Follow us

Ο επίμονος κηπουρός

Τι υπήρξε εν κατακλείδι ο Κώστας Σημίτης καθ’όλη τη διάρκεια του δημόσιου βίου του;

THETOC TEAM
ΓΡΑΦΕΙ: ΧΡΗΣΤΟς ΧΩΜΕΝΙΔΗς
Χρηστος Χωμενιδης

Η εκδήλωση προς τιμήν του Κώστα Σημίτη απόψε στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού αποτελεί οφειλόμενη τιμή προς εκείνον που ως πρωθυπουργός σφράγισε το πέρασμα της Ελλάδας από τον 20ο στον 21ο αιώνα.

Αξίζει ωστόσο να θυμηθούμε πως εάν κάτι ανάλογο επιχειρούνταν δέκα χρόνια πριν, η αστυνομία θα έπρεπε να περικυκλώσει το κτήριο για να κρατήσει τους "αγανακτισμένους" σε απόσταση ασφαλείας. Μού είχε κάνει εντύπωση κατά τα χρόνια της βαθιάς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης: οι θερμοκέφαλοι του "αντιμνημονιακού αγώνα", ο συρφετός των άκρων, έπνεε μένεα όχι κυρίως εναντίον του Κώστα Καραμανλή ή του Γιώργου Παπανδρέου αλλά κατά του Κώστα Σημίτη. Ο Σημίτης ήταν για εκείνους το πιο κόκκινο πανί. Σαδομαζοχιστικά επέχαιραν για την αποτυχία των προταγμάτων που εκείνος είχε εκφράσει. Του εκσυγχρονισμού, του εξευρωπαϊσμού, της ισχυρής Ελλάδας των πολιτών...

Βρισκόμαστε σήμερα στο αντίθετο άκρο. Είμαι σχεδόν βέβαιος πως όταν ο κύριος Σημίτης θα διάβασε στα "Νέα του Σαββατοκύριακου" τον καθηγητή Π.Κ. Ιωακειμίδη να τον ανακηρύσσει σοφό, θα χαμογέλασε κάπως αμήχανα. Τόσο μεγαλόστομες διατυπώσεις δεν ταίριαζαν ποτέ με το φλέγμα του.

Ελπίζω να υπάρξουν γραφίδες που -δίχως να αμφισβητούν το βαθύ ίχνος που έχει αφήσει ο Κώστας Σημίτης - να αποτιμήσουν νηφάλια, ισορροπημένα τον βίο και την πολιτεία του. Να εγκύψουν στα ιστορικά επιτεύγματα αλλά και στις παταγώδεις αστοχίες του. Να ερευνήσουν, το πιο ενδιαφέρον, τις γκρίζες ζώνες της θητείας του.

Ποια χαρακτηρίζω ιστορικά επιτεύγματα;

α) Την ολοκλήρωση των μεγάλων έργων, τα οποία άλλαξαν από την πρώτη κιόλας μέρα που παραδόθηκαν την καθημερινότητά μας. Του μετρό της Αθήνας, της Αττικής Οδού, του αεροδρομίου "Ελευθέριος Βενιζέλος", της γέφυρας Ρίο-Αντίρριο. Για να κάνω μια εύκολη πλην βάσιμη -πιστεύω- σύγκριση, η εποχή του Χαρίλαου Τρικούπη προσφέρει υπεράφθονη ύλη προς μελέτην στους επιστήμονες. Για όλους τους Έλληνες εντούτοις, εδώ και πέντε γενιές, Χαρίλαος Τρικούπης σημαίνει βασικά σιδηρόδρομος, διάνοιξη του ισθμού της Κορίνθου, μεταμόρφωση της πρωτεύουσας με την ανέγερση εμβληματικών κτηρίων, του Ζαππείου, του Αρχαιολογικού Μουσείου, της νεοκλασσικής τριλογίας στην οδό Πανεπιστημίου.

β) Την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ και της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το δεύτερο κυρίως συνιστούσε αληθινό θρίαμβο, δοθέντος πως η επίλυση του κυπριακού δεν ετέθη τελικά ως απαραίτητη προϋπόθεση. Αρκέστηκαν οι αποφασίζοντες στην προσδοκία ότι οι Ελληνοκύπριοι θα ενέκριναν το "Σχέδιο Ανάν" - πού να ήξεραν πόσο θα συγκινούσε η φράση του Τάσσου Παπαδόπουλου, "παρέλαβα κράτος, δεν θα παραδόσω κοινότητα"; Η Κύπρος οφείλει στον Σημίτη, στον Θεόδωρο Πάγκαλο, ιδίως δε στον αδικοχαμένο Γιάννο Κρανιδιώτη...

Η Ελλάδα στην ΟΝΕ στάθηκε όντως το επιστέγασμα μιας πορείας δεκαετιών που ξεκίνησε από τη σύνδεσή μας με την ΕΟΚ το 1961, με ενδιάμεσο λαμπρό σταθμό την ένταξή μας ως δέκατου μέλους το 1981. Γέννησε εντούτοις μια μοιραία παρεξήγηση. Ότι εφόσον η χώρα μας είχε πλέον το ίδιο νόμισμα με τη Γερμανία, η εθνική οικονομία μας δεν είχε να φοβάται τίποτα, πόσω δε μάλλον τη χρεοκοπία. Και μια έωλη στην ουσία της κατηγορία. Πως είχαμε μπει με μαγειρεμένα, φτιαχτά στοιχεία. Και αν ισχύει ακόμα, το ίδιο είχαν πράξει και άλλες, πολύ ισχυρότερες χώρες της Ευρώπης.

γ) Τη μοναδική ήττα της εκκλησίας από την πολιτεία. Του άκρατου λαϊκισμού, ακριβέστερα, από τον νηφάλιο ορθολογισμό. Σε αγαστή σύμπνοια ο σοσιαλδημοκράτης Κώστας Σημίτης με τον δεξιό Κωστή Στεφανόπουλο απέκρουσαν τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο που μενόμενος απαιτούσε δημοψήφισμα για την αναγραφή του θρησκεύματος στις αστυνομικές ταυτότητες. Επρόκειτο για μια ιστορική στιγμή στην οποίαν θα ανατρέξουμε -φοβάμαι- συχνά στο προσεχές μέλλον, όταν το ευρωπαϊκό φιλελεύθερο κεκτημένο μας θα απειλείται από τον φανατισμό του παπά και του ιμάμη.

Ποιες ονομάζω παταγώδεις αστοχίες;

α) Τη διαφθορά που απέναντι της ο Σημίτης έκανε τα στραβά μάτια. Δεν αναφέρομαι αποκλειστικά στον Άκη Τσοχατζόπουλο -ο δυστυχής εκείνος υπήρξε η κορυφή μάλλον του παγόβουνου. Ήταν σχεδόν εξωφρενικό ένας άνθρωπος με την αδαμάντινη εντιμότητα του Κώστα Σημίτη να ανέχεται κάθε λογής λαμόγια στο ευρύτερο κυβερνητικό και κομματικό περιβάλλον, τα οποία έδιναν κάκιστο παράδειγμα στην κοινωνία. Ο ίδιος πίστευε, εικάζεται, ότι εκείνο ήταν το τίμημα που έπρεπε να πληρώσει ώστε να τον αφήσουν να πετύχει απερίσπαστος τους μεγάλους του στόχους. Αποδείχθηκε η αχίλλειος πτέρνα του.


β) Το πισωγύρισμα, η παραίτησή του από την ασφαλιστική μεταρρύθμιση Γιαννίτση. Εάν τα είχε τότε καταφέρει, ίσως και να μην φαλήριζε η χώρα το 2010. Προφανώς όμως οι οργανωμένες συντεχνίες ήταν δυσκολότεροι αντίπαλοι από τον μακαριστό Χριστόδουλο...

γ) Η μεταβίβαση της εξουσίας, με τον τρόπο που έγινε, στον Γιώργο Παπανδρέου. Είχαν περάσει, το 2004, ανεπιστρεπτί οι καιροί που οι ηγέτες έδιναν δακτυλίδια διαδοχής. Πιθανότατα ο ΓΑΠ θα κέρδιζε τότε οποιονδήποτε εσωκομματικό του αντίπαλο. Η απευθείας όμως ανάθεση έβλαψε και τον ίδιον και τη δημοκρατία.

Ποιες θεωρώ γκρίζες ζώνες;

Τα Ίμια και τον Οτσαλάν.

Τα Ίμια ήταν μια τεράστια μπανανόφλουδα, μια εν πολλοίς προκατασκευασμένη σύγκρουση από κέντρα θερμοκέφαλων και αφρόνων, ένθεν και ένθεν του Αιγαίου. Το ότι απεφεύχθη ένας πόλεμος, που ασχέτως έκβασης θα μας γύριζε δεκαετίες πίσω, κρίνεται ως πολύ θετικό. Το ότι αναγκαστήκαμε σε τακτικό ελιγμό, κυρίως δε ότι χάσαμε τρεις άνδρες των ενόπλων δυνάμεων, θα μας πληγώνει πάντοτε.

Παρόμοιοι άφρονες ανάγκασαν την ελληνική κυβέρνηση να χειριστεί την καυτή πατάτα Αμπντουλάχ Οτσαλάν. Δεν μας βαραίνει, πιστεύω, καμία ενοχή για την κατάληξή του στο νησί των σκύλων. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον Μίκη Θεοδωράκη να βγαίνει εκείνη τη νύχτα με τις πυζάμες στην τηλεόραση και να τείνει χείρα βοηθείας προς τον Σημίτη και να υπερασπίζεται γενναία την τιμή της Ελλάδας έναντι όσων τη συκοφαντούσαν. Ξεδιπλώθηκε ωστόσο περίτρανα τότε η κωμικοτραγική ανεπάρκεια των μυστικών μας υπηρεσιών.

Τι υπήρξε εν κατακλείδι ο Κώστας Σημίτης καθ’όλη τη διάρκεια του δημόσιου βίου του;

Ένας επίμονος κηπουρός. Ένας άνθρωπος με παιδικές μνήμες από την Εθνική Αντίσταση, με νεανική ένταξη στον "Όμιλο Αλέξανδρος Παπαναστασίου", με ριψοκίνδυνη δράση εναντίον της χούντας. Με αξιοθαύμαστη αντοχή κατά την παντοδυναμία του Ανδρέα Παπανδρέου, με τόλμη αλλά και εντυπωσιακή τύχη όταν διεκδίκησε την αρχηγία του Πασόκ και την πρωθυπουργία.

Κάποιος που απείχε παρασάγγας από τον τύπο του ηγέτη που είχαν συνηθίσει οι Έλληνες – δεν ήταν ιδιοσυγκρασιακός ούτε καλά-καλά "ανθρώπινος" με την έννοια που δίνει στη λέξη η φτηνή δημοσιογραφία. Κυβέρνησε ωστόσο περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον κατά τη Μεταπολίτευση και άφησε έργο και παρακαταθήκη για την οποία δικαιούται να νοιώθει υπερήφανος.

Καλή απολογία θα έχει ο Κώστας Σημίτης, όταν κάποτε έρθει η ώρα, επί του φοβερού βήματος.

Πηγή: capital

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

5 άχαστες γευστικές στάσεις στον Πειραιά: Φαγητό, ποτό και εμπειρίες που δεν χάνεις

Ο Πειραιάς δεν μιλάει μόνο ελληνικά, αλλά εντάσσει και άλλες κουζίνες στο γαστρονομικό του χάρτη. Να που θα φάμε και θα πιούμε στην επόμενη έξοδό μας.

15 Σεπ 2025 | 07:55

Βαθιά Αμερική

Μπορεί η βαθιά Αμερική να ορίσει τις τύχες του πλανήτη, κατά τον τρόπο που ένας καρκίνος μέχρι να ξεπεραστεί, αποσυντονίζει, βασανίζει τον άνθρωπο; Όλα δείχνουν πως ναι.

08 Σεπ 2025 | 07:44

Και πάλι όλοι μαζί

Γιατί τα σημερινά ζευγάρια αποφεύγουν -συχνά τρέμουν στο ενδεχόμενο- να γίνουν γονείς; Η προφανής απάντηση αφορά στο κόστος ζωής.

ΞΙΝΟ 01 Σεπ 2025 | 15:04

Ο Χρήστος Χωμενίδης γράφει για τον Αλέξη Τσίπρα και θυμάται τα "χθεσινά γεμιστά" της μαμάς μας

Για το νέο κόμμα Τσίπρα και την επιστροφή του πρώην πρωθυπουργού γράφει στο Capital ο Χρήστος Χωμενίδης

29 Σεπ 2025 | 07:17

Συγχωριανοί του ψεύτη βοσκού

Έτσι ο Διονύσης Σαββόπουλος, αποφαινόμαστε, είναι ο Μπομπ Ντύλαν της Ελλάδας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο δικός μας Ντε Γκωλ. Κι όποια γυναίκα δολοφονεί τα παιδιά της μια Μήδεια του σήμερα...

22 Σεπ 2025 | 09:56

Ένα φωτεινό πολιτιστικό γεγονός

Και όμως. Με την έξοδο από τα μνημόνια, η εντόπια βιβλιοπαραγωγή επανήλθε σταδιακά στα προ της κρίσης επίπεδα.

15 Σεπ 2025 | 07:55

Βαθιά Αμερική

Μπορεί η βαθιά Αμερική να ορίσει τις τύχες του πλανήτη, κατά τον τρόπο που ένας καρκίνος μέχρι να ξεπεραστεί, αποσυντονίζει, βασανίζει τον άνθρωπο; Όλα δείχνουν πως ναι.

08 Σεπ 2025 | 07:44

Και πάλι όλοι μαζί

Γιατί τα σημερινά ζευγάρια αποφεύγουν -συχνά τρέμουν στο ενδεχόμενο- να γίνουν γονείς; Η προφανής απάντηση αφορά στο κόστος ζωής.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΩΜΕΝΙΔΗΣ 01 Σεπ 2025 | 07:23

Χειμερία νάρκη ή γεμιστά της επόμενης μέρας;

Οι αρκούδες. Τα ερπετά. Οι νυχτερίδες και οι σκίουροι. Και ορισμένοι Έλληνες πολιτικοί, ιδίως εάν έχουν διατελέσει πρωθυπουργοί.

29 Σεπ 2025 | 07:17

Συγχωριανοί του ψεύτη βοσκού

Έτσι ο Διονύσης Σαββόπουλος, αποφαινόμαστε, είναι ο Μπομπ Ντύλαν της Ελλάδας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο δικός μας Ντε Γκωλ. Κι όποια γυναίκα δολοφονεί τα παιδιά της μια Μήδεια του σήμερα...

29 Σεπ 2025 | 06:28

Πότε θα πάει ο Μητσοτάκης στον Λευκό Οίκο

Λήξη συναγερμού; Όχι βέβαια. Τώρα θα αρχίσει η "μίρλα" για το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης δεν έχει πάρει ακόμα πρόσκληση για τον Λευκό Οίκο, θα αρχίσει η γκρίνια για τα F35 που ο Τραμπ θέλει φαίνεται πάση θυσία να δώσει στον Ερντογάν.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 29 Σεπ 2025 | 06:10

Dark Tourism

Δημιουργός και αποκλειστικός διαχειριστής της εν λόγω ιστοσελίδας είναι ένας Γερμανός, ο Peter Hohenhaus, ένας πανεπιστημιακός που, κατά δήλωσή του, εγκατέλειψε νωρίς-νωρίς την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία.

24 Σεπ 2025 | 07:52

Η "κατάληψη" στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη

Υποθέτω έχει να κάνει και με την αδυναμία της αντιπολίτευσης να δημιουργήσει ένα αντικυβερνητικό ρεύμα και κίνημα και να δώσει μορφή και περιερχόμενο στον αγώνα τους. Στον αγώνα τους να φύγει επιτέλους ο Μητσοτάκης.

22 Σεπ 2025 | 09:56

Ένα φωτεινό πολιτιστικό γεγονός

Και όμως. Με την έξοδο από τα μνημόνια, η εντόπια βιβλιοπαραγωγή επανήλθε σταδιακά στα προ της κρίσης επίπεδα.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 22 Σεπ 2025 | 06:15

Το δράμα του πολυεκατομμυριούχου

Πώς θα ήταν ένας κόσμος δίχως καθόλου ενσυναίσθηση; Σίγουρα θα ήταν ένας κόσμος όπου δεν θα ήθελα να ζήσω ή όπου δεν θα ήθελαν να ζήσουν τα παιδιά μας.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 20 Σεπ 2025 | 13:26

Ο Ανδρέας Λοβέρδος στο ΚΚΜ

Το ερώτημα παραμένει: Γιατί όλοι φεύγουν από το ΠΑΣΟΚ και δεν έχουμε ούτε έναν να έκανε την αντίστροφη πορεία;

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 17 Σεπ 2025 | 08:03

Πλέον δεν είναι ούτε δημοκράτης ούτε απλά δεξιός

Η αλήθεια είναι ότι τώρα πλέον είναι απλά νεκρός. Ούτε δημοκράτης, ούτε απλά δεξιός. Μακαρίτης.

15 Σεπ 2025 | 07:55

Βαθιά Αμερική

Μπορεί η βαθιά Αμερική να ορίσει τις τύχες του πλανήτη, κατά τον τρόπο που ένας καρκίνος μέχρι να ξεπεραστεί, αποσυντονίζει, βασανίζει τον άνθρωπο; Όλα δείχνουν πως ναι.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 15 Σεπ 2025 | 06:15

Η ιδεολογία του δολοφόνου

Είναι οι δολοφόνοι εκ προοιμίου "δεξιοί" ή εκ προοιμίου "αριστεροί", όπως θέλουν να μας πείσουν οι εκ διαμέτρου αντίθετες πολιτικές παρατάξεις;

ΚΑΤΑΜΕΣΤΟ ΤΟ ΚΑΛΛΙΜΑΡΜΑΡΟ 14 Σεπ 2025 | 13:18

"Απόλυτη" και κάτι παραπάνω

Η Άννα Βίσση απέδειξε για ακόμα μια φορά γιατί παραμένει η "Απόλυτη Ελληνίδα Σταρ", ίσως... και κάτι παραπάνω.

13 Σεπ 2025 | 12:37

Η πρώτη δημοσκόπηση

Το πιο χαρακτηριστικό νούμερο από τη δημοσκόπηση, είναι αυτό για την "ικανοποίηση" από τις παροχές που ανακοινώθηκαν στην ΔΕΘ. Οι μισοί από εκείνους που εκτιμούν ότι θα έχουν όφελος από τη μείωση της φορολογίας, δηλώνουν ταυτόχρονα ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από τα μέτρα. Γιατί; Γιατί δεν τους αρέσει η κυβέρνηση είναι η απάντηση.

10 Σεπ 2025 | 07:52

Ο πάντα προκλητικός Άδωνις Γεωργιάδης

O Γεωργιάδης ήταν προκλητικός. Προκλητικός που ακύρωσε την επίσκεψή του στο νοσοκομείο της Δράμας, προκλητικός και με τα όσα είπε μετά για τα επεισόδια στην είσοδο του νοσοκομείου πριν από την άφιξή του.

08 Σεπ 2025 | 07:44

Και πάλι όλοι μαζί

Γιατί τα σημερινά ζευγάρια αποφεύγουν -συχνά τρέμουν στο ενδεχόμενο- να γίνουν γονείς; Η προφανής απάντηση αφορά στο κόστος ζωής.

08 Σεπ 2025 | 06:05

Τα λείψανα του Αγίου Λαζάρου

Η βιβλιογραφία γύρω από την εμπορία "ιερών λειψάνων" εμπλουτίστηκε σε σημείο ώστε να αδυνατούμε να την εξαντλήσουμε στο πλαίσιο ενός σύντομου κειμένου.

06 Σεπ 2025 | 09:44

Δημογραφικό: Να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε (Τάσος Γιαννίτσης)

Διαβάζοντας την εισήγηση για το δημογραφικό πρόβλημα που έκανε ο Τάσος Γιαννίτσης στην επετειακή εκδήλωση για τα 51 χρόνια του ΠΑΣΟΚ (και μπράβο τους για την ιδέα), σε πιάνει η ψυχή σου.

03 Σεπ 2025 | 07:15

Στην Αξιώτισσα στη Νάξο

Όποτε βλέπω σε ταβέρνα ή εστιατόριο, πανό, αφίσες και λοιπά πολιτικά μηνύματα, τα οποία "μοστράρει" ο ιδιοκτήτης πιστεύοντας προφανώς ότι με τον τρόπο αυτό επηρεάζει πεινασμένες συνειδήσεις, απλώς αποχωρώ.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΩΜΕΝΙΔΗΣ 01 Σεπ 2025 | 07:23

Χειμερία νάρκη ή γεμιστά της επόμενης μέρας;

Οι αρκούδες. Τα ερπετά. Οι νυχτερίδες και οι σκίουροι. Και ορισμένοι Έλληνες πολιτικοί, ιδίως εάν έχουν διατελέσει πρωθυπουργοί.

01 Σεπ 2025 | 07:21

Εκλογολογίες και κομματικοί σχεδιασμοί

Ακόμα και η αναμενόμενη εμφάνιση του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ με τις γνωστές παροχές του Σεπτεμβρίου εντάσσεται πάντως, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, σε μια εκλογική στρατηγική.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 01 Σεπ 2025 | 06:10

Η Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής

Ζούμε σε οργουελικούς καιρούς. Ο Τζορτζ Όργουελ, αυτός ο σκοτεινός προφήτης του εικοστού αιώνα, μπορεί να μην έπεσε σε όλα μέσα (συμπεριλαμβάνονται και ηχηρές αστοχίες στις προβλέψεις του), αλλά σίγουρα πέτυχε διάνα το κυριότερο.