Λεωνίδας Παπαϊωάννου (PwC): Η Ελλάδα μετά την πανδημία - Οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες

"Η Ελλάδα μετά την πανδημία. Οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες. Η αναπτυξιακή εκτόξευση που μπορεί να πυροδοτήσει το Ταμείο Ανάκαμψης και οι κίνδυνοι οπισθοδρόμησης. Πόσο έτοιμη είναι η Ελλάδα για το αναπτυξιακό άλμα, ποιες είναι οι μεταρρυθμίσεις που είναι απαραίτητες και ποιοι κίνδυνοι ελλοχεύουν.”

Η νέα, μετά COVID, πραγματικότητα συμπίπτει με τον διπλό μετασχηματισμό (πράσινο και ψηφιακό) των επιχειρήσεων, της δημόσιας διοίκησης και της κοινωνίας. Σε αυτόν τον κόσμο που αλλάζει καλούμαστε, σήμερα, να αντιμετωπίσουμε σύνθετες προκλήσεις. Πολύ συχνά σε κλίμα αμφισβήτησης και αβεβαιότητας.

Η Ελλάδα μπορεί να εκμεταλλευτεί την συγκυρία και να ξεπεράσει επιτέλους τις παθογένειες του παρελθόντος επενδύοντας σε σχέσεις εμπιστοσύνης και αγαστής συνεργασίας μεταξύ του κράτους, των παραγωγικών φορέων και της κοινωνίας. Ως χώρα έχουμε ανακτήσει ήδη το χαμένο έδαφος στην παγκόσμια αγορά και διαθέτουμε ένα πλεονέκτημα εμπιστοσύνης, το οποίο μπορεί και οφείλει να μετατραπεί σε βιώσιμη ανάπτυξη με την συμμετοχή όλων.

Οι πόροι που έχει εξασφαλίσει η Ελλάδα από το ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ μπορούν να δημιουργήσουν την απαραίτητη ανθεκτικότητα στην οικονομία και να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, υιοθετώντας ένα σύγχρονο και βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο χωρίς ανισότητες και κοινωνικοοικονομικά χάσματα.

Η νέα πραγματικότητα απαιτεί συντονισμένη προσπάθεια, στοχευμένη σε πέντε βασικούς πυλώνες:

Ο 1ος πυλώνας αφορά στην άμβλυνση των γνωσιακών ανισοτήτων και τη κατάρτιση του πληθυσμού βάσει των αναγκών του και των αναγκών της αγοράς. Η επιτάχυνση της ψηφιοποίησης και η ταυτόχρονη επέκτασή της δημιουργεί - πέρα από τις προφανείς ευκαιρίες - τον κίνδυνο όξυνσης των ανισοτήτων αλλά και των πιθανών αποκλεισμών, κοινωνικών και επαγγελματικών, για τους "ψηφιακά αναλφάβητους", ανεξαρτήτως ηλικίας. Ως εκ τούτου, οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης θα πρέπει, κατά προτεραιότητα, να δρομολογηθούν έτσι ώστε να εξασφαλιστεί το απαραίτητο reskilling και upskilling σε όλο το εύρος της κοινωνίας. Ζητούμενο είναι η ισότιμη συμμετοχή όλων στο νέο, ψηφιακό κόσμο, εξασφαλίζοντας πρόσβαση στη γνώση αλλά και ίσες ευκαιρίες απασχόλησης, οικοδομώντας έτσι εμπιστοσύνη και κοινωνική συνοχή.

Ο 2ος πυλώνας αφορά στην μεγέθυνση των ελληνικών επιχειρήσεων και την αναβάθμιση των χαρακτηριστικών τους (ψηφιακών και πράσινων). Το μικρό μέγεθος της μέσης ελληνικής επιχείρησης αποτελεί μειονέκτημα, αφού περιορίζει την πρόσβασή τους στη χρηματοδότηση, στα σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία, σε νέες αγορές και σε εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Οι διαθέσιμοι εθνικοί και ευρωπαϊκοί πόροι θα πρεπει να στηρίξουν τη βιώσιμη μεγέθυνση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την ταυτόχρονη ενίσχυση των ψηφιακών και πράσινων χαρακτηριστικών τους. Για τον μετασχηματισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μπορούν να αξιοποιηθούν είτε συμπράξεις σε συνεργατικά σχήματα με λειτουργική ή γεωγραφική συσχέτιση, είτε συνεργασίες με επιχειρήσεις μεγαλύτερου μεγέθους. Με τον τρόπο αυτό θα αναδειχθούν και τα ουσιαστικά πλεονεκτήματα που εξασφαλίζει η επέκταση σε νέες αγορές, η μεγέθυνση του κύκλου εργασιών, η δομο- λειτουργική ανάπτυξη και η ενίσχυση με εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό.

Άμεσα συνδεδεμένος με το μέγεθος των επιχειρήσεων είναι ο 3ος πυλώνας που αφορά στην εξωστρέφεια. Η εξοικείωση με τα ψηφιακά εργαλεία και την τηλεργασία δημιουργεί ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης ενός εξωστρεφούς μοντέλου λειτουργίας για επιχειρήσεις και εργαζόμενους. Οι νέες συνθήκες διευκολύνουν την επικοινωνία και τη συνεργασία με πελάτες και προμηθευτές στο εξωτερικό. Εξωστρέφεια όμως δεν είναι μόνο επικοινωνία. Απαιτεί ανταγωνιστικά προϊόντα, σταθερή ποιότητα και επαρκή παραγωγική δυναμικότητα. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να καλύψουν τα ελάχιστα απαιτούμενα των αγορών του εξωτερικού και να διαφοροποιηθούν από τον ανταγωνισμό. Τα προγράμματα χρηματοδότησης θα πρέπει να ενισχύσουν τις επιχειρήσεις με δυναμική ανάπτυξης σε νέες αγορές και ταυτόχρονα να επιβραβευσουν τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις που θα διακριθούν.

Ο 4ος πυλώνας αφορά στην ταχεία μετάβαση σε ένα πράσινο παραγωγικό μοντέλο για την οικονομία και την κοινωνία, όπως επιτάσσει η κλιματική αλλαγή. Η ευρωπαϊκή ατζέντα για το κλίμα προτάσσει την "πράσινη μετάβαση" και οι επενδύσεις σε υποδομές, η ανάπτυξη πράσινων τεχνολογιών, αλλά και οι νέοι περιορισμοί (π.χ. στα πλαστικά μιας χρήσης) βρίσκονται στην καρδιά του σχεδίου αυτού. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα δίκτυα μεταφοράς και αποθήκευσης ενέργειας, η ηλεκτροκίνηση και η αντικατάσταση των ρυπογόνων καυσίμων και υλικών θα πρέπει να αντλήσουν σημαντικούς πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ο νέος "πράσινος κόσμος” για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες θα πρέπει να χτιστεί με τρόπο βιώσιμο και φιλοσοφία ενεργειακής εξοικονόμησης.

Τέλος, ο 5ος πυλώνας, που αποτελεί και συνεκτικό κρίκο όλων των παραπάνω, αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους με τη χρηματοδότηση μεταρρυθμίσεων που θα το κάνουν πιο λειτουργικό και φιλικό απέναντι σε πολίτες και επιχειρήσεις. Ήδη, μεσούσης της πανδημίας βιώσαμε τεκτονικές αλλαγές με ψηφιοποίηση και απλοποίηση διαδικασιών οι οποίες υπό άλλες συνθήκες θα απαιτούσαν χρόνια. Και τώρα, με καταλύτη τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης αναπτύσσονται οι κατάλληλες ψηφιακές υποδομές και υπηρεσίες που θα επιτρέψουν την απλούστευση των διαδικασιών, τη μείωση της γραφειοκρατίας και εν τέλει τη βελτίωση της εμπειρίας στη σχέση πολίτη-κράτους.

Συνεπώς, το Ταμείο Ανάκαμψης μπορεί να οδηγήσει στη σύναψη ενός νέου "κοινωνικού συμβολαίου", δίνοντας λύση στη δυσεπίλυτη εξίσωση της νέας πραγματικότητας. Ένα συμβόλαιο που θα βασίζεται στην οικοδόμηση και την αξιοποίηση εμπιστοσύνης ως μοχλού για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς και για το σύνολο της κοινωνίας.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr