Malleus Maleficarum - Το κυνήγι των μαγισσών

"Malleus Maleficarum- Το σφυρί των μαγισσών". Αυτός είναι ο τίτλος του βιβλίου που υπήρξε το απόλυτο best seller του Μεσαίωνα. Είναι ένα οδηγός, με λεπτομέρειες, για το πώς οι πιστοί Χριστιανοί μπορούν να αποκαλύψουν μόνοι τους, την παγκόσμια συνωμοσία των μαγισσών, να ξεσκεπάσουν τις απαίσιες μάγισσες και να τις εξουδετερώσουν. Φυσικά αφού τις βασανίσουν φρικτά και τους αποσπάσουν την ομολογία.

Μόνη λύση και τιμωρία μετά, ο θάνατος των μαγισσών με κάψιμο στην πυρά, αφού σε αντίθετη περίπτωση κινδυνεύει η οικουμένη. Το 1500 όταν το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε είχε ήδη κάνει 8 επανεκδόσεις, πέντε ακόμα μέχρι το 1520 και άλλες 16 μέχρι το 1670. Για να καταλάβετε την επιτυχία του, το βιβλίο του Κοπέρνικου που κυκλοφόρησε εκείνη περίπου την εποχή, χρειάστηκαν πάνω από 20 χρόνια για να κάνει δεύτερη έκδοση.

Συγγραφέας του βιβλίου είναι ο δομινικανός μοναχός και ιεροεξεταστής Χάινριχ Κράμερ, ένας "εμπειρογνώμονας" θα λέγαμε σήμερα των μαγισσών, ένας άνθρωπος μάλλον διαταραγμένος και με πολλές εμμονές (και σεξουαλικές), ο οποίος κωδικοποίησε προγενέστερες ιδέες και ιστορίες για τις μάγισσες και πρόσθεσε πολλές λεπτομέρειες από τη δική του νοσηρή φαντασία. Ο Κράμερ υποστήριξε ότι η μαγεία ασκείται συνήθως από γυναίκες, δηλαδή μάγισσες, επειδή έχει την προέλευσή της στη λαγνεία, η οποία υποτίθεται ότι είναι ισχυρότερη στις γυναίκες. Προειδοποιούσε για παράδειγμα τους αναγνώστες ότι το σεξ μπορούσε να κάνει μια ευλαβή γυναίκα να γίνει μάγισσα και να μαγέψει τον άντρα της. Ένα ολόκληρο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην ικανότητα των μαγισσών να κλέβουν τα πέη των αντρών παρακαλώ.

Στην αρχή, όταν άρχισαν να κυκλοφορούν οι θεωρίες του Κράμερ, η εξουσία- στην περίπτωσή μας μιλάμε για την εκκλησιαστική εξουσία, δηλαδή για την επίσημη Καθολική Εκκλησία- η εξουσία ήταν δύσπιστη απέναντι στις "τρελές ιδέες" του Κράμερ- σήμερα θα μιλούσαμε για μια θεωρία συνωμοσίας αλλά τότε δεν υπήρχε αυτός ο όρος- και πολλοί Ιεράρχες όπως ο επίσκοπος του Μπρίξεν, αντιστάθηκαν στο βιβλίο.

Όμως η αποδοχή του από τον κόσμο, η πίστη του κόσμου στις θεωρίες του Κράμερ, ανάγκασε και την Εκκλησία να υποχωρήσει. Και άρχισε να υιοθετεί τις απόψεις του. Το Malleus Maleficarum έγινε έτσι ένα από τα μεγαλύτερη μπεστ – σέλερ της πρώιμης νεωτερικής Ευρώπης, καθώς απευθυνόταν στους βαθύτερους φόβους των ανθρώπων, αλλά και στην ένοχη επιθυμία τους να ακούνε για όργια, φόνους παιδιών και σατανικές συνωμοσίες. 'Ήθελαν να ακούνε και να διαβάζουν για τα αίσχη των άλλων. Των μαγισσών. Το "Σφυρί των Μαγισσών" έγινε σταδιακά το πιο καθοριστικό έργο για τη μαγεία και το κυνήγι μαγισσών και ενέπνευσε τα επόμενα χρόνια και τους επόμενους αιώνες πολλές απομιμήσεις και αναλύσεις.

Ο Κράμερ ικανοποίησε και το υπερεγώ του, αν και ο ίδιος διαβεβαίωνε ότι δεν είχε καμία πολιτική φιλοδοξία και ο μοναδικό του σκοπός ήταν να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα τον κίνδυνο από τις μάγισσες και την αδικία που προκαλούν. Διορίστηκε παπικός αντιπρόσωπος και το 1500 έγινε ιεροεξεταστής της Βοημίας και της Μοραβίας. Ακόμα και σήμερα οι ιδέες του συνεχίζουν να διαμορφώνουν τον κόσμο και πολλές σημερινές θεωρίες περί παγκόσμιων σατανικών συνωμοσιών, όπως η QAnon, αντλούν από τις φαντασιώσεις του και τις διαιωνίζουν.

Η νέα τεχνολογία της εποχής, το τυπογραφικό πιεστήριο, έπαιξε μεγάλο ρόλο στη διάδοση της θεωρίας του Κράμερ και ας μην υπήρχαν ακόμα αλγόριθμοι. Καθώς οι ιδέες του Κράμερ γίνονταν δημοφιλείς, το πιεστήριο δεν τύπωνε μόνο νέα αντίτυπα του "Σφυριού των Μαγισσών" και απομιμήσεις του, αλλά και έναν χείμαρρο από φτηνά μονοσέλιδα φυλλάδια, που τα σκανδαλιστικά τους κείμενα συχνά συνοδεύονταν από εικόνες που έδειχναν ανθρώπους να δέχονται επιθέσεις δαιμόνων ή μάγισσες να καίγονται στην πυρά.

Οι τυπογράφοι και οι βιβλιοπώλες έβγαζαν πολύ περισσότερα χρήματα από τις νοσηρές ιστορίες για τις μάγισσες, απ΄ ότι για παράδειγμα από τα βαρετά μαθηματικά στο "Περί των Περιστροφών των Ουράνιων Σφαιρών" του Κοπέρνικου, ένα από τα ιδρυτικά κείμενα της σύγχρονης επιστήμης. Όμως όταν το βιβλίο του Κοπέρνικου κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1543, σχεδόν κανένα από τα 400 αντίτυπα της πρώτης έκδοσης δεν βρήκε αγοραστή. Και έπρεπε να περιμένουμε το 1566 για τη δεύτερη έκδοση. Η αλήθεια καμία φορά είναι πολύ βαρετή, ενώ η φαντασία αρέσει.

Η ιστορία με τις μάγισσες και η διάδοση των θεωριών του Κράμερ, γράφει στο βιβλίο του "Nexus", ο Νόα Χαράρι, είναι μια απόδειξη του πώς ο ωκεανός των πληροφοριών, "δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα. Κανένας στην πρώιμη νεωτερική Ευρώπη δεν πλάγιαζε με τον Σατανά, δεν μπορούσε να πετάξει πάνω σε σκουπόξυλο ή να προκαλέσει χαλαζόπτωση. Αλλά οι μάγισσες έγιναν μια διυποκειμενική πραγματικότητα. Όπως το χρήμα, οι μάγισσες έγιναν πραγματικές μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τις μάγισσες". Με άλλα λόγια γινόταν τόσος πολύ ντόρος παντού με την ιστορία των μαγισσών, που δεν μπορεί, αλήθεια θα είναι, όσο και να θέλουν κάποιοι να την κρύψουν.

Όσοι τόλμησαν να αντισταθούν στις θεωρίες για τις μάγισσες το μετάνιωσαν. Για παράδειγμα το 1453, ένας Γάλλος διδάκτορας θεολογίας ονόματι Γκιγιόμ Εντελέν, προσπάθησε να αντισταθεί στη θεωρία για τα σατανική συνωμοσία προτού επεκταθεί. Επανέλαβε τον ισχυρισμό του μεσαιωνικού Canon Episcopi ότι η μαγεία είναι ψευδαίσθηση και ότι οι μάγισσες δεν μπορούν να πετάνε τις νύχτες για να συναντήσουν τον Σατανά και να κάνουν συμφωνίες μαζί του. Ο Εντελέν κατηγορήθηκε ότι δεν σέβεται την "κοινωνική απαίτηση" για την αντιμετώπιση της συνωμοσίας και ότι είναι και ο ίδιος μάγος και συνελήφθη.

Μετά από βασανιστήρια ομολόγησε ότι είχε πετάξει ο ίδιος προσωπικά πάνω σε ένα σκουπόξυλο και είχε υπογράψει ένα συμβόλαιο με τον Σατανά και ότι ο ίδιος ο Σατανάς του είχε αναθέσει να κηρύττει ότι η μαγεία είναι ψευδαίσθηση. Οι δικαστές του έδειξαν επιείκεια, γλίτωσε την εκτέλεση και καταδικάστηκε μόνο σε ισόβια κάθειρξη.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr