Ο Δημήτρης Καραντζάς μιλά για τα "Κύματα" και τη ζόρικη εφηβεία

Τα Κύματα αφηγούνται την ιστορία μιας παρέας φίλων, από την πρώτη μέρα του σχολείου έως τη δύση της ζωής τους. Έξι φίλοι που μεγαλώνουν με διαφορετικά όνειρα, διαφορετικούς στόχους, ερωτεύονται, απογοητεύονται, ξαναπροσπαθούν, βιώνουν την απώλεια, ματώνουν και θριαμβεύουν άδοξα και ένδοξα. Άλλοτε ακολουθώντας την «άμπωτη» και άλλοτε την «παλίρροια» του λόγου, το κείμενο μιλά για τη φιλία, τον έρωτα, τη διαφορετικότητα, τη ζωή που περνάει, την απώλεια, την αγωνία της ύπαρξης και της συνύπαρξης· ανησυχίες που όλες ξυπνούν με ορμή στην εφηβεία.

Μιλήσαμε για τα Κύματα με τον σκηνοθέτη της παράστασης Δημήτρη Καραντζά

Γιατί διάλεξες τα Κύματα;

Γιατί τα Κύματα όταν ήμουν σε μετεφηβικό στάδιο, στα 17, 18, στα μοναχικά μου και τα σκοτάδια μου, λειτούργησε παρηγορητικά. Ο τρόπος με τον οποίο η Βιρτζίνια Γουλφ από την αρχή μέχρι το τέλος σαρώνει τις ζωές των ανθρώπων, αλλά στο τέλος συμφιλιώνεται με αυτές. Σου σερβίρει όλη τη στρεβλή πλευρά της ζωής αλλά σε κάνει και να συμφιλιωθείς.

Σήμερα, όταν το ξαναδιαβάζεις;

Ακόμα και σήμερα όταν το διαβάζω ανεβαίνει η θερμοκρασία. Επειδή έχει τον τρόπο αυτά που σκεφτόμαστε που αντιλαμβανόμαστε με την «άκρη του ματιού» να τα κάνει λόγο. Είναι κάτι που δε μπορώ να ξεπεράσω.

Εσύ πως ήσουν σαν έφηβος;

Ήμουνα πολύ κλειστός. Ένιωθα πολύ ξένος, πήγαινα σε ένα ιδιωτικό σχολείο όταν άνθιζε ο νεοπλουτισμός και είχα ζοριστεί πολύ. Ήταν η εποχή που κοιταζόμασταν για να δούμε τι φοράμε. Υπήρχαν και άλλες διαφορές, ήταν αυτοί που έμεναν στο κέντρο και οι άλλοι στα προάστια. Ήταν κάπως έτσι χωρισμένο το σχολείο. Με ελάχιστους ανθρώπους μιλούσα και έτσι άρχισα να διαβάζω. Και αυτό το έκανα μοναχικά. Έβρισκα μια διέξοδο που με ανακούφιζε απίστευτα.

Τι συγγένεια έχεις με τους εφήβους σήμερα;

Δεν ξέρω τι είναι αυτοί οι έφηβοι σήμερα ούτε θα μάθουμε νομίζω. Σε καμία περίπτωση δε θα ήθελα να κάνω μια παράσταση όπου κάποιοι τριαντάρηδες μιμούνται τους εφήβους. Ηλικιακά είμαι κοντά με έναν έφηβο, αλλά είναι μια άλλη γενιά. Υπάρχει χάσμα.

Η εφηβεία είναι μια άγρια περίοδος;

Όταν ζούμε την εφηβεία την περνάμε πολύ πιο άγρια και μοναχικά από αυτό που φαίνεται, από ότι είναι όταν την σκέφτεσαι μετά. Μέσα σε όλο αυτό υπάρχει και μια προσωπική ηρωοποίηση. Νομίζεις ότι μόνο εσύ νιώθεις έτσι, μόνο εσύ καταλαβαίνεις. Αυτό που κάνει η Βιρτζίνια Γουλφ σε αυτό το έργο είναι να φέρνει όλη την ατέλεια μπροστά. Και το χειρίζεται με μαγικό τρόπο. Την έλλειψη ταυτότητας, την σεξουαλική διαφορετικότητα, όλα τα θέματα που ξυπνάνε στην εφηβεία με ορμή και δε σταματούν να μας απασχολούν ποτέ. Από την εφηβεία μέχρι το τέλος της ζωής μας έχουμε την ίδια αγωνία.

Ποιά είναι τα πρόσωπα που συναντάμε στο έργο;

Είναι έξι πρόσωπα, έξι εκφάνσεις ενός όντος που προσπαθεί να κρατηθεί από κάπου. Είναι ο Μπέρναρντ που παρατηρεί την ιστορία. Με κάποιο τρόπο δεν τη ζει. Γιατί το να μπεις στο παιχνίδι είναι πολύ ζόρικο, κάποιες φορές. Είναι κάποιος που δεν έχει καταφέρει να βρει το υλικό του, και τροφοδοτείται από τους έξω. Υπάρχει η Τζίνι που είναι μια φιλάρεσκη κοπέλα. Είναι η πρώτη της οποίας ξυπνάει ησεξουαλικότητα. Και αυτό το μοτίβο ακολουθεί σε όλη της τη ζωή. Ζει αλλάζοντας ερωτικούς συντρόφους. Με συγκινεί, γιατί η Βιρτζίνια Γουλφ με την ακρωτηριασμένη σεξουαλικότητα γράφει αυτό τον χαρακτήρα. Υπάρχει η Ρόντα, που φτιάχνει ένα παράλληλο σύμπαν για να αντιμετωπίσει το υπαρκτό και στο τέλος αυτοκτονεί, ένας χαρακτήρας που μοιάζει πολύ με την ίδια τη Βιρτζίνια Γουλφ. Είναι η Σούζαν που αποστρέφεται την κοινωνικότητα και στηρίζει τη ζωή της με παιδιά και γάμους. Είναι ο Νέβιλ που είναι ερωτευμένος με τον Πάρσιφαλ από τα χρόνια του σχολείου και ζει όλη του τη ζωή με αυτό τον ιδανικό ας πούμε έρωτα, την ουτοπία και ο Λούις που προορίζεται για μεγάλος στοχαστής και ποιητής και τελικά αναλαμβάνει την εταιρεία του πατέρα του και μέχρι το τέλος της ζωής του πράττει για να γίνει αποδεκτός από τους άλλους.

Ποιοί κρύβονται πίσω από αυτούς τους ήρωες;

Κρύβονται αληθινά πρόσωπα. Πίσω από τον Λούις κρύβεται ο Έλιοτ, πίσω από την Σούζαν, η αδερφή της Βιρτζίνια Γουλφ.

Οι άνθρωποι που γνωρίζονται πολλά χρόνια μπορούν να αποδεχτούν μέχρι τέλους τους φίλους τους; Ή αλλάζουμε και τους αφήνουμε πίσω μας;

Εγώ τους φίλους που έκανα από τότε που έφυγα από το σχολείο, τους θεωρώ και σήμερα οικογένειά μου ακόμα και με τις δυσκολίες του να κάνουμε διαφορετικές επιλογές. Χωρίς αυτούς δε μπορώ να κάνω τίποτα, μαζί τους μπορώ να κάνω τα πάντα.

Τι είναι αυτό που κρατάει τις σχέσεις ζωντανές; Η συναισθηματική σύνδεση ή το να αποδέχεσαι τον άλλο;

Με τους αληθινούς φίλους υπάρχει ένας δεσμός που ακόμα και αν διαφωνήσεις πολύ, αν θυμώσεις, τελικά αποδέχεσαι. Αυτό με παρηγορεί.

Στα Κύματα, τι βλέπουμε στην τελευταία συνάντηση των φίλων;

Στην τελευταία τους συνάντηση, όταν έχει προχωρήσει πολύ η ζωή τους, έχουν χαθεί και ξαναβρεθεί βλέπουμε τον καθένα να προσπαθεί να ακυρώσει και να αποκαθηλώσει τη ζωή του άλλου για να υπάρξει. Και όλο αυτό γίνεται επειδή ο καθένας φέρει το κομμάτι της δικής του αποτυχίας.

Η μεγαλύτερη ήττα αυτών των ηρώων;

Όπως και η ίδια η Βιρτζίνια Γουλφ, δε μπορούν να συμφιλιωθούν με τη ροή της αποτελεσματικότητας, της αποδοτικότητας και του κοινωνικά σωστού. Και αν κάτι τους ενώνει στην ήττα είναι αυτό.

Και ο θρίαμβός τους;

Η περιέργειά τους. Το «ας εξερευνήσουμε». Είναι το μόνο πράγμα που κάνει τη ζωή να συνεχίζεται και τους κρατά ζωντανούς.

Πληροφορίες:

Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

21 Νοεμβρίου 2015 – 22 Απριλίου 2016

Κύματα

Βασισμένο σε αποσπάσματα της μετάφρασης του Άρη Μπερλή.

Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς

Βοηθός σκηνοθέτη, συνεργασία στη διασκευή & οργάνωση παραγωγής: Θεοδώρα Καπράλου

Ηχητική δραματουργία: Δημήτρης Καμαρωτός

Σκηνικά: Κλειώ Μπομπότη

Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη

Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου

Βοηθός ενδυματολόγου: Βασιλική Σουρρή

Βοηθός σκηνογράφου: Στεφανία Ηλέκτρα Πανταβού

Ερμηνεύουν: Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Γιώργος Βουρδαμής-Μαυρογένης, Ιωάννα Πιατά, Ελίνα Ρίζου, Μιχάλης Σαράντης, Αινείας Τσαμάτης

Επιμέλεια μαλλιών: Talkin’ Heads

Παραγωγή: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr