Μία άλλη διάσταση για την Αγία Σοφία, πέρα από την πολιτική, δίνουν οι ιστορικοί τέχνης και οι συντηρητές οι οποίοι όπως αναφέρουν οι New York Times ανησυχούν ότι θα χάσουν την πρόσβαση τους για μελέτη και έρευνα, εάν το μνημείο γίνει λειτουργικό τζαμί. Παράλληλα, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, οι τουριστικές εταιρείες και οι αρχές της πόλης φοβούνται ότι οι επισκέπτες θα αποτραπούν από το να έρθουν, καθώς το μνημείο είναι ο πιο δημοφιλής τουριστικός χώρος στην Τουρκία, με 3,7 εκατομμύρια επισκέπτες πέρυσι.
"Ενδιαφέρομαι περισσότερο να διατηρήσω την Αγία Σοφία ως πολιτιστικό θησαυρό", δήλωσε η Zeynep Ahunbay, αρχιτέκτονας-συντηρητής που εργάστηκε στην επιστημονική επιτροπή για την Αγία Σοφία για 25 χρόνια. "Ο καλύτερος τρόπος για να την διατηρήσετε και να την παρουσιάσετε είναι με τη λειτουργία ως μουσείο".
Η μεγαλύτερη ανησυχία είναι τι θα συμβεί στα ασύγκριτα μεσαιωνικά ψηφιδωτά, μεταξύ των οποίων απεικονίσεις του Χριστού, της Παναγίας και του Ιωάννη του Βαπτιστή, μαζί με σπάνια πορτραίτα αυτοκρατορικών μορφών, όπως ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Ι και η αυτοκράτειρα Ζωή.
Τα μωσαϊκά ασπρίστηκαν για περισσότερο από πέντε αιώνες κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας - η απεικόνιση της ανθρώπινης μορφής που θεωρείται ειδωλολατρία - και αποκαλύφθηκαν και αποκαταστάθηκαν μόνο όταν η Αγία Σοφία μετατράπηκε σε μουσείο τη δεκαετία του 1930.
"Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί στα ψηφιδωτά και τις τοιχογραφίες", δήλωσε ο Faruk Pekin, ιδρυτής της Fest Travel, που ειδικεύεται στις πολιτιστικές εκδρομές και οδήγησε 80 νυχτερινές περιηγήσεις στην Αγία Σοφία πέρυσι.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μια από τις απολαύσεις της περιήγησης στο κτίριο τη νύχτα, είπε, ήταν ότι ο θόλος φαίνεται ακόμη μεγαλύτερος και τα χρυσά ψηφιδωτά λάμπουν πιο λαμπρά στο σκοτεινό φως. Οι επισκέπτες πληρώνουν διπλά για τη νυχτερινή περιοδεία και οι περισσότεροι πελάτες του είναι Τούρκοι, είπε.
Εάν το μουσείο γίνει τζαμί, τα μωσαϊκά θα πρέπει να καλυφθούν κατά τη διάρκεια μουσουλμανικών προσευχών κατά κάποιον τρόπο. Τουρίστες και μη μουσουλμάνοι μπορεί να περιορίζονται σε ορισμένες περιοχές, είπε.
"Ακόμη ελπίζω να μην συμβεί αυτό", πρόσθεσε.
Επικίνδυνα "παιχνίδια" του Ερντογάν για να δείξει ότι είναι ακόμη "αφεντικό" της Κωνσταντινούπολης
Όπως αναφέρουν οι NYT, από τότε που χτίστηκε τον 6ο αιώνα, αλλάζοντας χέρια από αυτοκρατορία σε αυτοκρατορία, η Αγία Σοφία υπήρξε βυζαντινός καθεδρικός ναός, τζαμί κάτω από τους Οθωμανούς και τελικά μουσείο.
Τώρα ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κάνει κινήσεις για να την μετατρέψει σε τζαμί, εκπληρώνοντας ένα όνειρο για τον εαυτό του, τους υποστηρικτές του και τους συντηρητικούς μουσουλμάνους πολύ πέρα από τις ακτές της Τουρκίας - αλλά απειλεί να πυροδοτήσει διεθνείς αντιδράσεις.
Η ίδια η ιδέα της αλλαγής της κατάστασης του μνημείου έχει κλιμακώσει τις εντάσεις με τον μακροχρόνιο αντίπαλο της Τουρκίας, την Ελλάδα.
Οι αντίπαλοι του Ερντογάν λένε ότι έθετε το ζήτημα της αποκατάστασης της Αγίας Σοφίας ως τζαμιού κάθε φορά που αντιμετώπιζε πολιτική κρίση, χρησιμοποιώντας την για να προκαλέσει τους υποστηρικτές της εθνικιστικής και συντηρητικής θρησκευτικής του βάσης.
Ωστόσο, δεδομένης της σοβαρότητας των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο Ερντογάν μετά από 18 χρόνια στο τιμόνι της τουρκικής πολιτικής, μπορεί να υπάρχει σοβαρότερος λόγος από ποτέ, για να ληφθεί σοβαρά υπόψη αυτή η συζήτηση. Έχοντας χάσει την Κωνσταντινούπολη στις τοπικές εκλογές πέρυσι, ο Πρόεδρος της Τουρκίας βλέπει τη θέση του κόμματός του να μειώνεται εκλογικά, καθώς η πανδημία Covid-19 έχει ανατρέψει μια ήδη ευάλωτη οικονομία.
Μετά την ήττα από τον Ιμάμογλου και περισσότερα από 25 χρόνια από τότε που έγινε δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, ο Ερντογάν εργάζεται για να αφήσει την σφραγίδα του στην αγαπημένη του πόλη. Καθαρίζει τον Κόλπο, έχτισε γέφυρες και σήραγγες στα διάσημα νερά και τοποθέτησε νέα τζαμιά στα πιο γνωστά σημεία.
Οι Τούρκοι καταγράφουν με υπερηφάνεια ότι οι Οθωμανοί ηγέτες αφιερώθηκαν στο μεγάλο κτίριο, αναθέτοντας στους καλύτερους αρχιτέκτονες να το διακοσμήσουν. Προστέθηκαν μιναρέδες και αργότερα ο μεγάλος Οθωμανός αρχιτέκτονας Σινάν έχτισε τεράστια στηρίγματα για να αποτρέψει το τείχος να λυγίσει κάτω από το βάρος του θόλου, ο οποίος υπέστη ζημιές σε σεισμούς.
Με την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το καθεστώς της Αγίας Σοφίας άλλαξε ξανά. Ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ιδρυτής της σύγχρονης κοσμικής δημοκρατίας της Τουρκίας, τερμάτισε το ρόλο της θρησκείας στο κράτος. Οι βυζαντινές εκκλησίες, συμπεριλαμβανομένης της Αγίας Σοφίας, μετατράπηκαν σε μουσεία, τερματίζοντας τη θρησκευτική τους λειτουργία και ανοίγοντάς τις για τουρισμό, συντήρηση και μελέτη.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Όμως οι υποστηρικτές του Ερντογάν μιλούν για το κτίριο ως τον τρίτο ιερότερο χώρο στο Ισλάμ, μετά το Μεγάλο Τζαμί της Μέκκας και το Τζαμί Al-Aqsa στην Ιερουσαλήμήμ. Ο Ερντογάν, ο οποίος προέρχεται από μια συντηρητική μουσουλμανική παράδοση, έχει επιβλέψει μια σταθερή απομάκρυνση των κοσμικών κανόνων της δημοκρατίας του Ατατούρκ, με μια συντονισμένη προσπάθεια αναβίωσης της δόξας της οθωμανικής εποχής.
Στα τέλη Μαΐου, έδωσε το ισχυρότερο σήμα του στην Αγία Σοφία, καθώς άνοιξε - εξ αποστάσεως, λόγω του κορονοϊού - μια τελετή για να τιμήσει την 567η επέτειο της κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης από τον μουσουλμανικό στρατό.
Για πρώτη φορά, σε περισσότερα από 80 χρόνια, ένας ιμάμης καθισμένος σε μοκέτα μποστά από ένα αντίγραφο του Κορανίου απαγγέλλει τον στίχο που είναι γνωστός ως η κατάκτηση surah, η οποία γιορτάζει τη Συνθήκη του Hudaibiyah μεταξύ των λαών της Μέκκας και της Μεδίνα. Η απαγγελία αναστάτωσε πολλούς. Το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας, το οποίο βλέπει τον εαυτό του ως κληρονόμο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας - που ήταν Ελληνόφωνη και Χριστιανική - το κατήγγειλε ως απαράδεκτο και παραβίαση του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας ως μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς υπό την ΟΥΝΕΣΚΟ.
Ο οικουμενικός πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης, Βαρθολομαίος, ο οποίος είναι ο πνευματικός ηγέτης της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας από την έδρα του στην Κωνσταντινούπολη, δήλωσε ότι η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί θα απογοητεύσει εκατομμύρια Χριστιανούς σε όλο τον κόσμο και θα διαιρέσει τους Μουσουλμάνους και τους Χριστιανούς.
"Το θεωρούμε επιζήμιο", είπε σε μια ομιλία την περασμένη εβδομάδα, "για την Αγία Σοφία, η οποία, λόγω της αφοσίωσής της στη Σοφία του Θεού, είναι ένα σημείο συνάντησης και μια πηγή γοητείας για τους πιστούς και των δύο θρησκειών, γίνετε τον 21ο αιώνα αιτία αντιπαράθεσης και σύγκρουσης".
Προέτρεψε τους Τούρκους να τιμήσουν αυτό που χαρακτήρισε ως υποχρέωσή τους στον κόσμο. "Ο τουρκικός λαός έχει τη μεγάλη ευθύνη και την υψηλότερη τιμή να αναδείξει την καθολικότητα αυτού του εξαιρετικού μνημείου", είπε.
Ο Μάικ Πομπέο προέτρεψε την Τουρκία να σεβαστεί τις διαφορετικές παραδόσεις και θρησκείες της ιστορίας της Τουρκίας και να διατηρήσει την Αγία Σοφία ως μουσείο προσβάσιμο σε όλους.
Ωστόσο, πολλοί στην Τουρκία βλέπουν ολόκληρη τη συζήτηση ως πολιτικό τέχνασμα του Ερντογάν να παραμείνει μπροστά από τους πολλούς αντιπάλους του, ειδικά καθώς πρώην μέλη του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του έχουν αποκοπεί και σχηματίζουν τα δικά τους πολιτικά κόμματα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Το έχει κάνει εθνικιστικό ζήτημα, χτυπώντας την Ελλάδα για παρέμβαση στις υποθέσεις της χώρας του και επιμένοντας ότι η Τουρκία προχωρά σύμφωνα με το νόμο.
Ο σύμμαχος του εθνικιστικού συνασπισμού Devlet Bahceli είπε σε μια ομιλία την ίδια ημέρα: "Η Αγία Σοφία είναι το τζαμί κατάκτησης του μουσουλμανικού τουρκικού έθνους. Αυτή η αλήθεια δεν θα αλλάξει. "
Ένα πρώην μέλος του υπουργικού συμβουλίου του Ερντογάν, ο Ερτουγκρούλ Γκούνι, ο οποίος υπηρέτησε ως υπουργός Πολιτισμού για πέντε χρόνια, είπε ότι ο Ερντογάν προκαλεί αντιπαραθέσεις για την Αγία Σοφία μόνο για να δείξει ότι είναι ακόμα κύριος της Κωνσταντινούπολης μετά την εκλογική του ήττα.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Ο Ραφίνια κατηγορεί τη Disneyland για ρατσισμό: "Αγνοήσατε τον γιο μου επειδή δεν είναι λευκός" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x337/3,0,604,337/crop/both/40/40acc6894ba54e338b97b0cd161fa7cd.png?quality=60&404=default&v=2)
![Συγκέντρωση στο Σύνταγμα για την τραγωδία των Τεμπών - Το κάλεσμα της Μαρίας Καρυστιανού [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x440/0,60,608,301/crop/both/95/95905c61d07c4948b4ca24dc15f2bdd2.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Διαδηλώσεις έξω από τη ΔΕΘ: Ακρίβεια, στεγαστικό και Γάζα στην πρώτη γραμμή [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x406/0,118,608,359/crop/both/ad/adcdf7cd67f94abaaa9adf18859b6023.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Καιρός: Εβδομάδα με καλοκαιρινές θερμοκρασίες και ισχυρά μελτέμια στο Αιγαίο [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,31,608,372/crop/both/42/42351441ffbc4bf88caadd1f26fc5250.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Γάζα: Ο ισραηλινός στρατός ισοπέδωσε άλλα δύο πολυώροφα κτίρια μετά από εντολή εκκένωσης [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x456/0,70,608,411/crop/both/86/863eda71805d46a7afcdacbd8c4496e7.jpg?quality=60&404=default&v=2)
!["Περιστατικό ομηρίας" στη ΔΕΘ: Η εντυπωσιακή άσκηση των ΕΚΑΜ [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/crop/both/27/272328911f584fa7bf9a54f10158bee8.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![H περιοδεία Μητσοτάκη στη ΔΕΘ: Mπίρα, φόρμουλα, μπιλιάρδο, φανέλες και μια ερώτηση στην Τεχνητή Νοημοσύνη [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x413/15,64,598,391/crop/both/0e/0effdd0733f54f32a47d131784850c2c.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ο Μίλτος Πασχαλίδης γιόρτασε "30 χρόνια τραγούδια" στο κατάμεστο Ηρώδειο [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x426/0,83,492,359/crop/both/63/63c952af2dcd487e9ce2dc44dc0b1289.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![LAComics Festival: Για 7η χρονιά στη Λάρισα το μεγάλο διεθνές φεστιβάλ κόμικ [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/6a/6ac3d54decf3450d9578e779d782f8f2.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Με παλαιστινιακή σημαία στο πέτο ο Γιώργος Λάνθιμος στο Φεστιβάλ της Βενετίας [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,11,608,352/crop/both/bc/bc96c6ed6c1c4f5cb82358bef82bd8dd.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Η θρυλική "οικία Κοκοβίκου" μεταμορφώνεται και γίνεται χώρος προβολής ταινιών του ελληνικού κινηματογράφου [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x315/0,14,608,255/crop/both/6b/6b216d603f914ff3a4f8d89331416c7b.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σοφία Σεϊρλή: Ποια ήταν η σπουδαία ηθοποιός και σεναριογράφος που πνίγηκε στους Φούρνους Ικαρίας [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x422/0,19,608,260/crop/both/51/516433c0bba84ff9bf750eca9124ca4e.jpg?quality=60&404=default&v=2)
