Ανάλυση: Γιατί παραμένει ο «εφιάλτης» των ληξιπρόθεσμων χρεών

Πολύ σκληρό για να αντιμετωπιστεί αποδεικνύεται το πρόβλημα της έλλειψης ρευστότητας στην αγορά κάτι που αποδείχθηκε περίτρανα για μια ακόμη φορά μέσα από τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων για την πορεία των ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Παρά τη ρύθμιση των 120 δόσεων που βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη δίνοντας τη δυνατότητα όχι μόνο για τακτοποίηση αλλά και για ξεμπλοκάρισμα του τραπεζικού λογαριασμού και παρά τη μείωση του ΕΝΦΙΑ καταγράφηκαν ανησυχητικά στοιχεία: αύξηση στον αριθμό των οφειλετών (έστω και για ποσά κάτω των 500 ευρώ) και διατήρηση του συντελεστή εισπραξιμότητας του ΕΝΦΙΑ στα ίδια επίπεδα με πέρυσι παρά την προσδοκία ότι η μεσοσταθμική μείωση κατά 22% θα έφερνε και μεγαλύτερη φορολογική συμμόρφωση.

Η διπλή (και για κάποιους τριπλή) φορολογική υποχρέωση του Σεπτεμβρίου είχε ως αποτέλεσμα την εκτόξευση του αριθμού των οφειλετών του Δημοσίου. Ο αριθμός τους ανήλθε στο τέλος του 9μήνου στα 4,351 εκατομμύρια άτομα έναντι 3,874 εκατομμυρίων στο τέλος Αυγούστου. Η μεταβολή κατά 476.413 άτομα μπορεί να εντυπωσιάζει αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για οφειλέτες που σχεδόν στο σύνολό τους απέκτησαν μικρές ληξιπρόθεσμες εκκρεμότητες κάτω των 500 ευρώ. Απόδειξη ότι ο αριθμός των οφειλετών με χρέη άνω των 500 ευρώ (είναι αυτοί εις βάρος των οποίων μπορούν να ληφθούν αναγκαστικά μέτρα) παρουσίασαν μικρή μείωση στα 1,784 εκατ. άτομα από 1,786 εκατ. ευρώ στο τέλος Αυγούστου.

Η ΑΑΔΕ συνέχισε να επιβάλλει αναγκαστικά μέτρα είσπραξης –κατά κύριο λόγο δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών- με αποτέλεσμα ο πληθυσμός αυτών που έχουν υποστεί τα περιοριστικά μέτρα που προβλέπει ο νόμος να αυξηθεί κατά 5.459 άτομα, στα 1,228 εκατομμύρια (από 1,222 εκατομμύρια στο τέλος Αυγούστου).

Προς το παρόν, στην στατιστική του υπουργείου Οικονομικών δεν έχει φανεί καμία θετική επίπτωση από τη ρύθμιση των 120 δόσεων. Και ο αριθμός των οφειλετών αυξήθηκαν και αυτοί που έχουν υποστεί δέσμευση τραπεζικού λογαριασμού αυξήθηκαν (σ.σ παρά το γεγονός ότι μετά την αναθεώρηση του μηχανισμού των 120 δόσεων προσφερόταν «ασυλία») και το συνολικό υπόλοιπο των ληξιπρόθεσμων οφειλών ανεβαίνει.

Επίσης, παρά τη μείωση του ΕΝΦΙΑ, δεν φαίνεται –τουλάχιστον προς το παρόν- να κερδίζεται το στοίχημα της αύξησης της εισπραξιμότητας. Ειδικότερα:

1. Το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών αυξήθηκε στα 104,916 δις. ευρώ από 104,49 δις. ευρώ πέρυσι. Το πραγματικό ληξιπρόθεσμο (χωρίς δηλαδή τις οφειλές που είναι ανεπίδεκτες είσπραξης αυξήθηκε στα 85,702 δις ευρώ από 85,564 δις. ευρώ με την αύξηση να θεωρείται ανεπαίσθητη. Το καινούργιο ληξιπρόθεσμο χρέος (που έχει συσσωρευτεί από τις αρχές του έτους) έχει φτάσει στα 5,27 δις. ευρώ από 4,682 δις. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.

2. Ο συντελεστής συμμόρφωσης στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων διαμορφώνεται κάτω από 70% στο 9μηνο (69,74%) παρουσιάζοντας μικρή βελτίωση σε σχέση με πέρυσι. Στον ΕΝΦΙΑ, ο συντελεστή είναι 74,5% στον πρώτο μήνα είσπραξης του φόρου, με το ποσοστό να είναι αντίστοιχο με το περυσινό (74,16%). Αυξημένοι πάντως είναι οι συντελεστές εισπραξιμότητας σε φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και ΦΠΑ (90,04% στα νομικά πρόσωπα από 88,45% πέρυσι και 84,09% στον ΦΠΑ από 83,6% πέρυσι).

Τα ληξιπρόθεσμα του δημοσίου

Και ενώ το πρόβλημα με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των ιδιωτών προς το δημόσιο παραμένει, καμία ουσιαστική πρόοδος δεν καταγράφεται ούτε στο μέτωπο των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, φαινόμενο που επίσης συμβάλλει στο να διατηρούνται τα προβλήματα ρευστότητας στην αγορά. Αν δεν υπάρξει κάποια εντυπωσιακή μεταστροφή μέχρι το τέλος του χρόνου, το 2019 θα κλείσει με υψηλότερο υπόλοιπο συγκριτικά με τον προηγούμενο χρόνο. Ενώ η κυβέρνηση έχει καταλήξει σε ένα σχέδιο αντιμετώπισης του «φαινόμενου» το οποίο μάλιστα συζητήθηκε και συμφωνήθηκε με τους θεσμούς στο περιθώριο της τελευταίας επίσκεψής τους στην Αθήνα, φαίνεται ότι στην πράξη, το πρόβλημα παραμένει δυσεπίλυτο.

Αν προστεθούν και οι επιστροφές φόρων που βρίσκονται σε εκκρεμότητα, το 9μηνο έκλεισε με ένα συνολικό ποσό της τάξεως των 2,55 δις. ευρώ, ποσό αισθητά υψηλότερο συγκριτικά με τα επίπεδα του Δεκεμβρίου 2019. Αν μάλιστα η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων δεν προχωρούσε τον Σεπτέμβριο σε συμψηφισμό των επιστροφών φόρου με βεβαιωμένες υποχρεώσεις –κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να περιοριστεί αισθητά το «απόθεμα» των επιστροφών φόρου σε εκκρεμότητα- το πρόβλημα θα είναι ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις.

Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της γενικής κυβέρνησης, από τα 1,637 δις. ευρώ που ήταν τον Αύγουστο, αυξήθηκαν στα 1,673 δις. ευρώ τον Σεπτέμβριο. Στο ποσό αυτό θα πρέπει να προστεθούν και τα 874 εκατ. ευρώ που είναι οι επιστροφές φόρου σε εκκρεμότητα (έναντι 992 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο). Έτσι, το σύνολο ανήλθε τον Σεπτέμβριο στα 2,547 δις. ευρώ από 2,629 δις. ευρώ τον Αύγουστο.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr