Ο Μαξ Βέμπερ και ο Γερούν Ντάισελμπλουμ

Η δήλωση Γερούν για τις χώρες του Νότου ήταν η σύνδεση καλβινισμού και αυτού που ένας από τους μεγάλους της κοινωνιολογίας ονόμαζε πνεύμα του καπιταλισμού.

Ήταν πριν περίπου έναν αιώνα όταν ο Μαξ Βέμπερ παρουσίασε την μελέτη του «Η Προτεσταντική Ηθική και το Πνεύμα του Καπιταλισμού». Κοντολογίς, ανέλυε τις ψυχολογικές επιδράσεις της Θρησκευτικής Μεταρρύθμισης του Καλβινισμού και του Πουριτανισμού.

Μέσα από αυτήν την ανάλυση παρουσιάζεται η κατά τον Βέμπερ καπιταλιστική ηθική η οποία "πατά" στη θεωρία του Καλβινισμού. Σύμφωνα με τις αρχές αυτής:

- Η εργασία, δηλαδή η δουλειά του καθενός, είναι πλέον ύψιστο καθήκον και όχι ένα απαραίτητο μέσο για διαβίωση. Κι επειδή είναι ύψιστο καθήκον επιβάλλεται να τηρείται με θρησκευτική ευλάβεια.

- Η συνεχής όσο και σκληρή εργασία αποτελεί εκτός από αυτοσκοπό και ευλογία. Δημιουργείται λοιπόν μία εργασιακή ηθική και ο πιστός οφείλει να αποταμιεύει συστηματικά με σκοπό τι άλλο το κέρδος. Η ευκαιρία κερδοφορίας είναι εν ολίγους σταλμένη από τον Θεό.

- Επομένως, ο κύριος σκοπός είναι η επαγγελματική επιτυχία (έμπρακτη δραστηριότητα) κι επειδή η ζωή μας έχει χρονικό ορίζοντα λήξης πρέπει κάθε λεπτό να το αφιερώνουμε στην εγκόσμια εργασία, άρρηκτα συνδεδεμένη με τη δόξα του Υψίστου.

- Η κερδοφορία σαν αποτέλεσμα της επιτυχημένης εκτέλεσης του επαγγελματικού καθήκοντος, είναι όχι μόνο ηθικά επιτρεπτή, αλλά και θρησκευτικά επιβεβλημένη.

Ο κ. Ντάισελμπλουμ δεν είπε τίποτε άλλο από ότι έχει γράψει ο μέγας στοχαστής Μαξ Βέμπερ. Η ανταμοιβή του λαού για την επίπονη εργασία του θα είναι στην... άλλη ζωή και μοναδικός στόχος είναι να παράγει πλούτο τον οποίον δεν θα ξοδεύει για ευχαρίστηση ή άνεση, αντίθετα καλέιται να τον επανεπενδύει για να παράγει πάλι νέο πλούτο κ.λπ.

Σύμφωνα με τον καλβινισμό, αυτοί που έχουν τη θεία χάρη φαίνονται από την εργατικότητα αλλά και την αποχή τους από τις ηδονές. Όσοι δεν πράττουν αναλόγως θα αποτύχουν.

Μέσα από αυτή την τοποθέτηση εν μέρει ερμηνεύεται το ιδιαίτερα γνωστό στερεότυπο ότι οι "τεμπέληδες του Νότου" τρέφονται από τους "εργατικούς του Βορρά". Βέβαια, το να πιστέψει κανείς ότι υπάρχει μία "Θεία" εκλογή των συγκεκριμένων λαών είναι κάτι που στρέφεται κατά της λογικής. Όμως, μπορεί να εξηγήσει ή πιο σωστά να δικαιολογήσει όχι μόνο την οικονομική επιτυχία αυτών των κρατών, αλλά κυρίως το ότι χρειάζεται να κάνουν τα πάντα για να διατηρηθεί αυτή η κατάσταση.

Ο Ολλανδός προέρχεται από μία χώρα όπου το περίπου 21% είναι Προτεστάντες και το 31% Καθολικοί. Ο καλβινισμός εξαπλώθηκε σε χώρες όπως η Ολλανδία και η Ελβετία, κράτη στα οποία τόσο η εργασία όσο και η οικονομική επιβράβευση κατέχουν υψηλότατη θέση.

Η δήλωσή του λοιπόν πέρα από τις δίκαιες αντιδράσεις που ξεσήκωσε από τις χώρες του "φτωχού" Νότου, "κατευθύνθηκε" στο δικό του, εγχώριο ακροατήριο. Ένα ακροατήριο το οποίο όμως πρόσφατα στις εκλογές έδειξε και την απαξίωσή στο πρόσωπό του. Θυμάστε το ποσοστό σας, σωστά κ. Ντάισελμπλουμ;

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr