Ποια είναι η κατάσταση του νερού παγκοσμίως;
"Χρειάζεται ακόμα αρκετή δουλειά παγκοσμίως για το Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης 6 (SDG6) που αφορά τη βιώσιμη διαχείριση του νερού. Υπάρχουν δισεκατομμύρια άνθρωποι χωρίς πρόσβαση σε ύδρευση και αποχέτευση. Το 2017, πρόσβαση σε πόσιμο νερό είχε το 71% του παγκόσμιου πληθυσμού και σε ασφαλείς υπηρεσίες υγιεινής το 45%.
Στις 14 Ιουνίου δημοσιεύθηκε το Sustainable_Development_Report_2021 του UNSDSN. Τα αποτελέσματα για το SDG6 δεν είναι πολύ καλά. Mεγάλες γεωγραφικές περιοχές, όπως ΝΑ Ασία, Αυστραλία και υποσαχάρια Αφρική αντιμετωπίζουν τεράστιες προκλήσεις πρόσβασης σε καθαρό νερό και βιώσιμης διαχείρισης. Το UNSDSN είναι μια πρωτοβουλία του ΟHE για την υποστήριξη των 17 SDG, μέσω της κινητοποίησης θεσμών, επενδυτών και επιστημόνων. Προσωπικά συνδιευθύνω το UNSDSN_Europe με μέλη περισσότερα από 400 πανεπιστήμια και το UNSDSN_Ελλάδος, με μέλη τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα της χώρας.
Η ερευνητική μου συμβολή σε αυτό το πεδίο είναι η ανάπτυξη οικονομετρικών μεθόδων βασισμένων στα συμπεριφορικά οικονομικά, για την χρηματική αποτίμηση της συνολικής κοινωνικό-οικονομικής και περιβαλλοντικής αξίας των οικοσυστημικών υπηρεσιών του νερού, καθώς και η συμπερίληψη της αξίας αυτής στη διαδικασία λήψης αποφάσεων μέσω Ανάλυσης Κόστους-Οφέλους και πολυκριτηριακής ανάλυσης. Το διδακτορικό μου στο πανεπιστήμιο του Cambridge εστίαζε σε προσεγγίσεις για τη μέτρηση της έλλειψης φυσικών πόρων και από τότε έχω γράψει αρκετά επιστημονικά βιβλία και άρθρα για την κοινωνικο-οικονομικά βέλτιστη διαχείριση του νερού. Επίσης, συμμετέχω σε σημαντικά ερευνητικά έργα που αφορούν στη αειφόρο διαχείρηση του νερού σχεδόν σ’ όλες τις χώρες της Ευρώπης, στην Αφρική, στην Ασία, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία, και παρέχω συμβουλές σε κυβερνήσεις και Διεθνείς Οργανισμούς, όπως Παγκόσμια Τράπεζα, ΟΟΣΑ, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, World Water Council κ.α., σε τεχνολογικές και διαχειριστικές λύσεις για το νερό και την εφαρμογή σχετικών πολιτικών".
Πόσο εφικτό είναι να πάμε σε ένα μοντέλο βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων παγκοσμίως αλλά και στην Ελλάδα;
"Ο σχεδιασμός έξυπνων συστημάτων νερού, απαιτεί διεπιστημονική προσέγγιση. Διευθύνω μια συστάδα ερευνητικών ινστιτούτων, όπως ερευνητικό κέντρο "ΑΘΗΝΑ" (ATHENA RC), Μονάδα Βιώσιμης Ανάπτυξης (SD.U), ελληνικός κόμβος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Γνώσης και Καινοτομίας για το Κλίμα (EIT Climate-KIC HUB Greece) και το Εργαστήριο Έρευνας στην Κοινωνικό-Οικονομική και Περιβαλλοντική Αειφορία (ReSEES) και μαζί με μια μεγάλη ομάδα ερευνητών από ποικίλα επιστημονικά πεδία, σχεδιάζουμε τέτοιες λύσεις.
Για το έργο "Water-Futures: Smart Water Futures: Designing the Next Generation of Urban Drinking Water Systems" που μελετά αστικά συστήματα ύδρευσης επόμενης γενιάς, έλαβα το 2021 το υψηλού κύρους βραβείο "European Research Council (ERC) Synergy Grant" που συνοδεύεται με επιχορήγηση €10 εκατομμυρίων για έξι χρόνια. Σε αυτό το έργο εμπλέκονται διάφορες επιστήμες, όπως Μηχανική, Θεωρία Αποφάσεων και Ελέγχου, Μηχανική Μάθηση, Συμπεριφορικά Οικονομικά και Οικονομετρία, ώστε να αναπτυχθεί ένα πλαίσιο που μπορεί να προσαρμόζεται στα εξελισσόμενα δίκτυα αστικών υδάτων και στις συμπεριφορές των καταναλωτών, να ενσωματώνει την παρακολούθηση και τον έλεγχο σε πραγματικό χρόνο με τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και τη χάραξη πολιτικής και να αφομοιώνει ζητήματα ποιότητας του νερού με προβλήματα παροχής νερού, λαμβάνοντας υπόψη οικονομικά, κοινωνικά, ηθικά και περιβαλλοντικά ζητήματα.
Επίσης, είμαι επιστημονικά υπεύθυνη στο πρόγραμμα της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας "Νερό για το Αύριο", το οποίο αναζητά λύσεις ορθής διαχείρισης των υδάτινων πόρων στην Ελλάδα, προωθώντας με αυτό τον τρόπο τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στην πράξη. Υιοθετεί τη συστημική καινοτομία, δηλαδή ένα συνδυασμό συστημικής σκέψης και καινοτομίας, ώστε να συν-σχεδιαστούν με κάθε ενδιαφερόμενο, τεχνολογικές, πολιτικές και οικονομικές λύσεις που οδηγούν τη γεωργία σε αειφόρο χρήση νερού. Εστιάζει ως Μελέτη περίπτωσης στη Θεσσαλία που αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα λειψυδρίας, αλλά η προσέγγιση μπορεί να υλοποιηθεί σε κάθε ελληνική περιφέρεια. Συμμετέχουν εκπρόσωποι του κράτους και της κοινωνίας, επιστήμονες, ερευνητές και παραγωγούς, ώστε οι λύσεις να είναι ευρύτατα αποδεκτές.
Τα τελευταία 25 χρόνια συμμετείχα σε σχεδόν 100 διαφορετικά σχετικά έργα. Αναφέρω για παράδειγμα το DAFNE, που αναπτύσσει ένα πλαίσιο αποφάσεων για τις συνιστώσες του πλέγματος νερού-ενέργειας-τροφίμων σε διασυνοριακούς υδάτινους πόρους αναπτυσσόμενων χωρών, το AWESOME, που ασχολείται με τη Διαχείριση του νερού, των οικοσυστημάτων και των τροφίμων στη Νότια Μεσόγειο, και το GLOBAQUA για τον προσδιορισμό και την πρόληψη των παραγόντων λειψυδρίας και τη βελτίωση των πρακτικών και πολιτικών διαχείρισης νερού".
Πιστεύετε ότι οι συνεργασίες φορέων που συναποτελούν το "τρίγωνο της γνώσης" μπορούν να βοηθήσουν σε αυτό;
"Το "Τρίγωνο Γνώσης", Πανεπιστήμιο–Έρευνα–Επιχειρήσεις, εισήχθη το 2000 στην Ατζέντα της Λισαβόνας που επιδίωκε μια Ευρώπη ανταγωνιστική, δυναμική, με μια οικονομία βασισμένη στη γνώση, βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή.
Η αλληλεπίδραση των συνιστωσών του τριγώνου συμβάλλει σε αυτό. Το SDSN έχει ως κύρια αποστολή να επικοινωνήσει τις λύσεις που αναπτύσσονται στην έρευνα σε πολιτικούς, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, επιχειρήσεις, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ΜΚΟ και στην κοινωνία των πολιτών.
Ως Μονάδα Αειφόρου Ανάπτυξης (SDU), με τα ερευνητικά μας ινστιτούτα (EIT Climate-KIC HUB Greece, ATHENA RC) και το ακαδημαϊκό "Εργαστήριο Έρευνας στην Κοινωνικό-Οικονομική και Περιβαλλοντική Αειφορία (ReSEES)”, συνεργαζόμαστε με κορυφαίες επιχειρήσεις της Ελλάδας και του εξωτερικού για την αντιμετώπιση σύνθετων προβλημάτων, όπως είναι και το πρόβλημα του νερού. Το EIT Climate KIC είναι κοινότητα γνώσης και καινοτομίας, για την επιτάχυνση της μετάβασης σε μια κοινωνία μηδενικού άνθρακα, ανθεκτική στο κλίμα. Με το πρόγραμμα EIT Cross KIC Water Scarcity 4 KIC’s συνεργάζονται για την εξεύρεση καινοτόμων λύσεων πρόληψης και μετριασμού της λειψυδρίας και της ξηρασίας, ώστε αφενός να εξοικονομήσουμε νερό αλλά και να μάθουμε να διαχειριζόμαστε τους διαθέσιμους πόρους αποτελεσματικά. Επίσης μέσω του Accelerator στηρίζουμε την καινοτομία μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα, παρέχοντας γνώση, πόρους, εργαλεία και καθοδήγηση σε νεοφυείς επιχειρήσεις".
Η Φοίβη Κουντούρη είναι Καθηγήτρια και Διευθύντρια του Ερευνητικού Εργαστηρίου ReSEES, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Διευθύντρια της Μονάδας Αειφόρου Ανάπτυξης και του EIT Climate -KIC Hub Ελλάδος, ΕΚ ΑΘΗΝΑ, Fellow World Academy of Art and Science, εκλεγμένη Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιστημονικής Ένωσης Οικονομολόγων Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων (EAERE); Συμπρόεδρος του UN SDSN Europe.
Koundouri - phoebekoundouri.org
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Λίμνη του Μόρνου: Αναδύθηκε κι άλλο το βυθισμένο χωριό Κάλλιο - Ανησυχία για την υδροδότηση της Αθήνας [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x338/2,0,604,338/crop/both/d1/d1fc95d25cd04e1798cf172d2e163d01.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σοκαριστικές εικόνες στην Πάτμο: Εκτός λειτουργίας ο Βιολογικός, τα λύματα καταλήγουν στη θάλασσα και στις βρύσες σπιτιών [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/767x430/cu608x342/79,0,530,253/crop/both/e9/e963793a20a842c2a43178766e19643d.jpg?quality=60&404=default&v=2)
