταία περίοδο, όσο βρίσκονταν σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις στην Ελβετία, οι τουρκικές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου αποτελούσαν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο, ενώ δεν έλειψαν και τα σκηνικά τεχνητής έντασης μετά τις προειδοποιητικές βολές σκάφους του ελληνικού Λιμενικού Σώματος προς τουρκικό φορτηγό ανοιχτά της Ρόδου, το οποίο ήταν ύποπτο για την μεταφορά φορτίου ναρκωτικών.

Εν τω μεταξύ, ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί τόσο στην ελληνική όσο και στην ελληνοκυπριακή πλευρά ο τρόπος με τον οποίο θα αντιδράσει η Τουρκία στην έναρξη των γεωτρήσεων για το φυσικό αέριο που θα ξεκινήσουν τις επόμενες εβδομάδες, καθώς η όξυνση της έντασης μετά την αποτυχία διαπραγματεύσεων αποτελεί πάγια τακτική της Άγκυρας.

Την ίδια στιγμή, με έντονο προβληματισμό έγιναν δεκτές οι δηλώσεις του τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου σύμφωνα με τις οποίες η όποια νέα προσπάθεια εξεύρεσης λύσης θα πρέπει να κινηθεί ενδεχομένως έξω από το πλαίσιο του ΟΗΕ, ένα πλαίσιο που κινείτο στη λογική της διζωνικής-δικοινωτικής ομοσπονδίας. Οι δηλώσεις Τσαβούσογλου δείχνουν να κινούνται πλέον ανοιχτά -και για πρώτη φορά μετά από καιρό- προς την κατεύθυνση μιας λύσης τύπου συνομοσπονδίας.

Σημειώνεται ότι για τις συζητήσεις στο Κραν Μοντανά, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα ενημερώσει την ελληνική Βουλή την ερχόμενη Τρίτη.

Πώς φτάσαμε στο ναυάγιο του Κραν Μοντανά

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, κατά τη διάρκεια των συζητήσεων στο Κραν Μοντανά, η τουρκική πλευρά εμφανίστηκε αδιάλλακτη στο θέμα της παραμονής των τουρκικών στρατευμάτων αλλά και στη διατήρηση του δικαιώματος επέμβασης και των εγγυήσεων για τουλάχιστον 15 χρόνια μέχρι την επανεξέτασή τους.

Όπως ανέφερε το ΡΙΚ αλλά και ο ελληνοκυπριακός Τύπος, μετά τις τοποθετήσεις Μ. Τσαβούσογλου, ο πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης ανακοίνωσε ότι η πρόταση, την οποία είχε υποβάλει και αφορούσε και τις εσωτερικές πτυχές του κυπριακού, αποσύρεται. Οι προτάσεις, επισημαίνεται, είχαν υποβληθεί ως πακέτο με την πρόταση για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις. Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών στο δείπνο εργασίας εμφανιζόταν έτοιμος να συζητήσει τα θέματα των εγγυήσεων, των επεμβατικών δικαιωμάτων και της αποχώρησης του τουρκικού στρατού. Διπλωματικές πηγές ανέφεραν μάλιστα ότι στο 90% του χρόνου, που αναλώθηκε, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου φάνηκε να δείχνει να έχει τη διάθεση συζήτησης αυτών των θεμάτων.

Ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, αρνείτο επίμονα να πει συγκεκριμένα την τοποθέτησή του και επέμενε να αναφέρει ότι, οτιδήποτε είχε να προτείνει η Τουρκία, το έκανε στην κατ'ιδίαν συνάντηση που είχε με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, προσθέτοντας ότι για να πει οτιδήποτε περισσότερο, θα πρέπει ο πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης να δώσει περισσότερα στα υπόλοιπα κεφάλαια.

Τόσο ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, όσο και ο πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης, καλούσαν συνεχώς τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να αναφέρει συγκεκριμένα την πρόταση της 'Αγκυρας για το θέμα των εγγυήσεων και των στρατευμάτων, ωστόσο ο Τούρκος υπουργός δεν τοποθετείτο συγκεκριμένα. Ο κύριος Γκουντέρες, σύμφωνα πάντα με τις δημοσιογραφικές πληροφορίες των απεσταλμένων των ελληνοκυπριακών μέσων ενημέρωσης, ανέφερε ότι η Τουρκία συμφωνεί να καταργηθούν τα επεμβατικά δικαιώματα και να αποσυρθεί στρατός από τη μέρα της λύσης.

«Αν είστε... καλά παιδιά»

Οι αναφορές Γκουντέρες προκάλεσαν την έντονη αντίδραση του κυρίου Τσαβούσογλου, ο οποίος είπε ότι δεν είναι αυτές οι θέσεις της Τουρκίας και ότι δεν ανέφερε κάτι τέτοιο στη συνάντηση που είχε μαζί του. Θέση της Τουρκίας, είπε, είναι να συνεχιστούν οι εγγυήσεις και τα επεμβατικά δικαιώματα και να γίνει αναθεώρηση σε 15 χρόνια. Μάλιστα, πηγές αναφέρουν πως ο κύριος Τσαβούσογλου είπε χαρακτηριστικά: «Αν είστε καλά παιδιά, ίσως να υπάρξει αναθεώρηση σε 13 χρόνια». Για το θέμα του τουρκικού στρατού ο κύριος Τσαβούσογλου ανέφερε ότι θέση της Τουρκίας είναι η παραμονή του σε συμφωνημένους αριθμούς.

Σύμφωνα με τους απεσταλμένους του ΡΙΚ δεν υπήρξε καμιά απολύτως μετακίνηση της τουρκικής πλευράς στο θέμα των επεμβατικών δικαιωμάτων και της αποχώρησης του τουρκικού στρατού.

Σε ό,τι αφορά τα επεμβατικά δικαιώματα η θέση της τουρκικής πλευράς ήταν να υπάρξει αναθεώρηση ύστερα από 15 χρόνια, ενώ για το θέμα του τουρκικού στρατού αναφέρονται σε μείωση σε συμφωνημένα πλαίσια. Μετέδωσαν, επίσης, ότι στο εδαφικό η τουρκική πλευρά, φερόταν διατεθειμένη μόνο για επιστροφή μέρους της Μόρφου, ενώ αξίωσε πρωτογενές δίκαιο και ίση μεταχείριση Τούρκων και Ελλαδιτών πολιτών, μετά τη λύση. Επίσης, σύμφωνα με τους απεσταλμένους του ΡΙΚ η τουρκική πλευρά δεν έδωσε γραπτώς τις προτάσεις της.

Blame game από τον Τσαβούσογλου

Οι προσπάθειες για δίκαιη μόνιμη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού στο Κραν Μοντανά έληξαν χωρίς αποτέλεσμα, δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Ο Τούρκος υπουργός ανέφερε ότι η ελληνική και η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν υποχώρησαν από τη θέση για μηδέν στρατό και μηδέν εγγυήσεις, κάτι που δεν είναι αποδεχτό από την τουρκική πλευρά. «Από την πρώτη μέρα μέχρι την τελευταία κράτησαν αυτή τη στάση», είπε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών και προσέθεσε ότι δεν είδαν φως προσέγγισης γι’ αυτό και δεν ήρθαν ούτε και οι πρωθυπουργοί σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου επισήμανε ότι τώρα θα αξιολογήσουν την κατάσταση και θα αποφασίσουν ποια θα είναι τα επόμενα βήματα. Παρότι, είπε, δεν θέλει να κατηγορήσει καμία πλευρά αυτή την ώρα, ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια της διαδικασίας δυστυχώς υπήρξαν πολιτικά παιχνίδια και διαρροή εγγράφων.

Ανέφερε ότι τα τελευταία 15 χρόνια, από τη μέρα που το κόμμα του ήρθε στην εξουσία μέχρι σήμερα συνέβαλε για να βρεθεί λύση, ενώ υπενθύμισε και ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά είχε απορρίψει το σχέδιο Ανάν. Ο Τούρκος υπουργός είπε ότι είχε εκτιμηθεί η εποικοδομητική στάση της Τουρκίας και πως η τουρκική πλευρά είχε κάνει αυτό που της αναλογεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. «Δυστυχώς, παρ’ όλες τις προσπάθειες, δεν φτάσαμε σε αποτέλεσμα», ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι έχει αποκαλυφθεί ότι είναι αδύνατη η εξεύρεση λύσης στο πλαίσιο των παραμέτρων των καλών υπηρεσιών του ΟΗΕ. Όπως είπε, δεν έχει κανένα νόημα να επιμένουν σε αυτές τις παραμέτρους, προσθέτοντας ότι θα γίνει λεπτομερής ενημέρωση της τουρκικής κυβέρνησης, του Προέδρου και του πρωθυπουργού και θα γίνουν οι αναγκαίες αξιολογήσεις.

Ο Τούρκος υπουργός, ερωτηθείς από το πρακτορείο Anadolu αν η διαρροή εγγράφων από την ελληνοκυπριακή πλευρά συνέβαλε στην αποτυχία, είπε πως δεν θέλει να αρχίσει τις κατηγορίες με το που ολοκληρώθηκε η διάσκεψη, ωστόσο ανέφερε πως υπήρξαν πολύ αρνητικά βήματα, όπως πολιτικά παιχνίδια και διαρροή εγγράφων. Σημείωσε ότι η τουρκική πλευρά τήρησε μια στάση που της ταιριάζει, είπε αυτό που ήθελε, αυτό που δεν ήθελε, έθεσε καθαρά τις «κόκκινες» γραμμές της και έδειξε ελαστικότητα στα θέματα που μπορούσε. Σε ό,τι αφορά τη στρατηγική που θα ακολουθηθεί από εδώ και πέρα, ο Τούρκος υπουργός είπε ότι τώρα θα γίνει αξιολόγηση τόσο με τον Τούρκο Πρόεδρο όσο και με τον Τούρκο πρωθυπουργό. Ανέφερε ότι άλλωστε αύριο θα πάει στο Αμβούργο για τη σύνοδο της G20. Όπως είπε, θα γίνει αξιολόγηση και με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη και την τουρκοκυπριακή αντιπροσωπεία και μετά θα ανακοινώσουν τι θα κάνουν.

Σε ερώτηση για το ποια ήταν η στάση της ελληνοκυπριακής και της ελληνικής πλευράς, ο Τούρκος υπουργός είπε ότι δυστυχώς στο θέμα των εγγυήσεων και του στρατού, της θέσης μηδέν εγγυήσεων και μηδέν στρατός δεν είδαν καμιά αλλαγή. «Επομένως η πλήρης αποχώρηση του τουρκικού στρατού από το νησί και η κατάργηση των τουρκικών εγγυήσεων δεν ήταν μια προσέγγιση που μπορούσε να γίνει αποδεκτή ούτε από την τουρκοκυπριακή πλευρά ούτε και από εμάς και τήρησαν την ίδια στάση από την πρώτη μέρα μέχρι την τελευταία», ανέφερε. Σε άλλη ερώτηση ο Τούρκος υπουργός είπε ότι από την αρχή είπαν πως αυτή είναι η τελευταία διάσκεψη, λέγοντας πως αν και η διάσκεψη της Γενεύης ήταν για εκείνους τελευταία διάσκεψη, αλλά έδωσαν μια τελευταία ευκαιρία. Ο Τούρκος υπουργός είπε ότι ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ έδωσε τέλος σε αυτή τη διαδικασία, προσθέτοντας ότι δεν είδε φως προσέγγισης. Επισήμανε πως αν υπήρχε προσέγγιση θα καλούσαν και τον πρωθυπουργό να έρθει στο Κραν Μοντανά, αλλά επειδή δεν δημιουργήθηκε ένα περιβάλλον για να έρθει εδώ, δόθηκε τέλος. «Τι θα γίνει από εδώ και πέρα και ποια βήματα θα κάνουμε, όπως είπα και προηγουμένως εμείς ως Τουρκία, θα κάνουμε τις αξιολογήσεις μας και θα διαβουλευθούμε και με την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου και θα λάβουμε την απόφαση μαζί για το ποια βήματα θα λάβουμε», υπογράμμισε.

Και στο βάθος οι.... γεωτρήσεις

Πλέον τα βλέμματα όλων τις επόμενες ημέρες στρέφονται στις γεωτρήσεις που αναμένεται να ξεκινήσουν εντός του Ιουλίου στην κυπριακή ΑΟΖ και ειδικότερα στο τεμάχιο 11 από την TOTAL. Θα ακολουθήσουν και άλλες γεωτρήσεις εντός του 2018 στο τεμάχιο 6.

Tο ενδεχόμενο να έρθει ένταση μαζί με την έναρξη των γεωτρήσεων είχε επισημάνει ο ηγέτης των τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακιντζί από τον περασμένο Μάιο.

«Θέλω να πω ότι οι επόμενες βδομάδες είναι πολύ σημαντικές. Τον Ιούλιο μαζί με τις γεωτρήσεις για το φυσικό αέριο θα έρθει και ένταση, άλλωστε άρχισε από τώρα. Ωστόσο μπορούμε να μετατρέψουμε την Ανατολική Μεσόγειο σε περιοχή ειρήνης και σταθερότητας» είχε αναφέρει τότε ο Ακιντζί.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr