Γράφει ο Γιάννης Νίκας, Παιδοακτινολόγος, Συντονιστής του Κέντρου Διαγνωστικής Παιδιατρικής του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ
Ο πόνος στη μέση και στην πλάτη αποτελεί ένα κοινό πρόβλημα στην ενήλικη ζωή, αλλά στην κοινή αντίληψη είναι µια ασυνήθιστη κατάσταση στην παιδική ηλικία. Όμως, η εμφάνιση οσφυαλγίας – ραχιαλγίας στα παιδιά είναι πιο συχνή απ’ ότι νομίζουμε και τα τελευταία χρόνια έχει επιταθεί για διάφορους λόγους, όπως η αύξηση του σωματικού βάρους στις μικρότερες ηλικίες, οι επίπονες αθλητικές δραστηριότητες, ακόμη και η αύξηση του βάρους των σχολικών σακιδίων.
Οι γονείς, ίσως κάποιες φορές και οι παιδίατροι, αργούν να εντοπίσουν – αξιολογήσουν το πρόβλημα με αποτέλεσμα να καθυστερεί και η διάγνωση τυχόν υποκείμενης παθολογίας.
Οσφυαλγία και ραχιαλγία στα παιδιά
Στην εφηβεία χρόνιος πόνος παρατηρείται περίπου στο 15% - 20% των παιδιών και σχετίζεται µε την αθλητική δραστηριότητα. Στην προεφηβική περίοδο, η πιθανότητα κάποιας υποκείμενης διαταραχής - και μάλιστα σοβαρής - είναι σαφώς μεγαλύτερη.
Η οσφυαλγία – ραχιαλγία θα πρέπει να προβληματίσει τους γονείς και τον παιδίατρο, ώστε να ζητηθεί η γνώμη του παιδοορθοπαιδικού όταν:
• Το παιδί είναι μικρότερο των 5 ετών.
• Ο πόνος είναι νυχτερινός και μάλιστα διαταράσσει τον ύπνο του παιδιού.
• Υπάρχουν και άλλα συμπτώματα, όπως πυρετός, αδιαθεσία, απώλεια βάρους.
• Η διάρκεια των συμπτωμάτων υπερβαίνει τις τέσσερις εβδομάδες.
• Διαταράσσεται η φυσιολογική στάση του κορμού.
• Υπάρχει περιορισμός της κινητικότητας ή νευρολογικά συμπτώματα.
Πόνος στη μέση στα παιδιά: Η διάγνωση και τα αίτια
Γενικά, σε απεικονιστικό έλεγχο υποβάλλονται παιδιά και έφηβοι για τους οποίους υπάρχει η ισχυρή υποψία υποκείμενης παθολογίας. Συνήθως ο απλός ακτινολογικός έλεγχος (µε προσθοπίσθια και πλάγια προβολή) αποτελεί µια καλή αρχική κίνηση για να μελετηθούν η οστική υφή και η ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης. Αν απαιτηθεί περαιτέρω έλεγχος, η κύρια επιλογή είναι η μαγνητική τομογραφία και λιγότερο συχνά η αξονική και το σπινθηρογράφημα.
Θα μπορούσε κανείς να ταξινομήσει τα αίτια που προκαλούν τον πόνο σε τρεις κύριες κατηγορίες:
1. Μυοσκελετικές κακώσεις
Αφορούν συχνότερα σε μυϊκές κακώσεις που δεν χρειάζονται απεικονιστική διερεύνηση και υποχωρούν µε συντηρητική αντιμετώπιση (ανάπαυση και φυσικοθεραπεία). Στην κατηγορία αυτή υπάγονται, επίσης, οι οστικές κακώσεις και η παθολογία των μεσοσπονδύλιων δίσκων.
Στοιχεία εκφύλισης του μεσοσπονδύλιου δίσκου δεν είναι ασυνήθιστα σε παιδιά, και κυρίως σε εφήβους, που εμφανίζουν οσφυαλγία.
Η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου, όμως, είναι πολύ πιο σπάνια στα παιδιά σε σχέση µε τους ενηλίκους, αλλά η κλινική συμπτωματολογία δεν διαφέρει από αυτή των μεγαλύτερων ηλικιών. Σε αρκετές περιπτώσεις, δισκοκήλες μπορεί να είναι ασυµπτωµατικές, ακόμη κι αν πάρουν μεγάλες διαστάσεις. Στη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων, υπάρχει πλήρης θεραπεία χωρίς να απαιτηθεί χειρουργική παρέμβαση.
2. Φλεγμονώδεις διαταραχές
Οι φλεγμονές της σπονδυλικής στήλης μπορεί να προσβάλλουν τα σπονδυλικά σώματα, τους μεσοσπονδύλιους δίσκους, τα παρασπονδυλικά μαλακά µόρια και σπανιότερα τον επισκληρίδιο χώρο, τις μήνιγγες και τον ίδιο τον νωτιαίο μυελό.
Η φλεγμονή του μεσοσπονδύλιου δίσκου (δισκίτιδα) οφείλεται συχνότερα σε μικρόβια (σταφυλόκοκκο ή στρεπτόκοκκο) και εκδηλώνεται µε οσφυαλγία, δυσκολία στη βάδιση, μυϊκό σπασµό και πυρετό. Εργαστηριακά διαπιστώνονται αυξημένοι οι δείκτες φλεγμονής, αλλά η ακτινογραφία της οσφυϊκής μοίρας είναι αρνητική. Η εξέταση εκλογής είναι η μαγνητική τομογραφία, που καταδεικνύει την προσβολή του μεσοσπονδύλιου δίσκου, των παρακείμενων τμημάτων των σπονδύλων και την επέκταση της φλεγμονής στα παρακείμενα μαλακά µόρια ή τον επισκληρίδιο χώρο.
3. Νεοπλάσματα
Περιλαμβάνουν νεοπλάσματα οστικής προέλευσης, όπως το οστεοειδές οστέωµα, το οστεοβλάστωµα, η ιστιοκυττάρωση Langerhans (ηωσινόφιλο κοκκίωµα) και νεοπλάσµατα του νωτιαίου μυελού ή άλλες βλάβες που βρίσκονται μέσα στον νωτιαίο σωλήνα αλλά εκτός νωτιαίου μυελού.
Το οστεοειδές οστέωµα προκαλεί επώδυνη σκολίωση. Ο πόνος είναι συχνά νυχτερινός και υποχωρεί µε τη λήψη ασπιρίνης. Η διάγνωση γίνεται µε τη μαγνητική ή την αξονική τομογραφία, όπου αναδεικνύεται η λεγόμενη "φωλεά" του οστεώµατος, η οποία περιβάλλεται από σκλήρυνση του οστού και οστικό οίδημα. Θεραπευτικά αντιμετωπίζεται τα τελευταία χρόνια µε "θερμοκαυτηρίαση µε ραδιοσυχνότητες" (Radiofrequency Ablation), υπό την καθοδήγηση αξονικού τομογράφου, µε πολύ καλά αποτελέσματα.
Οι όγκοι του νωτιαίου μυελού είναι λιγότερο συχνοί στα παιδιά από τους αντίστοιχους όγκους του εγκεφάλου και εκδηλώνονται κυρίως μεταξύ του 10ου και 16ου έτους. Το αστροκύττωµα αποτελεί τον συχνότερο ενδοµυελικό όγκο, που εμφανίζεται συχνότερα σε μικρότερες ηλικίες, ενώ το επενδύµωµα, δεύτερος σε συχνότητα όγκος, απαντάται σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Διάχυτος πόνος στη ράχη ή τον αυχένα που επιδεινώνεται µε την κατάκλιση, αδυναμία των κάτω άκρων, αδέξιες κινήσεις, συχνές πτώσεις και καθυστέρηση στην ηλικία έναρξης της βάδισης (σε μικρά παιδιά), σκολίωση ή ραιβόκρανο και διαταραχές αισθητικότητας ή απώλεια ελέγχου της ούρησης - αφόδευσης αποτελούν τη συνήθη συμπτωματολογία. Η διάγνωση γίνεται µε μαγνητική τομογραφία και η θεραπεία είναι κατά κύριο λόγο χειρουργική.
Δίπλα στους γονείς
Το Κέντρο Διαγνωστικής Παιδιατρικής του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ είναι το πρώτο και μοναδικό ιδιωτικό κέντρο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας που παρέχει όλο φάσμα των παιδιατρικών διαγνωστικών εξετάσεων σε ένα χώρο. Διαθέτει 7 τμήματα και προσφέρει εξειδικευμένες ιατρικές υπηρεσίες στα παιδιά, από την πρώτη μέρα της γέννησής τους μέχρι και το τέλος της εφηβείας, σε χώρους ειδικά διαμορφωμένους και φιλικούς. Το Κέντρο στελεχώνουν καταξιωμένοι Παιδοακτινολόγοι, Παιδοκαρδιολόγοι, Πυρηνικοί γιατροί, Βιοπαθολόγοι, και άλλοι επιστήμονες Υγείας με μακρόχρονη εμπειρία στα παιδιά, οι οποίοι επιμελούνται όλες τις φάσεις κάθε εξέτασης, από την προετοιμασία της μέχρι την τελική διάγνωση. Σε όλες τις δραστηριότητες του Κέντρου εφαρμόζονται ειδικά παιδιατρικά πρωτόκολλα, που καλύπτουν τις ανάγκες των παιδιών, ανάλογα με την ηλικία και την ανάπτυξή τους. Εφαρμόζονται επίσης ολοκληρωμένα ευρωπαϊκά κριτήρια ποιότητας και ακτινοπροστασίας µε βασικό στόχο την ελάχιστη βιολογική επιβάρυνση από ακτινοβολία ιατρικών πηγών.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Tρέιλερ για το μεγάλο φινάλε του "Stranger Things": "Ήρθε η ώρα για έναν νέο κόσμο" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x377/0,21,608,362/crop/both/d9/d92b961c7157442ab01e2dc10c35ac96.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Λεωφορείο του ΟΑΣΑ κάνει δρομολόγιο με ανοικτή πόρτα και σπασμένα τζάμια [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,35,608,376/crop/both/bf/bf260ae04ec34bf8a26477a72776ca38.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Η στιγμή που οι Ουκρανοί χτυπούν ρωσικό υποβρύχιο τύπου Kilo στο Νοβοροσίσκ [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x307/30,0,577,307/crop/both/12/125c0a5911054636bd396f8951b2648b.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Γιάννης Σμαραγδής: Δέχθηκα απειλές θανάτου για να μη γυρίσω τον "Καποδίστρια" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x402/0,3,608,344/crop/both/04/046d80a9ed5240d9b689371a2f1ebe79.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Παραλίγο τραγωδία στη Λευκάδα: Τρίχρονο αγοράκι έπεσε μέσα σε βόθρο - Καρέ καρέ η διάσωσή του [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu546x325/0,9,546,315/crop/both/06/0653c00623174051b669a1eb2dee1979.jpg?quality=60&404=default&v=2)
!["Δεν είμαι ο διαβήτης μου": Ενα συγκινητικό μήνυμα ζωής με πρωταγωνιστή έναν διαβητικό ασθενή [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/7d/7dfac1a4dd1849bc81e0e02804b30524.jpg?quality=60&404=default&v=2)
